Мөнир ҠУНАФИН 4 страница

– Ул саҡ та тө рмә, йә йортон, милкен тартып аласаҡ тар, – Нурислам был һ ө йлә мде шым ғ ына ә йтте. Ә йтерһ ең, уларҙ ы кемдер тың лап тора.

– Кү рә һ елә р бар икә н. Уның йорто ла юҡ, бисә һ е, балаһ ы ла… – тине атай кеше. Ү ҙ -ү ҙ енә ә йтте шикелле. – Ҡ айным да инде, ү лмә й торорғ а була бит…

“Йә Хоҙ ай, тормошобоҙ ошо бер ҡ арағ ас кө нө нә ҡ алдымы икә н?! Илдә кемдә рҙ ер ғ ү мер буйы халыҡ иҫ ә бенә байлыҡ туплай. Улар бер ағ ас тү гел, миллионлағ ан, хатта миллиардлағ ан һ ум аҡ са урлай, ә һ ыуҙ ан ҡ оп-ҡ оро сығ а, бер ниндә й штраф та тү лә мә й, яза ла кү рмә й. Закон алдында яуап биргә ндә ре лә, тө рмә лә ултырғ андары ла ярлыҡ ана. Ә ҡ айһ ы берә ү ҙ ә ргә, беҙ гә, ябай кешелә ргә, хатта яҡ ты донъя менә н хушлашҡ андан һ уң да тынғ ы юҡ. Ни ғ иллә һ уң ул, ә? Ҡ ә бер бураһ ына тип алынғ ан бер ҡ арағ ас ө сө н йө ҙ ә тмә кселә р. Аң ламаҫ һ ың был донъяны. Ү ҙ ең ҡ арап-ҡ урсып ү ҫ тергә н ағ ас бит ә ле.

Ауыл кешелә ренең тө п кә себе урмансылыҡ булды. Ағ ас ҡ ырҡ тылар, таҡ та ярҙ ылар, ылыҫ оно етештерҙ елә р, сайыр ағ ыҙ ҙ ылар… Ашағ ан аш та, ташығ ан таш та ошо ағ ас ине. Хә ҙ ер шул ағ ас ө сө н тө рмә гә алып барып тыҡ һ ындарсы. Башҡ а һ ыймаҫ хә л был. Бына, урман һ атылып бө ткә с, эш юҡ. Алыр байлыҡ тары ҡ алмағ ас, халыҡ ты талайҙ ар икә н бө гө н. Улымды эшһ еҙ ҙ ә ҡ алдырҙ ылар, хә ҙ ер салбарын да сисеп һ алдырмаҡ сылар. Былай ҙ а тишек нә скиҙ ә йө рө й. Нишлә р инде? ” – тө рлө уйҙ ар килде кү пте кү ргә н, кү пте кисергә н атай кешенең башына.

Ө мә лә р ү ткә реп, таҙ алап ү ҫ тергә н урмандарына ү ҙ ҙ ә ре хужа булмағ анғ а йө рә ге ә рней уның. Ситтә ргә, бигерә к тә ө ҫ тә гелә ргә, «йә шел ҡ алҡ ан» яҙ мышы ҡ ыҙ ыҡ тү гел шул. Уларғ а иң яҡ шы ағ астар китеп торһ а, шул булғ ан. Ә урманды улар хә стә рлә й, йыл да ҡ арт-ҡ оро, балалар менә н ү ҫ ентелә р ултырта. Бө гө н унан да мә хрү мдә р.

“Был хә лде ҡ айным белеп ҡ алһ а, иллаһ и-биллаһ и, ҡ ә берҙ ә н тороп ултырасаҡ бит. Ү лмә й торорғ а кә рә к булғ ан да… Тә ҡ дир инде, тә ҡ дир”.

