19 сұрақ рРНҚ құрылысы мен қызметі

Рибосомалық РНҚ -лар рибосома субъединицаларының (ү лкен жә не кіші) кү рамына кіреді. Олардың 4 тү рі белгілі: 5S-p РНҚ, 5, 8S-p РНҚ, 18S-p РНҚ, 28S-p РНҚ.

Рибосоманың ү лкен субъединицасы (бө лшегі)-З ә ртү рлі рРНҚ молекулаларынан-SS-p РНҚ, 5. 8S-р РНҚ, 28S-p РНҚ жә не 45 ақ уыз молекулаларынан тү рады. Р-РНҚ молекуласының ерекшелігінің бірі-гуанин (Г) жә не цитозин (Ц) сияқ ты азоттық негіздерінің мө лшерінің басқ аларына қ арағ анда ә лде қ айда кө п болуы. Сонымен қ атар минорлық нуклеотидтер де жиі кездеседі, мысалы рибоза бойынша метилденген нуклеозидтер.

Р-РНҚ -ның екінші реттік қ ұ рылымында қ остізбекті учаскелер жә не ілмекшелер де кө птеп кездеседі

21 сұ рақ Ген туралы тү сінік. Кластерлік гендер. Гендердің жіктелуі.

Ген дегеніміз – бір полипептидтік тізбектің синтезіне жауапты генетикалық ақ параттын бірлігі болып табылатын ДНҚ молекуласының кесіндісі деп аталады.

Генде жасушаның қ ұ рылымы мен қ ызметін анық тайтын генетикалық ақ парат болады. Бір организмнің Гендер жиынтығ ы оның генотипін қ ұ райды. Ген терминін алғ аш рет 1909 жылы Дания ғ алымы В. Йогансен енгізді. Барлық гендер ДНҚ -дан тұ рады жә не ә рбір жеке жасушадағ ы мың дағ ан осындай гендер жеке ДНҚ молекуларының ү зіндісі тү рінде емес, хромосома деп аталатын, ірі қ ұ рылымдық бірлік қ ұ рамында болады. Жасушаның бө лінуі кезінде бұ л хромосомалар екі еселенеді жә не жаң а тү зілген жас жасушаалар осындай ата-аналық гендер жиынтығ ының кө шірмесін алады. Соның нә тижесінде жасушааның барлық белгілері (қ асиеттері) ұ рпақ тан ұ рпақ қ а беріледі, яғ ни тұ қ ым қ уалайды. Ә ртү рлі органимздердегі Геннің орташа ұ зындығ ы 1000 нуклеотид негіздерінің жұ бынан қ ұ ралады деп есептеуге болады. Мыс., жануарларда кездесетін SV-40 вирусындағ ы ДНҚ -ның ұ зындығ ы 5000 нуклеотид, яғ ни ол 5 геннен; Т4 бактериофагы — 200, ішек бактериясы — 4600, ал адамның гаплоидты жасушасы 100000 — 500000 гендерден тұ рады. 1865 жылы чех ғ алымы Г. Мендел организм белгілерінің жеке тұ қ ым қ уалайтынын жә не шағ ылысу (будандастыру) кезінде ұ рпақ тарында жоғ алмай сақ талатынын анық тады.

Гендер 2 топқ а жіктеледі: қ ұ рылымдық, қ ызметтік

Қ ұ рылымдық -нә руыз ферменттер, гистондар, РНҚ дағ ы нуклеотидтердің тізбектелуі.

Қ ызметтік ген модулятор жә не ген регулятор болып екіге бө лінеді.

Ген модулятор- ингибитор, интенсификатор, интегратор, мадификатор.

Ген регулятор – қ ұ рылымдық геннің жұ мысын реттеуші.

⇐ Предыдущая 9 10 11 12 131415 16 17 18 Следующая ⇒