|
|||
1.2 Педагогикалық шеберлікті қалыптастыру және жетілдіруБолашақ ұ стаздың педагогикалық мамандық қ а ө зін-ө зі бағ ыттап, жұ мысты ұ йымдастыруы педагогикалық шеберлік негіздерін білумен шарттас. Бұ л саланы зерттеуші ғ алымдардың пікірінше педагогикалық шеберлік мынадай жү йелерге бө лінеді: - педагогикалық іс - ә рекеттегі гуманистік бағ ыттылығ ы; - педагогикалық кә сіби білгірлігі; - педагогикалық іс- ә рекеттеке бейімділігі; - педагогикалық техникасы. Бұ л аталғ ан педагогикалық шеберлік жү йелері бір-бірімен тығ ыз байланыста жү зеге асады [6]. Зерттеу жү ргізген ғ алымдардың пікірінше, педагогикалық шеберлік жө ніндегі ғ ылыми – зерттеу пайымдаулар мыналар: - пеадагогикалық мақ саттылық, бағ ыттылық; - тә рбие мен білім беру ісінің нә тижелілігі; - ә дістерді, қ ұ ралдарды қ олдана білудегі ү йлесімділік; - іс - ә рекет мазмұ нының шығ армашылық сипат алуы. Сонымен қ атар ә леуметтік – қ оғ амдық ө мірдің жаң аруына байланысты кә сіптік педагогикалық шеберлік дең гейіде дамуы тиіс. Педагогикалық кә сіптік шеберлікті дамыту міндеттер: 1. Педагогикалық білім бірлігі; 2. Педагогикалық кә сіпке бейімділігі; 3. Ситуацияларды мең геру; 4. Балалардың психологиялық жағ дайын мең геру. Педагогикалық техника педагог шеберлігінің элементі ретінде. Педагогтің ө зін-ө зі тә рбиелеу жә не кә сіби шеберлігін қ алыптастыруы. Тұ тас педагогикалық процесті басқ арудағ ы мұ ғ алім шеберлігі Педагогтің сө зі тә рбиелік ық пал ету мен мағ лұ мат беру қ ұ ралы ретінде. Педагог сө зі мен коммуникативтік іс-ә рекет. Педагогтің сө йлеу мә дениеті. Мұ ғ алімнің жеке атақ, абыройын, беделін қ алыпта Кә сіптік шеберліктің қ ұ рамдас бө лігі педагогикалық қ арым-қ атынас. Педагогикалық қ арым-қ атынастың формасы – коммуникативті іс-ә рекет. Педагогикалық қ арым-қ атынас жә не оның ұ жым мен тұ лғ аның дамуына ық палы. Педагогикалық қ арым-қ атынастың негізгі элементі педагогикалық этика. Педагогикалық этика - ә дептілік - педагог қ атынасы Студенттердің ө зіндік жә не ғ ылыми зерттеу жұ мыстарын ұ йымдастыру [6]. Білім мен шеберлігі артып тұ рғ ан маман ә рқ ашан да сұ ранысқ а ие болатыны айтпаса да тү сінікті. Кө пшіліктің жоғ ары білім мен жоғ ары біліктілік ұ ғ ымдарын ажырата білмейтініө кінішті. Жоғ ары білім алып шық қ ан азаматтардың барлығ ы жоғ ары білікті дей алмаймыз. Білім мен білікті болашақ мамандардың мә ртебесін кө терсе, оғ ан қ ол жеткізу тек оқ у-ә дістемелік бірлестіктердің жаң а технологиялары арқ ылы жү реді. Мұ ғ алім ү шін кә сіби шеберлікке жету, ө з мамандығ ының данышпаны болу бір кү нде пайда болатын кү нде дү ние еместігін біз жақ сы тү сінуіміз керек жә не ө мір бойы іздеушілікті, зерттеушілікті талап ететін мамандық екенін анық аң ғ арғ анда ғ ана толық нә тижеге жете аламыз. Мұ ғ алімнің ә рбір сө зі ісі, қ имылы, аяқ алысы, жү рісі, кө зқ арасы психологиялық жә не ізгілік тұ рғ ысынан шә кірт жү регінен ү лкен орын алады. Сондық тан ә рбір ұ стаз ү шін оқ у мен тә рбие ү рдісін ұ йымдастыруда мол білімділікті, ақ ылдылық ты, дұ рыс іскерліктер мен дағ дыларды қ олдану қ ажет етеді. Халқ ымыздың ғ асырлар бойы армандап, екі ғ асыр тоғ ысында қ ол жеткізген бақ ыты – ол біздің тә уелсіздігіміз. Оның ірге тасының мық ты болып қ алануы ұ рпақ қ а берілетін білім мен тә лімді тә рбиеде. Ал