Ақуыздардың организмдегі өзгерісі

⇐ ПредыдущаяСтр 19 из 30Следующая ⇒

Ақ уыздардың организмдегі ө згерісі

27. сұ рақ Нә руыздардың қ ызметтері

Ақ уыздар жасушада маң ызды қ ызметтер атқ арады:

- Қ ұ рылымдық – биомембраналар қ ұ рамына кіреді;

- Энергетикалық – қ уат кө зі болып табылады;

- Катализдеуші – жасушаның барлық биохимиялық реакцияларын реттейтін ферменттер болып табылады;

- Сигналдық – жасушаішілік жә не жасушааралық сигналдарды қ абылдауғ а жә не ө ткізуге қ атысады;

- Қ озғ аушы – бұ лшық еттердің жиырылуын қ амтамасыз етеді;

- Ө ткізгіштік – арналар мен сорғ ыштарды қ алыптастырып, мембрана арқ ылы заттардың ө ткізілуін қ амтамасыз етеді:

- Реттеуші – репликация, транскрипция, трансляция факторлары ретінде ДНҚ учаскелерімен байланысып, гендердің экспрессиялануын реттейді;

Ақ уыздардың аминқ ышқ ылдық қ ұ рылымы:

Ақ уыз молекуласы полимер, оның мономері болып аминқ ышқ ылдары саналады. Қ азіргі кезде табиғ атта анық талғ ан аминқ ышқ ылдардың жалпы саны 300-дей, бірақ ақ уыз молекулаларында олардың тек 20-ᾀ -аминқ ышқ ылдары ғ ана кездеседі. Бұ л аминқ ышқ ылдарды ақ уыздық, протеиндік деп атайды. ᾀ -Аминқ ышқ ылдарының барлығ ының қ ұ рылысы жалпы алғ анда бір-біріне ұ қ сас, яғ ни олар амин тобынан(NH2), кө мірсутектен(CH), карбоксил топтарынан (COOH) қ ұ рылғ ан қ анқ адан жә не ортанғ ы кө міртек атомымен(C ) альфа орны бойынша байланысқ ан радикалдан тұ рады.

RNH2-C -COOH

Ақ уыз молекуласында аминқ ышқ ылдар бір-бірімен пептидтік байланыс арқ ылы байланысып ү лкенді кішілі полипептид тізбегін пайда етеді. Бұ л бірінші реттік қ ұ рылым деп атайды.

Пептидтік тізбектің кө птеген ферменттері алғ аш -ширатпа не ß -қ ұ рылым кү йінде болады. Ақ уыздың кең істікте мұ ндай қ арапайым жинақ талуын екінші реттік қ ұ рылым деп атайды. Полипептид тізбегінің -ширатпасының, ß -қ ұ рылымының жә не қ ұ рылымсыз учаскелерінің кең істікте глобула конформациясына жинақ талып, табиғ и қ ұ рылымының тү зілуі. Бұ л ү шінші реттік қ ұ рылым. Бұ ны фолдинг деп те атайды.

Кейбір ақ уыздардың тө ртінші реттік қ ұ рылымы да белгілі, мысалы гемоглобин. Оның молекуласы тө рт субединицадан тұ рады

⇐ Предыдущая 14 15 16 17 181920 21 22 23 Следующая ⇒