Қобыланды батыр 1 страница

Стр 1 из 8Следующая ⇒

Кешегі ө ткен заманда,

Дін-мұ сылман аманда,

Қ арақ ыпшақ Қ обыланды,

Атасы мұ ның Тоқ тарбай

Халық тан асқ ан болды бай.

Байлығ ында есеп жоқ,

Айдалып бағ ып жайылды,

Тө рт тү лік малдың бә рі сай.

Жаз жайлауы Кө здікө л

Кө здікө лді жайлағ ан

Қ алың Қ ыпшақ жағ алай.

Тоқ тарбайдың дә улеті,

Ішкені мас, жеген тоқ,

Бай-кедейдің кө ң ілі жай.

Қ ыс қ ыстауы Қ араспан,

Қ араспан кө кке таласқ ан.

Ат ү йірінен адасқ ан,

Қ алың қ ыпшақ тізіліп,

Қ онса қ оныс жарасқ ан.

Ә ліп таң ба Қ ыпшақ тың

Атағ ы озғ ан алаштан.

Сексенге жасы келгенше

Бір бала кө рмей Тоқ тарбай,

Қ айғ ыменен қ ан жұ тып,

Ақ ылынан адасқ ан.

Шө л иесі сұ ң қ ар қ иясыз,

«Еш нә рсе кө рмей дү ниеден,

Ө ткенім бе – деген – тұ яқ сыз»

Тоқ тарбайдың зарына

Қ алың Қ ыпшақ қ айысқ ан.

Ә улие қ оймай қ ыдырып,

Етегін шең гел сыдырып,

Жеті пірге танысқ ан.

Ә улиеге ат айтып,

Қ орасанғ а қ ой айтып,

Қ абыл болғ ан тілегі,

Жарылғ андай жү регі,

Аналық тай бә йбіше

Қ абырғ асы майысқ ан.

Елуге жасы келгенде,

Кө зімді ашпай дү ниеден

Ө темін бе дегенде,

Сонда кө рген арыстан.

Бір ұ л, бір қ ыз атадан,

Қ ыздың аты – Қ арлығ аш,

Қ обыландығ а қ арындас.

Алты жасқ а келгенде,

Арыстан туғ ан Қ обыланды –

Қ азынадан қ амқ а киеді,

Ө зімнің еншім болсын деп,

Тобылғ ы мең ді торы атты

Енші қ ылып мінеді.

Қ обыландының тілегін

Бү кіл Қ ыпшақ тіледі.

Қ айыры кө п халқ ына,

Енді тү сіп салтына,

Таулар кү йіп, тас жанғ ан.

Алты жасар баланың

Елбең деген зарпына, *

Ө зі алты жасында,

Кә мшат бө ркі басында,

Тобылғ ы торы ат астында,

Қ аршығ асы қ олында,

Тазысы ерткен соң ында,

Жеті пірге сыйынып,

Баратұ ғ ын жолында,

Тоқ тарбайдың жылқ ыда,

Тоқ сан қ ұ лы бар еді,

Тоқ санының бастығ ы

Естеміс деген ер еді.

Естемісті кө руге

Жылқ ығ а бала жө нелді.

Жылқ ығ а бала барғ ан соң,

Баурап малын алғ ан соң,

Тоқ сан қ ұ л мен Естеміс,

Риза тауып қ алғ ан соң.

Қ олғ анат пен қ ұ йрық қ а

Енді Тоқ тар кенелді.

Қ обыландыны барғ ан соң,

Естеміс ерің баулиды.

Кү нде киік аулайды,

Кездессе жауын жаулайды.

Жылқ ыда жатып Қ обыланды

Екпіні оттай қ аулайды,

Қ аршығ асы қ олында,

Қ ұ май тазы соң ында,

Кө рсе киік заулайды.

Естеміспен екеуі

Қ онып жатса бір тауда,

Намазшамнан ө ткенде,

Қ ұ тпан мезгіл жеткенде,

Қ ұ лағ ына батырдың

Бір дауыс кеп шулайды.

Ту сыртынан сол таудың

Бұ рқ ырағ ан бу шық ты,

Шуылдағ ан шу шық ты.

«Бұ л не қ ылғ ан дауыс? » – деп.

