|
|||
2.2 Сөздіктердегі экономика терминдерінінің аударылуы
Қ азақ станның егеменді ел санатына қ осылып, нарық тық экономикағ а кө шуі барысында болғ ан экономикадағ ы тү бегейлі ө згерістер толып жатқ ан нысандар мен ү дерістерді, атқ арымдар мен қ ұ рылымдарды дү ниеге ә келді. Мұ ның ө зі баламалы терминологияны пайдалану қ ажеттігін талап етті. Экономиканың тү рлі салаларында жаң а категориялар мен ұ ғ ымдар, терминдер мен терминологиялық тіркестер пайда болды. Бү л терминдер орыс тілінен қ азақ тіліне аударылып, ұ лттық экономикалық сө здік қ орымызды молық тырды. Бү л жаң а терминдер экономикалық ө згерістердің жарқ ын кө рсеткіштері іспетті. Қ азіргі заманғ а сай экономикалық сө здіктің қ ұ растырушысы С. Тоқ санбай ө зінің 1999 ж. жарық кө рген " Толық экономикалық орысша-қ азақ ша сө здік" атты кө лемді кітабымен аудармашыларғ а, қ аржы-кредит саласының қ ызметкерлері мен экономистерге кең інен танымал. 50 000 терминді қ амтығ ан аталмыш сө здік қ алың оқ ырман қ ауым тарапынан жақ сы бағ аланып, аудармашылар мен экономистер, қ аржы-кредит саласының мамандары арасында қ олдан тү спейтін кө мекші қ ұ ралғ а айналды. Бұ л сө здіктің қ айта қ аралып, толық тырылғ ан нұ сқ асы ү стіміздегі жылдың басында " Зияткер" баспасынан жарық кө рді. Сө здікте 80 мың термин қ амтылғ ан. Жаң а " Орысша-қ азақ ша-ағ ьшшынша экономикалық сө здік" негізінен кә сіби мамандарғ а арналғ ан. Онда жалпы экономикалык терминдермен қ атар қ аржы-кредит, банк, сақ тандыру, зейнетақ ы, кеден жү йелеріне, бухгалтерлік есеп, аудит, маркетинг, менеджмент, басқ ару салаларына, қ аржылық, коммерциялық, инвестициялық жэне басқ а операцияларғ а, бухгалтерлік есептің халық аралық стандарттарына, жаң а ақ параттық -электрондық, телекоммуникациялық, инновациялық қ ұ ралдарғ а қ атысты 10 000-ғ а жуық астам атау берілген. Сө здік қ азақ тілін оқ ып ү йренушілерге де, сондай-ақ іс қ ағ аздарын мемлекеттік тілде жү ргізуде де пайдалы қ ұ рал бола алады. Қ азіргі танда қ аржы-кредит жү йесінің дамуын кө рсететін терминдерді тек орыс жэне қ азақ тілдерінде ғ ана емес, сонымен қ атар ағ ылшын тілінде мамандарғ а айтарлық тай пайдасын тигізері анық. Сө здік шетелдік ә ріптестермен іскерлік байланыста да қ олданыс табады деген ү міттеміз.
1. Автоматизация фискальная политика-автоматты қ азыналық саясат - automatic fiscal policy 2. Автономный тариф - дербес тариф - autonomous tariff 3. Авторский гонорар - авторлық қ аламақ ы - author's royalties 4. Автотранспортное страхование - автокө лік сактандыруы - motor insurance 5. Ә кімшілік жауапкершілік - административная ответственность - administrative responsibility 6. Агентство по многостороннему гарантированию инвестиций - Инвестицияғ а кө п жақ ты кепілдік беру жө ніндегі агенттік - Multilateral Investment Guarantee Agency (MIGA) 7. Агрегирование рынка - нарық ты біріктіру – aggregation 8. Банковская гарантия - банк кепілдігі - bank guarantee 9. Банковская деятельность - банк кызметі - bank activity 10. Банковская документация - банк кұ жаттамасы - bank documentation 11. Денежные выплаты физическим лицам – жеке тұ лғ аларғ а ақ шалай тө леу – payments to physical persons 12. финансовая дисциплина – қ аржы тә ртібі – financial 13. финансовая интеграция – қ аржы интеграциясы - 14. финансовая отчетность – қ аржы есеп-қ исабы - 15. финансовая пирамида – қ аржы пирамидасы - 16. финансовая политика – қ аржы сааясаты - 17. финансовая полиция – қ аржы полициясы - 18. финансовая работа на предприятии, в организации – ұ йымдағ ы не мекемедегі қ аржы жұ мысы 19. финансовая система – қ аржы жү йесі - 20. финансовая система развивающихся стран – дамушы елдердің қ аржылық жү йесі 21. финансовая система развитых стран – дамығ ан елдердің қ аржы жү йесі - 22. финансовая система Республики Казахстан – Қ азақ стан Республикасынының қ аржы жү йесі – 23. финансовая служба предприятия – кә сіпорынның қ аржы қ ызметі -
|
|||
|