Главная

Контакты

Случайная статья

• Автоматизация
• Антропология
• Археология
• Архитектура
• Биология
• Ботаника
• Бухгалтерия
• Военная наука
• Генетика
• География
• Геология
• Демография
• Деревообработка
• Журналистика
• Зоология
• Изобретательство
• Информатика
• Искусство
• История
• Кинематография
• Компьютеризация
• Косметика
• Кулинария
• Культура
• Лексикология
• Лингвистика
• Литература
• Логика
• Маркетинг
• Математика
• Материаловедение
• Медицина
• Менеджмент
• Металлургия
• Метрология
• Механика
• Музыка
• Науковедение
• Образование
• Охрана Труда
• Педагогика
• Полиграфия
• Политология
• Право
• Предпринимательство
• Приборостроение
• Программирование
• Производство
• Промышленность
• Психология
• Радиосвязь
• Религия
• Риторика
• Социология
• Спорт
• Стандартизация
• Статистика
• Строительство
• Технологии
• Торговля
• Транспорт
• Фармакология
• Физика
• Физиология
• Философия
• Финансы
• Химия
• Хозяйство
• Черчение
• Экология
• Экономика
• Электроника
• Электротехника
• Энергетика

Нәруыздың бірінші реттік құрылымы

Нә руыздың бірінші реттік қ ұ рылымы

Полипептидтік тізбектегі ә ртү рлі аминқ ышқ ылдар қ алдық тарының бір-бірімен кезектесіп пептидтік байланысу ретін нә руыздың бірінші реттік қ ұ рылымы деп атайды. Кө птеген полипептидтер тізбегі 300-ден 500-ге дейін аминқ ышқ ылы қ алдығ ынан тұ рады. Алғ аш рет 1954 жылы Ф. Сенджеру нә руыз инсулин гормонының аминқ ышқ ылы қ алдығ ының реттілігін анық тады. Инсулин гормоны 51 аминқ ышқ ылынан тұ ратыны белгілі болды.

Нә руыздың екінші реттік қ ұ рылымы

Нобель сыйлығ ының лауреаты, атақ ты ғ алым Лайнус Полинг нә руыздың екінші реттік қ ұ рылымын ашқ ан. Полипептидті тізбектің кең істіктегі оралма тә різді болып келген пішінін нә руыздың екінші реттік қ ұ рылымы деп атайды. Бұ ғ ан нә руыздың жә не тырнақ тың нә руызы кератин жатады. Нә руыздың екінші реттік қ ұ рылымы мутектік байланыстар арқ ылы орындалады. Бір орамдығ ы NH-топтары мен кө ршілес орамдығ ы CO-топтары арасындығ ы тү зілетін сутектік байланыс арқ ылы оралым ұ сталынып тұ рады. Сутектік байланыстар коваленттік байланыстардан анағ ұ рлым ә лсіз. Бірақ бірнеше рет қ айталанғ анда, олар берік байланысады. Кө птеген сутектік байланыстар арқ ылы «тігілген» полипептидті оралым берік қ ұ рылым болып келеді. Нә руызда оралмалы бө ліктерінің бар болуы, оғ ан жылжымалылық, мық тылық, серпімділік қ асиет береді.

Нә руызда цилиндр тә різді оралым бө ліктерінен басқ а аминқ ышқ ылы пролиннен тү зілетін, тізе тә різді бү гілетін бө ліктері де бар.

Нә руыздың ү шінші реттік қ ұ рылымы

Ү шінші реттік қ ұ рылымның тү зілуіне дисульфидті байланыстар ү лкен ү лес қ осады. Олар полипептидті тізбектің ә ртү рлі бө ліктерін байланыстырып, ө зіне тә н ілмектер қ ұ райлы. Бұ л кезде қ ұ рамында S атомы бар аминқ ышқ ылы – цистеиннің радикалдарының арасында байланыс тү зіледі. Бұ л ә лсіз байланыс, бірақ молекулалардың тағ ы да бү ктеліп шумақ талуының нә тижесінде беріктігі арта тү седі. Мұ ны нә руыз молекуласының ү шінші реттік қ ұ рылымы дейді.