Есептер. Кері байланыс парақтары. Мұғалімнің әрекеті. Оқушының әрекеті. Қызығушылғын ояту. Үй тапсырмасы бойынша бекіту, сұрақтар беру.. Үй тапсырмасын үш топ&

Есептер

6. Ток кө зі ішінде 10Кл зарядты бір полюсінен екінші полюсіне тасымалдау ү шін бө где кү штер 30Дж жұ мыс атқ арады. Тоқ кө зінің ЭҚ К-і неге тең?

7. Екі нү ктенің потенциал айырмасы ∆ φ = 25 В. Осы нү ктелер арасында q = 10 Кл зарядтың орын ауыстыру жұ мысынеге тең? (250Дж)

8. Нү ктелер арасындағ ы потенциалдар айырмасы ∆ φ = 100 В, А =400 Дж энергия жұ мсағ анда, осы нү ктелер арасында орын ауыстыратын заряд неге тең? (4Кл)

9. Ток кө зінің ЭҚ К-і 250Дж-ғ а тең, заряды 20нКл зарядты бө лгенде бө где кү штердің жасағ ан жұ мысы неге тең?

10. Потенциалы 20 В нү ктеден потенциалы 0 В нү ктеге 2 Кл заряд орын ауыстырғ андағ ы электр ө ріс кү штерінің жұ мысы неге тең? (40Дж)

Кері байланыс парақ тары

Аты жө ні _______________________________________________________ кү ні___________

Мен не ү йрендім	Маган не қ иын болды	Мен оны қ алай жендім немесе тағ ы не білгім келеді

Сабақ 33

Сабақ тың аты

§37 Электр кернеуі

Жалпы мақ саты

Электр кернеуі жайлы мағ лұ мат беру

Электр ө рісінің энергиясы ө зге энергияғ а тү рленетінін мысалдар арқ ылы тү сіндіру, кернеу деген ұ ғ ымғ а сипаттама беріп, қ андай шамаларғ а тә уелді екенін тү сіндіру қ ызығ ушылығ ын арттыру

Кү тілетін нә тиже

Электр кернеуі жайлы мағ лұ мат алады

Электр кернеуі қ ұ рылғ ысын кү нделікті ө мірде жә не ө ндірістерде, есептер шығ аруда қ олдана білуге ү йренеді

Мұ ғ алімнің ә рекеті

Оқ ушының ә рекеті

Топқ а бө лу

Парталарда суреттер тұ рады, оқ ушылар мұ ғ алімнің ү стелінде жатқ ан суреттерді таң дап, сол сурет орналасқ ан партағ а отырады. Сө йтіп 4 топ қ ұ рамыз.

Сол суреттерге байланысты тө рт топқ а бө лініп отырады

Ынтымақ тастық атмосферасы

Кү н жарығ ын алақ анғ а саламын.

Жү регіме басып ұ стай қ аламын.

Ізгі ә рі нә зік, жарық, мейірімді,

Болып кетер сонда дереу жан-жағ ым.

Оқ ушылар бір-біріне жақ сы тілек тілеп, сыныпта жақ сы ахуал қ алыптастырады.

Бағ алау парақ шасымен таныстыру

Ә р топқ а бағ алау парағ ын таратамыз. Онда жалпы бағ алау жү йесі мен ұ пай кө рсеткіштері кө рсетілген.

Оқ ушылар бағ алау нұ сқ аларымен танысады

Ү й тапсырмасын пысық тау

Ү й тапсырмасын тексеру. Жаң а сабақ ты бастамас бұ рын оқ ушыларғ а сұ рақ қ ою. Ү й тапсырмасына берілген жаттығ уды тексеру

Қ ызығ ушылғ ын ояту. Ү й тапсырмасы бойынша бекіту, сұ рақ тар беру.

Сұ рақ тар: 1/ Электр тогы дегеніміз не?

Ү й тапсырмасын ү ш топқ а бө ле отырып сұ рау.

1. Электр тогының кү ші, тә ржірибе бойынша тү сіндіру, формуласын жазу.

2. Ампердің қ ысқ аша ө мірбаяны, ток кү шінің СИ жү йесіндегі ө лшем бірлігі.