Естемістен сұ райды.

Айтпасына қ оймайды,

Сонда Естеміс сө йлейді,

Сө йлегенде бү й дейді:

«Арғ ы астында бұ л таудың

Қ ызылбастың елі бар,

Жасыл байтақ жері бар,

Айдынды шалқ ар кө лі бар,

Кө ктім аймақ ханы бар,

Неше мың сан жаны бар,

Қ анша жиғ ан халқ ына

Кө рсетіп тұ рғ ан сә ні бар.

Қ ұ ртқ а деген қ ызы бар,

Жұ ртына жайғ ан назы бар,

Ай астына аспанғ а

Қ ұ рды бақ ан қ ақ тырып,

Алтын тең ге аттырып,

Тең гені атып тү сірген

Қ ұ ртқ аны сұ лу сол алар,

Соның даусы бұ л дауыс,

Кө птен шық қ ан бұ л хабар.

Кө ң ілің ауып, шырағ ым,

Бұ ғ ан болма ынтызар.

Шарғ а салып басың ды,

Бола кө рме сен қ ұ мар».

Қ анша айтса да Естеміс,

Барғ ысы келіп баланың,

«Тү сірем – деп – атып дә л,

Кә міл пірлер болса жар».

Естеміс тағ ы сө йлейді:

«Қ ой, шырағ ым, жассың ғ ой,

Қ абырғ аң сенің қ атқ ан жоқ,

Омыртқ аң ө сіп жеткен жоқ,

Жіберуге қ орқ амын,

Тілімді алсаң, рұ қ сат жоқ.

Барғ анмен кезек келмес-ті,

Баланы кӛ зге ілмес-ті,

Бағ ып жатқ ан Қ ұ ртқ аны,

Қ ырық бес кез Қ ызыл ер,

Шырағ ым, тектен бермес-ті».

Отырып бұ лар кең есті.

Мінген аты ала еді,

Қ ылшық жү нді қ ара еді,

Тоқ тау салды Естеміс,

Жібергісі келмей баланы.

«Батаң ды бер, кӛ ке», – деп,

Алдын-артын орады.

Жад* қ ыламын, Естеке,

Жеті кә міл бабаны.

Барғ ысы келіп батырдың

Тоқ тамайды табаны.

Естемістей ерің нің

Таусылғ асын амалы

Батасын беріп қ ол жайып,

Жад қ ылады Қ ұ даны, *

Ү стіне сауыт кигізді,

Жанына байлап болатты,

Беліне садақ ілгізді.

«Тапсырдым, - деп Жалғ ызғ а! »

Амандасып жү ргізді.

Жү регі таймай баланың

Ерлігін кә міл білгізді.

Тобылғ ы мең ді торы атпен,

Дө ң гелетіп жө нелді,

Атып жатқ ан жеріне

Іркілместен келеді.

Келгендігін баланың

Кө ктім аймақ кө реді.

Айбатынан сескеніп,

Баланы келген сынады.

Қ обыландыдай тө рені:

«Қ азақ тың ері келді», – деп,

Кө ктім аймақ патшасы

Кезекті бұ ғ ан береді,

Кә міл пірлер жебеді.

Қ олына алып толғ анып,

Қ озы жауырын жебені

Ат ү стінен шіреніп,

Сонда тұ рып тартады.

Кә міл пірлер сенгені,

Қ ұ рулы бақ ан басында

Екі бө ліп ұ шырды

Ай астында тең гені.

Қ ұ ртқ а кө ріп батырды

Шашу шашып басына,

Бұ ралып келді қ асына.

Нұ рына тойып тө нгені, –

Кө зі кө рмей ө ң гені,

«Іздеген тең ім келді», - деп,

Патшағ а салып жең гені.

Айтқ ан серттен қ айта алмай,

Отыз кү н ұ дай ойын қ ып,

Қ ырық кү н ұ дай тойын қ ып,

Кө ктім аймақ атасы

Қ ыз Қ ұ ртқ аны бергені.

Жұ ртын жиып той қ ылып,

Ақ қ а белін шешіпті,

Пайғ амбар қ ұ да несіпті,

Қ ұ ртқ а сынды сұ луды

Қ обыландыдай батырғ а

Берейін деп жатқ анын

Қ ырық бес кез Қ ызыл ер

Хабарын мұ ның есітті.

