3.2 Мұғалімнің сабаққа әзірлігі

Мұ ғ алімнің кә сіби қ ызметіндегі басты жә не жауапты кезең - нің бірі – оның ә р сабақ қ а ә зірлігі. Сабақ тың кө здейтін мақ сатынажетіп, орындалуы мұ ғ алімнің оғ ан ә зірлігіне байланысты.

Сабақ қ ұ рылымы дидактикалық, логико-психологиялық, ә дістемелік дең гейлерде қ арасытрылады.

Ә р типті ә р тү рлі сабақ тардың қ ұ рылымы да ә р тү рлі болады. Типті бір тү рдегі, бір дидактикалық мақ сатты кө здейтін сабақ тың қ ұ рылымы ә р тү рлі болуы мү мкін Оқ ушылардың ә зірлік дең гейі, сыныптың психологиялық кү йі, оқ у кестесіндегі сабақ тың орны (оқ ушылардың ақ ыл-ойына, қ ызметінің дең гейіне, жұ мыс істеу қ абілетіне т. б. ) ә сер етеді.

І. Мұ ғ алімнің сабақ қ а ә зірленудегі есте ұ стайтын ережелер:

1) сабақ мақ сатын анық тау: білімділік (жаң а физикалық білімдерді қ алыптасытыру, практикалық біліктер мен дағ ды- ларды қ алыптастыру), тә рбиелік (дү ниетанымдық кө зқ арасын қ алыптастыру, политехникалық, эстетикалық жә не адамгершілік тә рбие беру т. б. ), дамытушылық (проблеманы ө з беттерімен шешуді ү йрету, ақ ыл-ой қ ызметін ұ йымдастырут. б. )

2) оқ у материалының мазмұ нын дайындау, яғ ни кө лемін анық тау, оқ ушылардың мү мкіндіктеріне байланысты оның қ иындығ ын анық тау, ө ткен материалмен байланысын анық тау, оқ ушыларғ а берілетін тапсырмалар жү йесінанық тау.

3) кө рнекілікә зірлеу

4) оқ ушылардың ә зірлік дең гейлері мен оқ у материалының мазмұ нына байланысты сабақ мақ сатына сә йкес оны ө ткізудің ә дістері мен оларды жү зеге асырудың жолдарын таң дапалу.

5) сабақ тың мақ сатына, мазмұ нына, оқ ыту ә дістеріне байланысты сабақ тың қ ұ рылымынанық тау.

Сабақ қ а ә зірлікті мұ ғ алім ә уелі сабақ тың мақ сатын анық - таудан бастайды. Ә р сабақ та бір ғ ана мақ сат емес бірнеше мақ сат шешімін жү зеге асуы мү мкін. Мысалғ а, оқ ушыларғ а білікті қ алыптастыру оларда білімді терең ірек мең гертіп оны бекітуге ә сер етеді, ал білімді қ алыптастыру оқ ушының ойлау қ абілетін дамытуғ а байланысты. Дегенмен мұ ғ алім ә р сабақ тың алдындатұ рғ ан негізгі мақ сатты айқ ындап, сабақ тарды ұ йымдастыруды, жұ мыс істеу ә дістерін сол мақ сатқ а жетуге бағ ыттауы керек. Егер сабақ та кө птеген мақ сатты шешуді белгілесе, онда олардың бірде-біреуі тү гел орындалуы мү мкін емес.

Сабақ тың мақ сатын анық тағ аннан кейін мұ ғ алім мең герілуге тиісті нақ ты материалды таң дап жинақ тайды. Ол ү шін ол ең алдымен оқ улық тағ ы материалды қ арап, оның кө лемімен, мазмұ нымен танысып, оны қ арастыруда қ ажет болатын қ осымша материалды да анық тайды.

Оқ улық пен жұ мыс істеудің нә тижесінде мұ ғ алім оқ улық тағ ы материалды қ абылдауына кү рделі болатын сұ рақ тарды (мә селелерді) белгілеп, оқ ушылардың зейіндерін соғ ан ауыдарып, оны қ алай жеткілікті етіп тү сіндіруге болатынын анық тайды. Оқ ушыларғ а сыныпта жә не ү йде оқ улық пен қ андай жұ мыстар жасату керек екенін жоспарлайды.