Фә рит ағ ай ө ҫ тә лдә н бер һ ыныҡ икмә к алды:

– Бына икмә к, Нурислам ҡ устым, ошо изге ризыҡ менә н ант итә м, – ө й хужаһ ы икмә кте ирененә терә п торҙ о, ә кү ҙ ҙ ә ренә н эре бө рсө к булып тамғ ан йә ш ҡ улғ а тейеп аҫ ҡ а табан ағ ып китте, – ғ ү мерем эсендә хө кү мә т ҡ аҙ наһ ына ла, кеше ә йберенә лә тейгә нем юҡ. Ү ҙ кө сө м менә н йыйғ анымды, хә лә л ризығ ымды ғ ына ауыҙ ыма алам. Улым да шулай. Эсә тиһ ә лә р ҙ ә, һ ис ҡ асан уғ рылыҡ ҡ а барманы, бармаҫ та. Намыҫ таҙ а беҙ ҙ ең. Выждан да…

Нурислам бик уң айһ ыҙ ланып китте. Фә рит ағ айҙ ы ҡ осаҡ лап алды:

– Белә м, белә м, ағ ай, намыҫ ың таҙ а. Тик ни хә л итмә к кә рә к… законды белеп етмә йбеҙ шул.

Оҙ аҡ ҡ ына тын ҡ алып ултырҙ ылар. Алдағ ы билдә һ еҙ лек икеһ ен дә уйғ а һ алдымы, ә ллә донъяның ғ ә ҙ елһ еҙ леге, борондан килгә н йолаларҙ ың бө гө нгө замандың ҡ аты закондары алдында тапалып юҡ ҡ а сығ ыуы бер минутҡ а ғ ына булһ а ла туҡ тап һ ығ ымтағ а килергә саҡ ырҙ ымы – ике ир уҙ аман ҡ урсаҡ кеү ек ҡ атып ултыра бирҙ е. Ысынлап та, бә лки, был аяуһ ыҙ закондар алдында ү ҙ ҙ ә рен ҡ урсаҡ итеп тойғ андарҙ ыр ҙ а, кем белә.

Бер аҙ ҙ ан, ҡ айтҡ ас та Фә нил минең эшкә йә ө йгә килһ ен, йә ме, тип лейтенант сығ ып китте.

Урманғ а умарталарын ҡ арарғ а киткә н Фә нилде Рә ү еф барып алып килде. “Һ ине полицай Нурислам ағ ай саҡ ырта”, – тигә с тә, Фә нил, сауҙ агә р Хаммат, һ ү генеп бармаҡ кү рһ ә ткә н ө сө н, ялыу-фә лә н яҙ ҙ ымы икә н, тип уйланы. “Ышан уғ а, ө с шешә лек бурысты, йә ки сумманы урланы, тип яр һ алһ а ла аптырамаҫ һ ың. Ярата ул ана шул погонлы ағ айҙ ар аша эш итергә лә, ү с алырғ а ла”.

– Бер ҡ ашың ҡ айҙ а булғ ан? – Уны кү ргә с тә Нурисламдың тә ү ге һ орауы шул булды.

– Ныҡ һ икерә ине, шуғ а ҡ ырҙ ым.

– Ә быныһ ы?

– Быныһ ы тыныс, шуғ а иҫ ә н.

– Ҡ ырылғ ан ҡ аш кеү егерә к бит ә ле ү ҙ ең дең хә лдә рең. Тә -ә к, 29 май Йә некә йгә менеп бер ҡ арағ ас ауҙ арып тө штө ң мө? – һ ынамсыл ҡ арашын ташланы.

– 29-ы? Олатайҙ ы ҡ уйғ ан кө нмө ни? Ә лбиттә, олатай ү ҙ е ҡ ушты, мин ү лгә с, һ ылыу булмағ ан ҡ арағ асты ҡ ырҡ ып бура бурарһ ың, тине, – ә һ ә, Хамматтың бында ҡ ыҫ ылышы юҡ икә н, тип бер аҙ тынысланып та ҡ уйҙ ы Фә нил. Ө с шешә лек бурыстың алдағ ы эш алдында ни тиклем сү п һ ә м пү стә к икә нен белмә й ине ул.