«Меніменен кү ресіп,

Жық са алар», – десіпті.

«Аты-тонын олжалап,

Аман қ айтса жарар», – деп,

Ө зінше желдей есіпті.

Бетіне жан қ аратпай,

Кө ң ілі ә бден ө сіпті.

Бұ л сө зді естіп Қ обылан:

«Артымда жау қ алдырман,

Берсе Қ ұ дай несіпті».

Мініп алып атына

Қ ызыл ерге келеді,

Келіп те сө йлей береді:

«Қ обыланды келді, шық сын», – деп,

Дауыстап хабар береді.

Шық пағ асын Қ ызыл ер

Жү гіріп ү йге енеді.

Тө секте жатып Қ ызыл ер

Қ обыландыны кө реді.

«Аяғ ыммен кү рес», – деп,

Бір аяғ ын береді.

Алпыс қ ұ лаш ала арқ ан

Қ ызыл ердің ілулі

Босағ ада тұ р еді.

Іліп алып аяқ қ а,

Мініп алып торы атқ а,

Дү рілдетіп жө нелді.

Қ ызыл ерді сү йретті,

Сү йреткі қ ылып ү йретті.

Ішінде шең гел тікенге

Ө кпе-бауырын тү йретті.

Тақ ымғ а салып сү йретіп,

Қ абырғ асын кү йретті.

Менсінбеген дұ шпанды

Ақ ыл тауып ү йретті.

Кө кпар қ ылып дұ шпанын,

Тау мен тасты кү ң ірентті.

Қ орлық пенен ө лсін деп,

Қ ызыл ерді ең іретті.

Тасқ а соғ ып боршалап,

Кеудесінен жан кетті.

Домаланды жерге бас.

Қ обыланды сынды жас бала

Істі орнына келтіріп,

Қ ұ ртқ ағ а келіп сө йледі,

Кө ң ілі ердің желпініп.

«Сұ лтаным не қ ылды екен», – деп.

Қ ұ ртқ а сұ лу жү гіріп,

Алдынан шық қ ан ентігіп,

Кө ктімге хабар береді.

Дұ шпанынан қ ұ тылып,

Кө ң ілдері жайланды.

Жө нелтуге Қ ұ ртқ аны

Кө ктім аймақ ойланды.

Алтынмен ішін безеген,

Сырты кү міс ақ отау

Келістіріп тү зеген,

Арттыруғ а сайланды

Қ ырық тү йе қ азына,

Қ ырық қ ұ л мен қ ырық кү ң

Қ осып берді қ ызына.

Ел-жұ ртымен қ оштасқ ан

Қ ұ ртқ а сынды сұ лудың

Жұ рт таң қ алды назына,

Сө йлеген сө з базына.

Кө ктім аймақ кө рісіп,

Ертең гі Шолпан батқ анда,

Сарғ айып таң атқ анда,

Жө нелтуге Қ ұ ртқ аны

Жү гін артып жатқ анда

Қ обыланды бала келеді,

Кө ктімге сә лем береді:

«Еншісін бө ліп Қ ұ ртқ ағ а,

Бә рін де беріп жатырсың,

Бергенің мағ ан не? » – деді.

Кө ктім аймақ атасы:

«Шырағ ым, балам, кел! – дейді, –

Бергенім сағ ан біл, – дейді, –

Тө бең де тұ рғ ан тө рт бұ лт.

Еншің, балам, сол, – дейді.

Жаз болса, шығ ар кү н жақ тан,

Қ ыс болса, шығ ар жел жақ тан,

Жау келсе, тү сер жау жақ тан,

Шырағ ым, балам, сен, – дейді. –

Тапсырдым сені соғ ан, – деп, –

Енді атың а мін», – дейді.

Атасымен қ оштасып,

Қ ұ ртқ аны алып ұ затып,

Елге қ арай жө нелді.

Кә міл пірлер жебеді,

Ісі жө нге келеді,

Мінген аты ала еді,

Қ ылшық жү нді қ ара еді,

Қ обыландыдай батырың

Кө шті тартып барады.

