|
|||
35 — Фәтыр (Яралтыусы) сүрәһе35 — Фә тыр (Яралтыусы) сү рә һ е (Фатыр сү рә һ е 45 аяттан тора. Мә ккә лә ингә н. «Фә тыр» — юҡ тан бар итеү се, яралтыусы, булдырыусы мә ғ ә нә һ ендә килә. Кү п кенә тә фсирҙ ә рҙ ә был сү рә «Фә рештә лә р» исеме менә н дә йө рө й. ) Бисмиллә һ ир-рахмә ә нир-рахиим. 1. Кү ктә рҙ е һ ә м Ерҙ е яралтҡ ан, фә рештә лә рҙ е икешә р, ө сә р, дү ртә р ҡ анатлы илселә р иткә н Аллаһ ҡ а маҡ тауҙ ар булһ ын. Аллаһ яралтылыусыларҙ ы, ү ҙ е телә гә нсә (гү зә л йө ҙ, матур тауыш, аҡ ыл, һ ә лә ттә рен) арттырып яралта, ү рсетә. Шик юҡ тыр, Аллаһ тың һ ә р нә мә гә ҡ ө ҙ рә те етә. 2. Аллаһ тың кешелә ргә асып һ ала торғ ан рә хмә тен (ниғ мә т, именлек, һ аулыҡ, ғ илем, ризыҡ, ямғ ырын) бер кем дә тотҡ арлай алмаҫ. Аллаһ яҡ ындағ ыларҙ ы Унан башҡ а берә ү ҙ ә тә ғ ә йенлә й алмаҫ. Ул — ҡ ө ҙ рә т һ ә м хикмә т эйә һ е. 3. Ә й, кешелә р, Аллаһ хозурындағ ы (шул ҡ ә ҙ ә р) ниғ мә тте хә терлә п ҡ алығ ыҙ, онотмағ ыҙ. Һ еҙ ҙ е Кү ктә н һ ә м Ерҙ ә н ризыҡ ландырыусы Аллаһ тан башҡ а (шундай ниғ мә ттә рҙ е) барлыҡ ҡ а килтереү се берә й зат бармы? Унан башҡ а (Илаһ и ҡ ө ҙ рә ткә эйә һ ә м) Тә ң ре булырҙ ай һ ис бер кем юҡ. Шулай булғ ас, ни ө сө н (Унан) йө ҙ сө йө рә һ егеҙ? 4. (Эй, Мө хә ммә д) ә гә р һ ине ялғ ансы тип атаһ алар (ҡ аушап ҡ алма, тү ҙ, сабыр ит), һ инә н алдағ ы пә йғ ә мбә рҙ ә рҙ е лә ялғ ансы, тинелә р. Бө тө н эштә р Аллаһ хө кө мө нә ҡ айтарыласаҡ. 5. Ә й, кешелә р, Аллаһ вә ғ ә ҙ ә һ енең хаҡ лығ ында шик юҡ. Шулай булғ ас, зинһ ар, һ еҙ донъя тормошона алданмағ ыҙ. Ата ялғ ансы шайтан, ышанысығ ыҙ ғ а кереп, Аллаһ юлында һ еҙ ҙ е тө п башына ултыртмаһ ын. (Һ аҡ булығ ыҙ! ) 6. Шайтан һ еҙ ҙ е дошман кү рә. Шуның ө сө н, һ еҙ ҙ ә уны дошман кү регеҙ. Ул ү ҙ енә эйә ргә ндә рҙ е утлы йә һ ә ннә мгә урынлаштырыр ө сө н тырыша. (Изгелек ҡ ылыу, гө наһ лы эштә рҙ ә н баш тартыу — шайтанды дошман кү реү булыр. ) 7. Кә фер ғ ә мә лдә р ө сө н ә рнетеү ле ғ азап ә ҙ ерлә нгә н. Иман килтергә ндә ргә, изгелек ҡ ылғ андарғ а, матур йә шә гә ндә ргә ярлыҡ ау һ ә м бө йө к ә жер буласаҡ. 