I. Жеке дыбыстар немесе өзіндік кескіндері бар дыбыстардан жасалатын фонологиялық неологизмдер.

I. Жеке дыбыстар немесе ө зіндік кескіндері бар дыбыстардан жасалатын фонологиялық неологизмдер.

Бұ л жаң а тү зілген сө здерде кейбір жасандылық білінеді. Дыбыстардың ұ қ сас тіркестері грек немесе латынша тегінің морфемаларымен жиі бір жерден шығ ады. Мұ ндай сө здердің мысалдары соң ғ ы он жылдық та ойлап шығ арылғ ан полимерлік тал жіптерінің атау қ ызметін кө рсете алады: polysterol, nylon, etc. Немесе физика, химия, оптика, басқ а да ғ ылыми ең бектерде пайдаланылатын терминдер:

Polychromatic – кө п тү сті

Monochromatic – бір тү сті.

Мұ ндай неологизмдер сол фонологиялық неологизмдер атауына ие.

Бұ л топқ а одағ айлардан қ ұ ралғ ан сө здер (одағ айлар аралық сө здерден неологизмдер) кіреді:

zizz (шолақ тү с кө ру) - ұ йқ ысырап шығ арғ ан дыбыстың имитациясы;

to buzz (телефон соғ у) - телефон ызылы жұ мысының имитациясы.

Неологизмдердің одағ айлар аралық сө здердің негізгі қ ағ идасы ретінде - дыбыстар жә не дауысқ а еліктеулердің импликациясы. жә не ең соң ында бұ л топқ а шартты тү рде мынадай жаң а одағ айлар жатады:

Yech или yuck – кү шті жеркенушілік кө рсететін одағ ай;

Wow – қ уаныш, таң дану;

Ouch! – ә лсіз аурудан бақ ыру;

Oops! – адам бірдең ені тү сіріп алғ анда бақ ыруы.

ІІ. Кірме сө здер.

Бұ л топтың неологизмдері кү шті неологизмдер қ атарына жатады. Оларғ а ағ ылшын тілі ү шін тә ндер емес ортақ тенденция фонетикалық дистрибуцияларғ а ие болып табылады. Олар ү шін себеп жоқ, морфологиялық мү шелеудің ағ ылшын тілі ү шін ерекше тү рге ие болады.

Кірме сө здерді тө рт топқ а бө луге болады:

1. Кірме сө здердің ө зі. Бұ л неологизмдердің негізгі тілі - кө зі - француз тілі. Жаң а тенденция африкалық жә не азиялық тілдерден, ә сіресе жапон тілінен енген сө здердің дамуы болып табылады. Бұ л санаттың неологизмдері мә дениет тө ң ірегідегі ұ ғ ымдарды жиірек береді:

discotheque, cinematheque.

Қ оғ амдық -саяси ө мір:

The Duma – Дума,

Кү нделікті тіршілік:

Petit dejeuner- ептеген таң ертең гі тамақ

Ryokan – риокан (дә стү рлі жапон стильіндегі қ онақ ү й)

Ғ ылым жә не техника жә не тағ ы басқ алар.

2. Бұ л топқ а варваризмдер жатады - бейімделменген немесе азын-аулық бейімделген, жаң алық тың ең ү лкен дә режесіне қ арай айырмашылығ ы болатын ағ ылшын тіліндегі бірліктер, мысалы: dolиe vita (ит. ), perestroika, glasnost.

3. Ү шінші топқ а ксенизмдер жатады. Бұ л неологизмдер шындық ты, ө зіне ғ ана тә н ел тұ рмысының ерекшелігін кө рсететін - акципиентудың ө зіне тә н емес тілдер кө зі, мысалы:

kung-fu (кунг-фу),

ninja – ниндзя,

guro –бутерброд тү рі.

Ксенизмдер кірме сө здердің бә рінің 14% қ ұ райды жә не варваризмдерге қ арағ анда айтарлық тай жаң алық тың дә режелеріне ие болады.

4. Кө шірме тө ртінші топтарды қ алыптастырады. Соң ғ ы 25 жылда ағ ылшын тіліндегі мү гедектердің саны кенет азайды. Заботкина кө шірме-калька сө здерді қ олдануына қ арай ү ш кө п қ олданатын неологизмге бө леді:

dialogue of the death (от фр. Dialogue des sourds) – қ атысушылар бір-бірінің дә лелдеріне пысқ ырып та қ арамайтын пікірталас;

gliding time (от нем. glietzeit)- скользящий график;

photonovel (от исп. photonovelа) – фотосуреттерден тұ ратын фотороман, роман, ә детте комикстердің стилінде диалог тү рінде беріледі. [20, 97-100б]

⇐ Предыдущая 1 2 345 6 7 8 9 Следующая ⇒