– Һ ылыу булғ ан шу-ул. Ны-ыҡ һ ылыу булғ ан. Хә ҙ ер шуғ а штраф һ алалар. Кемдә н рө хсә т һ ораның?

– Бер кемдә н дә һ ораманым. Һ орарғ а кә рә к инеме? Береһ е лә һ орағ аны юҡ сы.

– Их, аң ра баштар. ”Ҡ ыҙ ыл китап”ҡ а ингә н ағ астың башына еткә нһ егеҙ бит. Кем менә н ауҙ арҙ ың?

– Шамил менә н барып бурағ айныҡ. Штрафы кү пме ни?

Нурислам ағ ай егеттең кү ҙ енә ҡ арап алды.

– Протоколғ а Шамилды яҙ ып тормайбыҙ инде. Уғ а ла штраф сә пә һ ә лә р, булыр унан Шә рифә нең ярыҡ ҡ омғ аны. Ағ ас һ иң ә кә рә к булғ ан. Шулай бит?

– Миң ә тип, олатайғ а… Эйе. Штрафы ҙ урмы ни?

– Сумманы ә йткә йнем, атайың йығ ылып китте инде былай, ундай аҡ саны тө шө ң дә лә кү ргә нең юҡ, алтмыш мең гә яҡ ын.

– Алдама ә ле, бер ҡ арағ асҡ амы? Һ ин нимә, Нурислам ағ ай? Кө лдө рмә ле, зинһ ар, – тыныс Фә нил йә нлә неп китте. Хатта ауыҙ ын усы менә н ҡ аплап кө лө п алғ ан булды.

Нурислам оҙ аҡ ҡ ына яҙ ҙ ы ла, дө рө ҫ булһ а, бына ошонда ҡ ул ҡ уй тип, ҡ ағ ыҙ менә н ручканы Фә нилгә һ уҙ ҙ ы. Уныһ ы уҡ ып сыҡ ҡ ас:

– Шулай дө рө ҫ, мин ҡ ырҡ тым. Тик ул тиклем сумманы мин мә ң ге тү лә й алмаясаҡ мын, – тип ҡ ултамғ аһ ын ҡ уйҙ ы. Ү ҙ е һ аман кө лө мһ ө рә не. – Беренсе апрель мә ҙ ә ге тү гелдер был. Дө рө ҫ ө н генә ә йт ә ле, был шаярыумы ул, Нурислам ағ ай? – Фә нил һ аман лейтенантҡ а ҡ араны.

– Юҡ шул, туғ ан. Дө рө ҫ ө шул. Ү ҙ ә к тотонғ ас, тү лә тә сә ктә р барыбер. Бына квитанция. Яҡ ын арала тү лә мә һ ә ң, алып барып ябам ү ҙ ең де.

– Бына һ иң ә кә рә к булһ а! Тө рмә гә ме? Круто был. Бер ғ ә йепһ еҙ гә ме?

Эш бө ттө, тигә нде белдереп, Нурислам урынынан торҙ о.

– Ө с кө н ваҡ ыт һ иң ә. Ғ ә йепле икә нең де дә лиллә п ҡ ултамғ а ҡ уйҙ ың бит инде. Бар, аҡ са йый.

Быларҙ ы тауыш-тынһ ыҙ ғ ына тың лап ултырғ ан Рә ү еф сығ ыр саҡ та Нурисламдан:

– Ә лфиә класташ ни хә лдә? Ҡ айтҡ аны юҡ мы? – тип һ ораны. Ү ҙ енсә бындағ ы ҡ ырҡ ыу хә лде йомшартҡ ыһ ы килдеме, ә ллә ысынлап та йә шлек мө хә ббә тен һ ағ ыныуы шулай һ орарғ а мә жбү р иттеме, ә ллә, беҙ һ инең ҡ ыҙ ың дың класташтары, ярҙ ам итә кү р тип, аң ғ артырғ а телә ү е булдымы, аң ламаҫ һ ың, бө тө нлә й башҡ а соус ө ҫ тә п ебә рҙ е һ ө йлә шеү гә. Аптырап китте лейтенант, уның ҡ ыҙ ының бында ни эше бар, тип уйлап алды тә ү ҙ ә. Шунан аң ра Рә ү ефтең башҡ а нимә менә н ҡ ыҙ ыҡ һ ыныуын аң лағ ас, тупаҫ ҡ ына:

– Нимә булһ ын уғ а, класташы менә н ҡ ыҙ ыҡ һ ына берә ү … Бар, ана аҡ са йыйығ ыҙ, – тине.

