4.«Сыни ойлау» пәнінің басқа ғылым салаларымен байланысы, философиялық және психологиялық астарын анықтаңыз.

4. «Сыни ойлау» пә нінің басқ а ғ ылым салаларымен байланысы, философиялық жә не психологиялық астарын анық таң ыз.

5. Сыни ойлаудың философиямен байланысын сипаттаң ыз.

6. Сыни ойлаудың психологиямен байланысын сипаттаң ыз.

Ойлаудағ ы қ абілеттілік – баланың жинақ талғ ан бірнеше істі мең геру шамасын байқ ататын бір қ асиеті. Қ абілет – асыл мұ ра, бойғ а біткен зор қ асиет. Философияда психологиялық зерттеу аспектісы ойлауғ а фундаментальды тү сінік береді: ойлау жә не сана, ойлау жә не тану, ойлау жә не сө йлеу ретіне. Арнайы ғ ылыми психологиялық зерттеуді ойлау ө зекті мә селе болып табылады. Тек ойлауды зерттеу арқ ылы ғ ана ойды адам ө зіне бағ ыттай отырып ө зіндік заң дылық ты тү сінуге ә келеді

Адамның ойлану ә peкeтi тікелей – сезімдік таным процесстерімен де тығ ыз байланысты. Адамның ойы ә рбiр нә рсенiң сипаты мен қ асиеттерiн сезу арқ ылы ажыратып кө рсете алады. Сө йтiп заттар мен қ ұ былыстарды ә ртарапты танып бiлуге мумкiндiк туады. Ойлау операциялары. Ойлау процесі келесі операциялардың кө мегімен жү зеге асырылады:

- салыстыру – ұ қ састық пен айырмашылық қ атынастарын белгілеу;

- талдау – бейнелеу объектінің тұ тас қ ұ рылымын оймен қ ұ рамдас элементтерге бө лу;

- синтез – элементтерді тұ тас қ ұ рылымғ а біріктіру;

- абстракция жә не жалпылау – жалпы белгілерді бө ліп кө рсету;

- нақ тылау мен дифференциялау – ұ ғ ынылатын объектінің жеке ерекшеліктерінің мә нділігіне қ айта оралу. Дедукция - латын сө зі, қ азақ ша мағ ынасы – шығ ару. Ой қ орытынсының бұ л тү рі бойынша ой жү йесі жалпы жағ дайдан жеке, дара жағ дайғ а қ арай ө рбиді. Индукциялық ой қ орытындысы – ой қ орытынсының жекеден жалпығ а қ арай дамып отырғ ан тү рі. Ой қ орытысының ү шінші тү рі – тратукция деп аталады. Оғ ан аналогия арқ ылы жасалатын ой қ орытындылары жатады. Бұ л - дара жағ дайдан жекеге қ арай ө рбіп отыратын ой қ орытындысы. Таным теориясы - гносеология - философиялық пә н. Ол дуние танудың жалпы заң дылық тарын зерттейдi. Адамзат тарихының дамуындақ алыптаск: ан " болмыс", " материя", " сана", " сан", " тартылыс" тә рiздес басқ а да ұ ғ ымыкең дә режеде қ арастырылады. Осындай таным теориясы мен философиялық принциптерге негiзделетiн ойлау урдiсi ө зара байланысты жә не бiр-бiрiн толық тырып отыратын жеке ғ ылыми пә ндер - формалдық. логика мен психология арқ ылы да зерттеледi. Ойлау дербес процесс. Ойлауды психологиялық тұ рғ ыдан зерттеу дегеніміз – оның ішкі, танымдық қ ұ пия мә нін жә не жемісті болуының себебін ашып кө рсету, яғ ни психология детерменизм принципіне сү йене отырып ойлаудың мә нін зерттейді, ә рбір адамның ө зіндік оә лау ерекшеліктерін дамытып отыруғ а баса мә н береді. Психологияда ойлаудағ ы ниеттің пайда болуы себебінің мынандай екі тү рі бар: 1. Арнайы танымдық ойлау. Бұ л белгілі тілек мақ сатқ а сә йкес пайда болады. 2. Арнаусыз ой. Ойлаудың бұ л тү рі сыртқ ы жағ дайдың ә серіне орай туады. Адам белігілі бір мә селенің тү йінін шешу ьарысында тү рлі амал – тә сілдерді қ олданып, алғ а қ оойғ ан мақ сат – міндеттерді орындап шығ у ү шін ойланып – толғ анады. Ойлаудың бұ л тү рі міндет – мақ сатқ а сә йкес жү зеге асады.

⇐ Предыдущая 123 4 5 6 7 8 9 10 Следующая ⇒