3. Амперметрдің қ ұ рылысы, сұ лбадағ ы белгіленуі.

4. Карточка бойынша есеп.

Оқ ушылар дә птерге орындайды

Жаң а сабақ

Электр ө рісінің энергетикалық сипаттмасы

U- ә рпімен белгіленеді

U= A/q

A=Uq q=A/U

1B=1Дж/1Кл 1Дж=1В*1Кл 1Кл=1Дж/1В

. Ө ткізгіш ұ штарындағ ы кернеуді ө лшеуге арналғ ан аспапты вольтметр деп атайды.

V- сұ лбадағ ы белгісі, тізбекке вольтметр параллель жалғ анады. Ток кө зін алу ү шін зарядтарды бө луге электрлік емес кү штерді қ олданады. Ондай кү штерді бө где кү штер деп атайды. Кулон кү штеріне қ арсы жасағ ан жұ мыс процессі, соның нә тижесінде ә р аттас заряды бар нү ктелердің арасында потенциялдар айырымы жасалады, яғ ни электр ө рісі пайда болады. Бө где кү штер ә рекетін сипаттау ү шін электр қ озғ аушы кү ш ұ ғ ымы енгізіледі. Е-ә рпімен белгіленеді. Бө где кү штің жұ мысы А-ә рпімен белгіленеді.

Халық аралық бірліктер жү йесінде ток кү ші вольтпен (В) ө рнектеледі.
1 вольт – Ө ткізгіш бойымен 1 Кл заряд орын ауыстырғ анда, 1 Дж-ге тең жұ мыс шамасына тең кернеу.
Ө ткізгіштің қ андай да бір екі нү ктесінің арасындағ ы кернеуді ө лшеу керек болса, вольтметрді сол нү ктелерге жалғ айды. Қ ұ ралды осылайша жалғ ауды параллель жалғ ау деп атайды. Бұ л кезде “+” қ ысқ ышын ток кзінің оң полюсінен, ал “-” қ ысқ ышын ток кө зінің теріс полюсінен келетін ө ткізгіш сыммен жалғ айды.

Атауы	Белгіленуі	Ө лшем бірлігі	Формуласы	Шартты белгісі	Ө лшейтін қ ұ рал	Қ ұ ралды... жалғ айды
Ток кү ші
Электр кернеуі

Токтың жұ мысы (А) – токты тудыратын электр ө рісінің жұ мысы
Электр кернеуі – токтың атқ арғ ан жұ мысын анық тайтын физикалық шама
1 вольт – кернеудің ө лшем бірлігі
Вольтметр – ө ткізгіштің ұ штарындағ ы токты ө лшеуге арналғ ан қ ұ рал .

«Қ атесін тап» ойыны

Электрлік сызба нұ сқ алар кө рсетіледі. Қ атесін тауып, дұ рыс сызылғ ан сызбанұ сқ аны кө рсетеді. Ойын жеткізу ү шін уақ ыт.

А

К

К

У

М

У

Л

Я

Т

О

Р

Ток кү шінің ө лшем бірлігі?

1. Ө ткізгіштің кө лденең қ имасы арқ ылы қ андай да бір уақ ыт аралығ ында тасымалданатын электр мө лшерінің сол уақ ыт аралығ ына қ атынасын... де атайды?

2. Амперметрді тізбекке қ алай жалғ аймыз?

3. Тізбектің берілген бө лігінде заряд орын ауыстырғ анда, электр ө рісінің атқ арғ ан жұ мысының осы зарядқ а қ атынасы

4. Ерітінділерге болатын тоқ тың ә рекеті?

5. Ө ткізгіш бойымен ток ө тсе ол қ ызады. Осы ә рекет қ алай аталады?

6. Тұ рақ ты ток кө зін тапқ ан ғ алым

7. Атом қ ұ рылысы

8. Тоқ кө зі

9. Кедергіге вольтметр қ алай жалғ анады?

Есеп №1.
Тізбектің бір учаскесі арқ ылы 10Кл электр ө рісі ө ткен кезде 10Дж жұ мыс істейді. Тізбектің осы учаскедегі кернеуін анық та.
Есеп №2.
Электр лампасындағ ы кернеуі 6В. Осы лампаның қ ылының кө лденең қ имасы арқ ылы 10Кл электр ө рісі ө ткен кезде қ андай жұ мыс істелінеді?

