Мөнир ҠУНАФИН 6 страница

Олатаһ ын ҡ ырынайтып, ауыҙ ына кө рө шкә менә н һ ыу һ алғ ас, яйлап ҡ ына ҡ айтырғ а сыҡ тылар.

Шунда олатаһ ы ҡ арлыҡ ҡ ан тауыш менә н:

– Мин ү лгә с, улым, ҡ ә бер бурама ҡ арағ астың һ ылыуын киҫ мә, ҡ ытыршы, йә мһ еҙ ен киҫ, йә ме, – тине.

– Нишлә п йә мһ еҙ ен? – тип һ ораны малай.

– Ү ткә н ғ ү меремде самалайым да, шул тамам булыр миң ә, артыҡ һ ылыу батшаларғ а килешә, беҙ гә, ер кешеһ енә сайырлы, ҡ ытыршы, кү пте кү ргә н ҡ арағ ас тейешле, – тигә йне.

– Мин һ иң ә барыбер ҙ ә һ ылыуҙ ы киҫ ә сә кмен, – тине егет Фә нил.

– Иң мө һ име мә ғ рү р булһ ын. Олатаң бығ а торошло.

– Һ ә м һ ылыу!

– Олатайҙ ы тың ларғ а кә рә к. Ә ле ул бура булып ауыр ҡ арағ ас быуынын да нығ ытмағ ан. Йә шә йһ е лә ә ле йә шә йһ е.

Аяҡ оҙ аҡ тө ҙ ә лмә не, улай ғ ына тү гел, һ ынғ ан урын эренлә п серей башланы. Тубыҡ тан аҫ ҡ ы яҡ ты ҡ ырҡ ырғ а тура килде. Һ уң ынан уны тимер аяҡ алыштырҙ ы. Был ҡ азанан һ уң олатаһ ы егерме йыллап йә шә не. Ышаныслы, яратҡ ан ейә не лә ҙ урайҙ ы, эсеп олатаһ ына ят бер йә нгә ә йлә неп тә ө лгө рҙ ө. Тик барыбер ейә ненә булғ ан ышанысын юғ алтманы олатаһ ы. Ү лер алдынан ә сә һ енә, ҡ арағ асты тик Фә нил генә ҡ ырҡ һ ын, ул белә, тип юҡ ҡ а ә йтмә гә ндер. Ә ллә һ уң ынан ошондай тарих булырын белдеме икә н? Был малай, бә лки, тә ү бә гә килер тип ө мө тлә нгә ндер. Бынау эшһ еҙ лек тамам кешелектә н сығ арҙ ы. Олатаһ ының кү ҙ енә ҡ арарғ а оялып, янына ла бармай торғ айны шул Фә нил. Ә ллә олатаһ ын тың ламай һ ылыуыраҡ ҡ арағ асты ҡ ырҡ тымы икә н? Эйе шул, хаҡ ы буйынса алтынғ а бә рә бә ре элә ккә н олатай мә йеленә.

Шуныһ ы ҡ ыҙ ыҡ, шул йылды баяғ ы тармаҡ лы ҡ арағ астағ ы солоҡ тан ғ ү мерҙ ә булмағ анса бик кү п бал алдылар. Хоҙ айҙ ың ҡ ө ҙ рә те киң икә н. Тик бал һ ылап ҡ ына аяҡ ты тө ҙ ә теп булмай, Ситдиҡ ҡ арт ғ ү мерлеккә сатан булып ҡ алды. Һ ә м ә ле лә шул ағ асҡ а солоҡ ҡ уймай ҡ алғ андары юҡ. Их, быйыл ғ ына, эсеп йө рө п эленмә й ҡ алды. Ҡ айтҡ ас һ уң булырмы?

