Мөнир ҠУНАФИН 2 страница

– Оһ о минең должниктар килә ята. Иң дә рендә бер тоҡ аҡ са. Ә ллә тоғ оғ оҙ буш инде. Буш шул, уның тулы булғ аны ла юҡ. Ү пкә геҙ кү ренә, томшоҡ тарығ ыҙ ҙ ы ябып йө рө гө ҙ, ел һ уғ ыр ҙ аһ а, – кә йефе шә п ине, ахыры, сауҙ агә рҙ ең, яһ алма ялтыр тештә ренең сағ ылышы шулайыраҡ хә бә р һ алғ андай. Шамил быны белеп бө ткә н, ауыҙ ына, йә ғ ни сауҙ агә рлек бизнесына, берә й арыу ғ ына ем инһ ә, тештә рен йыйып ала алмай торғ ан. Кә йефе шә п сағ ында башҡ аларҙ ы мә схә рә лә ргә, кө лө ргә ярата ул, шунан оло лә ззә т ала. Алһ ын да, оло ер шарында һ ә р кемдең ү ҙ лә ззә те, ү ҙ йә ллә де, тигә ндә й, бө гө н беҙ гә йыуаныс булырҙ ай бер шешә сә мә йен бирһ ә, шул еткә н. Уның тоҙ һ оҙ мә схә рә һ енә тү ҙ ергә була ул, баш сатнай, уныһ ына сыҙ ар ә мә л юҡ.

Шамил, йө ҙ ө н сирыштырып, йонсоғ ан ҡ иә фә ттә, ихата алдында ятҡ ан бү рә нә лә рҙ ең береһ енә барып ултырҙ ы. Таяҡ ты ике бото араһ ына ҡ ыҫ тырып, эйә ген уғ а һ алды.

– Һ ыҙ ландыра бит, Хаммат ағ ай, ой, һ ыҙ ландыра. Аяҡ ты ҡ аймыҡ тырҙ ым шикелле, йә ллә ә ҙ ерә к.

– Улай ҙ а һ ыҙ ланғ ас, духтырғ а бар, энекә ш. Хаммат ағ айың бағ ымсы тү гел.

– Һ ин духтырҙ ан былайыраҡ, һ ин ү лгә ндә рҙ е терелтеү се. Һ ин, һ ин… – Шамил ни ә йтергә белмә не. – Быйыл бесә нең де сабып, йыйып бирербеҙ. Һ инең кеү ек арыу кешегә, почти фә рештә гә почти бушлай. Йә ллә мә бер яртың ды.

– Фә рештә лә р ярты менә н бысранмай, шиш бына, – сауҙ агә р бармаҡ тар араһ ынан баш бармағ ы тырпайғ ан йоҙ роҡ ло ҡ улын Фә нилдең танау тө бө ндә уйнатты. – Тә ү ҙ ә бурыстарҙ ы тү лә йек, иблис заттары.

– Кү пме? – Фә нил дә телгә килде.

– Нимә кү пме?

– Бурыс инде, тағ ы нимә булһ ын, фә рештә -ә?

Шамил белә, ныҡ лы бахмуры башланһ а Фә нилдең тә кә һ е һ ө ҙ ө ргә тотона, хә ҙ ер ҙ ә яйлап-майлап ҡ алмаһ аң, “фә рештә ”нең ҡ анатын һ ындырғ ансы тондороуын кө т тә тор.

– Хаммат ағ аҡ айым, борсолма, Фә нил белә ул кү пме алғ анын, кү пме биргә нен. Беҙ килә һ е аҙ на вис кенә ҡ айтарабыҙ. Бө гө н кә рә к ине. Прә ме ә ле. Һ ин нимә ҡ ушаһ ың, шуны эшлә ргә ә ҙ ербеҙ, – Шамил, сатанларғ а ла онотоп, быларҙ ың араһ ына килеп инде. – Һ инең бит хө рмә тең ҙ ур, беҙ гә лә, мирғ а ла. Бына хә ҙ ер ошонда аяҡ һ уҙ һ аҡ, халыҡ һ инең һ аранлыҡ ты кисермә ҫ.

