Хелпикс

Главная

Контакты

Случайная статья





Ия белән хәбәр арасына сызык кую очраклары



Ия белә н хә бә р арасына сызык кую очраклары

Ия белә н хә бә р арасына тү бә ндә ге очракларда сызык куелырга мө мкин.

1. Җ ө млә нең хә бә ре баш килештә ге исем, сан, алмашлык һ ә м исем фигыль белә н бирелсә, ия белә н хә бә р арасына сызык куела. Халыкны халык иткә н, дө ньяга таныткан сыйфат – аның кү ң ел байлыгы, теле, сә нгате (Г. Ахунов); Табигатьне танып белү һ ә м табигать белә н татулыкта, бердә млектә яшә ү – кеше ө чен иң югары бә хет (М. Хә сә нов).

2. Җ ө млә дә, ияне кө чә йтеп аның янында ул кө чә йтү кисә кчә се килсә, сызык ул сү зеннә н соң куела. Тел ул – халыкның рухи дә васы (М. Галиев).

3. Ул сү зе, хә бә рне кө чә йтеп, аннан соң килсә, ия белә н хә бә р арасына шулай ук сызык куела. Шигърият - ү зе җ ыр ул (И. Юзеев).

4. Җ ө млә не ике тө рле аң лау (синтаксик омоним) ихтималы булса, хә бә ре фигыль белә н белдерелгә н җ ө млә дә шулай ук сызык куела. Теге агач йорт янында тора. Теге агач - йорт янында тора. Теге - агач йорт янында тора.

Искә рмә!            

1. Ия кү рсә тү алмашлыгы белә н белдерелеп, хә бә рдә н соң килсә, сызык куелмый: Ә тиемнең иң олы апасы бу.

2. Исем хә бә ргә ярдә мче фигыль яки кисә кчә, бә йлек ө стә леп килсә, ия белә н хә бә р арасына шулай ук сызык куелмый: Иң кадерле нигъмә тсу икә н (Г. Афзал).

56. Җ ө млә лә рне укыгыз. Ия белә н хә бә р арасына куелган сызыкның кайсы кагыйдә гә туры килү ен кү рсә тегез.

  хә бә р баш килештә ге исем, сан, алмашлык һ ә м исем фигыль белә н бирелә
  ияне кө чә йтеп, аның янында ул кө чә йтү кисә кчә се килә
  хә бә рне кө чә йтеп, аның янында ул сү зе килә
  җ ө млә не ике тө рле аң лау ихтималы бар

 

1. Имә н — урманның тарих укытучысы (М. Мә һ диев).

2. Бу — Гө лчирә нең йө рә геннә н чыккан рә хмә те иде (М. Мә һ диев).

3. Кеше кү ң еленең иң югары ноктасы – кешене ярату ул (А. Гыйлә җ ев).

4. Юк, ни генә ә йтмә гез, табигатьнең иң моң лы, иң сагышлы вакыты — май ахыры (М. Мә һ диев).

5. Ахун хә зрә т — Бохарада укыган кеше (З. Бигиев).

6. Һ ә р эшнең башы – хыял (Ф. Яруллин).

7. Гомер ул – истә калган кө ннә р (Г. Гыйльманов).

8. Бу — аның тавышы (Ш. Маннур).

9. Җ ыр бит ул – чынбарлык белә н кү ң ел дө ньясын тоташтырып торган сихри басма, кү пер (Г. Гыйльманов).

10. Йолдызлар һ ә м ай — серче дусларым,

Сандугач, тургай — җ ырчы кошларым (Ш. Бабич).

 

57. Тиешле урыннарда ия белә н хә бә р арасына сызык куеп языгыз.

 

1. Бө тен булган байлыгы урман, чишмә лә р һ ә м кешелә р (М. Мә һ диев).

2. Балам балым, баламның баласы җ аным (Мә каль).

3. Бу Гө лбану ө чен икенче сынаш иде, лә кин сер бирмә де (Г. Ибраһ имов).

4. Бу аларның ү з гомерлә рендә беренче очрашулары, беренче кү решү лә ре иде (Г. Ибраһ имов).

5. Дү рт дү ртең уналты.

6. Бу борынгыдан килгә н сә нгатьнең язылмаган кануны (М. Галиев).

7. Дошманны җ иң ү ө чен, иң кө чле корал аң а изгелек итү (Р. Фә хретдин).

 

 

58. Җ ө млә лә рне игътибар белә н укыгыз. Ия белә н хә бә р арасына тыныш билгелә ре урынлы куелганмы? Тыныш билгесе дө рес куелмаган җ ө млә лә рнең номерларын таблицада кү рсә тегез.

I вариант

 

1. Мә йдан — чигү ле тү бә тә й. Мә йдан — тө рле чә чә клә рдә н ү релгә н тә кыя (М. Галиев).

2. Бу — корбан чалу, корбан итеп сә дакә ө лә шү, ашка җ ыю кебек матур гадә тлә ргә кү чеп, дини йолаларга да кергә н (М. Галиев).

3. Ә леге ике халыкның һ ә рберсе — олы тарих һ ә м бай культура иясе (Р. Хә ким).

4. Син — Кара урман иясе, моң иясе (М. Галиев).

5. Бу — җ ирдә ге бернинди ганимә т-байлыкларга да алыштыргысыз илаһ и халә т (М. Галиев).

6. Ә нә уҗ ым басуы эчендә ге югары елгага сузылып утырган кечкенә авыл - Рушадның ә нисе тө плә нгә н авыл (М. Мә һ диев).

7. Тапмаган мал — тау чаклы (Ф. Хө сни).

8. Туган тел ул —

Ничә гасыр

Бездә н элек туган тел (З. Насыйбуллин).

 

II вариант

 

 

 

1. Шә рык халыкларында ризык ә зерлә ү, аны табынга чыгару - ә ллә нинди хикмә тле гадә тлә рне берлә штергә н, югары сә нгать дә рә җ ә сенә кү тә релгә н бә йрә м (М. Галиев).

  1. Гү зә лсең — син, матурсың — син, матурсың, матурларның матурыннан матурсың (Г. Тукай).

3. Бу — соң гы кү решү дип, кем уйлаган (М. Галиев).

4. Нечкә кыйгач кашлары — карлыгачның канат очы (Ш. Маннур).

5. Иң бә хетле чагың — бә хет турында уйламаган чак... (Ш. Галиев).

  1. Ул — халык мин сиң а ә йтим, ул — бала-чага (O. Еники).
  2. Туган тел ул —
  3. Бездә н соң да
  4. Яшә р ө чен туган тел (З. Насыйбуллин).
  5. Биргә нгә бише дә — кү п
  6. Алганга алтысы да — аз (Ф. Хө сни).

 



  

© helpiks.su При использовании или копировании материалов прямая ссылка на сайт обязательна.