Қар басу

Қ ар басу

Қ ар басу – табиғ аттың тосын кү штері кө ріністерінің бірі. Бұ рқ асынмен, қ арлы боранмен тығ ыз байланысты. Ол бірнеше сағ аттан тә улікке дейін жауғ ан қ алың қ ардың ә серінен пайда болып, қ алыпты тіршілікті бұ зады, ал кейде адамдар қ ұ рбандық тарына, малдың шетінеуіне жә не материалдық қ ұ ндылық тарының жойылуына ә келіп соғ ады. Қ ардың басуы, боран туралы хабар алғ ан бойда, уақ ыт болса, кедергілер орнатылады. Жолдың ғ имараттың шетінен желге қ арсы бағ ытта арасы 15-20 метр қ алқ ан, қ ар тосқ ауылы қ ойылады. Қ ар жауғ ан кезде жә не одан кейінгі уақ ыттағ ы негізгі жұ мыс тү рлері: жоғ алғ ан адам мен малды іздеу; запрдап шеккендерге алғ ашқ ы дә рігерлік кө мек кө рсету; жол бойындағ ы, ү й-жай тө ң ірегіндегі қ арды тазалау; жолда тұ рып қ алғ ан кө лікке кө мектесу; коммуналдық жә не энергетикалық желідегі аварияларды жою. Барлық жұ мыс бірнеше адамнан тұ ратын топпен бірге жү ргізіледі. Егер қ ар басуғ а автомобильмен келе жатып тап болсаң ыз тоқ тап, тұ рғ ан жерді белгілеу керек, ол ү шін ашық матаны ілген жө н. Машинаның ү стін толығ ымен жауып, двигательді радиатор жағ ынан қ ымтау керек. Машина капотын желге қ арай бұ рып, отынды ү немдеу ү шін, пешті ұ дайы қ оспағ ан жө н. Машинаны қ ар басып қ алу қ аупі болса, есіктің бірін жиі ашып, кү ртік қ арды ә рірек сырың ыз. Далада қ алғ ан машинада қ атты тоң саң ыз да қ озғ алтқ ышты қ оспаң ыз, ол жұ мыс істеп тұ рғ ан кезде бү лінген улы газ автомобиль ішіне жиналып, қ ақ ағ ан суық тан бұ рын ө зің ізді ө мірден алып кетуі мү мкін. Машинадан шық қ анда міндетті тү рде ө зің ізді арқ анмен байлаң ыз (Бір ұ шын автомобильде қ алдырың ыз). Адам ү йден немесе машинадан жарты метр ұ зағ анда бағ дардан айырылып, қ аза болғ ан жағ дайлар кө птеп кездеседі. Жолдағ ы кө кайғ ақ аса қ ауіпті, ал қ илысы кө п жерлерде автомобиль қ озғ алысын мү лдем тоқ татуы мү мкін. Жаяу жү ру ө те қ иын, ә р тү рлі заттардың қ ұ лауы жә не ұ шуы ө те қ ауіпті. Бұ л жағ дайларда ескі қ ұ рылыстардың маң ынан, электр желілерінің жә не олардың дің гектерінің жанынан аулақ кеткен жө н. Қ ар басуы, боран туралы хабарды алғ ан бойда, уақ ыт болса, жалпы қ оршаулар, жолдағ ы ғ имарат шетінен 15-20 метр қ ашық тық та жел соғ атын жақ тан қ алқ андар орнатылады. Сырғ ыма