Бірнеше кү н жол жү ріп,

Аз ғ ана емес, мол жү ріп,

Ө ткен кү нді санады.

Бір кү ндері болғ анда

Қ ара жолдың ү стінен

Қ алың жылқ ы жарылып,

Екі жақ та қ алады.

Қ ұ ртқ а сынды сұ луың

Кү ймеден басын шығ арып,

Жылқ ығ а кө зін салады.

Ортасында жылқ ының

Кө к ала бие жусап тұ р,

Қ ұ ртқ аның кө зі шалады.

Тоқ татып қ ойып кү ймесін,

Ағ ытып тастап тү ймесін,

Шақ ырып алып, сұ лтан, деп,

Қ обыландыдай баланы,

Биені кө ріп сынады.

«Мынау жатқ ан кө п жылқ ы

Кімдікі? – деп сұ рады, –

Сонау тұ рғ ан биені

Мені берсең де алғ ын», – деп

Батырғ а ә мір қ ылады.

Батыр Қ обылан кү леді,

Ә зіл айтып іледі:

«Басымды оқ қ а байлағ ан,

Сені берсем, қ ыз Қ ұ ртқ а,

Бір елдің малын алармын», – деп,

Езу тартып кү леді.

«Осы жатқ ан кө п жылқ ы

Немере туғ ан ағ амыз

Сә лімбай байдың жылқ ысы.

Жанындай мені кө реді,

Не сұ расам береді».

Тағ ы Қ ұ ртқ а сө йлейді,

Сө йлегенде бү й дейді:

«Қ ұ лақ салып сө зіме

Бері таман кел, – дейді,

Тобылғ ы мең ді торы атың

Жауғ а мініп шабуғ а

Жарамайды бұ л, – дейді.

Жан серік атың, сұ лтаным,

Кө к ала бие ішінде,

Кө к бурыл қ ұ лын бар,

Жан серік атың сол, – дейді.

Бұ л сө зімді біл, – дейді.

Қ ұ ртқ аның сө зін сынарсың,

Жылқ ысы болса ағ аң ның,

Ала гө р бірақ сен», – дейді.

Қ ұ ртқ аның сө зін есітіп,

Қ ондырып кө шін сол жерге,

Енді атына мінеді.

Ойлау жерден орғ ытып,

Тегіс жерден сырғ ытып,

Аяң дамай желеді,

Сә лімбай байдың тоқ сан қ ұ л,

Қ ара Кө жек бастығ ы,

Сә лем беріп келеді.

Келіп сө йлей береді:

«Асқ ар тө бе белсің, – деп,

Қ атар кө шкен елсің, – деп,

Ағ амызғ а сә лем де,

Келінін алып келемін,

Кө рімдігін берсін де,

Келінін келіп кө рсін де,

Қ ырық нарғ а артқ ан қ азына

Бә рін де келіп алсын де,

Бұ л сө зіме нансын де,

Кө рімдігі Қ ұ ртқ аның

Кө к ала бие жылқ ыда

Інім десе берсін де,

Бұ л сө зіме сенсін де».

Қ ара Кө жек ал сонда,

Батырдың сө зін есітіп,

Елге шапты жосылтып,

Бұ рқ ыратып тозаң ын,

Желге қ арсы есілтіп,

Жылқ ығ а жау тигендей

Елдің шетін шошытып,

Байғ а жетіп келеді,

Қ ара ала атты кө сілтіп

Келіп сө йлей береді:

«Қ обыланды батыр жіберді,

Ағ ама дұ ғ ай сә лем деп,

Келінін алып келемін,

Қ ырық нарғ а артқ ан қ азына

Бә рін де соғ ан беремін.

Кө рімдігін берсін деп,

Келінін келіп кө рсін деп,

Бұ л сө зіме сенсін деп,

Кө рімдігі Қ ұ ртқ аның

Кө к ала бие жылқ ыда,

Інім десе берсін деп,

Қ обыланды мені жіберді,

Береді деп биені

Ү збей отыр кү дерді».

Кө жектің сө зін есітіп,

Сә лімбай бай сө йледі:

«Бұ л жібердім қ алағ а,

Бұ зау, баспақ, танағ а,

Арнап едім балағ а,

Бір тайдың несін сұ райды

Ә кете бермей далада.

