Мөнир ҠУНАФИН 8 страница

Кө тө ү китеп, урамғ а һ иллек ятҡ ас, ҡ уҙ ғ алдылар. Бер-береһ енә арҡ а терә шеп ултырып, яйлап ҡ ына уяна барғ ан донъяғ а ҡ арап һ оҡ ланып килде һ абаҡ таштар. Ә сә һ енең риза булып ебә реү енә аптыраны Ә лфиә. Еллә неп килһ ен, тигә ндер. Буйҙ аҡ Рә ү ефтә н ә ҙ ерә к ҡ урҡ майҙ армы икә н ни? Ү бешә лә белмә йенсә, кө слә п ҡ уйһ а. Ү ҙ е эстә н кинә неп йылмайҙ ы.

Атын бә йлә гә с, тә ү ҙ ә болондо билә п ултырғ ан умарталарҙ ы ҡ арап сыҡ ты Рафа. Барыһ ы ла иҫ ә н. Шунан усаҡ тоҡ андырҙ ы, сә й ҡ уйҙ ы. Ул арала Ә лфиә ҡ арағ астың сайырын аҡ тарып сә йнә не, кө с туплайым, тип имә нде ҡ осаҡ лап хә тһ еҙ генә торҙ о, ү ҙ е кү ҙ ҡ ырыйы менә н Рә ү ефте кү ҙ ә тте. Уның һ ә р эште белеп башҡ арыуына, тағ ан элеп, усаҡ тоҡ андырыуына, ағ ас ҡ ырҡ ып килтереү енә, арба эргә һ ендә ҡ упшы ғ ына япма ә тмә лә ү енә һ оҡ ланып, диҡ ҡ ә т биреп ҡ арап торҙ о. “Урманда ҡ алай ү ҙ ен тә ү ә ккә л тота”. Умарталар ултырғ ан яланғ а тө шө п сә скә лә р йыйҙ ы, ҡ улдарын йә йеп ҡ ояш йылыһ ында торҙ о, иң кө слө энергия тыуғ ан ерҙ ә н килә ул, тип ялан аяҡ хә тфә ү лә ндә тапанды. Кү ң еле асылғ андан асыла барҙ ы Ә лфиә нең. Ҡ ош булып осоп, бар тирә -йү нде байҡ ап кил ине. Ялан буйлап йү гергеһ е килде, тик ү ҙ ен тыйҙ ы, бала сағ а кеү ек…

– Ә лфиә -ә ү, сә й ҡ айнаны, ҡ айт тирмә гә! – танһ ыҡ тауыш. Ғ ү мере буйы ошо ауазды кө ттө. Рә ү еф менә н бесә нгә килерҙ ә р ҙ ә, маң лайҙ ан тир аҡ ҡ ансы шишмә һ ыуынан сә й эсерҙ ә р, тип хыялланды ҡ алала. Кө рө шкә гә урман елә ген, мә трү шкә һ ен һ алып. Йә л, ә ле икеһ е лә ө лгө рмә гә н. Һ уң ынан кә бә н һ алырҙ ар. Ә лфиә башта торор, ире, Рә ү ефе, бә һ леү ә н кә ү ҙ ә һ е менә н бесә н ырғ ытыр. Эш бө ткә с, иренең елкә һ ендә ге бесә н ыуағ ын яулығ ы менә н һ ө рткө лә п тө шө рө р ҙ ә, яҫ ы усына һ ыу һ алыр. Шунан ул Ә лфиә гә һ алыр, ҡ атыны эйелгә н саҡ та, шым ғ ына елкә һ енә һ ыу ҡ ойор. Уныһ ы, һ ыу тамсыһ ы, сирҡ андырып, арҡ а буйлап тә гә рлә п тө шө п китер. Ә лфиә бик, бик тә асыуланып ирен ялан буйлап баҫ тырыр. Һ уң ынан тағ ы тә млә п сә й эсерҙ ә р.