***

Саң лы юлдан барғ анда Шоманың “Радуловлы” ө йә нә ге тағ ы бер тапҡ ыр ҡ абатланды. Тик был юлы: “Тиҙ ерә к ҡ асайыҡ, бү релә р килә ”, – тип йонсотто. Ә ү ҙ зиһ ене, ү ҙ аҡ ылы аяҙ сағ ында, юҡ ҡ а ғ ына алып бараһ ығ ыҙ, ауырымайым, тө шө п ҡ алам, тип ҡ аҡ шатты. Водитель менә н район ү ҙ ә генә юл алыусы ике ир ауылдашы кө скә -кө скә ике ҡ улын шаҡ арып машина ултырғ ысының арҡ аһ ына бә йлә п ҡ уйғ ас, бө тө нлә й тымды егет. Башын аҫ ҡ а эйеп: ”Ҡ айтырғ а, ҡ асырғ а, – тип уйланы. – Нисек аң ламайҙ ар һ уң, ысынлап ауылғ а, ауыл урамдарына бү релә р ү теп инеп бара бит. Уғ а серек кү рә ҙ ә булырғ а ла кә рә кмә й. Аттарҙ ы ғ ына тү гел, кешелә рҙ е ашап бө тә сә ктә р. Ул хайуандар бү ре сү рә тендә генә ме һ уң? “

Район ү ҙ ә гендә ге дауаханала тә ү ҙ ә бө гө н ниндә й кө н икә нен, шунан тыуғ ан кө нө н һ оранылар. Шамил бар һ орауғ а ла дө рө ҫ кенә яуап бирҙ е. Табипта бер сама шик тә тыуа биреп ҡ уйҙ ы, ауырымай тү гелме, барыһ ын да белә, иҫ лә й. Оҙ атып килеү се медтуташтан ауырыуҙ ың ө йө ндә ге һ ә м юлдағ ы мажараларын һ ө йлә ткә с, тағ ы уйғ а ҡ алды. Шунан ул ҡ апыл Шамилдың елкә һ енә н “еп” алғ ан булды ла, уны бармағ ына урарғ а ҡ ушты. Эй егет юҡ епте урарғ а тотонмаһ ынмы. Хә ҙ ер, хә ҙ ер урап бө тә м, тип уң ҡ улын һ ул ҡ улының уртансы бармағ ы алдында ә йлә ндерҙ е лә ә йлә ндерҙ е. Хатта табип, етер, тип бойороп туҡ тата алмағ ас, юҡ епте “тартып алып” кеҫ ә һ енә “һ алып ҡ уйырғ а” мә жбү р булды. Шамилдың, йыйып алырғ а кү п тә ҡ алмағ айны, тигә ненә ү ҙ енең кө лкө һ ө килде. Диагноз бик һ ә йбә т тү гел ине, Ө фө гә ебә рергә хә л ителде.

Һ алғ ан уколдарҙ ан һ уң оло юлда йоҡ лап барһ а ла, ә ллә баш ҡ аланың һ ауаһ ы килешмә не, “тейен-белочка”лар ауырыуҙ ың тамам маҙ аһ ына тейҙ е. Тә ү ге кистә уҡ Шамил арҡ алы ултырғ ысты менеп алды ла эй “сапты”. Тә ү ҙ ә коридорҙ а, унан бү лмә лә ргә инеп урап сығ а башланы. Медсестралар ү ҙ ен тота алмай бер булды. “Ә йҙ ә, Радулов, тиҙ ерә к, тиҙ ерә к, шә берә к сап. Бү релә р тота хә ҙ ер беҙ ҙ е”, – тип һ ө рә нлә п, тимер ултырғ ыстың тояғ ы һ ынғ ансы һ икергелә не. Тирә -йү ндә гелә р ҡ ыҙ ыҡ табып ҡ арап торҙ о, йығ ылып кө лө ү селә р ҙ ә етерлек ине. Аптырап, ике кө н аяҡ -ҡ улдарын бә йле килеш тоттолар. Унда ла Шамил, “иркенлектә атҡ а сабыуы ең ел, тышамағ ыҙ, тышамай тороғ оҙ шуны, сапһ ын ә ле, сапһ ын! ” тип һ ө йлә неү ен белде.

