Урал батыр. 7-се бүлек
Серле таяҡ ярҙ амы менә н туфан кү тә ртеп, Шү лгә ндең халыҡ ты ҡ ырырғ а маташҡ аны; Зә рҡ ум менә н икә ү лә п дейеү батшаһ ы Ә зрә ҡ ә гә ҡ асҡ аны; Уралдың Ә зрә ҡ ә не, башҡ а дейеү ҙ ә рҙ е тураҡ лағ аны, шулар емтегенә н тауҙ ар яһ ағ аны
Һ арайғ а Һ омай ҡ айтҡ ас, Зә рҡ ум янына тө шкә с, Шү лгә н бынан шомланғ ан; Зә рҡ ум серҙ е асыр, тип, Миң ә бә лә тағ ыр, тип; Нисек булһ а, юл табып, Урал таяғ ын алып, Барыһ ын һ ыуҙ ан баҫ тырып, Ҡ ыран-яран итергә; Аҡ буҙ атҡ а менергә, Һ омайҙ ы ла алырғ а, Ә зрә ҡ ә гә китергә, – Тиеп Шү лгә н уйлағ ан. Шул урында Уралғ а Былай тип ул һ ө йлә гә н: – Мин дә бер дан табайым, Ә зрә ҡ ә гә барайым, Илен баҫ ып алайым, – Тип, таяғ ын һ орағ ан. – Икә ү бергә барайыҡ, Бергә йө рө п ҡ арайыҡ, – Тигә н Урал Шү лгә нгә. Шү лгә н бығ а кү нмә гә н, Урал таяҡ ты биргә н, Һ омай ямдан сыҡ ҡ ансы, Зә рҡ ум менә н һ ө йлә шеп, Бө тә серҙ е белгә нсе, Шү лгә н таяҡ алғ ас та, Һ омайҙ ы ла кө тмә йсе, Айһ ылыуҙ ы кү рмә йсе, Самрауғ а ә йтмә йсе, Бер яҡ ҡ ырғ а сыҡ ҡ ан да, Таяҡ ты бер һ уҡ ҡ ан да, Барыһ ын һ ыуҙ ан баҫ тырғ ан, Һ ә лә кә ткә ҡ алдырғ ан. Зә рҡ ум быны кү ргә с тә, Ҙ ур бер балыҡ булғ ан да, Янына барғ ан Һ омайҙ ы Шул урында ҡ арпығ ан. Зә рҡ ум ҡ ыҙ ҙ ы ҡ арпығ ас, Кү ктә ҡ ояш тотолғ ан, Быны Аҡ буҙ белдергә н, Аҡ буҙ даръяғ а сумғ ан, Даръя гө рлә п ҡ айнағ ан, Һ омайҙ ың да юҡ лығ ын Барыһ ы ла анлағ ан. Аҡ буҙ даръяны быуғ ас, Зә рҡ умғ а юл булмағ ас, Һ омайҙ ы ул ебә ргә н, Зә рҡ ум ү ҙ е тотолмай, Ҡ аса һ алып ө лгө ргә н, Һ омай кире ҡ айтҡ ан һ уң, Бө тә серҙ е ә йткә н һ уң, Урал эште аң лағ ан, Дошман булды ағ ам, тип, Ү ҙ эсенә н уйлағ ан. Бө рккә н һ ыуы ҡ ороғ ас, Зә рҡ ум барып ҡ ушылғ ас, Аҡ буҙ атҡ а ҡ аршы Таяҡ кө сө етмә гә с, Зә рҡ ум, Шү лгә н киткә н, ти, Ә зрә ҡ ә гә еткә н, ти, Бө тә серҙ е ә йткә н, ти. Ә зрә ҡ ә бик ҡ айғ ырғ ан, Дейеү ҙ ә рен йыйҙ ырғ ан, Һ арайғ а һ аҡ ҡ уйҙ ырғ ан. Ҡ ә һ ҡ ә һ ә менә н Шү лгә нде, Зә рҡ ум, дурт-биш дейеү ҙ е Ғ ә скә ренә баш ҡ ылғ ан. Кү ктә ҡ оштар осмаҫ лыҡ, Ерҙ ә кеше йө рө мә ҫ лек, Ерҙ е һ ыу менә н ҡ апларғ а, Кү кте ут менә н ялмарғ а Бар дейеү гә бойорғ ан. Берҙ ә н-бер кө н бар ерҙ ә Кү к-кү мгә к һ ыу эркелгә н, Кү к йө ҙ ө ндә ҡ ып-ҡ ыҙ ыл Ялҡ ынлы ут бө ркө лгә н. Кү ктә ҡ ош-ҡ орт осалмай, Ерҙ ә бер йә н торалмай, Аптырағ ан, алъяғ ан; Ҡ ошо-ҡ орто, йә нлеге Йылан батша ерендә Бары бергә йыйылғ ан, Уралғ а килеп ялбарғ ан. Урал ҡ аушап ҡ алмағ ан, Ерҙ е баҫ ҡ ан һ ыуҙ ан да, Кү к ҡ аплағ ан уттан да Бер ҙ ә ҡ урҡ ып тормағ ан, – Менеп алғ ан Буҙ атын, Ҡ улына тотҡ ан булатын, Дейеү батшағ а ҡ аршы Ҡ анлы һ уғ ыш, яу асҡ ан. Ай һ уғ ышҡ ан, ти, Урал, Йыл һ уғ ышҡ ан, ти, Урал, Утҡ а етергә бирмә гә н, – Ҡ айыҡ яһ ап, бар кеше Һ ыуғ а батып ү лмә гә н. Урал аяуһ ыҙ һ уғ ышып, Дейеү ҙ ә рҙ е ҡ ырғ ан, ти; Шул саҡ лы улар ү лгә н, ти, – Киң дингеҙ ҙ ең ө ҫ тө ндә Тау барлыҡ ҡ а килгә н, ти. Аҡ буҙ һ ыуҙ ы йырғ ан, ти, Юлы ҡ алҡ ып ҡ алғ ан, ти; Урал ярғ ан юлдарҙ ан Халыҡ эйә реп барғ ан, ти. Кө н һ уғ ышҡ ан, ти, Урал, Тө н һ уғ ышҡ ан, ти, Урал. Ҡ аты яуы барғ анда, Дейеү ҙ ә рҙ е ҡ ырғ анда, Ә зрә ҡ ә гә тап булып, Икә ү һ е ҡ аршы тороп, Ҡ ылысҡ а ҡ ылыс килеп, Һ уғ ышҡ андар, ти, былар, Алышҡ андар, ти, былар. Ә зрә ҡ ә сабып ҡ арағ ан, Ут та бө ркө п ҡ арағ ан; Уралды ул сапҡ анда, Кү к кү крә п торғ ан, ти; Уралғ а ут бө рккә ндә, Һ ыуҙ ар ҡ айнап торғ ан, ти, Ерҙ ә р тетрә п торғ ан, ти. Урал ҡ аушап ҡ алмағ ан, Һ ушынан да таймағ ан, – Булат ҡ ылысын алғ ан да, Ә зрә ҡ ә не ө ҙ ә сапҡ ан да, Тураҡ лағ ан, онтағ ан, Ҡ ылысы диң геҙ гә сумғ ан, Ер һ елкенгә ндә й булғ ан: Ә зрә ҡ ә йә нһ еҙ йығ ылғ ан, Имә нес ҙ ур кә ү ҙ ә һ е Һ ыуҙ ы урталай бү лгә н; Халыҡ ҡ а менеп йө рө ргә, Йә йрә п хә л йыйырғ а Ҙ ур бер яман тау булғ ан. Урал алғ а сапҡ ан, ти, Аты диң геҙ ярғ ан, ти; Аҡ буҙ барғ ан урында, Һ ыу алмаҫ лыҡ юл булып, Ҙ ур тау ҡ алҡ а барғ ан, ти; Һ ыу эсенә н бар халыҡ Шунда сығ а барғ ан, ти.
|