Рә ү еф ү ҙ енсә табын ә ҙ ерлә не, ө йҙ ә н икмә к, ҡ орот, ҡ айнатма алғ айны. Йоморолай бешерелгә н йомортҡ алар табынғ а тә гә рлә шеп ятты. Ә лфиә йыйылғ ан сә скә лә рен һ алғ ас, табын тағ ы ла кү ркә млә неп китте. Рафа сә йгә йү кә сә скә һ е тығ ып алды. Тирә -йү нгә усаҡ ҡ атыш сә й еҫ е таралғ ан. Мә ктә п йылдарын иҫ лә п, ауыл хә бә рҙ ә рен һ ө йлә п, сә й эстелә р.

Тамғ алы ҡ арағ астарҙ ы Рә ү еф Фә нилгә ярҙ амғ а килгә нендә кү ргә не бар ине. Шуғ а уларҙ ы тиҙ тапты. Радулов менә н ағ астарғ а дә дә ндә рҙ е яҡ ыныраҡ килтерҙ е. Уларҙ ы арҡ ан менә н арҡ ыры ботаҡ тар аша тартып мендергә ндә Ә лфиә лә ихлас ярҙ ам итте. Һ уң ғ ыһ ын теге тармаҡ лы ҡ арағ асҡ а урынлаштырғ ас, тә биғ ә т ҡ осағ ында гелә н генә булып булмай, рә хә тлә неп тағ ы сә й эсә йек ә ле, тип тағ анғ а сә йнү к элделә р.

Сә скә ле болонғ а ҡ арап ултырҙ ылар. Рә ү еф: ” Мин һ иң ә сә скә бә йлә ме бү лә к итмә йем, ғ ә фү ит, ә ошо тотош ялан сә скә лә рен ал да ҡ уй”, – тип ҡ атындың ҡ улын тотто. Ә лфиә ихлас йылмайҙ ы. Алһ ыуланып киткә н бит алмалары, яң ы уйынсыҡ алып ҡ ыуанғ ан кеү ек янғ ан сабыйҙ арса керһ еҙ кү ҙ ҙ ә ре, яулыҡ аҫ тынан килеп сыҡ ҡ ан бө ҙ рә сә стә ре – барыһ ы ла яҡ ын, ҡ ә ҙ ерле ине Рә ү ефкә. Шул ваҡ ыт ҡ апыл ул һ ө йгә нен ҡ осаҡ лап алды, ирендә рен һ урып ү пте. Ә лфиә нең һ ис тә ҡ аршы килмә ү ен һ иҙ гә с, ҡ ыйыуыраҡ тотондо ир заты. Тө ймә лә рҙ е ысҡ ындырҙ ы, йоморо аҡ кү крә ктә ре килеп сыҡ ҡ ас, ҡ арһ аланып, ҡ абаланып йә бешмә не, наҙ лы ғ ына итеп һ урып-һ урып ү пте. Ирҙ ең ҡ улдары аҫ ҡ а табан тө шә башлағ ас, Ә лфиә ҡ апыл:

– Туҡ та, Рә ү еф, туҡ та, кү ҙ ҙ ә ремә ҡ ара, – тине. Тыйып алғ ыһ ыҙ ир туҡ таны. Кү ҙ ҙ ә ренә ҡ араны. Ундағ ы сабыйҙ арса бер ҡ атлылыҡ ты кү реп, Ә лфиә иренен уның кү ҙ ҙ ә ренә терә не.

– Кә рә к, тип уйлайһ ың мы? Кә рә к, тип уйлайһ ың мы? – тип бер нисә тапҡ ыр ҡ абатланы. Рә ү еф, кә рә к, ныҡ кә рә к, тип уны ярһ ып ү бергә тотондо. Ү беп, һ ө йө п туйғ ыһ ыҙ ине Ә лфиә. Яҡ ын ине, еҫ е лә, тә не лә, сә се лә. Шуғ амы икә н, Рә ү еф нисектер ү ҙ ен ышаныслы тойҙ о. Ҡ атын да һ ис ҡ аршылашманы, киң кү крә ктә балдай ирене, йә ненә инерҙ ә й булып уғ а нығ ыраҡ һ ырлыҡ ты.