Бишенсе кө нгә тамам элекке хә ленә ҡ айтты. Зиһ ене яҡ тырҙ ы, ашауы һ ә йбә тлә нде. Хатта шә фҡ ә т туташтарына ауырыуҙ арҙ ы ү ҙ е тоторғ а, бә йлә ргә ярҙ амлаша башланы. Дауалаусы табип, ниндә й Радуловты ҡ ыуып маташтың ул, тип кө лө мһ ө рә гә с, иптә ш доктор, ө йҙ ә аҡ буҙ атым бар минең, ул кө тә бит мине, тип йылмайҙ ы. Сире китеп хә ле бө тө нлә й шә бә йгә с, нишлә ргә белмә й, ү ҙ ен тотҡ онда кеү ек хис иткә н Шома палатанан палатағ а йө рө нө. Ү ҙ енең телен белгә ндә р менә н аралашты. Шулай тә м табырғ а тырышты. Йоҡ о һ имертте.

Еҫ кә неп йө рө й торғ ас, шулай бер кө н тә ҙ рә тө бө ндә таушалып бө ткә н башҡ ортса китап табып алды. Шиғ ырҙ ар. Эй, һ ө йө ндө. Яҡ ын дуҫ ын осраттымы ни! Ҡ омһ оҙ ланып уҡ ырғ а тотондо. Ғ илман Ишкинин тигә н шағ ирҙ ың “Ямаулыҡ ”тары ине. Ишеткә н, гә зит-журналдарҙ а уҡ ығ аны бар был ҡ ә лә м оҫ таһ ын. Уның яҙ ғ андары беҙ белгә н шиғ ырҙ арғ а оҡ шамауы менә н иғ тибарын йә леп иткә йне. Шиғ ри формаларғ а һ ыймағ ан фекерле шағ ир тип белә ул. Тап ошо йортта ятҡ андар ғ ына аң лай торғ ан ә ҫ ә рҙ ә р инде, тип йылмайҙ ы ауырыу. Хатта, мә ң ге ябыҡ ишек кенә шығ ырламай, тигә н бер юллыҡ шиғ ырын кә рә к-кә рә кмә гә ндә лә ҡ абатларғ а яратты уның. Бигерә к тә тә ү ә ккә ллектә ре етмә гә ндә ә йтер ине. Уҡ ыштырып ятты. Һ ә р ваҡ ыттағ ыса, бер нисә шиғ ырҙ ы ятлап та алды. Эсмә гә с, хә тер шә п, тиҙ ү к һ ең еп бара. Тик шиғ ырҙ ары йырлап тормағ ас, яйлап уҡ ырғ а тура килә, аң ларғ а кә рә к. Уҡ ып ята торғ ас аттар тураһ ындағ ы шиғ ырғ а тап булды ла шаҡ ҡ атты Шома. Тын алырғ а ла ҡ урҡ ып бер тына китапҡ а ҡ апланып кү ҙ ен аҡ айтып ятты.

... Карап йө ҙ ө п барғ ан сал диң геҙ ҙ ә

Һ ә м кешелә р менә н бер ҡ атар

морондарын сө йө п ғ орур, тыныс

Трюмдарҙ а торғ ан, ти, аттар.

Мең лә п йылҡ ы – дү рт мең лә гә н тояҡ,

бә хет килтермә гә н кә мә гә –

Ерҙ ә н бик алыҫ та тө бө н тишкә н

ҡ аяғ амы, ҡ аты нә мә гә.