8. Яманлыҡ ҡ ылып, изгелекһ еҙ булғ андарғ а: — Ҡ ылмыштарығ ыҙ бик тә яҡ шы (кә ферҙ е изгелек), — тип кү рһ ә теү се (Иблис менә н тура юлдағ ы ә ҙ ә м бер) булырмы? Шик юҡ тыр, Аллаһ кемде шаштырырғ а телә һ ә, шуны шаштырыр, кемде тура юлғ а баҫ тырырғ а ихтыяр итһ ә, шуны тура юлғ а баҫ тырыр. (Эй, Мө хә ммә д) шулай булғ ас, улар тураһ ында уйлап, хафаланма, йә нең кө ймә һ ен. Аллаһ уларҙ ың ниндә й яманлыҡ ҡ ылырғ а уйлағ анына ҡ ә ҙ ә р белеп тора. 9. Елдә рҙ е иҫ тереп, болоттарҙ ы ҡ ыуып йө рө тө ү се — Аллаһ тыр. Беҙ уларҙ ы (болоттарҙ ы) ү лгә н тупраҡ лы ерҙ ә ргә ебә реп, тергеҙ ә беҙ. Ү лелә рҙ ең яң ынан терелеү е лә нә ҡ шулай буласаҡ. 10. Ү ҙ енә абруй-дә рә жә яуларғ а телә гә н кеше белһ ен: абруй һ ә м дә рә жә Аллаһ хозурында. Уның янына бары тик яҡ шы һ ү ҙ ҙ ә р генә барып ирешә. Уларҙ ы ла Аллаһ ҡ а изгелекле ғ ә мә лдә р генә еткерә ала. Мә керле тоҙ аҡ тар ҡ ороусылар ө сө н хә тә р ғ азаптар бар һ ә м уларҙ ың ул тоҙ аҡ тары емерелер. 11. Аллаһ һ еҙ ҙ е (башта) тупраҡ тан, һ уң ынан нә ҫ ел орлоғ онан яралтты. Унан һ уң һ еҙ ҙ е парлы-парлы (ирле-ҡ атынлы) итте. Уның ә мере булмайынса, бер генә ә сә лә ауырғ а ҡ ала алмаҫ, бала таба алмаҫ. Йә н эйә һ енә (оҙ он) ғ ү мер бирелеү е лә, ғ ү меренең ҡ ыҫ ҡ артылыуы тураһ ында ла (Лә ү хел Мә хфү згә ) Китапҡ а ап-асыҡ яҙ ылғ ан. Шик юҡ тыр, быларҙ ың барыһ ы ла Аллаһ ө сө н бик анһ ат башҡ арыла торғ ан эштә р. 12. Ике диң геҙ бер-береһ енә тиң булмаҫ. Быныһ ы сө сө, эсеп, һ ыуһ ынды баҫ ыр ө сө н яраҡ лы. Быныһ ы тоҙ ло, тә мһ еҙ ҙ ер. Һ ә р икеһ енә н дә паҡ ит (балыҡ тотоп) ашайһ ығ ыҙ һ ә м кейемдә регеҙ гә тағ ыр ө сө н биҙ ә неү ә йберҙ ә ре (ынйы, мә рйен, сә йлә н) табаһ ығ ыҙ. Аллаһ тың ниғ мә ттә ренә н (ү ҙ ө лө шө гө ҙ гә тигә нен) эҙ лә п табығ ыҙ ҙ а, шө кө р итегеҙ. Шуның ө сө н һ еҙ гә диң геҙ ҙ ә рҙ е ярып йө ҙ ә торғ ан кә мә лә р насип ителде. Кү рмә йһ егеҙ ме ни? 13. Аллаһ тө ндө кө н менә н аралаштырыр, кө ндө иһ ә тө н эсенә кертер. Ҡ ояш менә н Айҙ ы ү ҙ ә мере менә н йө рө тө р. Уларҙ ың һ ә р береһ е билгелә нгә н мө ддә ткә (ваҡ ытҡ а) саҡ лы шулай йө рө р. Быларҙ ың бө тө нө һ ө н дә Аллаһ бер ү ҙ е башҡ ара. Барса милек — Уныҡ ы, Уны инҡ ар итеп, һ еҙ табынғ андар (боттар, һ ындар) иһ ә хатта сә тлә ү ек ҡ абығ ы тиклем нә мә гә лә хужа була алмайҙ ар. 14. Ә гә р ҙ ә һ еҙ уларҙ ы (доғ а ҡ ылып, Илаһ ҡ а тиң лә штергә н һ ындарығ ыҙ ҙ ы, боттарығ ыҙ ҙ ы, һ ә йкә лдә регеҙ ҙ е ярҙ ам һ орап) саҡ ырһ ағ ыҙ, улар һ еҙ саҡ ырғ анды ишетмә ҫ (доғ аларығ ыҙ ҙ ы ҡ абул итмә ҫ ). (Сө нки улар йә нһ еҙ ) ишеткә н һ ү рә ттә лә, һ еҙ гә яуап бирмә ҫ тә р (ярҙ ам итә алмаҫ тар). Ҡ иә мә т кө ндө Аллаһ ҡ а тиң булыуҙ ан ваз кисерҙ ә р (файҙ а