Аҡ ҡ аурыйҙ арын сә сеп ожмах ҡ оштары кү ккә кү тә релгә с, икеһ е лә – Ә лфиә лә, Рә ү еф тә – арып-арманһ ыҙ булып салҡ ан тө шө п ятты. Тә ндә ре хә лһ еҙ лә нһ ә лә, йә ндә ре кү ктә йө ҙ ә ине шикелле. Икеһ е лә кү ккә тө бә леп оҙ аҡ ҡ ына ятты. Кү к йө ҙ ө уларҙ ың тә не, кү ң еле кеү ек яп-яланғ ас, аяҙ. Бер болот ә ҫ ә ре юҡ. Рә хә т. Бындай лә ззә тте ғ ү мерҙ ә татымағ ан Рә ү еф кү ккә ҡ арап ҡ алтыранып ҡ уйҙ ы. Тормошонда ниндә йҙ ер һ ынылыш булғ анын тойҙ о. Ғ ү мер буйы хыялында йө рө ткә н ошо оят та, ымһ ындырғ ыс та, саф та, гонаһ лы ла кү ренештең бө гө н тормошҡ а ашыуына берсә шат та, берсә һ ағ ышлы ла ине.

– Ошо бейек кү ктә осҡ оң килә ме һ инең? – беренсе Рә ү еф телгә килде. Тауышы ҡ алтыранып сыҡ ты.

– Былай ҙ а кү ктең етенсе ҡ атындамын, – тине ҡ атын, ү ҙ е йылмайҙ ы ла йылмайҙ ы. – Ә йҙ ә, ҡ ө ҙ рә тең булһ а, һ ин дә мине осоп ҡ ыуып ет! – ҡ апыл торҙ о ла, ҡ улдарын йә йеп, ҡ анат итеп елпеп, йә ш ү лә н араһ ынан йү герергә тотондо. – Бына ҡ айҙ а ул иркенлек!

Донъяла иң ҙ ур матурлыҡ – ыуыҙ ү лә ндә р, теремек сә скә лә р араһ ынан яланғ ас ҡ атын-ҡ ыҙ ҙ ың йү гереү икә н дә, тип уйланы ир кеше. Илаһ и затҡ а ә йлә ндерә икә н уны тирә -йү ндең илаһ илығ ы. Туҙ ғ ан сә се, һ ә р талпыныуҙ а тегелә й ҙ ә, былай ҙ а ҡ ояшҡ а ялтырап уйнағ ан тү штә ре һ ә м ҡ атын-ҡ ыҙ ғ а ғ ына хас наҙ лы хә рә кә те, донъя яң ғ ыратып, кү ктә рҙ е сың латып кө лө ү ҙ ә ре – барыһ ы ла мө ғ жизә ине. Тү ҙ мә не Рә ү еф, ҡ алҡ ынды ла Ә лфиә артынан сапты. Оялманы ла. Ситтә н берә йһ е, сә скә ле болонда шыр-яланғ ас йү гереп йө рө ү се ҡ атын менә н ирҙ е кү реп, кү ктә н Һ ауа менә н Ә ҙ ә м ергә тө шө п, Ер йылыһ ын, Ҡ ояш наҙ ын тойоп кинә нә, тип аптырап торһ а ла, һ ис кенә лә гонаһ булмаҫ ине. Рә ү еф ҡ ыуып етте лә Ә лфиә не биленә н ҡ осаҡ лап кү тә рҙ е, бер-ике тапҡ ыр ә йлә неп алды, тегеһ е сыр-сыу килеп кө лдө, шатлыҡ ауаздары сығ арҙ ы. Шулай итеп ү лә нгә тағ ы тә гә рлә п барып яттылар. Рә ү еф ҡ атындың сә стә рен һ ыйпап кү ҙ ҙ ә ренә ҡ араны:

– Ҡ ә ҙ ерлем, матурым минең, бесә нлекте тапайбыҙ ҙ аһ а, – тине, ү ҙ е туҡ тамай йылмайҙ ы, ү ҙ е ҡ атынды нығ ыраҡ ҡ осаҡ ланы. – Белһ ә, Фә нил ә рлә йә сә -ә к.