Таң алдынан берә ү ҙ е индерҙ елә р. Ниндә йҙ ер кибеткә тө шкә нендә тотҡ андар ү ҙ ен. Йоҡ лағ анғ а һ алышып ятҡ ан Фә нил һ ө йлә шеү ҙ ә ренә н шулайыраҡ аң ланы. Тик кенә ятыуын белде. “Кемдә кемдең ни эше бар? Хә ҙ ер сығ а ла ҡ айтып китә ул. Ә ана бур ултырһ ын, ә йҙ ә. Был мө гә рә птә хужа булып”.

Тик уйлағ анса булманы. “Буласаҡ хужа”, тиреһ енә һ ыйыша алмай аҡ ырынып, ҡ аҡ ырынып, изолятор буйлап йө рө нө. Фә нилдең ө ҫ тө ндә ге аҡ сепрә кте һ ыпырып алып ташланы. Урман егете тү ҙ ҙ е, арҡ аһ ын ҡ уйып ятыуын белде. Шул саҡ теге хайуан уның артына килтереп типкә с, Фә нил ә крен генә тороп ултырҙ ы. Шунан башҡ ортсалап тыныс ҡ ына:

– Нимә кә рә к? – тип башын кү тә рҙ е. Ярым ҡ араң ғ ы мө гә рә птә бурҙ ың мә ғ ә нә һ еҙ кү ҙ ҡ арашын тойоп, асыуы ҡ абара барғ анын тойҙ о. Тағ ы бер тапҡ ыр: – Нимә кә рә к? – тип ҡ абатланы.

– Тә мә ке килтер, живо, башкиренек! – тип аҡ ырҙ ы бур.

– Мин тартмайым, – яң ынан һ уҙ ылып ятты.

Теге маймыл Фә нилдең аяғ ына килтереп типте:

– Мин ә йткә нде аң ламаның мы ә ллә, тупой башҡ орт, тә мә ке килтер.

Шома дуҫ ы һ ө йлә гә н шиғ ыр шылт ҡ ына хә теренә тө штө: “Батшаларғ а башын эймә гә нде, башҡ аларғ а башҡ орт баш эймә ҫ ”.

Тү ҙ мә не Федя. Һ икереп тороп, тегенең эйә ге аҫ тына берҙ е тондорҙ о. Башҡ ортто кә мһ еткә н герой бер-ике метрғ а осоп барып тө штө лә тын ҡ алды. Кө с бар икә н ү ҙ ендә. Кү птә н был йоҙ роҡ то эшкә еккә н булмағ ас... Ҡ ысытып торғ ан кеү ек ине шул. Бур оҙ аҡ ҡ ына хә рә кә тһ еҙ ятҡ ас, Фә нилде ҡ урҡ ыу алды, эй, эй, һ ин тереме, тип тегенең маң лайын тотоп ҡ араны, муйынындағ ы ҡ алын ҡ ан тамырын һ ә рмә гә с, һ иҙ елер-һ иҙ елмә ҫ кенә пульсы бар икә нен шә йлә не.

Уң арса булмай, шарт-шорт килеп ишек асылды ла ө с-дү рт полиция хеҙ мә ткә ре йү гереп килеп инде. Камера аша барыһ ын да кү ҙ ә теп ултырғ андар.

– Нимә булды бында? – тип аҡ ырҙ ы берә ү һ е.

– Ана… йығ ылды, – тип ә йтергә лә ө лгө рмә не, Фә нилдең эсенә икенсеһ е килтереп тә типте. Бер-ике тапҡ ыр дубинка ла элә кте. Иҫ енә килә алмағ ан бурҙ ың ө ҫ тө нә һ ыу һ иптелә р. Теге ә ҙ ерә к ың ғ ырашҡ ас, кү тә реп койкағ а һ алдылар. Аҡ халат кейгә н шә фҡ ә т туташы, бурҙ ың кү ҙ ҙ ә рен астырып, йө рә ген тикшереп ҡ араны ла, йыбанып ҡ ына, яң ағ ы һ ынғ ан, дауаханағ а алып барырғ а кә рә к, тине.

– Эшең хө рт, урман айыуы, – тип ыржайҙ ы бер сержант Фә нилгә.