ла, зыян да эшлә й алмаҫ тар). Был Хә ҡ иҡ ә тте һ иң ә барса нә мә лә рҙ ә н хә бә рле булғ ан Аллаһ тан башҡ а һ ис кем ә йтмә ҫ. 15. Ә й, кешелә р, һ еҙ Аллаһ ҡ а мохтаж. Аллаһ, (бө тө н ғ ә лә мдә р байлығ ына) хужа булараҡ, бер нимә гә лә мохтаж тү гел, Ул маҡ тауғ а лайыҡ. (16) Аллаһ ихтыяр итһ ә, һ еҙ ҙ е юҡ ҡ а сығ арыр һ ә м һ еҙ ҙ ең урынғ а башҡ а бер халыҡ ты бар итер. (17) Был эштә рҙ е башҡ арыу Аллаһ ҡ а бер ҙ ә ҡ ыйын нә мә тү гел. 18. Һ ис бер гө наһ лы башҡ а кешенең гонахын ү ҙ ө ҫ тө нә алмаҫ. (Гө наһ тары) ауыр булып, уларҙ ы ташышырғ а ҡ ә рҙ ә штә рен саҡ ырһ а ла, кеше йө гө башҡ аһ ына тө йә лмә ҫ. Һ ин бары тик, Ү ҙ ен кү рмә гә н килеш тә, Аллаһ ҡ а инанып (гө наһ эшлә ү ҙ ә н) ҡ урҡ ҡ андарҙ ы һ ә м намаҙ ҡ ылыусыларҙ ы ғ ына тура юлғ а кү ндерә алаһ ың. Пакланғ ан кеше ү ҙ файҙ аһ ына паклана. Ҡ айтышығ ыҙ Аллаһ ҡ а булыр. 19. (Кү ң ел кү ҙ е) һ уҡ ыр кеше менә н (хаҡ ты аң лағ ан) кү ҙ ле кеше бер булырмы? ( 20) Ҡ араң ғ ылыҡ (наҙ анлыҡ ) менә н яҡ тылыҡ (ғ илем) берме? (21) Кү лә гә (йә ннә т рә хә тлеге) менә н кө йҙ ө рө ү се эҫ елек (йә һ ә ннә м) берме? (22) Терелә р менә н ү лгә ндә р тиң булмаҫ. Телә гә ненә Аллаһ ишеттерер. Һ ин ҡ ә берҙ ә гелә ргә ишеттерә алмаҫ һ ың. 23. (Эй, Мө хә ммә д) һ ин фә ҡ ә т киҫ ә теү се генә. (24) Беҙ (изгелек ҡ ылғ андарғ а йә ннә т тормошо буласаҡ тип) һ ө йө нсө алыу ө сө н һ ә м (гө наһ ҡ ылғ андарғ а йә һ ә ннә м уты була, тип) киҫ ә теү ө сө н һ ине юлланыҡ. Һ ә р халыҡ ө сө н шундай киҫ ә теү се (пә йғ ә мбә рҙ ә р) кү ндерҙ ек. Ү ҙ енә киҫ ә теү се (пә йғ ә мбә р) килмә гә н бер генә ө ммә т тә юҡ. 25. (Эй, Мө хә ммә д) ә гә р ҙ ә һ ине ялғ ансы, тип атаһ алар, (ҡ айғ ырма) ә ү ә лге пә йғ ә мбә рҙ ә рҙ е лә шулай мыҫ ҡ ыл иттелә р. Ул пә йғ ә мбә рҙ ә р уларғ а асыҡ мө ғ жизә лә р, аяттар, ғ илем нуры сә сеү се китаптар алып килгә н булһ алар ҙ а. (26) Ахырҙ а мин ул инҡ арсыларҙ ы язаланым. Кү рҙ ең ме, Минең язам нисек булды! (27) Ҡ арап тор, нисек итеп Аллаһ Кү ктә н һ ыу индерҙ е! Шуның менә н тө рлө тө ҫ тә ге, тө рлө матур емештә р ө лгө рттө к. Тауҙ арҙ ы ашҡ ан аҡ, ҡ ыҙ ыл, башҡ а тө ҫ тә ге (ярҙ ар, упҡ ындар) һ ә м ҡ арғ а ҡ ауырһ ыны кеү ек ҡ ап-ҡ ара юлдар барлыҡ ҡ а килтерҙ ек. (28) Кешелә р араһ ында ла, хайуандар, мал-тыуар араһ ында ла шундай тө ҫ тә гелә ре бар. Ғ алим кеше Аллаһ тың язаһ ынан ҡ урҡ а (сө нки ул — уҡ ығ ан, белемле. Наҙ ан кеше