Бір тай тү гіл Қ обыланнан,

Жалғ ыз жаным садағ а,

Қ алағ анымды алдым деп,

Мақ танып барсын алдына

Тоқ тар сынды ағ ағ а».

Байдың сө зін есітіп,

Қ ара ала атты кө сілтіп,

Қ айта шапты балағ а.

«Қ алағ аның ды берді», – деп

Шыбын жаным қ ұ рбан қ ып,

Қ ара Кө жек арада.

Баладан болып садағ а

Ұ стап беріп биені,

Жад қ ылады иені.

Қ арны жерге тиеді,

Қ ұ ртқ а сұ лу кү ймеден

Қ арғ ып тү сіп биені

Маң дайынан сү йеді,

Кө шіне тіркеп жө нелді

Кө к ала бие шұ рқ ырап,

Кө бік шашып бұ рқ ырап,

Емшегі бұ лақ иеді.

Айы-кү ні жетіп тұ р,

Тууы тұ лпар қ иын боп

Жү руге халі бітіп тұ р,

Ішінде тұ лпар тулайды,

Биенің тынысы бітіп тұ р,

Қ асына адам жолатпай,

Қ ұ ртқ а жалғ ыз кү тіп тұ р.

Кө к ала бие дө ң бекшіп,

Домаланып сұ лады.

«Тұ ншығ ып тұ лпар қ алар», – деп,

Қ ұ ртқ аның жаны шығ ады.

Тонын жарып тұ лпардың,

Қ ұ лынғ а тыныс қ ылады.

Сонда жатып қ ұ лындап,

Бурыл тұ лпар туады.

Тұ яғ ын жерге тигізбей

Ү стіндегі шешініп,

Қ ұ ртқ а сынды сұ луың,

Алтын тонғ а орады.

Аузын ү ріп сыпырып,

Маң дайынан иіскеп,

Шү кір ғ ып Хақ қ а тұ рады.

Аршын басты Бурылы,

Қ абырғ ада қ анаты,

Сұ лтанымның жан аты.

Кү н тү сірмей кө зіне,

Жел тигізбей ө зіне,

Ү стіне шатыр тіккізді.

Қ ұ ртқ а сынды сұ луың

Айтса сө зін ө ткізді.

Кө п нө керін жү гіртіп,

Не керегін жеткізді.

Ү йір болып сол жерде,

Қ ырық кү нге шейін Бурылғ а

Қ улық тың * сү тін емізді.

Жә не қ ырық кү н біткенше,

Қ ысырдың сү тін емізді.

Сексен кү ні біткесін,

Тоқ сан кү ні жеткесін,

Арымасын, талмасын деп,

Маң қ а, қ олқ а* болмасын деп,

Жеміне қ осып қ ыз Қ ұ ртқ а,

Қ ызыл дә рі жегізді.

Бурылғ а қ ыз Қ ұ ртқ а

Тү ндікпенен кү н берді,

Тү тікпенен су берді,

Дә рілеген жем берді.

Қ ұ ртқ а сынды сұ луың

«Отауды жығ ып, тиес», – деп,

Қ обыландығ а дем берді.

Алтыннан жабу оюлап,

Бурылғ а қ ыз Қ ұ ртқ а

Қ ұ лағ ын тігіп қ июлап,

Балағ ына тү сірді.

Елі тү сіп есіне,

Дү йсенбі кү ні бесінде,

Отауды жығ ып кө шірді.

Бурылын қ ұ ндақ тап,

Биені тіркеп кө шіне.

Асқ ар тө бе бел еді,

Белден кө шкен ел еді,

Кө шті тартып келеді.

Бірнеше кү н дегенде

Тоқ тарбайдың жанына

Отауды ә кеп тігеді.

Ә лқ исса, Қ обыланды батыр ә кесі Тоқ тарбайдың жанына

отауын тігіп жатып, ә кесіне келіп:

– Мен кеткелі жылқ ыдан біраз айлар болды. Сонан бері

тоқ сан қ ұ л мен малдан хабар бар ма? – деп сұ рады.

Жоқ, шырағ ым, қ ұ лдан да, малдан да хабар жоқ, – деді.