– Минме һ аран? Һ ин нимә, мин бары экономный. Тик бурыстарығ ыҙ ҙ ы ҡ асан ҡ айтараһ ығ ыҙ?

– Килә һ е аҙ на, тинек бит.

– Фә нил, нишлә птер, бер ҙ ә ө ндә шмә й. Ә ллә ул ҡ айтармаҫ ҡ а уйлаймы? – Хамматҡ а ү ҙ енә н ике башҡ а оҙ он ә змә ү ерҙ ә й ике егеттең, уның алдында тубыҡ ланырғ а ә ҙ ер булып, меҫ кенлә неп тороуҙ арын кү реү е рә хә т ине. Бер ярты ө сө н тағ ы ниндә й хә лгә тө шө рҙ ә р икә н? Ҡ ара бынау Фә нилен, ғ орур булып маташҡ ан була ә ле. Һ е, хә ҙ ер нисек маймылғ а ә йлә нгә нен һ иҙ мә й ҙ ә ҡ аласаҡ.

– Фә нил, ә йт, ҡ айтарабыҙ мы? – Шамил, ниндә йҙ ер ө мө т уянғ анын һ иҙ еп, дуҫ ына баҡ ты. Уныһ ы башын ҡ алҡ ытып ҡ ына сауҙ агә ргә ҡ араны ла:

– Ҡ айтармағ ан бармы ни? Ҡ улым иҫ ә н, ошо запойҙ ан ғ ына сығ айым да, – тине. Шунан, Шамилдан таяҡ ты алып, яң ынан тоҡ ҡ а урап ҡ уйҙ ы.

– Ҡ айтарырбыҙ, Хаммат ағ ай, хә лгә ин, зинһ ар.

Быныһ ы – йылан, тегенеһ е тә кә ббер, тип уйланы хужа. Бирмә й генә сығ арырғ а ла ебә рергә ме? Улай ҡ ыҙ ыҡ тү гел. Бер кә рә кмә һ ә, бер кә рә ктә ре тейергә мө мкин, эсмә һ ә лә р кө слө лә ү ҙ ҙ ә ре. Хаммат ихатаһ ына ү тте. Шамил артынан эйә рҙ е, Фә нил арттараҡ һ ө йрә лде.

– Аяғ ың һ ыҙ лауы бө ттө тү гелме?

– Һ инең йылмайыулы йө ҙ ө ң дө кү ргә с тә баҫ ылғ андай булды ул, Хаммат ағ ай.

Хаммат ҡ арағ айҙ ан эшлә нгә н бейек йортона инмә не, сә скә ле, алмағ аслы баҡ санан ү теп, шулай уҡ ҡ арағ айҙ ан һ алынғ ан иркен мунсаһ ының ишеген асты:

– Шә пме мунса? Бер ҡ осаҡ утын яғ ам, эҫ еһ е кө нө буйына етә. Яратам мин мунса инергә, – егеттә рҙ е эскә ү к ү ткә рмә һ ә лә, мунсаһ ы менә н эй маҡ танды сауҙ агә р. Шунан ҡ апыл: – Фә нил, ә йт ә ле, һ иң ә ҡ аш ҡ ә ҙ ерлеме, кү ҙ ме? – тип һ ораны.

Арттараҡ торғ ан бойоҡ Фә нил уны ишетмә не, ишетһ ә лә, уның мунсағ а ни ҡ ыҫ ылышы бар ә ле, тигә ндә й яуапһ ыҙ ҡ алды, ә ә рһ еҙ Шамил уғ а һ орауҙ ы ҡ абатларғ а мә жбү р булды.

– Кү ҙ ҙ ер. Ябай ә ҙ ә мгә ней… Затлы йө ҙ ө к булһ ам, ҡ аш тиер инем, – һ аман тырмаһ ын арҡ ыры тартыуын белде быныһ ы.