генә Аллаһ ты бар тип тә белмә й). Шик юҡ, Аллаһ һ ә р ваҡ ыт ө ҫ тө н, сикһ еҙ ярлыҡ аусы. 29. Аллаһ тың Китабын уҡ ығ андар, намаҙ ҡ ылғ андар һ ә м ү ҙ ҙ ә ренә бирелгә н ризыҡ ты башҡ аларғ а кү рһ ә тмә йенсә лә, йә шермә йенсә лә (хә йер, саҙ аҡ а, зә кә т) биргә ндә р зыян кү рмә йенсә, тө кә нмә ҫ ниғ мә ттә ргә ө мө т итә алалар. (30) Сө нки Аллаһ уларғ а тейешле ә жерен теү ә л итеп бирер, ниғ мә ттә рен арттырып та ө лә шер. Шик юҡ тыр, Ул — киң рә хмә тле ярлыҡ аусы, шө кө р иткә ндә ргә мул мө лкә т биреү се. 31. (Эй, Мө хә ммә д) һ иң ә уахи иткә н Китабыбыҙ унан ә ү ә л индерелгә ндә р (Тә урә т менә н Инжил)дедө рө ҫ лә ү се булараҡ, индерелгә н хаҡ Китап. Аллаһ — бә ндә лә рҙ ең ҡ ылмыштарын кү реп, хә бә рҙ ар булып тороусы. (32) Һ уң ынан был китапты бә ндә лә ребеҙ араһ ынан һ айлап алынғ ан кешегә бирҙ ек. Бә ндә лә р араһ ында ү ҙ енә -ү ҙ е зыян ҡ ылғ андар ҙ а, урталыҡ ты тотҡ андар ҙ а, Аллаһ рө хсә те менә н изгелек ҡ ылыу юлында ярышҡ андар ҙ а бар. Бына изгелек ҡ ылыу шулай була. (33) Ғ ә ден йә ннә ттә ре уларҙ ың ә жере булыр. Улар алтын белә ҙ ектә р һ ә м ынйылар менә н яһ анырҙ ар (биҙ ә нерҙ ә р). Кейеп йө рө й торғ ан кейемдә ре лә ебә ктә н тегелгә н булыр. (34) Улар ә йтер: — Ө ҫ тө бө ҙ ҙ ә н ҡ айғ ыбыҙ ҙ ы таратҡ ан Аллаһ ҡ а — дан! Ысынлап та, Раббығ ыҙ — ярлыҡ аусы, сикһ еҙ ниғ мә т биреү се. (35) Мә рхә мә те менә н беҙ ҙ е тө п йортобоҙ ғ а (йә ннә ткә ) урынлаштырҙ ы. Хә ҙ ер шунда арыу-талыу ҙ а, бер ниндә й мә шә ҡ ә т тә (эс бошоу ҙ а) булмаясаҡ. 36. Инҡ арсыларғ а йә һ ә ннә м ғ азабы бар. Улар шунда ү лтерелмә ҫ тә р ҙ ә, ғ азаптары ла ең елә йтелмә ҫ. Кә ферлектә алда барғ андарҙ ы Беҙ бына шулай итеп язалайбыҙ. (37) Улар шунда: — Раббыбыҙ, зинһ ар, беҙ ҙ е сығ ар бынан, ә ү ә л ҡ ылғ ан (изгелекһ еҙ ) эштә ребеҙ урынына изгелекле эштә р башҡ арыр инек, — тип ү кереп ялбарырҙ ар. — Һ еҙ гә уйлап аң ларлыҡ ғ ү мер бирмә некме? Һ еҙ гә киҫ ә теү се (Ҡ ө ръә н, Пә йғ ә мбә р) килмә неме? (Ни ө сө н инанманығ ыҙ! ) Хә ҙ ер инде (язаһ ын) татығ ыҙ! Залимдарғ а ярҙ ам итеү се булмаҫ. 