– Айыу имеш, торғ аны менә н аборигендар. Майор дө рө ҫ ә йтә, ул аборигендарҙ ы ауылдары менә н юҡ итергә кә рә к. Ү ҙ закондары, имеш, – икенсеһ е егеттең башына тондорҙ о.

– Мин бер ни эшлә мә нем. Ул йә беште, мин һ аҡ ландым, – Ташлыйылғ а бә һ леү ә не башын ҡ аплап бө гә рлә неп ятты. Эштең ҙ урғ а китеү ен һ иҙ ҙ е. Хә ҙ ер ултыртасаҡ тар, мотлаҡ ултыртасаҡ тар.

Бына һ иң ә “иртә гә ирек”. Юҡ, Хоҙ ай башҡ асараҡ биҙ ә к ҡ уйғ ан икә н был кө нгә. Хулиганлыҡ ө сө н 15 тә ү лек сә пә нелә р егеткә. Быныһ ын да Фә нил кө лө мһ ө рә п ҡ абул итте. Килгә н ҡ азаны тулыһ ынса татымайса, сығ ып булмайҙ ыр инде яҙ мыш сө ң гө лдә ренә н.

***

Таң һ арыһ ынан, ҡ ояш тышау буйлыҡ ҡ ына кү тә релгә с, килде Нурислам Фә рит ағ айҙ арғ а. Хужалар иртә нге сә йгә ултырып ҡ ына торалар ине. Яҡ ты йө ҙ менә н ҡ аршы алмаһ алар ҙ а, сә йгә ә йҙ ү клә нелә р. Нурислам тегелә рҙ ең кү ң елен кү тә рергә тырышып мә рә кә лә п тә маташты:

– Һ ө йгә н йә р менә н сә йҙ ә н кем туйғ ан. Ең гә, һ инең ҡ улың дан һ ыуыҡ һ ыу ҙ а ҡ айнар була торғ ан, – тип табын артына килеп ултырҙ ы.

– Таң ә тә селә й иртә лә гә нһ ең, хә бә рең изге булһ а ярай ҙ а.

– Беҙ, тә ртип һ ағ ындағ ы ә ҙ ә мдә р донъяның бысраҡ яғ ында йө рө йбө ҙ, шуғ а кү рә … таң менә н килһ ә м дә, ҡ ояш кү тә реп килмә м, – тине Нурислам, шунан етди тө ҫ алды. – Хә легеҙ ҙ е бик аң лайым, ағ ай, ең гә. Шуғ а килдем дә, – баллап рә хә тлә неп тирлә п китеп сә й эсте. – Нимә тимә, барыбер һ ә р балдың ү ҙ тә ме. Һ еҙ ҙ ең умарталыҡ Йә некә й артында, эйе, бит? Шырлыҡ яланында.

Фә рит ағ ай, шулмы инде ә йтер һ ү ҙ ең, тигә ндә й, сә йер генә ҡ арап алды лейтенантҡ а. “Был ә ллә ҡ орттарғ а ү релмә ксеме? Малайҙ ы ҡ отҡ арам тип, бейә не алып китеү е лә еткә н. Закон ҡ уша, тип начальствоһ ының ҡ ушҡ анын ү тә п йө рө й инде. Уйлаһ аң, шул да булдымы эш! Кешелә рҙ е илатып, ғ ә йеплене бығ аулып, ү ҙ енә кү пме гонаһ алып. Дә -ә, донъяның бысраҡ яғ ында шул, – тип уйлап алды. – Тик барыбер умарталыҡ ты биреү юҡ, ҡ ортһ оҙ бө тө нлә й аяҡ һ уҙ ырғ а ҡ ала лаһ а”.

– Эйе, шунан?

– Бына шул яҡ тың балы барыбер тә мле ул. Телдә иреп кенә ҡ алмай, телде иретеп алып инеп китә. Ой, тә мле. Ә бына беҙ ҙ екендә, Тү ң ә рә к яландыҡ ында, бер ҡ ырҡ ыу ғ ына тә м була. Кү рә һ ең, араларында килешмә гә н бер сә скә бар. Ә былай яландарҙ ың аралары йыраҡ та тү гел.

– Бер устағ ы бармаҡ та тө рлө, ә йттең хә бә р. Берҙ ә м генә ауылыбыҙ ҙ а ла ана тө рлө һ ө бар, ярҙ ам итерҙ ә й миһ ырбанлыһ ы ла, ошаҡ сыһ ы ла, – кейефһ еҙ Сә лимә лә һ ү ҙ ҡ ыҫ тырҙ ы.

– Кем ошаҡ лағ ан, белдең ме? – Фә рит ағ ай ү ҙ е лә балғ а ү релде.

– Прокуратуранан Лаврентьев тигә ненә н һ орағ айным, бер исемде ә йтте ул. Тик… мин уның кем икә нен ә йтергә тейеш тү гелмен.

– Дә -ә. Ауыл эстә н дә серей башлағ ан икә н. Утыҙ етенсе йылғ ы репрессия афә тендә Ташлыйылғ анан бер генә кеше лә атылмағ ан да, ү лтерелмә гә н дә. Сө нки бер-береһ ен һ атыусылар булмағ ан. Замана ҡ орто кү ң елдә ргә, йә ндә ргә лә эйә лә гә н икә н. Дә -ә … бер-берең де бө тө рө ү сире, – уфтанды хужа.

Сә йҙ ең дә, балдың да тә ме китте.

– Нурислам ҡ устым, Фә нилде алып ҡ алып булмаҫ инде хә ҙ ер. Министр ҙ а ғ ә йепле тигә с…

– Юҡ ҡ а Ө фө гә яҙ ғ анһ ығ ыҙ. Министрҙ ың яуабынан һ уң тағ ы ла сә млә неп тотондолар. Башҡ а урмандарҙ а ла рейдтар кү бә йҙ е. Фә нил эше хә ҙ ер – кө н ү ҙ ә гендә. Башҡ аларғ а һ абаҡ булһ ын, йә нә һ е. Шуғ а кү рә тиҙ ерә к аҡ са йыя һ алайыҡ та ҡ отолайыҡ был мә хшә рҙ ә н. Эш хә тә ргә китмә ксе.

Нурислам бирешеп киткә н ата менә н ә сә не йә ллә не. Фә нилдең һ уғ ышып 15 тә ү леккә элә ккә нен ә йтмә й торҙ о. Килеү сә бә бе лә ул тү гел ине.

– Ярҙ ам итер кешебеҙ ҙ ә бө ттө инде.

Нурислам тороп салбар кеҫ ә һ енә тығ ылды ла унан аҡ са килтереп сығ арҙ ы.

– Ауыл менә н булһ а ла йыйып алайыҡ инде, Фә рит ағ ай. Ул тү рә лә ргә боронғ о йолаларың ды аң латыуҙ ан фә теү ә юҡ. Бына минә н ө с мең, шунан артығ ын бирә алмайым. Оло ҡ ыҙ бер балаһ ы менә н ә ле ҡ айтты. Уныһ ы бер йө к. Байығ ас, бирерһ ең ә ле. Бирмә һ ә ң дә …

Фә рит ағ ай һ ул ҡ улын һ елтә не:

– Ана, Сә лимә апайың а бир. Рә хмә т, погонлымын, тип тормайһ ың, хә лгә инә белә һ ең. Атаң а оҡ шап миһ ырбанлыһ ың. Эш аҡ сала тү ге-ел. – Шунан тороп Нурисламды ҡ осаҡ лап алды.

– Бер йыл бү ҙ ә нә туҡ, бер йыл тартай туҡ, тигә ндә й, беҙ ҙ ең дә туҡ саҡ булыр, ҡ айтарырбыҙ, Нурислам туғ аным, рә хмә т инде, – тип Сә лимә лә ә змә ү ерҙ ә й ирҙ ең арҡ аһ ынан һ ө йө п алды.

