|
|||
12-лекция: Герман одағының Герман империясына айналуы.1. Герман империясының қ ұ рылуы. 2. Герман империясының 1871-жылғ ы Конституциясы.
1. Германияның бірігуі оның одан ә рі экономикалық жә не саяси дамуының маң ызды шарты еді. Бұ л мемлекеттердің тілі мен мә динетінің ортақ тығ ының ө зі осыны талап етті. Бұ л бірігу екі тү рлі жолмен жү зеге асуы мү мкін еді. Бірінші жолғ а 1843-ж. оқ иғ алар мысал бола алады. Бірігудің революциялық жолы Республиканың қ ұ рылуына жеткізуі керек еді, бірақ ол жү зеге аса алмады. Германияның бірігуі екінші жол арқ ылы жү зеге асады. Герман мемлекеті ішіндегі ең мық тысы болып тү рғ ан Пруссия бастаманы ө з қ олына алып, прусс саяси жү йесі негізінде империя қ ұ ру міндетін қ олғ а алады. Бү л мә селені шешу жолындағ ы басты рольге Пруссияның бірінші министрі, помещик Отто фон Бисмарк ие болады. Бисмарк ө з саясатын жү ргізу арқ ылы Австрияны жең іп, Герман одағ ын жоқ қ а шығ арады. Оның орнына Пруссияның басшылығ ын мойындағ ан мемлекеттердің Солтү стікгерман одағ ы пайда болады. Келесі 1867-ж. Одақ конституциялық қ ұ рылымғ а ие болады. Одақ тың президенті Пруссия королі, канцлері Пруссияның бірінші министрі болды. Заң шырарушы орган екі палатадан тұ рды. Тө менгі палата-рейхсгаг жалпы дауыс беру қ ұ қ ығ ымен сайланды. Кейбір Ганновер жә не Нассау сияқ ты мемлекетгер Пруссия қ ұ рамына кіргізіледі. Оң тү стік Германияның Вюртембург, Бавария сияқ ты ірі мемлекттері одақ қ ұ рамына енген жоқ еді. Бұ л мемлекеттерді кү шпен басып алуғ а Франция мү мкіншілік бермейді. 1870-жылы Пруссия Франциямен соғ ысып, Франция жең ілген соң, оң тү стікгерман мемлекеттері біртұ тас Герман империясының қ ұ рамына енуге мә жбү р болады. 1871-ж. Герман империясы ө з Конституциясын қ абылдайды. 1871-жылғ ы Конституцияғ а сә йкес империя қ ұ рамында 22 монархия (Пруссия, Бавария, Саксония т. б) жә не бірнеше еркін қ алалар, соның ішінде Гамбург болады. Конституция олардың барлығ ының белгілі бір шектегі тә уелсіздігін атап ө теді, бірақ шын мә нінде одақ мү шелерінің тіпті формальді тү рдегі болса да тең дігі кө рініс таппағ ан еді. Конституция бойынша бундесрат рейхстагпен қ атар заң шығ ару билігіне жә не едә уір кө лемдсгі атқ арушы билікке ие болды. Бундесрат тө рағ асы Пруссия королі тағ айындайтын прусс министрі-империя канцлері болды. Тө менгі палата ә дет бойынша-рейхстаг деп аталды. Ол алғ ашында ү ш жылғ а сайланса, кейін 1887-жылдан бастап бес жылғ а сайлана бастады. Рейхстагтың заң шығ ару бастамашылығ ы оның герман билік қ ұ рылысы жү йесіндегі маң ызы сияқ ты шамалы болды. Рейхстаг министрлер ү стінен ешқ андай бақ ылау жү ргізе алмады. Рейхстагты Одақ тық кең ес жай қ аулы арқ ылы таратып жібере алатын. Империя ү кіметі бір адамнан, яғ ни канцлер Бисмарктан тұ ратын еді. Министрлер кабинеті болган жоқ.. Ә р саланы басқ аратын министрлер канцлердің ә ріптестері емес, бағ ыныштылары немесе кө мекшілері іспеттес еді.
|
|||
|