Йоморо Хаммат, етеҙ генә инеп мунсанан һ абын менә н ҡ ырынғ ыс алып сыҡ ты ла алма тө бө ндә торғ ан ө ҫ тә лгә ҡ уйҙ ы. Шунан ө йө нә инде, бер аҙ торғ ас, ҡ ултыҡ аҫ тына ике шешә сә мә й ҡ ыҫ тырып, егеттә р алдына барып баҫ ты. Егеттә р, бер ни аң ламай баҡ сала кө тө п торҙ о.

– Һ ыҙ ландыра, тиһ ең инде, Шамил? Бына, һ ул яҡ тағ ы шешә һ инеке. Уң яҡ тағ ыһ ы, Фә нил, һ иң ә тә ғ ә йен. Тик шарт бар. Бер-берегеҙ ҙ ең берә р ҡ ашын ҡ ырһ ағ ыҙ, бер литр, ысынлап та, һ еҙ ҙ еке.

– Тимә к, бер ҡ аш – бер ярты? – Шамил ҡ улын ыуып алды.

– Эйе, кү ҙ ҡ ә ҙ ерлерә к, уғ а йә шник ултыртырғ а ла була. Ҡ аштың хаҡ ы шул сама ғ ына.

Фә нил аң ланы: һ ө мһ ө ҙ, ғ ү мерен алыпһ атарлыҡ менә н ү ткә ргә н, элек совет заманында спекулянтлыҡ менә н байығ ан, бө гө н бизнесмен булып дан алғ ан Хаммат сауҙ агә р быларҙ ың намыҫ ын бер шешә сә мә йгә алыштырмаҡ сы. Нишлә ргә? Ошо запойҙ ан сыҡ һ амы?! Бер айҙ а ул ҡ аш яң ынан ү ҫ еп сығ ыр инде былай. Тә ү ә ккә ллә ргә ме?

– Башҡ а юл юҡ. Аҡ сағ ыҙ булһ а, ҡ ашығ ыҙ ү ҙ егеҙ менә н ҡ ала. Юҡ икә н, ҡ ашығ ыҙ ҙ ы һ абынлы һ ыулы ошо банка тө бө ндә ҡ ырып һ алығ ыҙ. Сара юҡ, хә л итегеҙ ҙ ә. – Вә т йү нһ еҙ, ҡ асан быуынһ ыҙ итергә белә. Шунһ ыҙ был алдаҡ шыма донъяны ыштанһ ыҙ ҡ алдырып буламы ни, сауҙ агә р булыуы ла ең ел тү гелдер. Был һ атыулашмай, был туйып кикерә. Уғ а мә ҙ ә к, кемделер мә схә рә лә ү лә ззә те кә рә к. Ул ауылда шулай итеп ү ҙ енең кө сө н, ө ҫ тө нлө гө н кү рһ ә тә. Аҡ са, аҡ са! Ул хә л итә шул бө гө н барлыҡ мө мкинлекте лә, телә кте лә, хатта хыялды ла. Һ инең малың юҡ икә н алың да, ялың да, алырың да юҡ, кемгә лер хеҙ мә т итә һ ең, баш эйә һ ең, ысынлап та сараң юҡ. Фә нил ү ҙ енең былай уйлай алыуына аптырап та ҡ уйҙ ы. Баш уйлай ала, мейе эшлә й, бә лки, баш тө ҙ ә тмә ҫ кә лә булалыр?

– Ә ике ҡ ашҡ а ике шешә ме? – Шамил ҡ отороп китте.

– Арифметика буйынса шулай инде лә, тик сауҙ а шарты буйынса тә ү лек эсендә бер ҡ аш ҡ ына валюта була ала. Иртә гә икенсе ҡ ашың мә ни-мә ни булыр.

Фә нил торҙ о. “Мин ҡ айтам”, – тине Шамилғ а, тик ү ҙ е ҡ уҙ ғ алманы. Ә дуҫ ының буш сыҡ ҡ ыһ ы килмә й ине.

– Минең ҡ ашҡ а ғ ына алайыҡ улайһ а, бер ярты етә лә инде беҙ гә. Ҡ аш та булдымы бер нә мә, ү ҫ ер ә ле.