Қ ұ йғ ан шайдан ішпей, ашытқ ан балдан ішіп, «Мен малдың

хабарын біліп келейін», – деп жү ріп кетті.

Базарда бар ақ мата,

Ойнақ тайды жас бота,

Бұ л сө зімде жоқ қ ата.

Ә кесімен сө йлесіп,

Атқ а мінді кү н бата.

Отарда жатқ ан жылқ ының

Қ арасын кө рді таң ата.

Барса малы аман-ды,

Қ ұ лдар кө ріп қ уанды,

Қ обыланды батыр келгесін

Кө теріп қ олғ а ту алды.

Судай тасып жұ банды,

Қ ыдыр дарып, бақ қ онғ ан

Келгеннен соң Қ обыланды.

Бө тен сө зді қ оялық,

Не қ ылып жатыр қ ыз Қ ұ ртқ а,

Енді содан сө з қ озғ ап,

Ақ қ ағ азды боялық.

Естеміске қ осылып,

Ит жү гіртіп, қ ұ с салып,

Қ обыландыдай батырың

Жата берсін балалық

Аз ба, кө п пе жатқ аны

Қ обыландының, қ аралық.

Қ ұ ртқ аның бақ қ ан Бурылы

Жасқ а толып, тай шық ты,

Жалтырап маң дай ай шық ты,

Тайдан қ ұ нан бұ л шық ты,

Тасқ а тиген тұ яғ ы

Кө мірдей ойып жаншыпты.

Қ ұ наннан шығ ып – дө нен-ді,

Кү н кө рмеген кө бен-ді,

Жуандап мойны ө ссін деп,

Бір байталғ а жіберді.

Бестісінде ү йретті.

Жібек арқ ан қ ұ лаштап,

Таралып мойны ө ссін деп,

Ұ зын байлап сү йретті.

Алты жасқ а ақ татты,

Ө зіне ө лшеп Бурылдың

Алтыннан тұ рман қ ақ татты.

Ат болар деп батырғ а

Бурылын мақ татты.

Қ ұ ртқ а сұ лу батырғ а

Қ арағ ай найза саптатты.

Алмас қ ылыш соқ тырып,

Кү містен қ ынын шақ татты.

Бурылының қ ыз Қ ұ ртқ а

Кекілін, жалын тарайды.

Кү ніне неше қ арайды,

Салдырып оғ ан сарайды,

Баласындай жебеді.

Кү ніне неше баулыды,

Атқ а қ ылғ ан ең бегі

Кү ннен-кү нге кө бейді.

Алты жасқ а толғ анша

Қ обыландыдай батырың

Ү йге, сірә, келмеді,

Бар еді Қ ұ ртқ ам демеді.

Ә лкисса, сол кезде Қ ызылбастың елінен Қ азан деген ер

шығ ып, Ноғ айлының жерін, Қ ырлы қ ала, Сырлы қ ала деген

екі қ аласын тартып алды. Қ ырлы қ алағ а бектерін, Сырлы

қ алағ а жендеттерін жатқ ызып, жатып алды дейді.

Қ ызылбастың елінен

Қ азан деген ер шық ты.

Жө н білмеген шер шық ты.

Ноғ айлының кө п елін

Олжалап шауып жаншыпты.

Бағ ынбағ ан адамын

Қ ырып, жойып таусыпты.

Жерін, малын олжалап,

Қ атарынан асыпты,

Мал-жанына қ арамай

Ноғ айлы елі қ ашыпты.

Олжалап жанын басыпты,

Ноғ айлының кӛ п елін

Қ аратабан десіпті.

Қ ырлы қ ала, Сырлы қ аласын

Тартып алып ер Қ азан

Гү рілдеп судай тасыпты.

Сырлы қ ала дейтін қ аласы

Қ орғ ансыз сырты ашық -ты,

Қ ырлы қ ала дейтін қ алағ а

Атарман да шабарман,

Бектері басын қ осыпты.

Қ ырлы қ ала маң ынан

Жау жү ре алмас десіпті,

Кө ң ілі сондай ө сіпті.

Қ ызылбастың ағ асы,

Қ ырлы қ ала шаһ арының

Бір жағ ы судың жағ асы,

Алты қ абат ор қ азып,

Терең дігін мол қ азып,

Бекіткенін қ арашы.

