|
|||
12.Ауаның қозғалысын зерттеу аспаптарының құрылымы мен жұмыс жасау принципі.Желдің қ озғ алысы бағ анның желісі мен анеморумбометр кө мегімен анық талады. Жел жылдамдығ ын жә не бағ ытын ө лшеу ү шін анеорембометр қ ұ ралы. Анемуарбометр жұ мысының принципі желдің жылдамдығ ы мен бағ ытының ө лшенген сипаттамаларын ө лшеу консолінің тиісті тү йініне жіберетін электрлік шамаларғ а ауыстыруғ а негізделген. Қ ұ рылғ ы желдің жылдамдығ ы мен бағ дарлау датчиктерінен, ө лшеу консолінен жә не қ уат кө зінен тұ рады. Орташа жел жылдамдығ ын ө лшеу ауа ағ ынымен 10 минут бойы айналатын бұ ранда жылдамдығ ын анық тауғ а негізделген. Желдің жылдамдығ ы мен ылғ алдылығ ымен ү йлесімділігі адамның жылу алмасуына ә сер етеді жә не оның тең герімін ө згерте алады. Оның ә сері конвекция жә не булану арқ ылы жылу жоғ алуының жоғ арылауымен кө рінеді. Бұ л зат алмасуды, сыртқ ы тыныс алу процесін, энергия шығ ынын, нейропсихикалық саланың кү йін ө згерте алады. Тұ рғ ын ү й-жайларда 0, 1-0, 4 м / с оң тайлы ауа жылдамдығ ы болып саналады. Анемометрлерді (панельді, қ анатты), анемуарометрлерді қ олданып ө лшенген желдің жылдамдығ ы. Ү йлердегі ауа қ озғ алысының шағ ын жылдамдығ ы кататерометрлермен (цилиндрлік жә не шар) пайдаланылады. Анемометрлер. Ауа жылдамдығ ын ө лшейтін негізгі қ ұ рылғ ығ а анемометр жатады. Анемометр - желдің жылдамдығ ын, кейде бағ ытын ө лшеу ү шін қ олданылатын аспап. Анемометрдің ең қ арапайым тү рі - флюгер. Олар техникалық қ ұ рамы жағ ынан да, жұ мыс істеу принципі жағ ынан да ә ралуан. Шө мішті немесе қ алақ ты анемометрлер 9-20 м/с жә не 0, 5-10 м/с аралығ ындағ ы ауа қ озғ алысын ө лшеуге арналғ ан. Жел қ ысымынан болатын қ алақ тың айналысын ө лшеу механизмі кө рсетеді. Қ алақ тың айналыс жылдамдығ ы, ауа қ озғ алысының ө згеру жылдамдығ ына тура пропорционал. М/с –пен кө рсетілген жылдамдық та арнайы графикпен жә не секундомер арқ ылы анық тайды. Ал, ауа қ озғ алысы 0, 5 м/с тө мен болғ анда, ауа қ озғ алысы жылдамдығ ын кататермометр арқ ылы анық тайды. Термометрлердің спирт немесе сынап тұ ратын бө ліктері шар тә різдес немесе цилиндр тә різдес болып екіге бө лінеді жә не тө менгі, жоғ арғ ы екі бө ліктерден тұ рады. Цилиндр тә різдес кататермометр шкаласы 38-35 0С ал, шар типтес 40-33 0С шамағ а бө лінген. Жылдамдық ты ө лшеу ү шін алдымен термометрді 60 -70 0С суғ а салып, сынап, термометрдің жоғ арғ ы ыдысына толғ анша ұ стайды. Содан соң ө лшеу жү ргізетін ауа жолына кататермометрді қ ойып, кө рсеткішінің ( 38-35 0С, 40-33 С) тө мендеу уақ ытына байланысты жылдамдық ты анық таймыз.
|
|||
|