– Юҡ, юҡ, бер ярты элә кмә й. Бер-берегеҙ ҙ ең берә р ҡ ашын ҡ ырһ ағ ыҙ ғ ына бер литр, тинем бит, – Хаммат тә кә ббер Фә нилдең нисек тә һ ыныуын кү ргеһ е килде. Шамил ү тенеп Фә нилгә ҡ араны:

– Тегендә Рафа картуф ҡ ыҙ ҙ ыра. Ө мө тлә неп беҙ ҙ е кө тә.

– Кө тә шу-ул, – тине лә Фә нил уң яҡ ҡ ашын һ абынланы.

Эш бө ткә с, йә ки һ ың ар ҡ ашлы ғ ына булып ҡ алғ ас, ике шешә ҡ уйынғ а ингә с, ҡ айтырғ а сыҡ тылар. Бер-ике аҙ ым атлағ ас, шым Фә нил ҡ апыл кире боролдо ла сауҙ агә рҙ ең ихатаһ ына яң ынан килеп инде. Ҡ аймаҡ урлап тотолғ ан бесә й кеү ек кү ҙ е йылтырағ ан Хамматҡ а тура ҡ арап: “Мә схә рә лә нең, Хаммат ағ ай, бик тү бә нһ еттең. Был ҡ аштар бик ҡ иммә ткә тө шмә һ ен ү ҙ ең ә, бурысты х… ҡ айтарасаҡ мын! ” – тип уртансы бармағ ын кү рһ ә тте. Хаммат ялт итеп боролоп ҡ араны, уның ҡ арашы ә шә ке, йө ҙ ө ҡ урҡ ыныс ине.

***

Рафа сыуал артынан картуфты тиҙ тапты. Тасҡ а һ алып һ ыуҙ а йыуып алды. Унан иҙ ә нгә йә йелеп ултырып ә рсергә тотондо. Тик ҡ алтыранғ ан ҡ улдары тың лашманы. “Бә рә ң ге жарить итә м, барыбер ғ ашиҡ итә м”, – тип эсенә н таҡ маҡ ә йтеп ү ҙ е кү ң елен кү тә рергә тырышты. Тик эше ырам ғ ына барманы. Ө с картуфты кө скә ә рсегә ндә н һ уң бө тө нлә й хә лдә н тайҙ ы, бармаҡ тары тартышты. “Барыбер жарить итә м” тип йырын ү ҙ гә ртеп ҡ араһ а ла, таба тө бө нә биш картуфтан артығ ы тө шмә не. Эх, эргә ң дә яратҡ ан ҡ атының булһ ын ине ул. Бә рә ң ге ә рсер ө сө н генә булһ а ла. Ҡ ашығ аяҡ тирә һ ендә биленә алъяпҡ ысын быуғ ан ҡ атынын кү ҙ алдына баҫ тырып маташты. Уныһ ы йә шлектә аҙ ашып ҡ алғ ан Ә лфиә һ енә оҡ шағ айны, нишлә птер. Мә ктә п йылдарында уҡ яратышып йө рө гә йнелә р, ә рмегә оҙ атып ҡ алғ анда эҫ енешкә йнелә р, ә һ уң ынан… уны кө тмә й, Ө фө ҡ алаһ ында уҡ ығ анында уҡ кейә ү гә сыҡ ты ла китте. Хә ҙ ер ү ҙ ен биш-алты йыллап кү ргә не лә юҡ, ә шулай хыялдарғ а бирелеп ултырғ анында ү ҙ ҡ атыны итеп һ ә р саҡ уны кү ҙ алдына баҫ тыра. Кеше ҡ атынын, дү рә к. Һ е, ауылда кү ҙ гә элерҙ ә й, дө рө ҫ ө рә ге, уларҙ ы ү ҙ итерҙ ә й башҡ а гү зә л зат та юҡ. Хә ҙ ер ө сө һ ө нө ң дә йә ше уҙ ҙ ы, һ ө йө ү туны туҙ ҙ ы, уҡ аһ ы ҡ ойолдо. Мә рә кә се Гә рә й ә йтмешлә й, башҡ аны булдыра алмағ ас, кеҫ ә геҙ ҙ ә ике шарик менә н бильярд һ уғ ып тик йө рө йһ ө гө ҙ инде, буйҙ аҡ тар.