Содан кейін мұ ғ алім сол тақ ырыпқ а байланысты ғ ылыми- ә дістемелік ә дебиеттерді оқ иды. Сонан соң нақ ты материалды қ арастырғ анда оқ ушылардың танымдық іс-ә рекетін қ алай тиімді ұ йымдастыруғ а болатындығ ын қ арастырады. Ол ү шін ә дістемелік ә дебиеттерді қ арайды.

Сабақ қ а ә зірлену барысында мұ ғ алім жаң а материалды оқ ыту ә дістерін, білімді, іскерлікті тексеру жолдарын анық тап, демонст- рациялық эксперимент пен кө рнекіліктерді қ арастырып, есептер мен жаттығ уларды жинақ тайды.

Оқ ытудың ә дістерін таң дағ анда мұ ғ алім сынып оқ ушыларының тү гелімен жә не ә р оқ ушының танымдылық қ абілеттерінің дең гейін ескеріп, ә р тү рлі дең гейлі тапсырмаларды ә зірлейді. Сабақ қ а ә зірленгенде мұ ғ алім оқ ушығ а беретін барлық тапсыр- маларды орындап қ арауы керек (есеп, эксперимент). Сонда ғ ана есептер мен жаттығ улардың жү йесін дұ рыс жинақ тап, оқ ушылардың жұ мысын дұ рыс тексеріп, қ ателіктерін дер кезінде тү зетіп кө мек кө рсете алады. Демонстрациялық тә жірибелер мен фронтальді лабораториялық жұ мыстарғ а қ ажетті қ ұ ралдарды алдын- ала тексеріп, жасап, жинақ тауғ а тиісті. Алдын-ала сабақ тарда кө рсетілетін кино- жә не видеофильмдерді қ арауы керек. Сабақ та қ олданылатын компьютерлік бағ дарламаны, басқ а да кө рнекі- ліктерді алдымен ө зі қ арап, танысып, тексеруі керек. Егер фронтальді лабораториялық жұ мыс ө ткізу жоспарланса, қ ажетті қ ұ ралдардың комплектісін тексеріп, жинақ тауы керек.

Оқ ушылардың жеке бастарының ерекшеліктерін ескеріп, бақ ылау жұ мысын немесе жеке жұ мыстық тапсырмаларды дайын- дайды. Ү й тапсырмасын да алдын-ала ойлауғ а тиісті, яғ ни барлық оқ ушыларғ а, жеке оқ ушыларғ а беретін тапсырмалар болады. (Мысалы, жоғ ары дең гейде есепті шығ ару, ү й тә жірибелерін жасау немесе ә р тү рлі ақ парат ә зірлеу, т. б. ).

Осындай ә зірлік жұ мыстарынан кейін мұ ғ алім сабақ жоспарын қ ұ райды.

Сабақ ты жоспарлау мақ саты – сабақ алдына қ ойғ ан мақ саттарды шешу ү шін сыныпта қ арастыратын оқ у материалының ерекшеліктерін ескеріп қ ана қ оймай, сонымен қ атар сол сынып оқ ушыларының қ абілеттерін, қ ызығ ушылығ ын, ә зірлік дең гей- лерін, мектептің материалының базасы ескеріп, оқ ыту ү рдісін ұ йымдастырып, бү кіл ә зірлікті бір жү йеге келтіру.

Сабақ жоспары келесі элементтерден тұ руы керек

ü сабақ тың тақ ырыбы менміндеттері;

ü ә рқ айсысының уақ ыты кө рсетілген сабақ кезең дері;

ü білімді тексерудің ә дістері менмазмұ ны;

ü жаң а материалды оқ ытудың жү йелілігі менә дістері;

ü қ ажетті мә ліметтері бар кө рсетілімтізбесі.

Ә рбір сабақ қ а жоспар бө лек қ ұ рылады, кейде бір тақ ырыпты екі топқ а немесе қ атар сыныптарғ а оқ ытқ анда, ә р сыныптың ерекшеліктеріне сә йкесті ескертпелер қ атерге алынады. Мұ ндай жағ дайда ескертпелер сабақ жоспарының соң ына, яғ ни, сабақ тың барысынан кейін жазылады.

⇐ Предыдущая 5 6 7 8 91011 12 13 14 Следующая ⇒