– Ой, ә рлә йә сә -ә к, ҡ урҡ ам, ҡ урҡ ам, – тип ҡ атын нығ ыраҡ һ ыйынды ир ҡ осағ ына.

Улар ҡ апыл бер-береһ енә ҡ араны. Ҡ араштар осрашты. Наҙ лы ла, тө птә һ ыҙ ланыусы ла ҡ араштар. Ир тойғ оларын йү гә нлә п тота алмай ине. “Иң бә хетле кө нө м минең бө гө н! ” – тине.

Ҡ айтҡ анда яурын терә шеп йә нә шә ултырып ҡ айттылар. Рә ү ефтең унан ысынлап та ире юҡ лығ ын ныҡ лап белешкеһ е лә килде. Тик һ орашманы, шундай татлы кө нгә борос ө ҫ тә п ни. Шулай ҙ а, артабан нишлә йбеҙ, тип һ ораны. Ә лфиә тирә -йү нде байҡ ап тыныс ҡ ына килде, ә йтерһ ең, уны ишетмә не лә. Бара торғ ас, битараф ҡ ына:

– Нишлә йбеҙ тип, тормош артабан дауам итә, – тине. Уфтанманы ла. Ә йтерһ ең, бер ни булмағ ан да. “Ауылда рә хә т тә һ уң. Иртә гә, бө гө н шулай кинә нес булыр, ә артабан… Атай артыҡ тамаҡ кү рә башлаясаҡ. Бар, ирең ә ҡ айт, тип тә екеренер. Рә ү ефтең ү ҙ енең йорто юҡ, уғ а барып инер инең дә. Унан бигерә к, ашамайынса, кейенмә йенсә һ ө йө п-һ ө йө шө п кенә йә шә п ҡ ара. Был тө пкө лдә ҡ ыҙ ынан нисек балерина яһ ар, Плицеская булам, тип башты ҡ атыра уныһ ы. Тапҡ ан бер һ ө нә р, нә ҫ елдә булмағ анды. Юҡ, ул ҡ уш ҡ уллап ҡ алыр ине Рә ү еф менә н, ярата ул уны. Уның тә не, еҫ е, ҡ арашы ҡ алай танһ ыҡ булып сыҡ ты. Ҡ алай кө слө, ҡ еү ә тле икә н. Һ игеҙ йыл эсендә ире бирә алмағ ан лә ззә тте ярты сә ғ ә т эсендә, ҡ осағ ында, ярты кө н һ уҙ ымында янында татыта алды. Был оло ер шарында Рә ү ефтең йә ндә шлеге барҙ ыр уғ а. Улайһ а, шул тиклем лә ззә т кисереп буламы ни?! Уның алдында яланғ ас килеш йү гереп йө рө һ ө н ә ле. Һ ис кем алдында, хатта законлы ире ҡ аршыһ ында ла ундай аҙ ымғ а бара алмаҫ, оятынан ер тишегенә инер ине. Ә бө гө н… бө тә йә не, кү ң еле шуны һ ораны, шашҡ ыһ ы, ҡ оралай булып сапҡ ыһ ы килде. Ки-иң яланда. Ҡ ыҫ ыҡ фатирҙ а йә шә гә нендә, ире менә н һ ө йө п-һ ө йө шө п туймағ анында ла ошолай ирекле ҡ ош булып тауҙ ар-урмандар, сә скә ле болондар ө ҫ тө нә н осҡ оһ о килә ине уның. Бө гө н осто, ысын мә ғ ә нә һ ендә осто. Шунан артығ ы кә рә кмә йҙ ә лер… Тик бына бисара Рә ү ефте ымһ ындырҙ ы. Ә ле бына уның йылы яурынын тойоп килеү е рә хә т тә. Келтер-келтер ошолай бар ҙ а бар икә н ул. ”

– Бә лки, нисек уйлайһ ың … – тине Рә ү еф ҡ ыйыр-ҡ ыймаҫ. – Яусы ебә реү бер ни тормай.