Аптырағ ас, ҡ алғ ан йыуылғ ан бә рә ң гелә рҙ е уртағ а ярҙ ы ла шул килеш кә стрү л тө бө нә һ алды. Һ ыу ҡ ойоп, электр плитаһ ын тоҡ андырҙ ы. Эһ е-һ ей, мундирғ а етә ме ни ул! Бар витамины ү ҙ ендә, тә мле лә, туҡ лыҡ лы ла. Беҙ гә ошо ла таман. Бының ө сө н яның да бисә ң булыуы ла кә рә кмә й. Быны хатта ашамай, эскә ндә н һ уң еҫ кә п кенә ултырғ анда ла була. Ер еҫ е бында.

Ер еҫ е, тигә ндә й. Фә нилдең олатаһ ы Ситдиҡ ҡ арт ҡ арағ ан посадкағ а һ игеҙ енселә уҡ ығ анда ярҙ амғ а барғ айнылар. Рә ү еф шунда элә геп йығ ылды ла танауын иҫ ке бер тө мө згә бә рҙ е. Китте танау ҡ анап. Салҡ атан ятып та, танауына ҡ ульяулыҡ ҡ ыҫ тырып та ҡ арай, ҡ ан һ ис туҡ тарғ а уйламай. Ситдиҡ ҡ арт, ошоноң менә н томалаһ аң туҡ тай ул, тип танауын тупраҡ менә н һ ылап ҡ уйғ айны. Тә ү ҙ ә ҡ ан тупраҡ ты ла дымлатып килеп сыҡ ҡ айны, бер аҙ ҙ ан барыбер туҡ таны. “Ә йтә м бит, тыуғ ан ер һ ә р нә мә гә шифа”, – тип кө лдө Фә нилдең олатаһ ы. Ә Рә ү ефтең тамағ ы тө бө ндә уҡ машҡ ан ҡ ан менә н бергә ана шул урмандағ ы ер тә ме лә ҡ алды. Эй, ул саҡ тар. Ө с тағ ан булдылар Федя, Шома, Рафа. Ә ле лә бергә лә р. Ө сө һ ө ө с урамда йә шә һ ә лә, нишлә птер мә ктә птә ө сө һ ө айырылмаҫ дуҫ тарғ а ә йлә нде лә киттелә р шул. Ғ ә ҙ ә ттә, бер урамда ү ҫ кә ндә р дуҫ була ла инде, ә былар, киреһ енсә, тирә -йү нендә ге малай-шалайҙ ы улай уҡ ү ҙ итмә й, ө сө һ ө бер-береһ енә тартылды ла ҡ уйҙ ы. Дү ртенселә Рә ү еф Кә зә ташына барғ анда һ ыуҙ а ағ ып китә яҙ ғ ан Шамилды тартып сығ арып ҡ алғ айны. Шул яҡ ынайттымы? Фә нилдең ә сә һ е менә н Шамилдың ә сә һ е – ә хирә ттә р, шуғ а улары ла яҡ ындармы? Нисектер ө с тағ ан-терә ү барлыҡ ҡ а килде лә ҡ уйҙ ы. Араларында атаман булманы, Шамил –хисле, шиғ ыр, ат тип йә шә не; Фә нил иһ ә телһ еҙ, тик һ ә р эшкә маһ ир; Рә ү еф ү ҙ е тө рлө нимә лә р уйлап табыуғ а шә п ине. Ө сө һ ө лә тарта-һ уҙ а мә ктә п бө ттө, леспрохозғ а эшкә урынлашты. Урман яттар ҡ улына кү скә с, былар эшһ еҙ ҡ алды. Ҡ айҙ а ҡ алым, шунда инде хә ҙ ер бар кә септә ре. Ата-ә сә елкә һ ендә яталар, тип ә рлә ү селә рҙ ең һ ү ҙ ҙ ә рендә лә хаҡ лыҡ бар. Ситкә сығ ып китеп эш табырғ а ине лә, итек табандары, ә йтерһ ең, ергә йә бешкә н, тә ү ә ккә ллектә ре етмә й. Леспромхоз, бә лки, яң ынан терелер, тигә н буш ө мө т тотамы ү ҙ ҙ ә рен, тыуғ ан ер йылыһ ымы?