Қ ырық жерден қ ұ йдырып,

Болаттан соғ ып қ ақ паны

Алпыс батыр жапқ аны

Жер жү зіне жайылды,

Ноғ айлының кӛ п елін

Шауып алып жатқ аны.

Ә лқ исса, Қ азанның бұ л хабарын тӛ менгі қ ырық мың ү йлі

Қ иятта Сейілдің баласы Қ араман батыр естіп, аттың жалын

тартып, атадан ер болып туғ асын, Ноғ айлының жеріне

қ ызылбастарды қ ондырып қ оюымыз сү йекке таң ба емес пе

деп, елінен аттанып шық ты.

Қ ырық мың ү йлі Қ ияттан

Қ ырық мың ә скер қ ол алып,

Ақ қ ара бас ту алып,

Қ ызылбасқ а жол алып,

Кө шірем деп Қ азанды,

Бұ да кү шті мол алып,

Боз ат шалып Қ ұ дайғ а,

Жұ ртын жиып қ уанып,

Қ ияттан шық қ ан бес батыр

Қ арақ озы, Ақ қ озы –

Қ атардан асқ ан қ ос батыр,

Қ аражан ұ лы Қ осдә улет –

Топты бұ зғ ан бұ л батыр

Қ ара Боқ ан жауырыншы

Тү нде қ алың жол тартар,

Ғ айыптан болжап сө з айтар.

Қ арамандай батырдың

Қ абағ ына қ ар қ атты,

Кірпігіне мұ з қ атты,

Қ азанның естіп хабарын

Ұ йқ ы кө рмей тү н қ атты,

Ноғ айлыны алды деп,

Сү йекке таң ба салды деп,

Ө лейін десе жан тә тті,

Кірейін десе, жер қ атты,

Қ ырық мың ә скер қ ол алып,

Қ айырын сұ рап сапардың

Қ ызылбасқ а жол тартты

Қ останып шық қ ан қ осынғ а

Қ араман батыр толғ апты:

– Тілімді алсаң, азамат,

Жаппарғ а жан аманат,

Қ араспан тауын жайлағ ан

Қ алың Қ ыпшақ елі бар,

Қ обыланды деген ері бар,

Дуа тиген керемет,

Атағ ы жұ ртқ а мә лім ед,

Баса жү ріп қ онысын,

Барса ертіп алайық,

Ермесе бата сұ райық,

Жақ сыдан тиер шарапат!

Жасы қ ұ рдас менімен,

Мұ ң ы мұ ң дас менімен,

Жылы жылдас менімен,

Мақ ұ л кө рсең ә леумет,

Сө з айтамын шынымен,

Жү рейік соның жолымен! »

Ақ ылдасып кө п Қ ият,

Мақ ұ лдасып сонымен,

Баса жү рді жолымен.

Қ араспан таудың етегіне

Келіп қ онғ ан Қ араман

Ауыр ә скер қ олымен,

Кө п ә скерді кӛ ргесін,

Жай емесін білгесін,

Қ обыландыдай батырың

Енді атына мінеді.

Жақ ындап қ арсы келеді,

Естемісті жіберіп,

Кім екенін біледі.

Естеміс барып қ осынғ а

Достығ ына сенеді.

Батырғ а атой* береді,

Қ обыланды да келеді.

Қ араманмен кө рісіп,

Амандық сұ рап білісіп,

«Жол болсын, қ ұ рдас», – дегенге,

Қ араман қ ұ рдас не деді:

Ә лқ исса, Қ араман батырдың Қ азанды алуғ а бара

жатқ андығ ын айтқ ан жері:

«Мен Сейілдің ұ лы Қ араман,

Қ азанғ а кетіп барамын.

Жү рмеймісің, қ ұ рдасым.

Қ ол ағ алық * қ ыламын»

Замандасым, мұ ң дасым,

Заманың бірге сырласым,

Жылың бірге жылдасым,

Жасың бірге қ ұ рдасым,

Қ азанның алғ ан шаһ арына

Сапар тартып жол шектім.

Жү рмеймісің жолбарысым?

Қ обыланды сынды, батырым,

12 3 4 5 6 7 8 Следующая ⇒