Кешелә р ни, һ алғ а ултырғ андар

аттар һ ыуҙ а - урын юҡ лыҡ тан.

Йә л дә бит һ уң, эх, шул сараһ ыҙ лыҡ

йө ҙ ө п барғ ан улар йылҡ ылдап.

Кө рә н утрау булып ынтылғ андар

аяуһ ыҙ лыҡ ең гә н диң геҙ ҙ ә.

Тә ү ҙ ә диң геҙ йылғ а ғ ына булып

кү ренгә ндер, бә лки, тик теҙ ҙ ә н.

Ул йылғ аның осо-ҡ ырыйы юҡ,

тулҡ ын һ ө йрә й хә лһ еҙ аттарҙ ы,

кешнә й-кешнә й һ ыу тө бө нә китә

бер-бер артлы йылҡ ы баштары…*

Шиғ ырҙ ы уҡ ып бө тә алманы Шамил, иҫ һ еҙ булды. “Һ уң шул тиклем ҡ анһ ыҙ шағ ир буламы икә н ни донъяла? Нисек кү рә лә тә диң геҙ ҙ ә батырмаҡ кә рә к. Бер ө йө р атты! Мең башты! Иге-сиге булмағ ан диң геҙ ҙ ә! Балыҡ ҡ а булһ а ла ә йлә ндерергә кә рә к уларҙ ы. Яҡ ын-тирә лә берә й утрау эшлә п булмаймы? “Юҡ тырһ ың да, Алла, ә гә р булһ аң, тү ҙ мә ҫ инең был эшкә ”*. Минең дә йө рә гем тү ҙ мә й. Ҡ отҡ арығ ыҙ, ҡ отҡ арығ ыҙ! Табам мин ул шағ ирҙ ы. Улар ә ле йылҡ ылдап йө ҙ ө п бара ала. Һ ыу тө бө нә китмә й торһ ондар. Ошо Ө фө лә йә шә йҙ ер бит. Ү ҙ гә ртһ ен. Ү ҙ гә ртһ ен был аяуһ ыҙ шиғ ырын”.

Шамилдың тү ҙ емлеге сигенә етте. Сығ ынлағ ан тай кеү ек ҡ айҙ а тө ртө лө ргә белмә й аптыранды. Эх, бер ынтылыуҙ а тә ҙ рә нә н һ икереп тө ш тә, иреккә сыҡ ине. Бында ҡ алырғ а ла ярамай, сығ ып та булмай. Аттарҙ ың хә ле бө тә сә к бит, сикһ еҙ диң геҙ ҙ ә оҙ аҡ йө ҙ ө п бара алмаясаҡ тар улар. Ҡ асан да булһ а ү лемгә дусар буласаҡ тар. Ә мә лен табырғ а кә рә к. Ҡ отҡ арырғ а кә рә к. Ә гә р ҙ ә баяғ ы шағ ирҙ ы тапһ а, Ғ илманды… ә йтер ине уғ а Шамил. Бә лки, ул саптарҙ арҙ ы ҡ оро ергә … Бер ҙ ә булмаһ а, ҙ у-ур карап ебә рһ ен. Уның бит ҡ ә лә ме бар. Ҡ ә лә мдең ҡ ө ҙ рә те ҙ ур. Ә аҡ ҡ ағ ыҙ ғ а нимә яҙ һ аң да килешә. “Мин аттарҙ ың язаланып ү леү ен кисерә алмаясаҡ мын. Яҙ һ ын яң ынан ултырып, ҡ отҡ арһ ын. Ниң ә батырырғ а ул аттарҙ ы. Ниң ә? Ул ө йө рҙ ә бейә лә р ҙ ә, ҡ олондар ҙ а бар бит. Улар диң геҙ ҙ ә тү гел, болонда сабып йө рө ргә тейешле. У-уфф!.. ” Шамил тешен ҡ ыҫ ып, устарын йоҙ роҡ ланы, сикә һ ендә ге ҡ ан тамыры бү лтә йеп килеп сыҡ ты. Тешенә йыртылып ирене ҡ ананы. Ҡ айнар йә ш сикә лә рен кө йҙ ө рҙ ө.

Шағ ирҙ ы эҙ лә п сығ ып йө рө п килә м тиһ ә, хә ҙ ер, был тағ ы ла ауырый, тип бә йлә п һ алып ҡ уясаҡ тар. Шулай ҙ а Ғ илманды табырғ а кә рә к. Нимә уйлап ул аттарҙ ы батырырғ а булды икә н? Тө птә ниндә йҙ ер бер сере барҙ ыр ҙ аһ а? Ҡ асып ҡ ына барып килгә ндә. Палаталағ ы кү ршелә ренә н һ ораштырғ айны, Яҙ ыусылар союзы бынан йыраҡ та тү гел, тинелә р. Унда Ғ илмандың ҡ айҙ а йә шә гә нен ә йтерҙ ә р ә ле. Адресын бирмә һ ә лә р, аттарҙ ы батырмайса, ҡ отҡ арып, шиғ ырҙ ы тамамлап ҡ уйһ ын, тигә н телә ген булһ а ла еткерер. Был һ ыҙ атлы кейем менә н барһ а, ә лбиттә, адресын бирмә йә сә ктә р. Психбольной тип ә йтә сә ктә р. Ни эшлә ргә? Аҙ аҡ тан бында кире килеп тормаҫ, Ғ илмандан юллыҡ аҡ са алыр ҙ а, ҡ айтыу яғ ына һ ыпыртыр. Ни тә ҙ рә лә рҙ ең барыһ ына тимер рә шә ткә ҡ уйып сыҡ ҡ андар. Икенсе ҡ ат улай бейек тү гел дә. Бер-ике кө н тыныс ҡ ына ятһ а, тышҡ а сығ ып йө рө п инергә рө хсә т тә итеү ҙ ә ре бар… Тик нисек тү ҙ еп ятмаҡ кә рә к. Шулай ҙ а һ орап ҡ арағ анда. Шиғ ыр яҙ ам, шуларҙ ы яҙ ыусылар союзына барып тикшертә м, тип алдар.

Ул табип бү лмә һ енә инде. Табип, хә ҙ ер, кө тө п тор, тине лә ҡ ысҡ ырышҡ ан тауышҡ а коридорғ а сыҡ ты. Шул саҡ Шамил асыҡ тә ҙ рә не шә йлә п алды, һ е, бында рә шә ткә юҡ икә н дә. Яҡ ыныраҡ барып, аҫ ҡ а баҡ ты, ә ллә ни бейек тә тү гел. Табиптың ултырғ ыс башына эленгә н пинжә ген иң енә һ алды ла, бер ни уйламай, асыҡ тә ҙ рә нә н аҫ ҡ а һ икерҙ е.

Килеп тө шкә с, һ ул аяғ ында тубыҡ тан аҫ та ә се, бик ә се һ ыҙ ланыу тойҙ о. Ҡ апыл ҡ алҡ ынам тигә йне, аяғ ына баҫ а алмай, ҡ олап китте. Инә ң де, аяҡ ҡ а баҫ ырлыҡ тү гел. Аяғ ын тотоп бө гә рлә неп ятты: “Китте ө йө р диң геҙ тө бө нә ” – ә се итеп һ ү генеп ебә рҙ е. Уң арса булмай, янына кешелә р йыйылып китте.

Һ ул аяғ ы һ ынғ айны ҡ асҡ алаҡ тың. Гипсланылар ҙ а яң ынан элекке урынына алып барып һ алдылар. Баш табип бик асыуланды. Оло ЧП-ғ а ә йлә нер ине лә, нисектер йомоп ҡ алдылар, бү лектә карантин иғ лан иттелә р. Ысын тө рмә гә ә йлә нде дауахана Шамил ө сө н. Медтуташтарҙ ың да ҡ арашы ү ҙ гә рҙ е, ҡ асандыр йылмайып, ихлас һ ө йлә шкә н ҡ ыҙ ҙ ар телһ еҙ ҡ алды, тейешле процедураны ү тә йҙ ә р ҙ ә, ү ҙ эшенә керешә лә р. Йомош та ҡ ушмайҙ ар, шаяртмайҙ ар ҙ а.