– Ашыҡ ма, йә ме, никах сә ғ ә те етһ ә, тә ң релә р былай ҙ а еткерер, мин бит ир ҡ атыны.

– Ү ҙ ең кисә, ирем юҡ, тинең дә.

– Юҡ, кисә -бө гө н кү ң елемдә юҡ. Ысынлап…

Башҡ аса ө ндә шмә нелә р. Ә лфиә ауылғ а инмә ҫ борон уҡ тө шө п ҡ алды. Ят кү ҙ ҙ ә ргә кү ренгеһ е килмә не.

***

Шамил ҡ айтҡ ас та Рафа уғ а йү гереп барҙ ы. Кү решкә с тә, бер-береһ енең арҡ аһ ынан ҡ ағ ып, ныҡ итеп ҡ осаҡ лашып алдылар. Һ ағ ынышҡ андар. Шамил сатан аяғ ы менә н бер уратып бейеп тә маташты. Тын алып ултырышҡ ас, Шамил Рафағ а ҡ арап кө лө п ҡ уйҙ ы.

– Һ ин дә моданан ҡ алышмайһ ың, икеһ ен дә ҡ ырҙ ырғ анһ ың ә ле, – тип ҡ ашына, дө рө ҫ ө рә ге, ҡ аш ү ҫ ер урынғ а, иғ тибар итте.

– Бик кә рә к ине, шуғ а икеһ ен дә – бер һ абынлағ анда залпом… Шунан, ү ҙ ең? Нисек ҡ айтып еттең?

– Ғ ү мерҙ ә булмағ анса юл уң ды, Ө фө нә н аэропорт эргә һ енә попуткағ а сыҡ ҡ айным. Нурисламдың кейә ү е алып килеп ташланы. Машинаһ ы затлы. Себерҙ ә н ҡ айтып килә. Кешелә р йә шә й белә.

– Ә лфиә нең иреме? – дуҫ ының кү ҙ ҙ ә ре янып китте.

– Эйе, һ аман онота алмайһ ың шуны. Ә лфиә юҡ ине унда. – “Белә м” тип саҡ ысҡ ындырманы быныһ ы. – Тик артыҡ маһ айыусан ә ҙ ә мгә оҡ шағ ан кейә ү балаҡ ай. Сатан булмаһ аң, алмаҫ инем, ти. Ү ҙ е, Ташлыйылғ ағ а, тиһ ә м ышанмай. Унан бигерә к, машинағ а ултырғ ас, шаҡ ҡ атырҙ ы,: “Һ ин салонда, зинһ ар, насар еҫ сығ арма инде, ә теү еҫ е креслоғ а һ ең ә. Ү ҙ емдә, ҡ ыҫ ып-ҡ ыҫ ып килә м дә, ана тышта ғ ына газоват итә м, ”ти. Мин тә ү ҙ ә шаяра икә н, тим. Бер аҙ барғ ас, машинаһ ын юлдан ситкә бороп туҡ татты был, шунан сыҡ ты ла “шарт-шорт” килде. Яң ынан инеп ултырғ ас ҡ ына аң ланым. – Егеттә р аҡ ырышып кө лө шө п алды. – Тө рлө ә ҙ ә м бар донъяла. Салонды еҫ лә теү һ иң ә ме, ә ллә Ә лфиә гә оҡ шамаймы, тиһ ә м, она же дикая, хоть тойота, хоть карета, тип кө лә. Мунса кә ритә һ ен ә йтә лер инде. Нисек кенә булмаһ ын, рә хмә т, килтереп ташланы, аҡ са алманы.

Рафа бер һ ү ҙ ҙ ә ә йтмә не. Ә лфиә гә барырғ амы, юҡ мы бө гө н? Ир ҡ атыны, тине шул. Тимә к, был байҙ ан китергә иҫ ә бе юҡ тыр. Ҡ ашһ ыҙ, эшһ еҙ ауыл мужигына килеп ятмаҫ инде.

– Аяҡ ты нишлә ттең?

– Икенсе ҡ аттан һ икереп ҡ асырғ а уйлағ айным да килеп сыҡ маны.

– Федяның хә лен белә һ ең дер.

– Ә сә й һ ө йлә не. Райү ҙ ә ккә барып, хә лен белергә кә рә к инде, аяғ ы ваҡ ытһ ыҙ …

– Алдағ ы кө н уларғ а һ уғ ылғ айным, Сә лимә апай, ҡ ырҡ биш мең йыйҙ ыҡ, тағ ы ла бер ун-ун биш мең табаһ ы бар, тип ултыра ине.

– Ә йҙ ә минең атты һ атабыҙ. Радуловты, – Шома дуҫ ынан нишлә птер ҡ арашын йә шерҙ е.

– Һ ин нимә, тере ҡ улһ ыҙ ҡ алаһ ың даһ а.

– Федяны алып китһ ә лә р, бына тере ҡ улһ ыҙ ҡ алам, Рафа. Һ ин дә. – кү ҙ енә тура ҡ араны. Ҡ араштары осрашты.

– Фә рит ағ ай ү ҙ енең бейә һ ен иткә һ алғ ан, беҙ икенсе ҡ ышты атһ ыҙ сығ абыҙ, Радуловтан да ҡ алһ аҡ, белмә йем, атһ ыҙ башҡ орт тигә н дан кү тә реү ғ ә рлектер ул. Беҙ гә килешмә ҫ.

– Ҡ аршы сығ ып, ат бә йлә рлек дуҫ ың булмауы оят. Башҡ а сара юҡ, минең ҡ ырылмағ ан һ ың ар ҡ аш менә н генә йыраҡ китеп булмаҫ. Киттек Поляковкағ а.

– Хә ҙ ер ү кме ни? Шома, уйлайыҡ тә ү ҙ ә.

– Хә ҙ ер ү к, суд булып, тө рмә гә бер япһ алар, сығ арып алып та булмаҫ. Ул саҡ та алашаның һ ө йрә гә н йө гө ни хә жә т, – “Радуловтың теле булһ а, ул да изге дуҫ лыҡ ө сө н мине ҡ орбан итегеҙ, тип ә йтер ине”, – тип уйланы Шамил. Тик быныһ ын ө ндә шмә не. Аты ла йә л ине.

– Шулай ҙ а тә ү ҙ ә белешеп килә м ә ле, бә лки тейешле сумманы тапҡ андарҙ ыр. Атты ә рә м итеп, – тине дуҫ ы. “Мә, юл ың ғ ай Радуловты алып ҡ айтырһ ың ”, – тип йү гә нен тоттороп ебә рҙ е Шамил. Рафа шә п-шә п атлап ө ҫ кө урамдағ ы Фә рит ағ айҙ арғ а ашыҡ ты.

Шулай ҙ а тә ү ҙ ә Нурисламдарғ а һ уғ ылырғ а булды. Йө рә ге шуны һ ораны. Теге “газовик” кейә ү ҙ е лә кү рер, Ә лфиә нең кү ҙ енә лә ҡ арар. Ҡ арашында уның бар кү ң ел торошо сағ ыласаҡ. Тағ ы килергә ме, юҡ мы? Билдә һ еҙ лектә йө рө гә нсе. Бә лки, уның ярҙ амы кә рә ктер һ ө йгә ненә.

Ә ҙ ә п һ аҡ лап, шаҡ ылдатҡ ас, Нурислам асты солан ишеген.

