29. сұрақ Нәруыз биосинтезі. Транкрипцияның элонгациясы

29. сұ рақ Нә руыз биосинтезі. Транкрипцияның элонгациясы

Инициациядан кейінгі кезең - элонгация: синтезделуші пре-РНҚ тізбегінің жайлап ұ заруы терминациялық учаскеге дейін жалғ асады. РНҚ синтезінде 1 секундта шамамен 30 нуклеотид жалғ анады. Жалпы алғ анда транскрипция қ ателіксіз жү реді, себебі ол матрицалық (қ алып), комплиментарлық принциптерге негізделінеді, бірақ кейде 2х10⁴ нуклеотидтен біреуі қ ате жұ птасуы мү мкін. Бұ л қ ателіктер мутацияғ а алып келеді, сондық тан олар дер кезінде эндонуклеазалар арқ ылы жө нделіп отырады.

30. сұ рақ Нә руыз биосинтезі. Транкрипцияның терминациясы

Транскрипцияның соң ғ ы кезең і терминация, немесе транскрипцияның аяқ талуы. Терминацияғ а сигнал болып геннің аяқ жағ ындағ ы ГЦ-ғ а бай учаскелері саналады. Г-Ц байланысы (3 сутектік байланыс) мық ты, берік болғ андық тан ДНҚ -ның осындай учаскесінің локальды денатурациялануы (екі жіпшесінің ажырасуы) қ иындай тү седі. Бұ л РНҚ —полимераза ферментінің жылжуын баяулатады жә не транскрипцияның тоқ талуына (аяқ талуына) алып келеді. Синтезделген пре-РНҚ -ның ДНҚ молекуласынан босанып шығ уын бактерияларда ерекше ақ уыз- Rһ о-фактор қ амтамаеыз етее, эукриоттарда жаң адан еинтезделген пре-РНҚ -ның аяқ жағ ындағ ы ГЦ-бай учаскесіндегі нуклеотидтер арасындағ ы ә рекеттесулер салдарынан пайда болатын «ілмекшелер» («шпильки») атқ арады.

31. сұ рақ Нә руыз биосинтезі. Трансляцияның инициациясы

Ең алдымен а-РНҚ -ның 5'-трансляцияланбайтын учаскесі рибосоманың кіші бө лшегімен (18 S р-РНҚ, ) байланысады. Бұ л кезде инициаторлық кодон (АУГ) П-орталық дең гейінде орналасады, ә рі қ арай инициаторлық кодон мен (АУГ) инициаторлық аа-р-РНҚ (Мет-аа-т РНҚ _и^мет) комплиментарлы байланысады. Ал, соң ғ ысы ү лкен бө лшектің П-орталығ ымен ә рекеттесіп рибосоманың екі бө лшегінің біртұ тас органеллағ а жинақ талуын қ амтамасыз етеді

Сонымен қ атар, трансляция инициациясы ү шін ГТФ жә не 3 инициация факторлары-еІҒ -1, еІҒ -2, еІҒ -3, қ ажет. Бұ лардың ішінде еІҒ -3 рибосоманың еркін кіші белшегіне қ осылып, оның ү лкен бө лшегімен кү ні бұ рын байланысуын болдырмайды жә не онымен а-РНҚ -ның байланысуына кө мектеседі.

еІҒ -2 факторы инициаторлық аа-т-РНҚ -ның байланысуын қ амтамасыз етеді. Бұ л кешен ГТФ-пен де байланысқ ан. Содан кейін Мет-т-РНҚ _и^меІ, ө з орнына, П-орталық қ а орналасу барысында ГТФ-ГДФ-ғ а дейін гидролизденеді. Бұ л кезде еІҒ -3 жә не, еІҒ -2 рибосоманы тастап шығ ып кетеді.

Сонымен, белсенді біртұ тас рибосоманың жинақ талуы, яғ ни инициаторлық кешеннің тү зелуі, бір макроэнергиялық байланыстың ү зілуі арқ ылы жү реді. (ГТФ → ГДФ). Осы кезде бө лінетін энергия ү дерістің қ ажетті бағ ытта жү руі ү шін термодинамикалық стимул болып табылады.

еІҒ -1 факторы еІҒ -2-ге кезекті ГТФ пен Мет-т-РНҚ _я^меІ жалғ ау арқ ылы оның жаң адан зарядталуына мү мкіндік береді.

Инициациядан кейін трансляцияның негізгі кезең і — элонгация пептидтік тізбектің ұ заруы) басталады. Ол қ айталанып отыратын циклдық сипатқ а ие, яғ ни ә рбір кезекті аминқ ышқ ылының полипептид тізбегіне қ осылуы қ айталанып отыратын ұ қ сас қ ұ былыстардан тұ рады

⇐ Предыдущая 16 17 18 19 202122 23 24 25 Следующая ⇒