ЖОСПАР:

ЖОСПАР:

1. Кіріспе

2. Негізгі бө лім 2. 1 Жер сілкінісі. 2. 2 Сел. 2. 3 Қ ар кө шкіні. 2. 4 Опырмалар. 2. 5. Қ ар басу. 2. 6 Сырғ ыма. 2. 7 Тау тастарының қ ұ лауы. 2. 8 Дауыл. 2. 9 Табиғ и ө рттер. 3. Қ орытынды

Қ олданылғ ан ә дебиеттер тізімі

Кіріспе

Сұ рапыл апаттар дегеніміз -адамдармен жануарлардың ө ліміне, халық тың ө мірінің кү рт бұ зылуына, материалдық қ ұ ндылық тардың жойылуына ә келетін қ ұ былыстар. Сұ рапыл апаттар кө бінесе адамның қ олынан келмейтін табиғ ат кү штерінің ә серінен болады. Мысалы; су басу, жер сілкінісі, ормандағ ы ө рттер, кө шкін т. б жатады.
Тө тенше жағ дай дегеніміз — табиғ ат немесе ө ндіріс апаттарының зардаптарын кү нделікті қ ызметпен, қ аражатпен жоюғ а мү мкіндік бермейтін, ол ү шін ә дейі материалдық, техникалық, ақ ша қ аражатын жә не адам кү шін талап ететін жағ дай.
Қ азақ стан мемлекетінің орналасқ ан жері – орасан зор, кең байтақ. Ол жерлерде табиғ ат апатының неше тү рі: жер сілкіну, қ ар тасқ ыны, қ атты жел, су тасқ ыны сияқ ты қ ұ былыстар жиі болып жатады.
Зілзала — бұ л кенеттен пайда болатын, халық тың қ алыпты тірлігін кү рт бұ затын, материалдық қ ұ ндылық тарды ү лкен шығ ынғ а ұ шырататын, сондай-ақ адамдар мен хайуанаттардың ө лім-жітімі болатын табиғ ат қ ұ былысы.
Ә рбір зілзаланың ө зіне тә н физикалық қ асиеті, пайда болу себебі, қ озғ аушы кү ші, сипаты мен даму сатысы, қ оршағ ан ортағ а ө зіндік ық пал ету ерекшелігі бар.
Зілзала кез келген мемлекет ү шін ү лкен ауыртпашылық, келтірер залалы мол тө тенше оқ иғ а.
Қ азақ стан Республикасы аумағ ында мынадай зілзалалар болуы мү мкін: жер сілкінісі, сел, қ ар кө шкіні, сырғ ыма, дауыл, су тасқ ыны, буырқ асын, ө рт.
Дү ние жү зінде су тасқ ынына бү кіл зілзаланың 40 пайызы келеді екен, 20% — тропикалық циклондары, 15% — жер сілкінісінің, ал қ алғ ан 25% — зілзаланың басқ а тү рлері.
Каспий тең ізі дең гейінің ө згеруіне, Арал тең ізінің қ ұ руына, Балқ аш кө лінің таяздауына байланысты қ ұ былыстар табиғ и сипаттағ ы тө тенше жағ дайлар арасында ерекше орын алады.

12 3 4 5 6 7 8 9 Следующая ⇒