Қысқарту

Қ ысқ артылғ ан неологизмдер ішінде ең кө бі бастамашылық аббревиатуралар тобы болып табылады. Кө бінесе аббревиацияланудың бұ л тү ріне ғ ылыми жә не техникалық терминдері жатады: АТМ (банкомат), GIFT (жасанды туындату ә дісі).

Қ аралып отырғ ан кезең нің ағ ылшын тілі ү шін сө з соң ының қ ысқ аруы тә н: con (conventіon); decaf (decaffeіnated) ол грамматикалық мә ні кө біне аналитикалық тү рде кө рінгендіктен, оның ақ параттылығ ының тө мендігіне байланысты соң ғ ы бө лігінің қ ысқ аруы жағ ына ағ ылшын сө зінің қ ұ рылымын қ айта қ ұ рудың жалпы процесінің қ ұ ралы болуы мү мкін.

Екі сө здің арасында фонемалар қ ойылатын телескоптық неологизмдердің пайда болу ү рдісі кү шейіп келеді: edutaіnment (educatіon+entertaіnment) - оқ ыту ойындары; һ orsіculture (һ orse+culture) - аттарды ө сіру жә не ү йрету. Телескоптық атаулар кү рделі сө здер сияқ ты универбализациялану жә не рационализациялану ү рдісін кө рсетеді, бірақ сонымен бірге олардың бө лшектенуі мен дә лелділігі кү рделі сө здерге қ арағ анда тө мен дә режеде, бұ л олардың жасырын қ ысқ арғ ан компоненттерінің болуымен тү сіндіріледі.

Конверсия - қ азіргі ағ ылшын тіліндегі ө німділігі аса тө мен сө з жасам тә сілдерінің бірі. Еркін аударылғ ан неологизмдер жасалатын негізгі модельдер: N> V to crack (компьютерді бұ зу) жә не Adj> N plastіc (кредит карточкасы) болып табылады; сиапты аз болып V> N: browse (Интернетте файлдарды қ арау) моделі бойынша еркін аударылғ ан неологизмдерді қ алыптастыру табылады. Сө здіктермен префикстер мен жартылай префикстерден сын жасаудың бірегей модельдері тіркелген. Мысалы: mega (едә уір, ү лкен, маң ызды) сын есімі mega- жартылай префиксінен конверсиялану арқ ылы жасалғ ан; retro сын есімі retro- жартылай префиксінен конверсиялану арқ ылы жасалғ ан.

Зерттеу материалында фразеологиялық неологизмдер бірдей емес, экспрессивті емес бірліктермен, кө біне терминологиялық сипатта берілген. Ө з қ ұ рамы бойынша бұ л бірліктер ең алдымен ү ш компонентті: cold dark matter (галактика аралық кең істікті толық тыратын зат); level playіng fіeld (тең ә ріптестік шарттар); personal dіgіtal assіstant (ық шам компьютер). Ө зегі зат есім болатын ұ қ сас кө п компонентті сө з тіркестерінің кең інен пайда болуы зат есімнің іс жү зінде кез келген сө здермен тіркесу қ абілеттілігімен тікелей байланысты.

Ағ ылшын тілі сө здігінің толығ у кө здері соң ғ ы жылдары адамның белсенді қ ызметінің барлық саласы болып табылды, ә сіресе ғ ылыми-техникалық (42%) жә не қ оғ амдық -саяси (27%) салалар. Басқ а тақ ырыптық топтардағ ы неологизмдердің пайыздық ара қ атынасы былайша кө рінеді: бизнес жә не қ аржы (8%); ө нер (9%); қ оршағ ан орта (4%); спорт (2%); тұ рмыстық салада (9%). [3, 72-73б]

⇐ Предыдущая 1 2 3 456 7 8 9 Следующая ⇒