38. Аллаһ Кү ктә рҙ ә ге һ ә м Ерҙ ә ге бө тө н йә шерелгә н (байлыҡ, серҙ ә р, ә ҙ ә мдә р йә шереп ҡ уйғ ан хазина, йә шерен ғ ә мә лдә р)ҙ е, белеп тороусы. Кү ң елдә регеҙ ҙ ә нимә бар (яҡ шы-яман телә к) — барыһ ын да асыҡ тан-асыҡ белеп тороусы — Аллаһ Тә ғ ә лә. (39) Ул һ еҙ ҙ е Ер йө ҙ ө ндә мираҫ сы вә риҫ хө кө мдарҙ ар итеп яралтты. Тик, кем кә ферлекте һ айлай, кә ферлеге ү ҙ зарарына буласаҡ. Кә ферҙ ә рҙ ең иманһ ыҙ лығ ы Раббы ҡ атындағ ы язаларын ғ ына арттырыр. Инҡ арсыларҙ ың иманһ ыҙ лығ ы ү ҙ ҙ ә ренә зыяндан башҡ а һ ис бер нә мә килтермә ҫ. 40. (Эй, Мө хә ммә д) ә йт һ ин: — Аллаһ ты инҡ ар итеп, табынғ ан яһ алма Илаһ тарығ ыҙ ҙ ы кү рҙ егеҙ ме инде? Миң ә лә кү рһ ә тегеҙ. Ер йө ҙ ө ндә улар нимә барлыҡ ҡ а килтерҙ елә р? Кү ктә рҙ е барлыҡ ҡ а килтереү ҙ ә уларҙ ың ҡ атнашы бармы? — тип һ ора. Ә ллә һ уң Беҙ уларғ а берә й Китап кү ндерҙ екме? Улар шул Китаптағ ы дә лилдә ргә таянып, ғ ә мә л ҡ ыламы? Юҡ! Ул залимдар бер-берһ ен алдауҙ ан башҡ а бер нимә лә вә ғ ә ҙ ә итә алмай. 41. Шик юҡ, Аллаһ кү ктә рҙ е һ ә м Ерҙ е тө шмә һ ендә р, тип ә мерендә тота. Хаҡ тыр, ә гә р ҙ ә улар урынынан ҡ уҙ ғ алһ а, Унан башҡ а һ ис бер кем уларҙ ы тә ртипкә һ ала алмаҫ. Шө бһ ә һ еҙ, Аллаһ бик тә сабыр һ ә м ярлыҡ аусы. 42. (Мә ккә мө шриктә ре) Аллаһ исеме менә н ант иттелә р: — Валлаһ и! Беҙ гә лә киҫ ә теү се пә йғ ә мбә р килһ ә, башҡ а халыҡ тарғ а (йә һ ү д менә н христиандарғ а) ҡ арағ анда ла беҙ алданыраҡ тура юлғ а баҫ ҡ ан булыр инек, — тинелә р. Пә йғ ә мбә рҙ ең килеү е уларҙ ың тура юлдан йыраҡ лашыуын арттырҙ ы ғ ына. (43) Сө нки улар Ер йө ҙ ө ндә тә кә ббер рә ү ештә йә шә нелә р һ ә м мә керле тоҙ аҡ тар ҡ орҙ олар. Ә ммә, кеше ү ҙ е ҡ аҙ ығ ан соҡ орғ а ү ҙ е тө шә. Улар ә ү ә лдә йә шә п (гө наһ ҡ ылғ ан) халыҡ тарҙ ың (яман) яҙ мыштарынан башҡ а берә й тә ҡ дир кө тә лә рме? (Гө наһ ҡ а батып та, язаһ ын татымабыҙ, тип ө мө тлә нә лә рме? ) Аллаһ тың ҡ анунында һ ис бер ү ҙ гә реш таба алмаҫ һ ың. Аллаһ тың ҡ анунында ситкә тайпылыш кү рмә ҫ һ ең. 44. Улар бер ҙ ә ситкә сығ ып сә йә хә т итмә йҙ ә рме ни һ уң? Ү ҙ ҙ ә ренә н алда йә шә п киткә ндә рҙ ең тә ҡ дире (яҙ мышы) нисек тамамланғ анын белмә йҙ ә рме ни һ уң? Гә рсә, улар быларынан кө слө рә к ине. Кү ктә рҙ ә лә, Ерҙ ә лә Аллаһ ты меҫ кен хә лдә ҡ алдыра ала торғ ан кө с юҡ. Ул — барыһ ын да белеү се һ ә м ҡ ө ҙ рә т эйә һ е. 45. Ҡ ылғ ан гө наһ тарына кү рә, Аллаһ кешелә рҙ е язалай барһ а, Ер йө ҙ ө ндә бер генә йә н эйә һ е лә иҫ ә н ҡ алмағ ан булыр ине. Лә кин Аллаһ (яза биреү ҙ е ү ҙ енә генә ) мә ғ лү м бер билгелә нгә н ваҡ ытҡ а кисектерә килә. Ваҡ ыты еткә с, (барыһ ы ла ү ҙ ө лө шө н алыр). Ысынлап та, Аллаһ ҡ олдарын кү реп тора.
|
|||
|