Тегелә рҙ ең ҡ улындағ ы ике шешә не кү ргә с, Рафаның кү ң еле бермә -бер кү тә релде. Быныһ ы нимә, тип тоҡ то ҡ апшап ҡ араны. Таяҡ килеп сыҡ ҡ ас: ”Оһ о, һ арыҡ та иҫ ә н, бү ре лә туҡ икә н, икә ү ҙ е тапҡ андар, маладса”, – тип ө ҫ тә лгә биш бө ртө к ә рселгә н һ ә м мундирлы бешкә н бә рә ң гелә рҙ е киң тә рилкә гә бушатты. Фә нил таяҡ ты ү ҙ е эргә һ енә алып ултырҙ ы.

Эҫ е бә рә ң гелә рҙ е Шамил усында һ икерткелә п алды, Фә нил ғ ә ҙ ә ттә гесә башын эйә генә ҡ уйып шымды. Шунан ғ ына Рафа тегелә рҙ ең һ ың ар ҡ ашлы икә нен шә йлә п ҡ алды ла аҡ ырып кө лө п ебә рҙ е: ”Ну һ еҙ, самурайҙ ар, юлығ ыҙ ғ а ү ҙ е бер ҡ арыш, һ аҡ алы мең ҡ арыш ҡ арт сығ ып, мә схә рә лә п киттеме ә ллә, ярай ҙ а баш тирегеҙ ҙ е тунап алмағ ан! ”

– Кө лмә, ана был шешә лә ге шыйыҡ са беҙ ҙ ең ҡ аш бө ртө ктә ренә н йыйылғ ан, – тине Шамил, сә мә йҙ е һ ауыттарғ а ҡ оя-ҡ оя.

– Аң лап етмә нем мин, ағ ыу алып килмә гә нһ егеҙ ҙ ер бит, – Рафа аптырап ҡ араны.

– Хаммат сволочь ике ҡ ашҡ а бер литр бирҙ е, шул.

– Бушлаймы? Ҡ ырһ ағ ыҙ, бирә м тейме?

– Буш буламы ни? Бер ҡ ашҡ а – бер ярты, тим бит.

– Мин уны посылать иттем, таҙ а намыҫ ың менә н эсһ ә ң дә була, – Фә нил ҡ алҡ ынып, тө бө нә сә кү тә реп ҡ уйҙ ы. – Былай арыуын биргә н икә н, – танауына бә рә ң ге килтерҙ е. – Ә се, лә ғ нә т.

Дуҫ тары ла тотто.

– Ә серә к булһ ын ө сө н тауыҡ тиҙ ә ге ҡ ушҡ ан был, иртә гә башты хө рә сә к икә н, – Шома уҡ шый-уҡ шый кире йотоп ебә рҙ е. – Тө шө п китте шикелле.

– Һ еҙ ҙ е мә схә рә лә гә н ул Хаммат. Мин һ ис кенә лә ҡ ашты ҡ ырҙ ырмаҫ инем, башты бирһ ә м бирер инем, – Рә ү еф шап итеп стаканды ө ҫ тә лгә ҡ уйҙ ы.

– Бына һ иң ә мә! Рафа тегендә картуф жарить итеп кө тә, тип ҡ ашһ ыҙ ҡ алдыҡ, ә ул нимә тей, ҡ ырҙ ырмаҫ инем, имеш. Беҙ тә ү ҙ ә һ ине уйланыҡ, – Шома ярһ ып китте.

– Барыбер ҡ ырҙ ырмаҫ ҡ а кә рә к ине. Ҡ аш ул… – ҡ апыл ни ә йтергә белмә не. – Ҡ аш – кү ҙ ө ҫ тө ндә ге ынйы, бриллиант бит ул. Унан ҡ алһ аң, барыһ ынан да яҙ аһ ың, тигә н һ ү ҙ. Их, һ еҙ! Ә йҙ ә, барып ауыҙ ын иҙ ә йек, ү ҙ енең ҡ ашын емерә беҙ спекулянттың!

– Ҡ ыҙ ҙ ы берә ү, – һ ә р ваҡ ыттағ ыса Федя тыныс ине. – Алдың да бар, ашап-һ ыйланып тик ултыр.

Хамматты ә рлә һ ә лә р ҙ ә, эстә рен йылытып ебә рҙ е уның тө ндә тамсылап йыйғ ан шайтан һ ыуы. Шамил ғ ә ҙ ә ттә гесә урынынан тороп шиғ ыр уҡ ымайынса булдыра алманы:

– Булманы был тормош! Булды бары

Ниндә йҙ ер бер тормош йораты…

Ярай ә ле тиҙ ерә к китер ө сө н

Ярһ ып тора тышта туратым…

Ҡ алайыраҡ ауыҙ ламаҡ була,

Ҡ алай тотмаҡ була теҙ генде…

Мә, тот! Ос, Турыҡ ай, ос ә йҙ ә, ос!

Ү ткә рербеҙ ҡ ырҙ а беҙ тө ндө. * Эһ е-һ ей, ә йҙ ә геҙ берҙ е турат ө сө н, Радулов ө сө н тү ң кә рә йек ә ле.

Тү ң кә рҙ елә р. Ишә к ө сө н дә кү тә рерҙ ә р ине, сө нки ү ҙ урынына йә теш кенә ятты быныһ ы ла. Ҡ ысытып торғ ан тамаҡ ҡ а хә ҙ ер барыһ ы ла һ ә йбә т бара ине. Иҫ ерә башлағ ас, Рафа тағ ы баяғ ы һ ү ҙ ҙ е терелтте:

– Дуҫ тарым минең, ҡ аш яң ынан ү ҫ ә ул, ә бына мә схә рә нең ҡ ойроғ он тиҙ генә ө ҙ ө п ташлап булма-ай.

– Нимә, беҙ ҙ ә н кө лмә ксеһ ең ме? Ә йҙ ә, һ инекен дә ҡ ырабыҙ улайһ а, – Шамилдың теле кө рмә лә нде.

– Юҡ, дуҫ тарым минең, нишлә п кө лә тей, ү ҙ ен мә схә рә гә ҡ алдырырғ а кә рә к ул Хамматтың.

– Мин уны ө с хә рефкә кү птә н оҙ аттым да, оноттом да, – Фә нилдең дә тауышы сыҡ ты.

– Мин, дуҫ тарым, һ еҙ ҙ ең ө сө н ү ҙ ем ү с алам.

– Нисек?

– Уның мунса ташына тауыҡ тиҙ ә ге һ ибә м. Ой, башына еҫ тейә сә к, ой, тейә сә к. Һ ә м капут буласаҡ.

Ө с дуҫ “Башына еҫ тейә сә к, ой, тейә сә к” тип таҡ маҡ лап тағ ы бер һ алынғ анды кү тә рҙ е. Билдә ле, һ ипмә йә сә к улар, юҡ, тә ү ә ккә ллек етмә гә ндә н тү гел, бер ҡ аш ө сө н былай ү с алырғ а кү ң елдә ре, ә ле ү тә бысранып ө лгө рмә гә н намыҫ тары рө хсә т итмә йә сә к. Башҡ а баш етмә ҫ мә схә рә һ е булмаһ а…

***

Иртә гә һ енә дуҫ тар тағ ы ла нығ ыраҡ ауырып таралышты. “Ысынлап та тауыҡ тыҡ ын ҡ ушҡ ан был сволочь! ” – тип Хамматты ә рлә нелә р. Фә нил генә, ул ауыҙ ғ а ҡ ойманы, шың шымағ ыҙ, тип тыйҙ ы.