– Нимә ҡ алалағ ы һ ымаҡ, йә немә тейеп ишек шаҡ ып торғ ан булаһ ың? Ни йомош? – кә йефе юҡ ине полицайҙ ың. Бындай мә лдә Ә лфиә тураһ ында һ орашыу урынһ ыҙ кеү ек тойолдо.

– Кем ошаҡ лағ ан? Фә нилде…

– Нимә мейемде серетә һ ең, барыбер ә йтмә йем, дуҫ ың ғ ә йеплеме – ғ ә йепле. Белһ ә ң, ү с алырғ а уйлайһ ың мы?

– Ү с алмайым, аҡ са һ орайым. Улай теле оҙ он булғ ас, тү лә шһ ен дә.

– Аҡ саһ ы кү п уның, тик бирмә йә сә к.

– Шул тип уйланым да.

– Кемде ә йтә һ ең.

– Хаммат инде, мә ғ ә нә һ еҙ.

– Ул тү гел, яң ылышаһ ың, тағ ы бинахаҡ ҡ а кешегә йә бешеп йө рө мә, – лейтенант, ҡ арашын ситкә алып, ишекте ябырғ а йыйынды. – Шул ғ ынамы йомошоң?

– Ә лфиә кә рә к ине. Класта-аш…

– О, класташтар. Вадим кейә ү алып китте, ҡ отолдоҡ, бар, ү ҙ ең генә йө рө инде осрашыуғ а. Йү гә н тотоп… – солан ишеге маң лай алдында шап итеп ябылды. Юҡ соландыҡ ы ғ ына тү гел, ә йә шлек, мө хә ббә т, хыял иленең оло ҡ апҡ аһ ы йоҙ аҡ ланды Рә ү ефкә.

Фә рит ағ айҙ арҙ а ла кү ң елгә ятыр хә бә р булманы. Ун биш мең лә п етмә й. Пенсионерҙ арғ а банк кредит бирмә й икә н. Штраф тү лә нмә һ ә, суд. Һ уғ ышып Федя 15 тә ү леккә элә ккә н ишеү – шул ғ ына етмә гә йне.

Оҙ атырғ а сыҡ ҡ анда, Фә риткә ә йтмә й генә кискә рә к Хамматҡ а барып баш эйерменме инде, тигә с, Сә лимә апайҙ ы Рә ү еф ҡ ә тғ и туҡ татты:

– Кә рә кмә й. Шамил ҡ айтты, ү ҙ ебеҙ табабыҙ!

– Ҡ айҙ ан?

– Ү ҙ ебеҙ белә беҙ.

– Тик урлашып ҡ уймағ ыҙ!

– Хоҙ ай ҡ ушмаһ ын, һ ин нимә, Сә лимә апай! – йү гә нен һ елтә й-һ ә лтә й ауыл осона юлланды.

Юлда мә рә кә сел Гә рә й осраны. Уныһ ы, егерме йыллап эсмә гә н сауҙ агә р Хамматтың ике кө н лайыҡ ыл иҫ ерек йө рө ү ен, ҡ арт бисә һ ен ҡ ыуып сығ арып, телә гә н һ ә р кемде сә мә й менә н һ ыйлауын һ ө йлә п китте. Рә ү еф, дә -ә, эштә р харап икә н, тип ҡ уйҙ ы.

Радуловты алып ҡ айтҡ анда Шамил һ аман да ҡ апҡ а алдындағ ы эскә мйә лә ултыра ине. Килеп туҡ тағ ас та, кә йефһ еҙ Рә ү еф бойороҡ бирҙ е:

– Ә йҙ ә менгә ш, киттек Поляковкағ а. Атың ды иткә тапшырмайса булмай, ун биш мең етмә й.

Шамил иҫ ә н аяғ ы менә н эскә мйә гә баҫ ып, Рафа ең енә н тартҡ ас, бейек һ ә м тың лаусан Радуловҡ а кө скә -кө скә менеп ултырҙ ы. Алғ а табан ынтылып, аттың муйынын, ялын һ ыйпаны. Инде ҡ уҙ ғ алғ айнылар Шамил:

– Туҡ та ә ле, – тине. – Ҡ айтҡ анда нисек ҡ айтам һ уң, атһ ыҙ, аяҡ һ ыҙ? Тө шө р мине, Рафа.