– Бейә не Поляковкағ а алып барып яптығ ыҙ ҙ а, ябыҡ тырып нишлә тә һ егеҙ һ уң уны? Нимә лер хә л итергә кә рә ктер бит, – Фә рит ағ ай уныһ ын да ныҡ лап белешергә булды шикелле.

– Бейә ң де бирергә булһ аң, Поляковкалағ ы ит комбинаты директоры ун биш мең гә алырғ а риза булып тора ул.

– Ун биш бик ә ҙ, егермегә, бер ҙ ә булмаһ а ун һ игеҙ гә булһ а ла алһ ын, – тигә н булды Фә рит ағ ай. Бейә һ е йә л ине, ә лбиттә. Ярай ҙ а тайы бар. Йыл да булмаһ а ла, ике йылғ а бер булһ а ла, ҡ олонлап ҡ ыуандырып торҙ о. Йә ше лә ырамлы. Улы ө сө н бейә һ е улай уҡ йә л тү гел. Тик ҡ ортһ оҙ ҡ алып булмай. Улайһ а был йорттан да, нә ҫ елдә н дә бө тө нлә й ҡ от китә сә к.

– Һ ө йлә шермен дә ул. Ауыл халҡ ына мө рә жә ғ ә т итә йек. Иғ ә нә йыйырғ а кә рә к. Ауыр саҡ та бер-беребеҙ гә ярҙ ам иткә нбеҙ, уның бер ниндә й ояты юҡ, – полиция лейтенанты тороп ике ҡ уллап кү решеп сығ ып китте.

– Хә йер һ орашҡ ан кеү ек иғ ә нә йыйып йө рө п булмаҫ, ишеткә ндә р килтерер, – тине Фә рит ағ ай. “Һ оранып йө рө мә ”, тип аң ғ артыуы ине бисә һ енә.

***

– Ҙ ур йомош менә н килгә йнем. Кө ҙ гә тиклем биш мең аҡ са биреп тор ә ле, ағ ай. Тоҡ омло ғ ына ү геҙ буй еткереп килә. Шуны һ атып булһ а ла, тү лә рмен. Бик кә рә к ине, – Рә ү еф Хамматҡ а кү ҙ тө бә п килде. Биреп тормаҫ мы, йә нә һ е. Фә нил ауыр хә лдә, нисек тә булһ а дуҫ ына ярҙ ам итергә тейеш тә һ уң. Аҡ са юҡ, тип ҡ ул һ елтә п булмай. Ә леге лә баяғ ы шул сауҙ агә р Хаммат бар ә ле ә л дә. Рә ү ефтең аты ла, затлы ғ ына берә й ҡ оралы ла юҡ шул. Дуҫ ы ө сө н йә л булмаҫ ине лә.

Хаммат оҙ аҡ ҡ арап торҙ о уғ а.

– Нимә гә ул тиклем? Космосҡ а осорғ а йыйынмайһ ың дыр бит.

– Фә нилгә бирә м. Штрафын тү лә мә һ ә, ултыртып ҡ уясаҡ тар.

– О, Фә нилгә. Мә рхә мә тлек, тимә к. Шә п. Ғ ә йебе булғ ас, ултырһ ын. Бында минең ни эшем бар? Аҡ са юҡ.

Рафа ни ә йтергә белмә й шаҡ ҡ атты. Шунан сырт итеп бер тө кө рҙ ө лә:

– Эй яуызһ ың да инде, Хаммат ағ ай, – тине.

– Аҡ са биреп тороусы мин – яуыз, теҙ лә неп һ оранып килеү се һ ин – мә рхә мә тле. Бик ҡ ыҙ ыҡ һ еҙ ҙ ең философия. Яуызлыҡ менә н мә рхә мә тлек сиген заман ү ҙ е билдә лә й, ул һ еҙ ҙ ең асыҡ лауғ а, аныҡ лауғ а мохтаж тү гел.