Шамил ике кө н тағ ы ла ауырып ятты ә ле. Тамағ ына аш барманы, баш тө ҙ ә теү тураһ ында уйлай ҙ а алманы. Берҙ ә н, барыбер табып булмаҫ ине, икенсенә н, сә мә йҙ ең еҫ ен тойоу менә н уҡ шырғ а тотондо. Кү ргеһ е лә килмә й ине тө ндә тыуғ ан ә се, һ аҫ ыҡ нә ҫ тә кә йҙ е.

Фә нил дуҫ ы ике тапҡ ыр килеп хә лен белешеп, дө рө ҫ ө рә ге, ү ҙ енең хә лен белдереп китте. Аяҡ тамын, йө рө рлек кә р бар, ә һ ин ятаһ ың, йә нә һ е. Сә ғ ә т тирә һ е эйә ген усына һ алып бер һ ү ҙ ө ндә шмә й, тып-тын ултыра. Шунан ғ ә ҙ ә ттә гесә ө ҫ тә лдә торғ ан банканан кү тә реп һ ыу эсә лә, ярай, ҡ айттым, һ ин теге… минең олатай артынан китеп барма ҡ абаланып, тип кө лө мһ ө рә й тағ ы. Икенсегә килгә нендә олатаһ ының таяғ ын кисә ге тоҡ ҡ а яң ынан урап алды. Торғ ан урыны шунда булғ андыр, һ арай мө йө шө нә һ ө йә йем, тип сығ ып китте.

Ул бар саҡ та буш ө йгә барыбер ҙ ә йә н ингә н кеү ек ә ле. Дуҫ ы киткә с, донъяны шом баҫ а. Ә тө ндә рен Шамил урын тапмай, йоҡ лай алманы. Кү ҙ ен йомһ а, эт йә ат баҫ тыра башлай. Ү ҙ е аң ламай, нисек инде иң яратҡ ан хайуандарым тешлә ргә йә тибергә маташырғ а мө мкин, тип аптырай. Оҙ онораҡ тө штә ре кинолағ ы кеү ек сюжетлығ а ә йлә нде. Унда ла йә эт ташлана, йә ат ө ҫ кә менеп килә … Ҡ араң ғ ы тынлыҡ ты ауыр шомлоҡ баҫ а, ҡ айҙ алыр нимә лер шытыр-шытыр килһ ә лә, хатта тә ҙ рә тө бө ндә ге себен безелдә ү е лә уны һ икереп торорғ а мә жбү р итте. Ә йтерһ ең, ө ҫ тө нә н генә тейер-теймә ҫ самолет осоп ү ткә н. Шунан ул һ икереп тороп утты ҡ абыҙ ҙ ы. Тынысланғ ас, яң ынан һ ү ндерҙ е, тик кү ҙ ҙ ә н ут ялҡ ынсыҡ тары китмә не, улар ваҡ -ваҡ ҡ ына булып янып тора ла, киреһ енсә, тертлә теп тирә -яҡ ҡ а һ ибелә. Унан инде кү ҙ ҙ е һ ытырҙ ай булып баҫ ҡ ан ҡ араң ғ ылыҡ ҙ ур йө нтә ҫ бер йә нлекте хә терлә тә һ ә м Шамил шул йө нтә ҫ тирене йыртып тағ ы ут ҡ абыҙ ғ ысҡ а ынтыла. Ҡ улдың “йө н” тейгә н ерҙ ә ре ҡ ысытып киткә н кеү ек була. Утты башҡ аса һ ү ндерергә ҡ урҡ а башлай шунан. Инде тынысландым, тиһ ә, ө й бү рә нә һ е аша кемдер һ ө йлә шкә н кеү ек тойола. Берә йһ е сә мә й-фә лә н генә алып килә кү рмә һ ен, уның бө тө нлә й эскеһ е килмә й. Ә гә р бурҙ ар булһ а? Ул тағ ы утты һ ү ндерә лә, һ аҡ ҡ ына тә ҙ рә нә н ҡ арап тора. Шулай йоҡ оһ оҙ йө рө п таң аттыра. Ярай, тө ндә рҙ ең ҡ ыҫ ҡ а мә ле.

⇐ Предыдущая 123 4 5 6 7 8 9 10 Следующая ⇒