ол ұ стазғ а жү ктелетін ауыр міндет [7]. Бү гінде мұ ғ алімнің белгілі-бір қ ұ рлымдарғ а деген жеке қ атынасын кө рсететін педагогикалық ұ станымдарының анық талуы ә дістемелік қ ызметтің қ алыптасуында маң ызды рө л атқ арады. Атап айтқ анда: -мамандық тың, педагогикалық ғ ылымның мә ні, мағ ынасы, қ ұ ндылығ ы жә не мақ сатынақ атынасы ( ө зін маман ретінде сезіну); -білім берудің мазмұ нына қ атынасы ( маман мә ртебесін ұ ғ ыну ) -білім алушығ а ө з ө мірінің субьектісі, білім берудің мақ саты мен қ ұ ндылығ ы ретінде қ атынасы (ізгілікті — тә рбиеші болуы) -ә ріптестеріне қ оғ амның кә сіби ө кілі ретінде қ атынасы (ө зін қ ызметкер жә не ойлап шығ арушы ретінде сезіну) -ө зін дамып келе жатқ ан жә не шығ армашыл тұ лғ а ретінде қ атынасы (ө зін зиялы тә рбиелеуге жә не сақ тауғ а тырысу, сұ хбаттасуғ а шығ уы) Сондай-ақ ә дістемелік қ ызметті жаң арту қ азіргі мұ ғ алім бойында қ алыптасатын қ ұ зыреттілікке де тікелей байланысты. Шетел тілінен білім берудегі тү пкі мақ сат — екінші тілдік тұ лғ аны қ алыптастыру, яғ ни, қ ос тілді, қ ос мə дениетті мең герген білім алушыны даярлау деген тұ жырымғ а саяды. Ал мақ саттың негізін білім, мағ лұ маттар, біліктер, қ абілеттер жə не қ ұ зыреттер қ ұ райды. Осы орайда білім беруде қ ұ зыреттілік ə дісін басшылық қ а алу кө кейкесті мə селеге айналып отыр. Бұ л мə селенің ойдағ ыдай шешімі шетел тілін оқ ыту мазмұ нын анық тауда терминдер жү йесін нақ тылау ə рекетімен тығ ыз байланысты. «Қ ұ зыреттілік» пен «қ ұ зырет» ұ ғ ымдары педагогикалық қ ызметкерлердің біліктілігі мен кə сіби шеберлігін бағ алау барысында жиі қ олданылғ анымен, қ азіргі уақ ытқ а дейін аталмыш ұ ғ ымдардың толымды ə рі нақ ты мағ ынасы берілмеген, сонымен қ атар қ ос ұ ғ ымның ө зара ара жігі де ажыратылмағ ан. Кә сіби лингвистикалық білім берудің негізгі мақ саты – дең гей мен бағ дарғ а сә йкес келетін, ең бек нарығ ында бә секеге қ абілетті, ө з мамандығ ын жетік мең герген жә не қ ызметінің сабақ тас облысында еркін бейімделетін, ү немі кә сіби тұ рғ ыдан ө суге, ә леуметтік кә сіби мобильділікке дайын білікті маман дайындау. Заманауи білім беру жағ дайы кә сіптік дайындық мә селелерін шешуге бағ ытталғ ан келесі тұ жырымдамалармен кө рсетілген: тұ лғ алық бағ ытталғ ан (Д. А. Белухин, И. А. Зимняя, В. В. Серикова, И. С. Якиманская жә не т. б. ), білім беру ү рдісінің мазмұ ны, тү рлері жә не ұ йымдастырылуына мә нмә тіндік ың ғ ай табу (А. А. Вербицкий), оқ ыту-тә рбиелеу ү рдісіне тұ тастық тә сілдеме (Ю. К. Бабанский), технологиялық тә сілдеме (В. Д. Шадриков), шығ армашылық тә сілдеме (В. А. Кан-Калик). Жоғ арыда аталғ ан тә сілдемелер лингвист студенттерді кә сіби дайындау процесінде ө зара байланысты жә не ө зара шарттасқ ан. Студенттерді лингвистикалық дайындау ерекшелігін ескере отырып келесі тә сілдемелерді атап ө ту қ ажет: біліктіліктік, мә дениеттанушылық, лингвоелтанушылық, лингвистикалық, коммуникативтік, ә леуметтік-мә дени тә сілдеме [8]. Лингвисттерді кә сіби дайындаудың бұ л тә сілдемелерін талдау шетелдік білім беруде тілдік жә не ә леуметтік-мә дени білімдер, сө йлеу, ә леуметтік-лингвистикалық жә не ә леуметтік-мә дени біліктері мен дағ дылары сияқ ты қ ұ рауыштары туралы барлық ғ алымдардың пікірлері бір-біріне сә йкес келетінін кө рсетеді [9].
|
|||
|