Карточка №1
Электр лампасындағ ы кернеуі 6В. Бұ л нені кө рсетеді? Осы лампа қ ылының кө лденең қ имасы арқ ылы 2Кл электр ө рісі ө ткенде қ андай жұ мыс істелінеді?
Карточка №2
Тізбектің бір учаскесі арқ ылы 1Кл электр ө рісі ө ткенде сол учаскеде 5Дж жұ мыс істеледі. Осы учаскедегі кернеу қ андай?
Карточка №3
Электр лампасындағ ы кернеуі 7В. Осы лампа қ ылының кө лденең қ имасы арқ ылы 5Кл электр ө рісі ө ткенде қ андай жұ мыс істелінеді?

Сө зжұ мбақ.

1. Кернеу бірлігі қ алай белгіленеді? (В)
2. Зарядталғ ан бө лшектің реттелген қ озғ алысы. (Тоқ )
3. Электр зарядының ө лшем бірлігі. (Кулон)
4. Тоқ кө зі. (Гальвани)
5. Грек тілінде янтарьды не дейді? (Электрон)
6. Тоқ кү шінің еселік бірлігі. (Килоампер)

Сергіту сә ті

«Қ аражорғ а» биі

Оқ ушылар ә уенге билеп, сергиді

Ой толғ аныс

Ой-қ орыту.

1. Бекіту сұ рақ тарын беру.

2. Тұ рақ ты электр тогы

Ток кү ші Кернеу

I=q/t U=A/q

1A=1Кл/с 1В=1Дж/1Кл

Амперметр Вольтметр

Тізбектей параллель

Оқ улық бойынша жаттығ у №3

Берлгені: Формуласы: Шешуі

q=3Кд U=A/q U=120Дж/3Кл=40B

А=120 Дж Жауабы: 40В

U=?

Электр кернеуі дегеніміз не?

Электр кернеуінің формуласын жаз?

Тізбекте қ осылғ ан прибордағ ы ток кү ші 8 мкА-ге тең. 12 минут ішінде осы прибор арқ ылы қ андай мө лшердегі электр тогы ө теді?

Электр кернеуінің кіші жә не ү лкен ө лшем бірліктерін салыстыр?

Кү нделікті тұ рмыста электр кернеуінің қ олданылуына мысал келтір?

Электр кернеуін білудің маң ызы қ аншалық ты?

Шығ армашылық қ а тапсырма

Ү й тапсырмасы

№

Оқ ушылар кү нделіктеріне жазады

Бағ алау

Кері байланыс: «Екі жұ лдыз, бір тілек»

Бағ алау парақ шасын толтырады

Сабақ тың аты

№3 зертханалық жұ мыс Сабақ 34

Сілтеме

Жоспар

Жалпы мақ саты

Ø Электр тізбегі жайлы мағ лұ мат беру Ø Электр тізбегін қ ұ руды кү нделікті ө мірде жә не ө ндірістерде, есептер шығ аруда қ олдана білуге ү йрету Ø Топта бағ алай білуге баулу

Кү тілетін нә тиже

Ø Электр тізбегі жайлы мағ лұ мат алады Ø Электр тізбегін қ ұ руды кү нделікті ө мірде жә не ө ндірістерде, есептер шығ аруда қ олдана білуге ү йренеді Ø Топта бағ алай алатын болады

Негізгі идеялар

Тізбектің берілген бө лігінде заряд орын ауыстырғ анда, электр ө рісінің атқ арғ ан жұ мысының осы зарядқ а қ атынасы кернеу деп аталады.

ХБЖ-же электр кернеуінің бірлігі вольт (В) деп аталады.

. Электр тізбегі ішкі жә не сыртқ ы деп аталатын екі бө ліктен тұ рады. Ток кө зі ішкі тізбекке, ал қ алғ ан бө лігі сыртқ ы тізбекке жатады. Электр тізбегінің сызбанұ сқ асында қ олданылатын шартты белгілер: