5.Жүйедегітиптікбуындардыматематикалықжолменсипаттау.

5. Жү йедегітиптікбуындардыматематикалық жолменсипаттау.

7. Автоматты басқ ару жү йелерінің негізгі функционалды элементтері.

8. Жү йелердің динамикалық буындардың анық тамалары.

9. Қ адағ алужү йелердің қ ұ рылымдық сұ лбасы.

Реттелетін аймақ жә не автоматты реттеуіш автоматты реттеу жү йесін қ ұ райды. Бір параметрді реттеуге арналғ ан автоматты реттеу келесі негізгі элементтерден тұ рады: а) ө лшейтін элемент; б) тапсырма беруші қ ұ рылғ ы; в) кү шейткіш жә не тү рлендіруші элементтер; г) реттеуші элемент; д) кері байланыс қ ұ рылғ ысы. Автоматты реттеуіштің функционалды сұ лбасы 3-суретте кө рсетілген. Ә сердің кө зі болып кіріс ә серді х(t) салыстырушы элементке (СЭ) берілетін сигналғ а ) (tx З тү рлендіретін тапсырма беруші қ ұ рылғ ы табылады. Басты кері байланыс арқ ылы СЭ-ке пропорционал реттелетін шама ) (ty сигналы ) (ty КБ беріледі. СЭ - ) ()( t ytxx КБ З    есептеуін жү ргізетін қ ұ рылғ ы. Бұ л сигнал ө лшейтін элементке беріледі.

3 сурет – Автоматты реттеуіштің функционалды сұ лбасы

Ары қ арай сигнал тү рлендіргіш-кү шейткіш элементке беріледі. Кү шейген сигнал реттелетін элементке барады. Реттелетін элемент реттелетін аймақ қ а берілетін басқ арушы сигналды ) (tu ретке келтіреді. Ө лшейтін элементке (Ө Э) берілген мә нге байланысты реттелетін шаманың x ауытқ уын есепке алады. Тапсырма беруші элемент – реттелетін шаманың белгілі бір мә нге келтіруге арналғ ан қ ұ рылғ ы. Тапсырма беруші қ ұ рылғ ы ө зі орындай береді немесе ө лшенетін элемент қ ұ рылымына кіреді. Алғ ашында ө неркә сіп саласында автоматты басқ арушы қ ұ рылғ ы ретінде бу машинасын бумен қ амтамасыз ететін, бу қ азандарында су дең гейін реттейтін автоматты реттеуіштер болғ ан. Алғ аш рет орыс механигі Ползунов И. И. қ олданды. Осындай тү рдегі реттеуіштер тура ә рекет реттеуіштері деп аталады. Тура емес ә рекет реттеуіші деп кө здерден қ ұ ралғ ан (электр торабы, сорғ ы, компрессор) қ осымша энергия тү сетін кү шейткіш немесе тү рлендіргіш элементпен басқ аратын сезімтал элементтің кіріс сигналы кезінде пайда болатын реттеу аймағ ында реттелетін параметрдің мә нінің ө згеруін айтады. Сондық тан кү шейткіш элемент шығ ысындағ ы шығ ыс элемент кіріс сигналғ а қ атысты кү шейген дә режеде болады. Кү шейгіш элементтің шығ ысы кү штік элементке (сондай-ақ кү шейткіш қ уат деп те аталады) ә сер етеді. Реттегіштер ү здіксіз жә не дискретті болады. Ү здіксіз ә рекет реттегіштері деп кіріс шама ү здіксіз ө згергенде шығ ыс шама да ү здіксіз ө згереді, яғ ни уақ ыт бойынша барлық шамалар ү здіксіз ө згеретін реттеуіштер. Дискретті типтегі реттеуіштер жү йе элементтері арасында тұ рақ ты байланысты емес, ү зілмелі байланысты жү зеге асырады. Дискретті реттеуіштер дегеніміз кіріс шама ү здіксіз ө згерген жағ дайда шығ ыс шама дискретті тү рде ө згереді, яғ ни шамалар импульс тү рінде ө ң деледі.

⇐ Предыдущая 1 2 3 456 7 8 9 10 Следующая ⇒