– Биреп тораһ ың мы, юҡ мы? – Рафаның мин-минлеге сығ а башланы. Буш сыҡ ҡ ыһ ы ла килмә не. Башҡ а аҡ са алып торор кеше лә юҡ, исмаһ ам.

– Ике ҡ ашың ды ла ҡ ырһ аң, ике мең биреп торам. Бурысҡ а! Ҡ ашһ ыҙ итә м мин һ еҙ ҙ ең барығ ыҙ ҙ ы ла.

– Нишлә п?

– Ауылдың бә рә кә тен бө тө рө п эсеп-һ оранып йө рө мә һ ен ө сө н. Артыҡ ғ орур Фә нил дә береһ ен ҡ ырғ айны, Шамил да. Хә ҙ ер һ инең сират. Башҡ аса меҫ кенлә неп йө рө мә ҫ һ егеҙ. Бә лки… – Бер аҙ торғ ас тағ ы ө ҫ тә п ҡ уйҙ ы. – Фә нил бик дорфа һ ө йлә шә ине, кикереген шиң дерерҙ ә р ә ле унда.

– Аң лап етмә йем, нимә ул тиклем Фә нилгә ҡ аҙ алдың. Уның ғ ә йебе юҡ икә нен белә һ ең дә инде. Киреһ енсә, хә ленә инер урынғ а…

– Нимә, хә ленә инә йем, тип к…тә ге ыштанды сисеп бирә йемме?

– Миң ә биреп тор. Биш мең. Кө ҙ ө н алты мең итеп ҡ айтарырмын.

– Ул тиклем аҡ са юҡ. Ә йттем бит, ике ҡ ашың ды ла ҡ ырһ аң, ике мең биреп торам. Ҡ абатлайым, бурысҡ а уныһ ын да.

“Башҡ аса вариант юҡ. Ү ҫ ер ә ле ҡ ашы. Ҡ ыҙ ҙ ар артынан сабаһ ы башым юҡ. Нимә гә кә рә к ул? Ә Фә нилгә кә рә к”.

– Бир ҡ ырынғ ысың ды.

– Ана мунсала, шунда.

Рә ү еф мунсағ а инеп киткә с, ө йҙ ә н аҡ са алып сыҡ ты ла, алмағ ас тө бө ндә ге ө ҫ тә л артына барып ултырҙ ы Хаммат. Йө рә ген тотто. Һ уң ғ ы йылдарҙ а ул да ҡ аҡ шаны.

“Ә ллә кем булып маһ айып ултырғ ан булам. Нимә м бар инде маҡ танырлыҡ. Кү ркә м бейек йорт, шә п мунса, ана, машина, магазины бар… Шунан? Бай, имеш, берә ү. Барыһ ы ла бар, барыһ ы ла. Тик… бә хет юҡ. Тупылдатып һ ө йө р балам юҡ. Ғ ү мер буйы яратмағ ан кешең менә н йә шә п ҡ ара ә ле, шуның кү ҙ енә ҡ ара, шуғ а арҡ а терә п ят, ашын-сә йен маҡ тағ ан булып ултыр… Артислыҡ, яһ алмалыҡ. Ә былай барыһ ы ла бар, бө гө н ҡ ояшҡ а, айғ а осмайһ ың мы? Хет Парижғ а барып ҡ айт. Тик барғ ы килмә й, осорғ а ҡ анат юҡ. Кү ң елдә.

