ҚОРЫТЫНДЫ

Неологизмдер – бұ л қ азіргі тарихи кезең ге тә н тү гелімен жаң а лексикалық единица. Мұ ндай сө здер ә лі де болса сө здік қ орғ а ене қ ойғ ан жоқ, сондық тан халық тың кө пшілігіне таныс болмауы мү мкін.

«Неологизм» ұ ғ ымының белгілі бір анық тамасын талдау ү шін тү рлі зерттеушілердің пікірлеріне сү йенсек, неологизмдердің ағ ылшын тілінен қ азақ тіліне аудару процесінің екі сатысы бар: екі тү рлі кө зқ арасты аң ғ аруғ а болады:

1. неологизм мағ ынасының тү сінігі;

2. қ азақ тілінің кө мегімен жекеше аударма жасау, соның ішінде транскрипция, транслитерация, калькалау жә не т. б

Неологизмдердің пайда болуының себебі қ оғ амдық жә не ғ ылыми-техникалық прогресс болып табылады:

- ә леуметтік-экономикалық жаң а сө здердің пайда болуы;

- ғ ылым мен техниканың қ арқ ынды дамуы мен жаң алық тары;

- мә дениет саласындағ ы жетістіктер.

Неологизмнің ең басты белгісі кө птеген тілдердегі сө здердің жаң а тү рі. Сө здер неологизмдік қ асиетін кө п уақ ыт сақ тай алмайды. Жаң а сө зіміз белсенді қ олданысқ а тү се бастағ аннан ө зінің жаң а қ асиетінен айрыла бастайды, яғ ни бірте-бірте жаң алық кейпін жойып, жалпытілдік сө з ретінде лексика жү йесіне енеді. Қ азіргі уақ ытта луноход, космодром, радар, ракета-тасушы, бағ дарламалау сияқ ты сө здерді неологизмдер деуге болмайды. Ө йткені бұ л сө здер ө зінің тарихи кезең інде жаң а сө з деген атқ а ие болғ анымен қ азіргі уақ ытта тіл қ олданысына еніп, қ арапайым сө здер қ атарына ауысқ ан. Кө птеген ағ ылшын лексикографтары қ азіргі уақ ытта «окказиональды» деп аталатын неологизмдерді қ олданып жү р, яғ ни олардың мағ ынасы ө згеше немесе, аяқ астынан айтылғ ан немесе қ олданылғ ан сө здер дегенді білдіреді.

Неологизмдер мен жаң а сө здердің жасалуына қ атысты уақ ытша критерийлерді объективті тү рде анық тауғ а болмайды, сондық тан да жоғ арыда айтылғ андардан ұ ғ атынымыз - неологизм тү сінігі уақ ытқ а байланысты ө згергіш, сө здер қ ашан ө зінің жаң алық кейпін жоғ алтпайынша неологизм сө здер болып қ ала береді.

⇐ Предыдущая 1 2 3 4 5 6 789 Следующая ⇒