Сырғ ыма – ауырлық кү шінің ық палымен ө зендер мен кө лдер, тең іздердің тік жағ алауларынан, таулар мен сайлардың жыраларынан топырақ массасы мен тау жыныстарының тө мен қ арай тайғ анап ығ ысуы (сырғ анауы). Кө бінесе жыралардың сумен шайылуы, оның мол жауын-шашынмен шектен тыс ылғ алдануы, жер сілкіну немесе адамның іс-ә рекеті (жарылыс жұ мыстар жә не т. б. ) болып табылады.
Сырғ анау кезінде топырақ кө лемі ондағ ан жә не жү здеген мың текше метрге дейін жетіп, кейбір жағ дайларда одан да кө п болуы мү мкін. Сырғ ыманың тайғ анап ығ ысуының жылдамдығ ы жылына бірнеше метрден, секундына бірнеше метрге дейін ауытқ уы мү мкін. Сырғ ыманың тайғ анауының ең кө п жылдамдығ ы жер сілкіну кезінде байқ алады. Топырақ массасының сырғ уы тұ рғ ын ү йлер мен ө ндірістік ғ имараттардың, инженерлік жә не жол қ ұ рылымдарының, магистральді қ ұ бырлар мен электр тасымалдау желілерінің қ ирап жә не қ ұ лауына, сондай-ақ адамдардың зақ ымданып жә не мерт болуына ә келіп соғ уы мү мкін.
Сырғ ымағ а қ алай дайындалу керек
Сырғ ымалардың мү мкін болу жерлері мен мө лшермен шекарасы туралы ақ паратты зерделең із, сырғ ыманың пайда болу қ аупі туралы хабарлау дабылын, сонымен қ атар осы дабыл берілген кездегі іс-ә рекет тә ртібін есте сақ таң ыз. Ғ имараттардың есіктері мен терезелерінің ашылмай қ алуы, сырғ ымақ ауіпті жартастар судың шығ уы — бұ л келе жатқ ан сырғ ыманың белгілері болып табылады. Жақ ындап келе жатқ ан сырғ ыма белгілері пайда болғ ан кезде жақ ын маң дағ ы сырғ ыма станциясы бекетіне хабарлап, олардан ақ парат кү тің із, ал ө зің із ахуалғ а байланысты ә рекет жасаң ыз.
Сырғ ыма кезінде қ андай ә рекет жасау керек
Сырғ ыманың пайда болу қ аупі туралы дабыл алғ ан кезде электрқ ұ ралдарын, газ аспаптары мен су қ ұ бырлары желісін ажыратып, алдын ала ә зірленген жоспар бойынша дереу кө шуге дайындалың ыз. Сырғ ыма станциясының анық тағ ан сырғ ыманың ығ ысу жылдамдығ ына байланысты, қ ауіпті есепке ала отырып, ә рекет етің із. Ығ ысудың ә лсіз жылдамдығ ында (айына метр) ө зің іздің мү мкіндіктерің ізге қ арай ә рекет етің із (қ ұ рылысты алдын ала дайындағ ан орынғ а кө шірің із, жиһ азды, заттарды тасың ыз жә не т. б. ). Сырғ ыма ығ ысуының жылдамдығ ы тә улігіне 0, 5 – 1, 0 метрден кө п болса алдын ала ө телген жоспарғ а сә йкес кө шің із. Кө шу кезінде ө зің ізбен бірге қ ұ жаттарды, қ ұ ндылық тарды, ахуалғ а байланысты жә не ә кімшіліктің нұ сқ ауымен жылы заттар мен азық -тү лік алың ыз. Дереу қ ауіпсіз жерге кө шің із, жә не қ ажет болса қ ұ тқ арушыларғ а қ азуғ а, опырылымдардың астынан зардап шеккендерді алып шығ уғ а жә не оларғ а кө мек кө рсету ү шін жә рдемдесің із.
Сырғ ыманың ығ ысуынан кейін сақ талып қ алғ ан қ ұ рылымдар қ абырғ аларының, жабындарының жағ дайы тексеріледі, электр-, газ-, сумен жабдық тау желілерінің зақ ымдануы анық талады. Егер де Сіз зардап шекпесең із, онда қ ұ тқ арушылармен бірге зардап шеккендерді ү йінделерден алып шығ ың ыз жә не оларғ а кө мек кө рсетің із.

⇐ Предыдущая 1 2 3 456 7 8 9 Следующая ⇒