Ваҡ ытында Сә лимә не ҡ аратып алғ анда, Фә нил кеү ек ә змә ү ерҙ ә й улым булыр ине. Ярай эсһ ен дә, ти, уныһ ы, баш тө ҙ ә тергә аҡ саһ ын да бирер ине. Уның ҡ арауы улың, дауамың бар. Их-х. Ғ ү мер ү тте, байлыҡ артынан ҡ ыуып, тү рә -ғ араны һ ыйлап, ябай эш кешеһ ен алдап… Бө гө н ү лһ ә м, ҡ ә беремә ҡ ә ҙ ерлә п тупраҡ һ алыр кешем дә юҡ бит. Эйе, барыһ ына ла Хаммат кә рә к, башы ауыртҡ анда, аҡ салары етмә й ҡ ыҙ ы кейә ү гә сыҡ ҡ анда, балнисҡ а алып барырғ а, хатта малына яларғ а тоҙ о булмағ анда ла... Шула-ай, һ ә р кеменә ваҡ ытлыса кә рә к булдым, тик ҡ ә ҙ ерле булманым.

Ҡ ашһ ыҙ ир-егет – ил-йортһ оҙ ә ҙ ә м ул. Берә ҙ ә к. Ү ҙ емдең ул юҡ икә н, һ еҙ ҙ е лә асарбаҡ итә м. Ә йҙ ә йө рө гө ҙ ҡ ашһ ыҙ.

Ә ү леп китһ ә м… Ошо ҡ ашһ ыҙ егеттә р кү мә сә к тә һ ә. Ҡ арағ асһ ыҙ ҡ ә бер ҡ алҡ асаҡ. Уны ҡ ырҡ ып, бурап алып тө шө р вариҫ ым ҡ айҙ а? Их-х… Мотор ҙ а ҡ артайҙ ы, йыш барахлить итә …” – Хаммат йө рә ге тапҡ ырын ышҡ ып-ышҡ ып шулай уйланып, моң айып ултыра бирҙ е.

Ҡ ашһ ыҙ битен ҡ ояшҡ а ялтыратып килеп сыҡ ҡ ан Рә ү ефтең:

– Бир, – тигә н тауышына һ иҫ кә неп китте.

Сауҙ агә р тейешле сумманы ө ҫ тә лгә һ алды. Рә ү еф аҡ саны кеҫ ә һ енә һ алды ла ҡ уҙ ғ алырғ а ниә тлә не. Шул саҡ Хамматтың меҫ кен генә тауышы сыҡ ты:

– Ҡ ара ә ле, Рә ү еф ҡ устым, бер уй тө штө башҡ а.

– Һ инең ҡ ара уйың бө тмә ҫ ул, Хаммат ағ ай. Башҡ а ерҙ е ҡ ырмайым, пока.

– Туҡ та ә ле, туҡ та, ә гә р һ иң ә алтмыш мең аҡ са бирһ ә м… – ә йтеп бө тө рә алманы, йө рә ген тотоп ултыра бирҙ е.

– Нимә? – Рә ү еф яң ынан яҡ ынлашты.

– Ултыр, – тине Хаммат. Тегенеһ е ҡ улын кү тә реп, алмағ ас ботағ ына тотоноп тороуын белде. – Бер һ ү ҙ ә йтмә ксе инем. Ә гә р… ну, был ерҙ ә бер кем дә мә ң гегә килмә гә н бит инде. Белә һ ең, ҡ атындан башҡ а бер кем дә юҡ тигә ндә й…

– Нимә мығ ырҙ айһ ың, ә йтһ ә ң ә йт тә. Ниндә й алтмыш мең?

– Мин ү лһ ә м, һ ин миң ә ҡ арағ ас… – ә йтеп бө тө рә алманы, тамағ ына тө йө р килеп тығ ылды.

Рә ү еф ҡ улдарын йоҙ роҡ лап ө ҫ тә лгә таянды, ҡ ашһ ыҙ майлайын йыйырҙ ы ла:

– Ү лһ ә м? Ҡ арағ ас? Ҡ ә берең ә ме? Сразы алтмыш мең һ ум штраф та тү лә йһ ең ме? Минме? Туҡ -туҡ, зый-зый, – балта менә н һ елтә нгә нен, ағ астың һ ыҙ ғ ырып ауыуын хә рә кә ттә кү рһ ә теп, тыныс ҡ ына ә йтте.

Хаммат йә ш менә н мө лдө рә мә тулы кү ҙ ҙ ә рен Рә ү ефкә тө бә п ҡ араны ла, ике тапҡ ыр башын һ елкте. Һ елккә н ың ғ айы бер кү ҙ енә н эре генә кү ҙ йә ше тә гә рлә п тө шө п китте. Ҡ ашһ ыҙ егет уғ а оҙ аҡ ҡ ына хайран ҡ алып ҡ арап торҙ о. Йә л булып китте уғ а сауҙ агә р. ”Шә п нә мә ул ү лем, – тип уйлап алды ү ҙ е нишлә птер. – Тик ул шулай тиҙ генә барыһ ын да тигеҙ лә й ала. Байын да, ярлыһ ын да, ҡ ашлыһ ын, ҡ ашһ ыҙ ын да, асын да, ашлыһ ын да… Ә жә л етә башлаһ а ғ ына ә ҙ ә м барыбыҙ ғ а бер Ер шары икә нен иҫ енә тө шө рә. Баҡ һ аң, унан ары осоп китеп булмай икә н дә. Тө шө п ҡ алыр ваҡ ыты еткә с, минең кеү ек ҡ ашһ ыҙ ҙ ар менә н кешесә һ ө йлә шә. Ү лергә йыйынамы был ҡ арт тө лкө? Белә, ул ү лгә с тә, Ер шары ә йлә неү енә н туҡ тамаясаҡ ә ле”.

– Алтмыш, тиһ ең ме?

Хаммат тағ ы баш һ елкте. Тулышҡ ан кү ҙ йә ше икенсе кү ҙ енә н дә ағ ып китте.

– Ә ҙ ерә к. Һ ин ү лгә нсе хаҡ тар ү ҙ гә реп китеү е лә бар, минең хеҙ мә т, тә ү ә ккә ллек осһ оҙ баһ аланмай. Һ икһ ә н мең! – Рә ү еф тегенең кү ҙ енә тура ҡ араны.

Хамматта сауҙ агә рлек кә ре уяндымы, ә ллә ө мө тлә неп киттеме, кү ҙ ен һ ө рттө лә:

– Етмеш, – тине.

– Ярай, ә ҡ асан бирә һ ең? Ү лгә сме?

– Йыям да килә һ е айҙ а.

– Дурак һ ин, Хаммат ағ ай.

– Нишлә п? – Хаммат урынынан ҡ алҡ ты.

Рә ү еф тә Фә нил кеү ек уртансы бармағ ын кү рһ ә тте лә:

– Ү лһ ә ң, һ аҙ ғ а алып барып ҡ уясаҡ быҙ. Ә һ иң ә тигә н ҡ арағ ас… орлоғ онда уҡ серегә н, – тип сығ ып китте.

Кү ҙ ҙ ә рен сырт-сырт йомоп тороп ҡ алды Хаммат.

***

Кеҫ ә һ енә ике мең де һ алып, ихатанан килеп сыҡ ҡ ас, ү ҙ ен бысраҡ, һ аҫ ыҡ донъянан ҡ отолғ ан кеү ек тойҙ о Рә ү еф. Ҡ ыштырлап торғ ан байлыҡ та кү ң елен йылытманы. Мә схә рә, оло мә схә рә. Ирлегең де Хаммат мунсаһ ындағ ы һ абынлы һ ыуғ а һ алып сыҡ сы. Ҡ аш кү ҙ ҙ е һ аҡ лай. Кү ҙ һ еҙ ә ҙ ә м – нурһ ыҙ бә ндә. Шул нурҙ ан яҙ ҙ ырыуы лә ғ нә ттең. Ү ҙ ебеҙ ҙ ә инде, ике ҡ ул, ике аяҡ була тороп, эсеп нурһ ыҙ булып йө рө йбө ҙ. Маң лайҙ ағ ы тире ағ ып тө шө п, ҡ аш урынын, кү ҙ ен ә сеттерҙ е.

⇐ Предыдущая 1 2 3 4 567 8 9 10 Следующая ⇒