Алтын адам.

Алтын киімді сақ жауынгерін 1969 жылы Жетісу жерінде, Есік қ орғ анынан археолог К. Ақ ышев тапқ ан. «Алтын адам» зерттеушілердің пікірі бойынша б. з. б. VII-III ғ асырларғ а, ерте темір дә уіріне жатады. Оның жасы 17–18-де, бойы шамасында болғ ан. Сақ кө семі мү рдесінің басы батысқ а қ аратылып жатқ ызылыпты. Есік қ орғ анындағ ы екі қ орымның біреуі ертеректе тоналғ ан екен, ал екіншісі аман қ алғ ан.

Есік қ орғ анының диаметрі 60 м, биіктігі 6 м, тас пен топырақ ү йіндісінен тұ рғ ызылғ ан. Қ абірдің оң тү стік жә не батысынан ыдыстар, зергерлік бұ йымдар табылғ ан. Қ абірдің бетін ағ аш қ ақ пақ пен жауып, темір қ ұ рсаулармен бекіткен, сақ кө семінің киімі 4 мың ғ а жуық алтын ә шекейлермен безендірілген. Ондағ ы барыс, бұ лан, таутеке, арқ ар, жылқ ы тү рлі қ ұ стардың бейнелері аң стилінде ү лкен шеберлікпен жасалғ ан. Сонымен қ атар алтын алқ а, кө з салғ ан алтын сырғ а жә не қ азіргі қ азақ тардың бас киімдеріне ұ қ сас шошақ тө белі, биіктігі 70 см-ге жететін бас киімі табылғ ан. Сақ кө семінің қ олында екі алтын жү зік, белінде қ ұ растырмалы кісе белбеуі болғ ан. Алтын пластиналар жапсырылғ ан қ ынапқ а салынғ ан темір қ анжар (акинак), қ ызыл қ ынапты ұ зын семсері табылды. Сақ жауынгерінің шалбары да алтын тоғ алармен ә шекейленген. Бұ л алтын адамды жерлеу дә стү ріне, киім ү лгісіне қ арап, сол заманда Жетісу жерін мекендеген сақ тардың жас кө семі, ә скербасы болғ ан десек кү мә н туғ ызбайды. Алтын адамның жанынан табылғ ан кү міс тостағ андағ ы таң балар сол заманның ө зінде Жетісу сақ тарында жазу болғ андығ ын байқ атады. Тек бү гінгі кү нге дейін ол жазуды ғ алымдар оқ ып ажырата алмай отыр. Сонымен қ атар табылғ ан кө не жә дігерлер сақ заманының материалдық мә дениеті, ө нері, мифологиясы туралы мол мә ліметтер алуғ а мү мкіндік береді. «Алтын адам» сақ елінде ө з заманына сай ө ркениеттің болғ андығ ын дә лелдейді.

⇐ Предыдущая 123 4 5 6 7 8 9 10 Следующая ⇒