Урап яң ынан эскә мйә эргә һ енә килделә р. Шамил тө шө п, атының башын ҡ осаҡ ланы.

– Рә нйемә берү к, малҡ айым. Кү пте кү рҙ ек, кү пте кисерҙ ек. Ү ҙ емә лә йә л, нишлә йһ ең, – Шамил атының муйынын ҡ осаҡ ланы, баштарын һ ыйпаны, ялын тағ атты. Ү ҙ енең кү ҙ ҙ ә ренә йә ш килде. – Ө фө лә саҡ та кө н дә тө шө мә индең, бер минут та онотманым мин һ ине.

– Эй, эй, ир-егеткә й ҡ урай уйнайҙ ыр, ат ялына йә бешеп илайҙ ыр. Ниндә й театр был, киттем мин, – йү гә нен тартып алды Рә ү еф.

– Һ ин улай бик саптырып барма инде, яндырып ҡ уйма… Нимә тип һ ө йлә п торам, – Йә шле кү ҙ ҙ ә ре менә н һ ыбайлығ а ҡ араны. – Ну, һ ин һ атырғ а тырыш, бик осһ оҙ ҙ а булмаһ ын. Ү ҙ ең дә белә һ ең инде. –

Рафа ҡ уҙ ғ алғ ас, тағ ы һ ү ҙ ҡ ушты.

– Аттың янғ ан икә нен ә йтмә. Уларғ а кө рө, дә ртлеһ е кә рә к.

– Дуракмы ә ллә һ ин, бә йгелә сабаммы һ уң, иткә алып китеп барам да.

– Бар суҡ ынып кит, иткә имеш…– Шамил ҡ апыл ҡ улын һ елтә не лә, аҡ һ аҡ лай-аҡ һ аҡ лай эскә мйә гә барып ултырҙ ы.

– Һ уйыусыларғ а янғ ан башҡ орт аты йә теш тә, сығ ынламаҫ ҡ а, – Рафаның мә ғ ә нә һ еҙ шаяртыуы оҡ шаманы. – На-а. Ә йҙ ә.

Ҡ уҙ ғ алдылар. Башын һ елкә -һ елкә, ҡ ойроғ о менә н себендә рҙ е ҡ ыуа-ҡ ыуа ат ең елсә генә саптырып китте. Вә -ә т, Радулов, ә, башын бороп та ҡ арамай. Ә йтерһ ең, йә йге яланғ а бесә нгә генә китеп бара ла, кискә ә йлә неп ҡ айта. Урыҫ ауылына мә ң гелеккә ҡ айтмаҫ ҡ а китеү ен белмә й инде. Колбаса булып мосолмандар ө ҫ тә лендә ятасағ ына тө шө нмә й, бисара. Тағ ы кү ҙ енә йә ше тығ ылды. Ул ҡ апыл ҡ алҡ ынып ҡ уйҙ ы ла, тағ ы ултырҙ ы. Оҙ аҡ ултырҙ ы.

– Нимә, егет, моң айып ултыраһ ың? – тигә н тауышҡ а һ иҫ кә неп боролғ айны, һ аҡ алын һ ыйпап, кү ршеһ е Мостафа ҡ арт йылмайып тора.

– Сатанлап ҡ айтҡ аның ды кү рҙ ем дә. Бына бү лә к алып килдем ә ле ү ҙ ең ә. – Уның ҡ улында … Ситдиҡ ҡ арттың, Фә нилдең олатаһ ының ҡ ул таяғ ы ине. Уны кү ргә с, Шамил һ иҫ кә неп урынынан шылып ҡ уйҙ ы.

⇐ Предыдущая 1 2 3 4 5 6 789 10 Следующая ⇒