Дауалаусы табип ҡ ына, уның хә ленә инергә тырышты.

– Эх, ҡ асмалаҡ малай, бер нисә кө ндә н былай ҙ а сығ арыр инек тә. Парашют һ орарғ а ине, исмаһ ам, – тип кө лдө.

Ни ө сө н һ икергә нен ә йтә алманы Шамил. Шағ ирҙ ы эҙ лә п аяҡ ты һ ындырҙ ым тиһ ә, ысынлап та ауырыу бит был, тип уйлаясаҡ. “Кө лкө инде бер ҡ араһ аң. Шиғ ыр тип. Яҙ ылғ ан, һ ыҙ ылғ ан. Йө ҙ гә н, ер тапмағ ан, батҡ ан. Барыбер килешеп тә булмай шул. Батырмаҫ ҡ а кә рә к. Ҡ айтҡ ас та хат яҙ ам ү ҙ енә. Етә р, брат, юҡ -бар шиғ ырҙ ар яҙ ырғ а, тип ҡ аты ғ ына ә йтергә кә рә к булыр, ахыры. ”

– Шулай ҙ а шауҡ ымлыраҡ егеткә оҡ шағ анһ ың, ат ене ҡ ағ ылғ ан ү ҙ ең ә, ө шкө ртө ргә кә рә к, – тип кө лдө табип.

– Ҡ айтып ҡ ына ө шкө рө лә йем, ауылда бар ул муллалар, – тине Шамил. – Ысынлап, ү леп ә сә йҙ е, атты һ ағ ындым. Минең ө с кө ндә н дә артыҡ ауылдан сыҡ ҡ аным да юҡ.

Сабыйҙ арса ихласлығ ы, саф кү ң еле менә н яҡ ын, танһ ыҡ ине был ауыл малайы кү пте кү ргә н табипҡ а.

– Ҡ айтҡ ас, эсмә йһ ең ме? Атың менә н вә ғ ә ҙ ә итһ ә ң, сығ арам.

Шамил кү ҙ ҙ ә рен сырт-сырт йомоп алды ла тыйнаҡ ҡ ына йылмайҙ ы.

– Эсеү ен, эсмә ҫ мен дә, тик…

– Нимә тик?

– Яң ылыш эсеп ҡ уйһ ам.

– Ул саҡ та тағ ы бында алып килә беҙ ҙ ә бә йлә п ҡ уябыҙ, атың ды һ уябыҙ. Вә ғ ә ҙ ә – иман, – тип кө лдө иҫ ә р табип.

– Юҡ, ул саҡ та ат менә н вә ғ ә ҙ ә лә мә й торам. Эсмә йем мин, эсмә йем, ышанығ ыҙ. Иптә ш доктор?

Килгә ненә ун алты кө н тигә ндә, дауахана баҡ саһ ындағ ы ҡ ыу ағ астан ә тмә лә п алғ ан таяҡ ҡ а таянып, “Ат уйнатып алдан бара, Шайморатов генерал “ тип йырлап килеп сыҡ ты Шамил ашатып-эсереп, дауалап кеше иткә н “тө рмә нә н”. Ихлас оҙ аттылар ү ҙ ен. Хатта бер йә ш туташ кү ҙ ен дә ҡ ыҫ ып маташты. Ә дауалаусы табип юллыҡ аҡ са ла бирҙ е. Һ ә йбә т кешелә р кү п ул донъяла тип уйланы бер ҡ атлы Ташлыйылғ а егете. Кешелә рҙ ә н һ орашып, ү ҙ районы яғ ына киткә н оло юлғ а сыҡ ты ул.

⇐ Предыдущая 1 2 345 6 7 8 9 10 Следующая ⇒