40 — Мөьмин (Мөьмин) сүрәһе

(Зү мә р сү рә һ е 75 аяттан тора. Мә ккә лә ингә н. 71-73-се аяттарҙ а кә ферҙ ә р менә н мө ьминдә р ойошторғ ан халыҡ тө ркө мдә ренә н сү рә нең исеме килә. «Зү мә р» — тө ркө м, ө йө р, йә мғ ийә т мә ғ ә нә лә рен эсенә алғ ан һ ү ҙ. )

Бисмиллә һ ир-рахмә ә нир-рахиим.

1. Был Китап ғ иззә т һ ә м хикмә т эйә һ е Аллаһ тарафынан индерелде. (2) (Рә сү лем) шө бһ ә һ еҙ, был Китапты һ иң ә Хә ҡ иҡ ә т булараҡ индерҙ ек. Шуғ а кү рә, һ ин динде (ихлас) тот. Аллаһ ризалығ ы ө сө н ғ ибә ҙ ә т ҡ ыл. (3) Аң бул! Паҡ дин бары тик Аллаһ тан ғ ына килә. Уны инҡ ар итеп, ү ҙ ҙ ә ренә башҡ а дуҫ тар (уйҙ ырма Илаһ тар) эҙ лә п табыусылар:

— Беҙ ҙ е Аллаһ ҡ а яҡ ынайтһ ындар, тип кенә беҙ уларғ а табынабыҙ, ҡ оллоҡ итә беҙ, - тип ә йтә лә р. Дө рө ҫ ө шул, Аллаһ (мө ьминдә р менә н кә ферҙ ә р араһ ындағ ы бә хә сте) ахырына еткереп хө кө м сығ арасаҡ. Шик юҡ, Аллаһ ялғ ансы һ ә м инҡ арсыларҙ ы тура юлғ а баҫ тырмаҫ.

4. Ә гә р Аллаһ берә й ул телә һ ә ине, һ ис шикһ еҙ, ул Ү ҙ е яралтҡ андарҙ ан береһ ен һ айлап алғ ан булыр ине. Ул шул эштә рҙ ә н ө ҫ тө н. Ул — берә ү генә. Ул — сикһ еҙ ҡ ө ҙ рә т эйә һ е. (5) Аллаһ кү ктә рҙ е һ ә м Ерҙ е Хә ҡ иҡ ә т булараҡ яралтты. Тө ндө кө нгә ялғ ай (был фасылда тө н оҙ ая). Кө ндө тө нгә ҡ атыштыра (был фасылда кө н оҙ ая). Ҡ ояш һ ә м Айҙ ы ә мерендә тота. Уларҙ ың һ ә ммә һ е лә билгелә нгә н ваҡ ытҡ а саҡ лы йө ҙ ө п йө рө р.

Аң бул! Аллаһ һ ә р нә мә нә н ө ҫ тө н һ ә м сикһ еҙ мә рхә мә тле.

6. Ул һ еҙ ҙ е бер йә ндә н (Ә ҙ ә мдә н) ү рсетте. Һ уң ынан унан ҡ атынын яралтты. Һ еҙ ҙ ең ө сө н мал-тыуарҙ арҙ ан һ игеҙ пар индерҙ е. Һ еҙ ҙ е ә сә лә регеҙ ҙ ең ҡ арынында ө с ҡ ат ҡ араң ғ ылыҡ эсендә яралтып, бү тә н рә ү ештә ргә керетеп, донъяғ а сығ арҙ ы. Раббығ ыҙ булғ ан Аллаһ шулай ҡ ыла. Бө тө н мө лкә т-байлыҡ Уныҡ ы ғ ына. Аллаһ тың Ү ҙ енә н башҡ а (Илаһ и ҡ ө ҙ рә ткә эйә һ ә м) Тә ң ре булырҙ ай һ ис бер кем юҡ. Шулай булғ ас, нисек итеп һ еҙ Хә ҡ иҡ ә ттә н йө ҙ сө йө рә һ егеҙ?

(«Аналыҡ ө с ҡ атлы була: ҡ орһ аҡ, аналыҡ, яралғ ыны тө рө п алғ ан элпә - һ уң ғ ылыҡ. Бү тә н рә ү ештә ргә керетеп: ир кешенең енес орлоғ о ҡ атын аналығ ына кереп, ҡ атындың тоҡ ом орлоғ о менә н ҡ ушылыуынан алып, тыуғ анына саҡ лы арала яралғ ы бер нисә рә ү еш алып ү ҫ ә. Һ игеҙ януар, дү рт пар: дө йә, һ ыйыр, һ арыҡ, кә зә ». Хә сә н Чантай тә фсиренә н. )

7. Кә ферлек итергә телә һ ә геҙ, ә лбиттә, ихтыярығ ыҙ: Аллаһ һ еҙ гә мохтаж тү гел. Шулай ҙ а Ул бә ндә лә ренең кә ферлегенә риза тү гел. Шө кө р итә сә к булһ ағ ыҙ, тө кө рө гө ҙ ү ҙ файҙ ағ ыҙ ғ а булыр, Аллаһ һ еҙ ҙ ә н риза ҡ алыр. Башҡ а кешенең гө наһ тарын һ ис кем ү ҙ ө ҫ тө нә ала алмаҫ. Ахырҙ а барсағ ыҙ ҙ ың да ҡ айтарылышы бары тик Аллаһ ҡ а булыр. Донъяла нимә ҡ ылдығ ыҙ, барыһ ы тураһ ында да Аллаһ һ еҙ гә Ү ҙ е ә йтер. Кү ң елегеҙ ҙ ә ниндә й уйҙ ар йә шерелгә нен дө рө ҫ ө менә н белеп тороусы — Аллаһ Тә ғ ә лә.

8. Берә й ҡ ыйынлыҡ килһ ә, кеше бө тө н барлығ ы менә н баш эйеп, Аллаһ ҡ а ялбара башлай. Һ уң ынан уғ а (Аллаһ тан) берә й ниғ мә т бирелһ ә (бә лә нә н ҡ отолһ а), элеккеге кеү ек, ул ялбарғ андарын онота. Башҡ аларҙ ы ла Аллаһ юлынан сығ арыр ө сө н Аллаһ ҡ а тиң дә р эҙ лә й башлай. (Эй, Мө хә ммә д) уларғ а ә йт һ ин:

— Кә ферлегең менә н бер аҙ лә ззә тлә н! Ә ммә һ ин барыбер ут эсендә ҡ аласаҡ һ ың, — тип.

9. Ә хирә т кө нө нә н ҡ урҡ ҡ ан, Раббының рә хмә тен ө мө т итеү се, тө нгө сә ғ ә ттә рҙ ә сә ждә гә киткә н, аяҡ ү рә баҫ ып намаҙ уҡ ығ ан, ғ ибә ҙ ә т ҡ ылғ ан кеше (инҡ арсы) менә н бер тү гелдер, бит? Ә йт һ ин уларғ а:

— Белгә н менә н белмә гә н бер булырмы? Бары тик саф аҡ ыл эйә лә ре генә был Хә ҡ иҡ ә ткә тө шө нө р, — тип. (10) (Эй, Рә сү лем) ә йт һ ин:

— Иманлы кешелә р! Раббығ ыҙ ҙ ан ҡ урҡ ығ ыҙ. Был донъяла изгелек ҡ ылғ андар ө сө н (йә ннә ттә р) ниғ мә ттә р бар. Аллаһ тың ерҙ ә ре бик киндер. Бары тик сабыр иткә ндә ргә генә бихисап ә жерҙ ә р буласаҡ. (11) Ә йт һ ин:

— Мин Аллаһ ҡ а, уның диненә ихлас инаныусы булараҡ, ғ ибә ҙ ә т ҡ ылырғ а тә ҡ дирлә ндем, — тип. (12) Ә йт һ ин:

— (Ө ммә темдә ) иң беренсе мосолмандарҙ ың береһ е булыу миң ә тә ҡ дир ителде, тип. (13) Ә йт һ ин:

— Раббығ а ҡ аршы мин баш кү тә рһ ә м, хаҡ тыр, бө йө к Кө ндө ҡ аты ғ азапҡ а дусар буласаҡ мын, — тип. (14, 15) Ә йт һ ин:

— Мин динемдә ихлас кеше булараҡ, бары тик Аллаһ ҡ а ғ ына ғ ибә ҙ ә т ҡ ылам, — тип. — Инде һ еҙ Уны инҡ ар итеп, телә гә негеҙ гә табынаһ ығ ыҙ.

Ә йт һ ин:

— Хаҡ тыр, юғ алтыуҙ арғ а дусар булғ андар Ҡ иә мә т кө нө ндә лә ү ҙ ҙ ә рен һ ә м яҡ ындарын да юғ алтыуҙ арғ а дусар итә сә к. Аң булығ ыҙ! Был бик тә хә тә р ҡ айғ ы булыр. (16) Уларҙ ың ө ҫ тө ндә уттан яһ алғ ан тү шә мдә р, аҫ тарында уттан яһ алғ ан иҙ ә ндә р булыр. Бына, Аллаһ шулай итеп ҡ урҡ ыта. Ә й, бә ндә лә рем! Гө наһ ҡ ылыуҙ ан ҡ урҡ ығ ыҙ, зинһ ар.

17. Тағ уттан (шайтандан, боттар һ ә м һ ындарҙ ан) ҡ асып, Аллаһ ҡ а йү нә лгә ндә р ө сө н бер һ ө йө нө с (йә ннә т һ ә м шундағ ы ниғ мә ттә р) бар. Шулай булғ ас, тоғ ро бә ндә лә ремдә н (һ еҙ гә йә ннә т баҡ салары буласаҡ, тип) һ ө йө нсө ал. (18) Улар һ ү ҙ гә (китаптарғ а) ҡ олаҡ һ алыусылар һ ә м уның да иң татлыһ ына (Ҡ ө ръә нгә ) иғ тибар итеү селә р. Бына шулар Аллаһ ҡ а тура юл тапҡ ан кешелә р булыр. Бына шулар саф аҡ ыл эйә лә ре инде. (19) Ү ҙ енә хас яза хө кө мө сығ арылғ ан һ ә м утҡ а ташланғ ан гө наһ лыны ҡ отҡ арырғ а һ ин алыныр инең ме (Мө хә ммә д)? (20) Раббы ғ азабынан ҡ урҡ ҡ андар ө сө н береһ е ө ҫ тө нә икенсеһ е ҡ оролғ ан биналар булыр, аҫ тарынан йылғ алар ағ ып тора торғ ан зиннә тле урындар ә ҙ ерлә нгә н. Былар — Аллаһ вә ғ ә ҙ ә иткә н ниғ мә ттә р. Ул бер ҡ асан да вә ғ ә ҙ ә һ ен боҙ маҫ. (21) Кү реп тораһ ың бит, Аллаһ Кү ктә н ямғ ыр яуҙ ырҙ ы. Уны ерҙ ә ге шишмә лә ргә йү нә лтте. Һ уң ынан тө рлө -тө рлө тө ҫ тә ге игендә р ү ҫ терҙ е. Унан һ уң улар ҡ орой, һ ап-һ ары була. Унан һ уң улар кибеп бө тә. Шик юҡ, был эштә рҙ ә аҡ ылы булғ андар ө сө н һ абаҡ тар бар. (22) Берә й бә ндә һ енең кү ң ел тә ҙ рә һ ен асып, Аллаһ Ислам нуры индерһ ә, ул кеше Раббының нуры эсендә ҡ алыр. Аллаһ ты зикер итә алмаҫ лыҡ булып, кү ң елдә ре ҡ атҡ андарғ а яҙ ыҡ тар (ҡ айғ ылар) булыр. Кө н кеү ек асыҡ, улар тура юлдан яҙ ып, аҙ ашҡ ан.

23. Һ ү ҙ ҙ ә рҙ ең иң татлыларын (аяттарҙ ы) бер-береһ енә ауаздаш итеп, Аллаһ бер Китап итеп тупланы һ ә м (бү леп-бү леп) индерҙ е. (Ҡ ө ръә нде уҡ ығ анда) Раббығ а тә рә н мө хә ббә т тә рбиә иткә н кешелә рҙ ең тә ндә ре сымырҙ ап (ҡ алтырап) китер, шунан һ уң уларҙ ың тә ндә ре лә, кү ң елдә ре лә (миһ ырбан тулып) Аллаһ ҡ а йү нә лер. Бына ошо Китап Аллаһ кү ндергә н рә һ бә рҙ ер; (рә һ бә р — етә ксе, юлбашсы). Ул (ошо Ҡ ө ръә н менә н) телә гә н кешеһ ен тура юлғ а кү ндерер. Аллаһ юлдан яҙ ҙ ырғ ан кешене бер кем дә тура юлғ а алып сығ а алмаҫ. (24) Ҡ иә мә т кө нө ндә йө ҙ ө менә н ғ азаплы уттан ҡ асырырғ а телә гә н кеше (менә н сауаплы кеше) бер булырмы? Ул залимдарғ а:

— Ҡ ылмыштарына кү рә, язаһ ын да татығ ыҙ, — тип ә йтерҙ ә р.

25. Уларҙ ан элек йә шә гә ндә р (пә йғ ә мбә рҙ ә рҙ е ялғ ансығ а сығ арҙ ы һ ә м иҫ кә ртмә гә н ерҙ ә н уларғ а яза килде. (26) Шулай итеп, Аллаһ уларғ а был донъяла уҡ язаһ ын татыттырҙ ы. Ә хирә т ғ азабы унан да хә тә рерә к буласаҡ. Их, улар шуны алдан уҡ белгә н булһ а ине! (27) Хаҡ тыр, ө гө т алһ ындар тип, Ҡ ө ръә ндә кешелә ргә һ ә р тө рлө ғ ибрә тле миҫ алдар килтерҙ ек. (28) (Гө наһ тарҙ ан) һ аҡ ланһ ындар тип, мө кә ммә л ғ ә рә п телендә Ҡ ө ръә н индерҙ ек.

29. Аллаһ ике ҡ ол тураһ ында миҫ ал килтерә. Ҡ олдарҙ ың береһ е ү ҙ -ара дуҫ булмағ ан кү п хужағ а хеҙ мә т итә икә н. (Ҡ айһ ыһ ының ә мерен ү тә ргә белмә йенсә, йомошто башҡ ара алмай ҡ ала һ ә м ү ҙ енә шелтә ала. ) Икенсеһ енең хужаһ ы берә ү генә, ти. (Уныһ ы хужаһ ының ә мерен еренә еткереп ү тә й һ ә м гел маҡ тала икә н. ) Ике ҡ ол бер тигеҙ булырмы? (Кү п хужалыһ ы мө шрик хә лендә. Бер хужалыһ ы мө ьмин хә лендә. Мө шриктә р кү п Илаһ тарғ а табына. Мө ьминдә р иһ ә бер Аллаһ ҡ а ҡ оллоҡ итә. ) Аллаһ ҡ ына маҡ тауғ а лайыҡ. Лә кин уларҙ ың кү беһ е был турала белмә й.

30. (Мө хә ммә д) һ ин, һ ис шикһ еҙ, ү лә сә кһ ең, улар ҙ а ү лә сә к. (31) Ахырҙ а, һ ис шикһ еҙ, һ еҙ ҙ ә Ҡ иә мә т кө нө ндә Раббығ ыҙ ҙ ың хозурына килеп баҫ асаҡ һ ығ ыҙ. (32) Аллаһ ҡ а ҡ аршы ялғ ан уйҙ ырғ ан, ү ҙ енә китерелгә н (Ҡ ө ръә нде) ялғ анғ а сығ арғ ан залимдан да залим кем барҙ ыр? Кә ферҙ ә рҙ ең урындары йә һ ә ннә мдә булмай, ҡ айҙ а булһ ын!

33. Дө рө ҫ лө ктө алып килгә н һ ә м уны тә ҡ дир итеү се кешелә р ҙ ә бар. Яманлыҡ ҡ ылыуҙ ан ваз кискә н тә ҡ ү ә кешелә р бына шулар була инде. (34) Улар ө сө н Раббы янында һ ә р нә мә ү ҙ ҙ ә ре телә гә нсә мул булыр. Изгелек ҡ ылғ андарҙ ың бү лә ге бына шул булыр. (35) Шулай итеп, Аллаһ уларҙ ың (фани донъяла) йә шә гә н ваҡ ытта ҡ ылғ ан яман эштә рен дә ҡ аплаясаҡ. Ҡ ылғ ан изгелектә ренең иң яҡ шыларын ғ ына һ айлап, уларҙ ы бү лә ктә р.

36. Ү ҙ енең илсеһ ен (Пә йғ ә мбә рҙ е) һ аҡ лар-яҡ лар ө сө н Аллаһ ү ҙ е етмә йме ни? Һ ине башҡ а (уйҙ ырма Илаһ )тар менә н ҡ урҡ ыталар. Аллаһ юлдан яҙ ҙ ырғ ан кешене бер кем дә туры юлғ а ҡ айтара алмаҫ.

37. Аллаһ берә йһ ен тура юлғ а баҫ тырһ а, уны берә ү ҙ ә юлдан яҙ ҙ ыра алмаҫ. Мотлаҡ ҡ ө ҙ рә т эйә һ е һ ә м (дошмандарҙ ан) ү с ҡ айтарыусы — Аллаһ Тә ғ ә лә тү гелме ни?

38. Хаҡ тыр, уларҙ ан:

— Кү ктә рҙ е һ ә м Ерҙ е кем юҡ тан бар итте? — тип һ ораһ аң, ә лбиттә:

— Аллаһ бар итте, — тип ә йтерҙ ә р. Ә йт һ ин уларғ а:

— Шулай булғ ас, ә йтегеҙ ә ле: Аллаһ миң ә берә й тө рлө зарар ҡ ылырғ а телә һ ә, Аллаһ ты инҡ ар итеп, табынғ андарығ ыҙ Ул биргә н зарарҙ ан ҡ отҡ ара аласаҡ мы? Йә ки Аллаһ миң ә рә хмә т ә йлә һ ә, улар Уның рә хмә тен юҡ ҡ а сығ ара аламы? — тип һ ора. Ә йт һ ин уларғ а:

— Миң ә (ярҙ ам итергә, мине һ аҡ ларғ а) Аллаһ етә р, — тип. Тә ү ә ккә л итеү селә р бары тик Уғ а инанып, һ ыйыналар.

39. Ә йт һ ин:

— Ә й, халҡ ым, һ еҙ ү ҙ хә жә тегеҙ сә ҡ ылығ ыҙ, мин ү ҙ яйыма эш башҡ арырмын, — тип. Оҙ аҡ ламай барыһ ын да белерһ егеҙ: (40) ү ҙ ен рисуай итә сә к ғ азап кемгә килә сә к, сикһ еҙ ғ азап кемгә буласаҡ?

41. Хаҡ тыр, Беҙ ул Китапты кешелә ргә файҙ а булһ ын ө сө н, Хә ҡ иҡ ә т булараҡ, һ иң ә индерҙ ек. Кем тура юлғ а баҫ ырғ а ихтыяр итә, был уның ү ҙ файҙ аһ ына. Кем юлдан яҙ ырғ а телә й, уның да ү ҙ зарарына булыр. Һ ин (Мө хә ммә д уларҙ ы ирекһ еҙ лә п, дингә кертеү се) вә кил тү гелһ ең.

42. Аллаһ кеше ү лгә ндә уның йә нен алыр. Иҫ ә ндә р йоҡ лағ анда, Аллаһ уларҙ ың рухын ү ҙ енә алып торор. Шулай итеп, ү лемгә хө кө м ителгә ндә рҙ ең рухын ү ҙ янында ҡ алдырыр. Йоҡ олағ ыларҙ ың йә нен мә ғ лү м бер ваҡ ытҡ а саҡ лы тә ндә ренә кире ҡ айтарып торор. Шик юҡ, фекер йө рө тө ү селә р ө сө н бында ҡ ә тғ и ғ ибрә ттә р бар.

43. Ә ллә һ уң улар ү ҙ ҙ ә ренә шә фә ғ ә тсе итеп Аллаһ тан башҡ аларҙ ы ялланылармы? Ә йт һ ин:

— Бер нә мә гә лә кө стә ре етмә гә н килеш һ ә м аҡ ылдары етешле булмаһ а ла мы? — тип (44) Ә йт һ ин:

— Бө тө н шә фә ғ ә т — Аллаһ хозурында. Кү ктә р һ ә м Ерҙ ә ге бө тө н милек — Уныҡ ылыр. Барыбер бө тө нө гө ҙ ҙ ә Уның хозурына ҡ айтарыласаҡ һ ығ ыҙ. (45) Аллаһ тың бар икә нлеге тураһ ында һ ө йлә гә ндә, Ә хирә т кө нө нә инанмағ андарҙ ың йө рә ктә ре жыу итеп китә. Аллаһ тан башҡ а (бот)тарҙ ың исеме телгә алынғ анда, уларҙ ың йө ҙ ҙ ә ре яҡ тыра. (46) Ә йт һ ин:

— Ә й, кү ктә рҙ е һ ә м Ерҙ е яралтҡ ан, йә шерелгә ндә рҙ е лә, йә шерелмә гә ндә рҙ е лә белеү се Аллаһ, бә ндә лә рең араһ ында бә хә с сә бә псеһ е булғ ан нә мә лә рҙ е Ү ҙ ең асыҡ лап бирерһ ең, — тип. (47) Ерҙ ә ге бө тө н байлыҡ ҡ а улар хужа булып, тағ ын шул ҡ ә ҙ ә р байлыҡ улар ҡ улына керһ ә лә, Ҡ иә мә т кө нө ндә ге ғ азаптарҙ ан ҡ отолор ө сө н шул байлыҡ ты ла улар ҡ ыҙ ғ анып тормаҫ ине (лә кин ул байлыҡ уларғ а файҙ а килтермә ҫ ). Аллаһ уларҙ ың баштарына ла килеп ҡ арамағ ан язалар бирер. (48) Уларҙ ың (донъяла) ҡ ылғ ан яманлыҡ тары (Ҡ иә мә т кө нө ндә ) уртағ а сығ асаҡ, кө лкө гә сығ арғ ан нә мә лә ре ү ҙ ҙ ә рен ҡ амап аласаҡ. (49) Берә й ҡ ыйын хә лдә ҡ алһ а, кеше Беҙ ҙ е ярҙ амғ а саҡ ыра. Һ уң ынан ү ҙ енә Беҙ ҙ ә н ниғ мә т-муллыҡ килһ ә:

— Был миң ә бары тик ү ҙ емдең (булдыҡ лылығ ым) белемем арҡ аһ ында ғ ына килде, — ти. Дө рө ҫ, был бары тик һ ынап ҡ арау ғ ына. Лә кин уларҙ ың кү беһ е был турала белмә й. (50) Уларҙ ан элек йә шә гә ндә р ҙ ә шулай һ ө йлә й ине. Лә кин ҡ аҙ анғ ан байлыҡ тары ү ҙ ҙ ә ренә (Ҡ иә мә ттә ) файҙ а килтермә ҫ. (51) Ҡ ылғ ан яуызлыҡ тары уларҙ ы язағ а ирештерҙ е. Хаттин ашыусыларҙ ың (сиктә рҙ е уҙ ғ андарҙ ың ) ҡ ылғ ан яманлыҡ тары ү ҙ ҙ ә ренең башына тө шә сә к. Был мә сьә лә лә Аллаһ ты меҫ кен хә лдә ҡ алдырып, Уғ а ҡ амасаулай алмаҫ һ ығ ыҙ. (52) Ү ҙ е ихтыяр иткә н бә ндә һ енә Аллаһ ризыҡ ты мул бирер, телә мә гә ненең ризығ ын киҫ ер. Улар шуны ла белмә йҙ ә рме? Шик юҡ, иман килтергә ндә р ө сө н бында ғ ибрә ттә р бар. (53) Ә йт һ ин:

— Һ ә й, ү ҙ нә фселә ре (ҡ омһ оҙ лоҡ тары) арҡ аһ ында хаттин ашҡ андар (сиктә рҙ е уҙ ғ андар)! Аллаһ тың рә хмә тенә н ө мө т ө ҙ мә геҙ. Аллаһ (тә ү бә иткә н) барса гө наһ лыларҙ ы ярлыҡ аусы. Хаҡ тыр, Ул сикһ еҙ ярлыҡ аусы, хә тһ еҙ мә рхә мә тле. (Лә кин был: һ уң ынан тә ү бә итермен, тип аҙ ғ ынлыҡ ҡ ылып, хаттин ашарғ а ярай, тигә н һ ү ҙ тү гел. Аллаһ барыһ ын да кү реп, белеп тора. )

54. Һ еҙ гә ғ азап килеп тө шкә нсегә ҡ ә ҙ ә р Раббығ а йү нә легеҙ. Уғ а тә слим ҡ ылығ ыҙ, (ваҡ ытында тә ү бә итмә һ ә геҙ ) һ уң ынан һ еҙ гә ярҙ ам булмаҫ. (55) Һ еҙ, кө тмә гә ндә, һ ис уйламағ ан яҡ тан башығ ыҙ ғ а яза килеп тө шкә нсегә ҡ ә ҙ ә р Раббығ ыҙ һ еҙ гә индергә ндә ренә н иң яҡ шыһ ына — Ҡ ө ръә нгә эйә регеҙ.

56. —Аллаһ алдында хаттин ашҡ ан ғ ә мә лдә рем ө сө н мин ү кенә м, миң ә яҙ ыҡ тар (ҡ айғ ы) булһ ын. Ысындан да, мин (динде, Ҡ ө ръә нде) мә схә рә итеп кө лгә ндә р араһ ында инем, — тип ү кенерлек булмаһ ын. (57, 58) Йә ки:

—Аллаһ мине тура юлғ а баҫ тырғ ан булһ а, ә лбиттә, (гө наһ ҡ ылыуҙ ан) һ аҡ ланғ ан булыр инем, — тип йә ки ғ азапты кү ргә с тә: — Их, донъяғ а кире ҡ айта торғ ан булһ а, мин гел изгелек кенә ҡ ылыр инем, — тип ҡ айғ ырырлыҡ булмаһ ын. (59) (Эй, кә фер, донъяғ а кире ҡ айтыу булмаҫ. ) Аяттарым һ иң ә килде. Һ ин уларҙ ы ялғ анғ а сығ арҙ ың. Тә кә ббер инең һ ә м инҡ арсыларҙ ан булдың.

60. (Эй, Мө хә ммә д) Аллаһ хаҡ ында ялғ ан һ ө йлә гә ндә рҙ ең йө ҙ ҙ ә ре Ҡ иә мә т кө нө ндә ҡ ап-ҡ ара булғ анын кү рерһ ең. Маһ айғ андарҙ ың урыны йә һ ә ннә м тү гелме?

61. Аллаһ саф-ихлас мө ьминдә рҙ е (Ҡ иә мә ттә ) ҡ отҡ арыр. Уларғ а һ ис бер бә лә килтермә ҫ. Мө ьминдә ргә (Ҡ иә мә ттә ) ҡ айғ ы ирешмә ҫ.

62. Аллаһ барса нә мә не юҡ тан бар итеү се — яралтыусы. Аллаһ һ ә р нә мә менә н Ү ҙ е телә гә нсә идара итә. (63) Кү ктә рҙ ең һ ә м Ерҙ ең сер асҡ ыстары бары тик Уның хозурында. Аллаһ тың аяттарын инҡ ар итеү селә р бар. Бына шулар инде хә тә р юғ алтыуҙ арғ а дусар кешелә р. (64) Ә йт һ ин:

— Ә й, наҙ андар! Һ еҙ Аллаһ тан башҡ а нә мә лә ргә ҡ оллоҡ итеү емде телә йһ егеҙ ме? — тип. (65) (Мө хә ммә д) хаҡ тыр, һ иң ә лә, һ инә н элек килгә ндә ргә лә шулай уахи ителде:

— Шикһ еҙ, ә гә р ҙ ә Аллаһ ҡ а тиң һ анап, башҡ ағ а табынһ аң, ҡ ылмыштарың, һ ис шикһ еҙ, бушҡ а китер һ ә м һ ин юғ алтыуҙ арғ а мә хкү м булырһ ың. (66) Ә йе, һ ин бары тик бер Аллаһ ҡ а ғ ына бойһ он һ ә м шө кө р итеү селә рҙ ә н бул. (67) Улар (мө шриктә р) Аллаһ ты ысыны менә н танып бө тө рмә нелә р. Ҡ иә мә т кө нө ндә бө тө н Ер йө ҙ ө Уның ҡ арамағ ында булыр. Кү ктә р Уның ҡ ө ҙ рә те менә н (ҡ ағ ыҙ кеү ек итеп) тө рө лө р. Аллаһ мө шриктә рҙ ең уйҙ ырма тә ң релә ренә н бө йө к һ ә м кә мселекһ еҙ.

68. Сур борғ оһ она ө рө лгә с, Аллаһ иҫ ә н ҡ алдырырғ а телә гә ндә рҙ ә н башҡ аһ ы, кү ктә рҙ ә һ ә м Ерҙ ә нимә булһ а — барсаһ ы ү лә сә к, юҡ ҡ а сығ асаҡ. Бер аҙ ҙ ан тағ ын икенсе тапҡ ыр Сурғ а ө рө лгә с, ни кү ҙ ҙ ә регеҙ менә н кү рерһ егеҙ, уларҙ ың (ү лгә ндә рҙ ең ) барыһ ы ла аяҡ ҡ а баҫ ып, ҡ арап-кө тө п торорҙ ар.

(«Беренсе тапҡ ыр Сурғ а ө рө лгә с, иҫ ә н ҡ ала торғ андар: Жә браил фә рештә, Исрафил фә рештә, Ғ азраил фә рештә һ ә м Ғ ә реш хеҙ мә ткә рҙ ә ре, тағ ын йә ннә т ҡ апҡ аһ ында һ аҡ та тороусы ридуан фә рештә лә ре, йә ннә ттең хазинаһ ын һ аҡ лаусы Мә лик, йә һ ә ннә м һ аҡ сылары — зобаниҙ ар. Сурғ а беренсе ө рө лгә ндә был донъялағ ы тереклек бө тә. Икенсе тапҡ ыр ө рө лгә с, яң ынан терелеү, теге донъя тормошо башлана».

Хә сә н Чантай тә фсиренә н. )

69. Мә хшә р ере Раббының нуры менә н яҡ тыртылыр. Китап (ғ ә мә л дә фтә ре) майҙ анғ а ҡ уйылыр. Пә йғ ә мбә рҙ ә р һ ә м шаһ иттар килтерелер. Ғ ә ҙ ел хө кө м башланыр. Бер кемгә лә хаҡ һ ыҙ лыҡ ҡ ылынмаҫ. (70) Ғ ә мә ленә кү рә, һ ә р кем теү ә л ә жерен алыр. Уларҙ ың нимә ҡ ылғ андарын Аллаһ бик яҡ шы белә.

71. Иманһ ыҙ ҙ ар иһ ә, тө ркө м-тө ркө м булып, йә һ ә ннә мгә ҡ ыуылыр. Ниһ айә т, килеп етеү гә ү к (тамуҡ тың ) ҡ апҡ алары асылып китер. Зобаниҙ ар (йә һ ә ннә м һ аҡ сылары) уларҙ ан:

— Һ еҙ ҙ ең аранан сыҡ ҡ ан, һ еҙ гә Раббының аяттарын уҡ ып биргә н һ ә м бө гө н бында ҡ ауышасағ ығ ыҙ ҙ ы киҫ ә теп ҡ уйғ ан пә йғ ә мбә рҙ ә р һ еҙ гә килмә неме ни? — тип һ орарҙ ар.

— Ә йе, килгә ндә р ине, — тип ә йтерҙ ә р.

Кә ферҙ ә ргә вә ғ ә ҙ ә ителгә н ғ азап инде дө рө ҫ кә сыҡ ты. (72) Уларғ а:

— Эсендә мә ң ге ҡ аласаҡ йә һ ә ннә мдең ҡ апҡ аһ ынан керегеҙ! — тип ә йтелер. Маһ айғ ан тә кә бберҙ ә рҙ ең урыны бик тә хә тә р урын.

73. Раббығ а ризаһ ыҙ лыҡ белдерергә ҡ урҡ ҡ андар иһ ә тө ркө м-тө ркө м булып, йә ннә ткә керер. Ҡ апҡ анан кергә ндә уларғ а һ аҡ сылар ә йтер:

— Сә лә м һ еҙ гә! Саф-пак килеш килдегеҙ. Инде мә ң гегә ҡ алыр ө сө н ожмахҡ а керегеҙ, - тип ә йтерҙ ә р. (74) Улар:

— Беҙ гә биргә н антына тоғ ро ҡ алғ ан һ ә м беҙ ҙ е телә гә н урыныбыҙ ғ а ултыртасаҡ, беҙ ҙ е йә ннә ткә вә риҫ ҡ ылғ ан Аллаһ ҡ а — дан! — тип ә йтерҙ ә р. Изгелек ҡ ылғ андарҙ ың ә жере ни ҡ ә ҙ ә р гү зә лдер.

75. Фә рештә лә рҙ е кү рерһ ең. Улар Раббығ а маҡ тау менә н тә сбих ә йтер ө сө н, Ғ ә реште уратып алғ ан булыр. Кешелә р араһ ында ғ ә ҙ ел хө кө м тамам! Ғ ә лә мдә рҙ ең Раббыһ ы булғ ан Аллаһ ҡ а — дан! Ә лхә мдү лиллә һ и Раббыл ғ ә лә мин!

40 — Мө ьмин (Мө ьмин) сү рә һ е

(Мө ьмин сү рә һ е 85 аяттан тора. Мә ккә лә ингә н. 56, 57 - се аяттары Мә ҙ инә лә ингә н).

Бисмиллә һ ир-рахмә ә нир-рахиим.

1. Ха. Мим. (2, 3) Был Китап һ ә р ваҡ ыт ең еү се, барыһ ын да белеү се, гө наһ тарҙ ы ярлыҡ аусы, тә ү бә лә рҙ е ҡ абул итеү се, ғ азабы — хә тә р, бә рә кә те — мул Аллаһ тарафынан индерелде. Унан башҡ а (Илаһ и ҡ ө ҙ рә ткә эйә һ ә м) Тә ң ре булырҙ ай һ ис бер кем юҡ. Ҡ айтарылыш фә ҡ ә т Уның хозурына. (4) Инҡ арсыларҙ ан башҡ а һ ис кем Аллаһ тың аяттары хаҡ ында шик белдереп бә хә слә шмә ҫ. Шә һ ә рҙ ә рҙ ә ге (кә ферҙ ә рҙ ең рә хә т муллыҡ та) йә шә йештә ре һ ине ҡ ыҙ ыҡ тырмаһ ын. (Уларҙ ың байлығ ына, сауҙ алағ ы уң ыштарына алданма. )

5. Уларҙ ан элек Нухтың ҡ ә ү еме, уларҙ ан һ уң йә шә гә н (Ғ ә д, Сә мү д, Лут) халыҡ тары ла (пә йғ ә мбә рҙ ә рен) ялғ ансығ а сығ арғ ан ине. Уларҙ ың һ ә р ө ммә те ү ҙ пә йғ ә мбә рҙ ә рен харап итер ө сө н, мә керле тоҙ аҡ тар ҡ орҙ о. Ялғ анды Хә ҡ иҡ ә ттә н ө ҫ тө н сығ арыр ө сө н, гел һ уғ ышып торҙ олар. Нә тижә лә, Мин дә уларҙ ы тотоп алдым (да һ ә лә к иттем). Ана, ҡ ара! Минең ғ азабым уларғ а нисек хә тә р булып тө штө. (6) Аллаһ тың:

— Инҡ арсылар, һ ис шикһ еҙ, йә һ ә ннә м ә һ еле буласаҡ, - тигә н һ ү ҙ е хаҡ булып сыҡ ты. Улар йә һ ә ннә м ә һ еле булды.

7. Ғ ә реш(тең мә шә ҡ ә тле) эштә рен ү ҙ ө ҫ тә ренә алғ ан, Ғ ә реш тарафындағ ылар (фә рештә лә р) Раббығ а мә дхийә уҡ ыйҙ ар һ ә м тә сбих ә йтә лә р. Аллаһ ҡ а инаналар.

— Йә, Раббыбыҙ, һ инең рә хмә тең һ ә м ғ илемең һ ә р нә мә не солғ ап алғ ан. Шулай булғ ас, тә ү бә иткә ндә рҙ е һ ә м Һ инең юлың а йү нә лгә ндә рҙ е ярлыҡ а. Уларҙ ы йә һ ә ннә м ғ азабынан ҡ отҡ ар! (8) Раббыбыҙ, уларҙ ы ла, уларҙ ың аталарын да, ҡ атындарын да, нә ҫ елдә рендә ге изгелек ҡ ылғ андарҙ ы ла ү ҙ ҙ ә ренә вә ғ ә ҙ ә иткә н Ғ ә ден йә ннә ттә ренә керт. Һ ис шик юҡ, Һ ин һ ә р саҡ ең еү се һ ә м хаким булдың. (9) Уларҙ ы һ ә р тө рлө яманлыҡ ҡ ылыуҙ арҙ ан һ аҡ ла. Гө наһ тарҙ ан һ аҡ лаһ аң, хаҡ тыр, ул Кө ндө (Ҡ иә мә ттә ) улар рә хмә тең ә ирешер. Был улар ө сө н иң оло ҡ отолош һ ә м Сә ғ ә дә ткә ирешеү булыр ине.

10. Инҡ арсыларғ а былай ә йттелә р:

— Аллаһ тың ғ азабы, хаҡ тыр, һ еҙ ҙ ең ү ҙ егеҙ гә булғ ан бө гө нгө нә фрә тегеҙ ҙ ә н хә тә рерә к. Һ еҙ ҙ е иман килтерергә ө ндә нелә р, лә кин һ еҙ баш тарттығ ыҙ.

11. Улар:

— Раббыбыҙ, беҙ ҙ е ике тапҡ ыр ү лтерҙ ең, ике тапҡ ыр терелттең. Беҙ ҙ ә гө наһ тарыбыҙ ҙ ы таныныҡ. Исмаһ ам, бер тапҡ ыр ғ ына булһ а ла (йә һ ә ннә мдә н) сығ ыу юлы бармы? — тип ә йтер.

(«Беренсе терелеү — тыуыу, икенсе терелеү —Ҡ иә мә ттә. Беренсе ү лем — ә сә ҡ арынындағ ы яралғ ының, йә нһ еҙ лек һ ә лә те, юҡ лыҡ. Икенсе ү лем — был донъянан китеү ». Хә сә н Чантай тә фсиренә н. )

12. Бындай яза һ еҙ гә шуның ө сө н бирелде: һ еҙ ҙ е бер Аллаһ ҡ а ғ ибә ҙ ә т ҡ ылырғ а ө ндә нелә р, һ еҙ инҡ ар иттегеҙ. Уғ а тиң тип, уртаҡ тарғ а табындығ ыҙ. Инде хә ҙ ер хө кө м бө йө ктә рҙ ә н-бө йө к Аллаһ ихтыярында. (13) Һ еҙ гә аяттарҙ ы кү рһ ә ткә н, һ еҙ ҙ ең ө сө н Кү ктә н ризыҡ индергә н — Улдыр. Аллаһ юлындағ ыларҙ ан башҡ алар был эштә рҙ ә н ғ ибрә т алмаҫ.

14. Йә геҙ, кә ферҙ ә рнең һ ушына китмә һ ә лә (кү рә алмаһ алар ҙ а), Аллаһ ҡ а һ ә м дингә ихласлыҡ менә н ғ ибә ҙ ә т ҡ ылайыҡ.

15. Юғ ары дә рә жә ле, Ғ ә рештең хужаһ ы Аллаһ, (Ҡ иә мә ттә ) ҡ ауышыу кө нө менә н ҡ урҡ ытыу ө сө н, ү ҙ е телә гә н ҡ олона уахи индерҙ е. (16) Ул Кө ндө улар ҡ ә берҙ ә ренә н ҡ убарылып, майҙ анғ а сығ ыр. Улар ҡ ылғ ан ғ ә мә лдә рҙ ең береһ е лә Аллаһ тан йә шеренеп ҡ ала алмаҫ.

— Был Кө ндә хө кө мдарлыҡ кем ихтыярында?

— Ҡ ө ҙ рә тле һ ә м берҙ ә н-бер Аллаһ хозурында! (17) Ул Кө ндө һ ә р кемгә ү ҙ е ҡ ылғ андарҙ ың ә жере бирелер. Был Кө ндө бер кемгә лә ғ ә ҙ елһ еҙ лек ҡ ылынмаҫ. Шө бһ ә һ еҙ, Аллаһ хө кө мө н тиҙ тотар. (18) Яҡ ынлашып килә торғ ан Кө н (Ҡ иә мә т) тураһ ында уларҙ ы киҫ ә теп тор. Шунда, утлы дә һ шә т эсендә уларҙ ың йө рә ктә ре боғ оҙ ҙ арына тығ ылыр. Залимдарҙ ың шунда дуҫ ы ла, һ ү ҙ енә ҡ олаҡ һ алырҙ ай шә фә ғ ә тсеһ е лә булмаҫ. (19) Аллаһ хыянатсыны кү ҙ ҡ арашынан уҡ таныр. Кү ң елдә рендә ге йә шертен телә ктә рен дә белеп торор. (20) Аллаһ ғ ә ҙ еллек менә н хө кө м итер. Уны инҡ ар итеп, табынғ ан нә мә лә ре бер ниндә й ҙ ә хө кө м сығ ара алмаҫ. Шик юҡ тыр, Аллаһ ысыны менә н ишетеп, кү реп тороусылыр. (21) Улар Ер йө ҙ ө ндә йө рө п тә, ә ү ә л йә шә гә н (гө наһ лы) халыҡ тарҙ ың нисек итеп һ ә лә к булғ андарын кү рмә нелә р (кү рһ ә лә р ҙ ә, ғ ибрә т алманылар). Юҡ һ а, улар Ер йө ҙ ө ндә ге ҡ оролмалары, һ арайҙ ары менә н быларынан кү пкә ө ҫ тө н һ ә м ҡ еү ә тле ине. Шулай ҙ а, Аллаһ уларҙ ы (гө наһ тарына кү рә ) язаланы. Уларҙ ы язаһ ынан ҡ отҡ арырғ а тырышҡ ан зат та булманы. (22) Сө нки пә йғ ә мбә рҙ ә р уларғ а ап-асыҡ аяттар-мө ғ жизә лә р алып килеп тә, улар инҡ ар итте. Аллаһ та уларҙ ы ғ азапҡ а дусар итте. Хаҡ тыр, Аллаһ — ҡ ө ҙ рә т эйә һ е, Уның ғ азабы бик тә хә тә р буласаҡ.

23, 24. Хаҡ тыр, Беҙ Мусаны мө ғ жизә лә ребеҙ һ ә м ап-асыҡ дә лилдә р менә н Фирғ ә ү енгә, Һ аманғ а, Ҡ арунғ а кү ндерҙ ек. Улар:

— Был шыр ялғ ансы һ ә м сихырсы, - тинелә р. (25) Муса Беҙ ҙ ең тарафтан ү ҙ ҙ ә ренә Хә ҡ иҡ ә тте алып килгә с, улар:

— Уғ а эйә реп, иман килтергә ндә рҙ ең ир улдарын нә ҫ еле менә н бергә ү лтерегеҙ, ҡ атындарын, ҡ ыҙ ҙ арын иҫ ә н ҡ алдырығ ыҙ, — тинелә р. Ә ммә кә ферҙ ә рҙ ең тоҙ ағ ы ғ ә мә лгә ашманы.

26. Фирғ ә ү ен:

—Ү ҙ ихтыярыма ҡ алдырығ ыҙ, Мусаны мин ү лтерә сә кмен. Ҡ отолаһ ы килһ ә, Аллаһ ына ялбарһ ын. Сө нки мин уның динебеҙ ҙ е ү ҙ гә ртеү енә н һ ә м Ер йө ҙ ө ндә фетнә сығ арыуынан ҡ урҡ ам, — тине.

27. Муса:

— Мин Хисап кө нө нә инанмағ ан һ ә р тә кә ббер кешенә н һ еҙ ҙ ең дә, минең дә Раббым булғ ан Аллаһ ҡ а һ ыйынам, — тине.

28. Фирғ ә ү ендең яҡ ындарынан булып та йә шерен рә ү ештә иман килтергә н бер ә ҙ ә м былай тине:

— Һ еҙ был ә ҙ ә мде: Раббым — Аллаһ тыр, тигә не ө сө н генә ү лтермә ксе булаһ ығ ыҙ мы? Гә рсә, ул һ еҙ гә Раббығ ыҙ ҙ ан ап-асыҡ дә лилле мө ғ жизә лә р килтерһ ә лә? Ә гә р ҙ ә ул ялғ анлай икә н, ялғ аны ү ҙ башына булһ ын. Ә гә р ҙ ә ул дө рө ҫ ө н һ ө йлә й икә н, ул ғ азаптарҙ ың берә йһ е килеп, һ еҙ ҙ е тотасаҡ бит. Шик юҡ, Аллаһ хаттин ашҡ ан ялғ ансыларҙ ы тура юлғ а ирештермә ҫ. (29) Ә й, ҡ ә ү емем, бө гө н был ерҙ ә (Мысырҙ а) һ еҙ — хаким, һ ә м хө кө м сығ арыу — һ еҙ ҙ ең ҡ улда. Ә ммә Аллаһ тың язаһ ы беҙ гә бер килтереп һ уғ ыр, шул сағ ында беҙ гә кем ярҙ ам итер икә н?

Фирғ ә ү ен ә йтте:

— Мин һ еҙ гә ү ҙ ҡ арашымды һ ө йлә нем һ ә м йә нә һ еҙ гә тура юл кү рһ ә ттем, — тине.

30, 31. Теге иманлы ә ҙ ә м йә нә былай тине:

— Ә й, туғ андар! Дө рө ҫ ө н ә йтә йем, мин һ еҙ ҙ ең ө сө н ҡ урҡ ам. Нух ҡ ә ү еменең, Ғ ә д, Сә мү д һ ә м уларҙ ан һ уң килгә ндә рҙ ең башына тө шкә н ә фә ттең һ еҙ гә лә килеү енә шик юҡ. Аллаһ Ү ҙ енең бә ндә лә ренә бер ҡ асан да яманлыҡ телә мә й. (32, 33) Ә й, халҡ ым минең, ысындан да мин һ еҙ ҙ ең ө сө н ҡ урҡ ам. Аҡ ырып-баҡ ырып кирегә боролоп ҡ асасаҡ Кө н килеү енә н ҡ урҡ ам. Һ еҙ ҙ е Аллаһ ғ азабынан ҡ отҡ арырлыҡ бер генә зат та юҡ. Аллаһ юлдан яҙ ҙ ырғ ан кешене тура юлғ а баҫ тырырлыҡ башҡ а бер генә кө с тә юҡ.

34. Хаҡ тыр, унан алда Йософ та һ еҙ гә асыҡ дә лилле аяттар килтергә н ине. Ул алып килгә н аяттарғ а һ еҙ һ ә р уаҡ ыт шиклә неп ҡ аранығ ыҙ. Ниһ айә т, ул вафат булғ андан һ уң, һ еҙ:

— Аллаһ бынан һ уң пә йғ ә мбә р кү ндермә ҫ, — тинегеҙ. Бына, Аллаһ хаттин ашҡ ан шиклә неү селә рҙ е шулай аҙ аштыра.

35. Ҡ улдарында һ ис бер дә лилдә ре булмағ ан килеш, Аллаһ тың аяттары тураһ ында бә хә слә шә лә р. Уларҙ ың был ғ ә мә ле Аллаһ тарафынан да нә фрә т менә н ҡ аршыланды. Маһ айып, тә кә берлә нгә н һ ә р залимдың кү ң елен Аллаһ мө һ ө рлә п (биклә п) ҡ уя.

36. Фирғ ә ү ен ә йтте:

— Ә й, Һ аман, миң ә бейек манара тө ҙ ө п ҡ уй, бә лки, мин кү ктә ргә менә торғ ан юлды табырмын. (37) Мусаның Тә ң реһ ен кү реп тө шө рмен, — тине. — Дө рө ҫ ө н генә ә йткә ндә, мин уны ялғ ансылыр, тип уйлайым.

Шулай итеп, Фирғ ә ү ен ҡ ылғ ан яман эш яҡ шы итеп кү рһ ә телде һ ә м ул юлдан яҙ ҙ ы. Фирғ ә ү ен ҡ орғ ан мә керле тоҙ аҡ юҡ ҡ а сыҡ ты.

38. Баяғ ы иманлы кеше ә йтте:

— Ә й, ҡ ә ү емем, һ еҙ миң ә эйә регеҙ, мин һ еҙ гә тура юлды кү рһ ә тә сә кмен, — тине. (39) — Ә й, халҡ ым минең, шик юҡ тыр, был донъялағ ы тормош бик тиҙ уҙ ып китеү се бер мажара ғ ына. Ә ммә Ә хирә т, ысындан да, мә ң гегә ҡ ала торғ ан йорттор. (40)— Яманлыҡ ҡ ылғ ан кеше яманлығ ы урынына язаһ ын алыр. Кем дә кем, ҡ атынмы ул, ир кешеме, мө ьминбулып, изгелек ҡ ылһ а, йә ннә ткә керә сә к. Шунда кергә ндә ргә хисапһ ыҙ ризыҡ бирелә сә к. (41) Ә й, халҡ ым! Был ниндә й хә легеҙ? Мин һ еҙ ҙ е нә жә ткә (ҡ отолошҡ а) саҡ ырам, һ еҙ мине утҡ а (йә һ ә ннә мгә ) ҡ ыҫ тайһ ығ ыҙ (саҡ ыраһ ығ ыҙ ). (42) Һ еҙ мине Аллаһ ты танымаҫ ҡ а ө гө тлә йһ егеҙ. Мин белмә гә н, мин табынырғ а телә мә гә н нә мә лә регеҙ ҙ е Уғ а тиң лә штерә һ егеҙ. Мин иһ ә һ еҙ ҙ е ҡ ө ҙ рә те менә н барсаһ ын ең еү се һ ә м сикһ еҙ мә рхә мә тле Аллаһ тың тура юлына саҡ ырам. (43) Хә ҡ иҡ ә т шулдыр, һ еҙ мине табынырғ а саҡ ырғ ан нә мә геҙ фани донъяла ла, Ә хирә ттә лә иғ тибарғ а лайыҡ тү гел. Ә лбиттә, Аллаһ хозурына ҡ айтасаҡ быҙ. Хаттин ашҡ андар йә һ ә ннә мдең ү ҙ кешелә релер. (44) Һ еҙ гә һ ө йлә гә н был киҫ ә теү ҙ ә ремде һ еҙ оҙ аҡ ламай иҫ егеҙ гә тө шө рә сә кһ егеҙ (язаһ ын кү ргә с, ү кенә сә кһ егеҙ ). Мин иһ ә эштә ремде Аллаһ ҡ а бағ ышланым. Шик юҡ тыр, Аллаһ бә ндә лә рен бик яҡ шы белеп тора.

45. Ахырҙ а Аллаһ Тә ғ ә лә мө шриктә р ҡ орғ ан мә керле тоҙ аҡ тан уны (иман килтергә н был ә ҙ ә мде) ҡ отҡ арып ҡ алды. Фирғ ә ү ен тоҡ омон иһ ә хә тә р язағ а тартты.

46. Улар иртә -кис утҡ а ташланасаҡ. Ҡ иә мә т ҡ упҡ ан кө ндө:

— Фирғ ә ү ен тоҡ омона язаның иң хә тә рен бир, — тип ә йтерҙ ә р. (47) Ут эсендә янғ анда кә ферҙ ә р ү ҙ -ара бә хә с ҡ уптарыр. Фә ҡ ир һ ә м хә лһ еҙ булғ андары тә кә бберҙ ә ренә ә йтер:

— (Донъялыҡ та) беҙ һ еҙ гә ышанып эйә рҙ ек. Хә ҙ ер ут ғ азабының исмаһ ам бер ө лө шө н генә булһ а ла беҙ ҙ ә н ү ҙ егеҙ гә алығ ыҙ, зинһ ар, — тип ялбарырҙ ар.

48. Донъяла саҡ та ә ллә кем булып, кү крә к киреп йө рө ү селә р ә йтер:

— Дө рө ҫ, барыбыҙ ҙ ың да ошонда булырғ а тейешлегебеҙ раҫ ланды. Аллаһ бә ндә лә ренә вә ғ ә ҙ ә иткә ндә рҙ ең барыһ ын да бирҙ е, — тип ә йтерҙ ә р. (49) Ут эсендә гелә р йә һ ә ннә м һ аҡ сыларына ә йтер:

— Беҙ ҙ ең ө ҫ тә н бер генә кө нгә генә булһ а ла был ғ азаптарҙ ы алып торһ он, тип Раббығ ыҙ ғ а ғ ибә ҙ ә т ҡ ылығ ыҙ, зинһ ар, — тип ялбарырҙ ар. (50) Зобаниҙ ар ә йтер:

— Һ еҙ гә пә йғ ә мбә рҙ ә регеҙ асыҡ тан-асыҡ дә лилдә р килтерҙ еме? — тип ә йтерҙ ә р. Былары:

— Ә йе, килтерҙ е, — тип ә йтә сә к.

— Шулай булғ ас, Аллаһ ҡ а ялбарығ ыҙ, —тип ә йтерҙ ә р. Гә рсә кә ферҙ ә рҙ ең ү кенеү -ялбарыуы файҙ а бирмә ҫ.

51. Шик-шө бһ ә һ еҙ, пә йғ ә мбә рҙ ә ребеҙ гә һ ә м иман килтергә ндә ргә һ ә м донъя тормошонда һ ә м шаһ иттарҙ ың шаһ итлыҡ итә һ е (Ҡ иә мә т) Кө нө ндә ярҙ ам итербеҙ.

52. Ул Кө ндө залимдарҙ ың ярлыҡ ау телә п ялбарыуҙ ары һ ис бер файҙ а бирмә ҫ. Уларғ а лә ғ нә т! Хә тә р йорт та (йә һ ә ннә м дә ) уларҙ ыҡ ы булыр.

53. 54. Хаҡ тыр, Беҙ Мусағ а тура юл кү рһ ә ттек һ ә м аҡ ылы башында булғ андарғ а ө гө т биреү се һ ә м тура юл кү рһ ә теү се Китап (Тә ү рә т)тыИсраил тоҡ омона мираҫ иттек.

55. (Рә сү лем) хә ҙ ергә һ ин инде (ауырлыҡ тарғ а тү ҙ ) сабыр ит. Сө нки Аллаһ тың вә ғ ә ҙ ә һ е, һ ис шикһ еҙ, ғ ә мә лгә ашасаҡ. Гө наһ тарың дың ярлыҡ аныуын телә. Кис-иртә Раббың ды маҡ тап, тә сбих тарт (намаҙ уҡ ы).

56. (Аллаһ тың аяттарын ялғ анғ а сығ арырғ а) ҡ улдарында асыҡ иҫ бат булмағ ан кө йө нсә, Аллаһ аяттары тураһ ында улар бә хә с ҡ уптара. Шик юҡ тыр, уларҙ ың кү ң елендә буй етмә ҫ дә рә жә лә ге бө йө клө ккә ынтылыу, маһ айыу һ ә м тә кә бберлектә н башҡ а һ ис нә мә юҡ. Һ ин Аллаһ ҡ а һ ыйын. Шө бһ ә юҡ, Аллаһ — ишетеп, кү реп тороусы.

57. Ә лбиттә, кү ктә рҙ ең һ ә м Ерҙ ең яралтылышы — кешелә рҙ ең барлыҡ ҡ а килеү енә н дә бө йө гө рә к ғ ә мә лдер. Лә кин кешелә рҙ ең кү беһ е был турала белмә й.

58. Һ уҡ ыр менә н кү ҙ ле, иман килтереп, изгелек ҡ ылғ ан кеше менә н яманлыҡ ҡ ылыусылар бер булмаҫ. Аһ, һ еҙ был турала уйлап та ҡ арамайһ ығ ыҙ.

59. Һ ис шикһ еҙ, Ҡ иә мә т кө нө килә сә к. Бында бер ниндә й ҙ ә шик-шө бһ ә булыуы мө мкин тү гел. Лә кин кешелә рҙ ең кү беһ е бығ а ышанмай.

60. Раббығ ыҙ шулай бойорҙ о:

— Миң ә доғ а уҡ ығ ыҙ, ҡ абул итә сә кмен. Сө нки Миң ә ғ ибә ҙ ә т ҡ ылыуҙ ы ташлап, тә кә бберлеккә йө ҙ тотҡ андар хурлыҡ ҡ а ҡ алып, йә һ ә ннә мгә дусар буласаҡ, — тине.

61. (Кешелә р) ял итһ ен, тип Аллаһ тө ндө, (яҡ тылыҡ ) кү рһ ендә р тип, кө ндө яралтты. Шө бһ ә һ еҙ ҙ ер, Аллаһ — кешелә ргә ҡ арата йомартлыҡ эйә һ елер. Лә кин кешелә рҙ ең кү беһ е шө кө р итмә й.

62. Бө тө н нә мә не юҡ тан бар итеү се Илаһ — ул Аллаһ тыр. Унан башҡ а (Илаһ и ҡ ө ҙ рә ткә эйә һ ә м) Тә ң ре булырҙ ай һ ис бер кем юҡ. Ни эшлә п һ уң, улайһ а, һ еҙ Унан йө ҙ сө йө рә һ егеҙ (башҡ а боттарғ а табынаһ ығ ыҙ )? (63) Аллаһ тың аяттарын ҡ арышып инҡ ар иткә ндә р (Хаҡ тан) шулай ситлә шә.

64. Ерҙ е һ еҙ ҙ ең ө сө н йә шә ү майҙ аны иткә н дә, Кү кте лә һ еҙ ҙ ең ө сө н гө мбә ҙ (тү бә ) итеп яһ ағ ан, һ еҙ гә гү зә л рә ү еш-ҡ иә фә т биргә н дә һ ә м һ ә м һ еҙ ҙ е саф-паҡ ризыҡ тар менә н ризыҡ ландырғ ан да — Аллаһ тыр. Бына шул инде һ еҙ ҙ ең Раббығ ыҙ. Ғ ә лә мдә рҙ ең Раббыһ ы Аллаһ — бө йө ктә рҙ ә н дә бө йө ктер. (65) Ул мә ң ге тереҙ ер. Унан башҡ а (Илаһ и ҡ ө ҙ рә ткә эйә һ ә м) Тә ң ре булырҙ ай һ ис бер кем юҡ. Шулай булғ ас, ихлас һ ә м самими кешелә р булараҡ, һ еҙ Уғ а ғ ибә ҙ ә т ҡ ылығ ыҙ, һ ә р тө рлө маҡ тау ғ ә лә мдә рҙ ең Раббыһ ы Аллаһ ҡ а ғ ына махсустыр.

66. (Рә сү лем), ә йт һ ин:

— Раббымдан ап-асыҡ дә лилдә р килгә с, Аллаһ ты инҡ ар итеп, һ еҙ табына торғ ан (һ ын)дарғ аминең табыныуым рө хсә т ителмә не. Ғ ә лә мдә рҙ ең Раббыһ ына буйһ оноуым тә ғ ә йенлә нде.

67. Һ еҙ ҙ е тупраҡ тан, һ уң ынан нә ҫ ел орлоғ онан, унан һ уң ҡ ан тамсыһ ынан (яралғ ынан) яратҡ ан, унан һ уң бала итеп (донъяғ а) сығ арғ ан, унан һ уң һ еҙ ҙ е кө слө -ҡ еү ә тле итеп ү ҫ тергә н, унан һ уң ҡ артайтҡ ан да, ҡ айһ ыларығ ыҙ ҙ ы иртә вафат иттергә н, ҡ айһ ыларығ ыҙ ғ а оҙ он ғ ү мер биргә н дә — Аллаһ тыр. Бә лки, һ еҙ аҡ ылғ а килерһ егеҙ, ә?

(«Ә ҙ ә мде тупраҡ тан хә лиҡ ҡ ылды, һ уң ынан нә ҫ елегеҙ ҙ е ү рсетер ө сө н һ еҙ ҙ е бер тамсы һ ыуҙ ан, һ уң ынан ул һ ыуҙ ы ойошҡ ан ҡ ан ҡ ылды, һ уң ынан тө ҙ ө п бө тө ргә с, бала хә легеҙ ҙ ә ә сә йегеҙ ҙ ә н тыуҙ ыралыр». Шә йх Ноғ мани тә фсиренә н. )

(«Ул һ еҙ ҙ е бер тупраҡ тан, һ уң ынан бер мә ниҙ ә н, һ уң ынан бер ойошҡ ан ҡ андан, һ уң ынан бала булараҡ сығ арғ ан». Хә сә н Чантай тә фсиренә н. )

(«Тормош башланғ ысы бирә торғ ан кеп-кескенә тамсынан». Мә ү ланә Али тә фсиренә н. )

(«Һ еҙ ҙ е тупраҡ тан, һ уң ынан мә ниҙ ә н, һ уң ынан ҡ ушылғ ан-аралашҡ ан кү кә йҙ ә н яралтҡ ан». Али Тургуг тә фсиренә н. )

(Һ уң ғ ыһ ы мә сьә лә не яҡ шыраҡ асыҡ лай кеү ек. Ысындан да, ҡ атын кү кә йсеге менә н ирҙ ең кү кә йсеге бергә ҡ ушылып, ә сә ҡ арынында яралғ ы барлыҡ ҡ а килә. )

68. Ул — терелтеү се лә, ү лтереү се лә. Ул берә й эш булыуын телә һ ә, бары тик бер һ ү ҙ ә йтә:

— Бул! — ти. Һ ә м Ул телә гә н нә мә барлыҡ ҡ а килә.

69. Һ ин Аллаһ тың аяттары тураһ ында ғ ауғ алы рә ү ештә бә хә слә шкә ндә реҙ ең хә лен кү рҙ ең ме? Нисек итеп улар Хә ҡ иҡ ә ттә н ситлә ште. (70) Улар Пә йғ ә мбә ребеҙ гә индерелгә н Китапты һ ә м шундағ ы дә лилдә рҙ е ялғ анғ а сығ арырғ а маташты. Оҙ аҡ ламай улар (гө наһ тары ө сө н язаланасаҡ тарын) аң лаясаҡ. (71, 72) Муйындары тимер бығ ауҙ ар һ ә м сылбырҙ ар менә н уралғ ан хә лдә, улар ныҡ ҡ айнар һ ыуғ а кертелә сә к. Унан һ уң уларҙ ы утҡ а ташлаясаҡ тар. (73, 74) Унан һ уң уларҙ ан:

— Аллаһ ты инҡ ар итеп, һ еҙ табынғ ан нә мә лә регеҙ ҡ айҙ а? — тип һ орарҙ ар. Улар иһ ә:

— Беҙ ҙ ә н ҡ астылар. Ысынлыҡ та, беҙ ә ү ә л һ ис бер нә мә гә лә табынмай инек, — тип ә йтә сә к. Аллаһ кә ферҙ ә рҙ е ана шулай һ аташтырыр.

75. Хаҡ ығ ыҙ булмағ ан кө йө нсә, самаһ ын белмә ҫ тә н (байлығ ығ ыҙ менә н) маҡ тана инегеҙ. Хаттин ашып, тә кә берлә неп, кү крә к киреп, рә хә т йә шә й инегеҙ. Был язалар һ еҙ гә шуның ө сө н. (76) Һ еҙ мә ң ге шунда ҡ аласаҡ йә һ ә ннә мдең ҡ апҡ аһ ынан керегеҙ. Хаттин ашҡ ан тә кә бберҙ ә р керә торғ ан ул ер бик тә хә тә рҙ ер.

77. Тик, (Рә сү лем) һ ин сабыр ит. Шик юҡ тыр, Аллаһ тың вә ғ ә ҙ ә һ е тормошҡ а ашасаҡ. Уларғ а вә ғ ә ҙ ә иткә н язаларыбыҙ ҙ ың бер ө лө шө н һ иң ә кү рһ ә тербеҙ йә ки һ ине алданыраҡ вафат иттерербеҙ, һ ә р хә лдә улар Беҙ ҙ ең хозурыбыҙ ғ а ҡ айтасаҡ.

78. Хаҡ тыр, һ инә н алда ла пә йғ ә мбә рҙ ә р кү ндерҙ ек. Ҡ айһ ы берҙ ә ре тураһ ында һ иң ә һ ө йлә гә нем дә бар, ҡ айһ ы берҙ ә ре тураһ ында бер нимә лә һ ө йлә мә нем, һ ис бер пә йғ ә мбә р Аллаһ тың рө хсә тенә н башҡ а бер генә аят тә ү ҙ енә н килтерә алмаҫ. Аллаһ тың ә мере килгә с, дө рө ҫ лө к урынлашыр. Яманғ а эйә ргә ндә р язағ а тартылыр.

79. Аллаһ һ еҙ ҙ ең ҡ улланыуығ ыҙ ө сө н хайуандар яралтты. Ҡ айһ ыһ ына атланып йө рө гө ҙ. Ҡ айһ ыларын салып ашағ ыҙ. (80) Ул мал-тыуарҙ арҙ а һ еҙ ҙ ең ө сө н кү п файҙ алар бар. Телә гә негеҙ ҙ е ү тә р ө сө н, һ еҙ уларғ а атланып донъя гиҙ егеҙ. Улар ярҙ амында һ ә м дә кә мә лә ргә ултырып, йө ктә р тө йә п, ғ ә мә л ҡ ылырһ ығ ыҙ.

81. Аллаһ һ еҙ гә ү ҙ енең аяттарын кү рһ ә тә. Хә ҙ ер инде шул аяттарҙ ың ҡ айһ ыһ ын һ еҙ инҡ ар итерһ егеҙ икә н?

82. Улар (кә ферҙ ә р һ ә м мө шриктә р) Ер йө ҙ ө ндә сә йә хә т итеп тә, ү ҙ ҙ ә ренә н ә ү ә л йә шә п киткә н гө наһ лы тоҡ омдарҙ ың нисек итеп һ ә лә к булғ андарын кү рмә нелә рме ни? Ә ү ә лгелә ре быларынан кү пкә ишле ине. Донъялағ ы ҡ оролма һ ә м ҡ ә лғ ә лә ре мә сьә лә һ ендә лә улар кү пкә ө ҫ тө н һ ә м ҡ еү ә тле ине. Лә кин уларҙ ың был йыйғ ан малдары (яза килгә с) ысынлыҡ та уларғ а файҙ а килтермә не.

83. (Ү ҙ араларынан сыҡ ҡ ан) пә йғ ә мбә рҙ ә ре уларғ а ап-асыҡ дә лилдә р килтергә с, улар ү ҙ ҙ ә ренең белемле булыуы менә н маһ айҙ ылар һ ә м аяттарҙ ы мыҫ ҡ ыл итеп кө лдө лә р. Улар мыҫ ҡ ыл иткә н нә мә лә р (яза булып) ү ҙ баштарына тө штө. (84) Минең тарафтан ү ҙ ҙ ә ренә бик тә хә тә р яза килгә с:

— Аллаһ ҡ а инандыҡ һ ә м Уғ а тиң лә штергә ндә ребеҙ ҙ е инҡ ар иттек, — тинелә р. (85) Ғ азабыбыҙ ҙ ы кү ргә с кенә иман килтереү ҙ ә ре уларғ а файҙ а бирмә не. Аллаһ тың ҡ олдарына ҡ арата ҡ уллана торғ ан (яза) ысулы шулдыр. Кә ферҙ ә р юғ алтыуғ а дусар ине.

⇐ Предыдущая 49 50 51 52 535455 56 57 58 Следующая ⇒