Жетінші бөлім. СЕНДЕРГЕ ЖАЛЫНДЫ СӘЛЕМ

Жетінші бө лім

СЕНДЕРГЕ ЖАЛЫНДЫ СӘ ЛЕМ

Оқ уғ а тү скеніме қ атты қ уандым. Газеттен атымды оқ ып, сенер сенбесімді білмедім. Ә ке, сенің есімінді кө ріп қ уандым. Сенің менің жетістігіме қ уанғ анынды кө ріп, ө зімді ә лемдегі ең бақ ытты бала ретінде сезіндім. Ана, сен мағ ан сенің абыройың ды арттырғ анымды жиі айтатын едің. «Сенің арқ анда басымызды жоғ ары кө теріп жү рміз. Абыройымызды арттырдың » - дегенін есің де ме? Менің бала жү регім осы сө здерің ді сусындай аң сады ғ ой. Мен ө зімді мақ тан тұ ттым. Елдің аузынан Рә сілдің қ ызы, Қ антгү лдің қ ызы деген сө здерді естіп, бақ ытқ а кенелген едім. Бір оқ иғ а есіме тү сіп кетті. Қ аладан келе жатқ ан болатынмын. Автобус ішіндемін. Ішінде адам лық толы. Кезекті аялдамадан жасы келген ү лкен кісі мінді. Бейтаныс кісіге орын беруге асық қ ан болмады. Мен жастар отырғ ан орындық тарғ а қ арап, бос орын іздей бастадым. Бір орындық та жас жігіт пен апайдың отырғ анын кө рдім. Терезе жақ та отырғ ан жас жігітке:

- Мұ нда ү лкен кісі тұ р ғ ой. Орын берсең ші – дедім.

Жігіт менімен сө з таластырмай, орнынан тұ ра кетті. Оның қ асында отырғ ан апай:

- Ө зің отырайын деп пе едің? – деп сұ рады.

- Жоқ – дедім де, кезекті аялдамадан кірген кісіні тү рттім.

- Келің із, мына жер бос. Осында отырып алың ыз.

Қ арт кісі қ уаныштан орынғ а жармаса кетті. Жайғ асып алды. Қ асындағ ы апай:

- Қ ай жақ тын қ ызысың? – деп сұ рады.

- Қ ұ мшағ алда тұ рамын

- Аа кімнің қ ызысың?

- Сыздық баевтар ә улетін танисыз ба?

- Жоқ, естімеппін

- Рә ілхан мен Қ антгү лдің қ ызымын

- Нешінші сынып оқ исың? – деген танысу сұ рақ тары қ ойылды. Апай екеуіміз сұ рақ жауап алмасып, біраз ә ң гіме айттық. Ә ң гіме ортасында, апай мағ ан:

- Сенің ата-анаң сенімен мақ тан тұ татын шығ ар – деді. – Жарайсың! Ә ке-шешең ө те тә рбиелі қ ызды ө сіріпті.

Бұ л сө здер менің кө ң іл кү йіме қ атты ә сер етті. Мен жеті қ абат кө кке ұ шып, сол жақ та біраз қ алғ ып жү рдім. Сендерге жү гіріп келіп: «Ә ке, Ана! Мағ ан бейтаныс ә йел сіздердің тә рбиелі қ ызды ө сіргендерің ізді айтты» – деп, сіздерді мақ тағ ым келді. Бірақ, белгісіз себеппен ұ мытып кетіппін.

Даяршы болып жұ мыс жасап жү ргенімде, қ алалық ө мірден біраз дү ниені кө рдім. Талай нә рсені ү йрендім. Жұ мыс кү ндерінің бірі болатын. Мен есік алдың да қ онақ тарды кү зетіп отырушы едім. Тал тү сте кісі аз болатын. Кешке қ арай адам лық толы. Орын болмай қ алатын кездерде болатын. Мен есік аузында отырғ ан едім. Қ олыма меню ұ стап алғ анмын. Бар алдың а ү стел ү стіне қ оятын дастарханшалар мен майлық тарды алдын ала дайындап қ ойғ анмын. Есік аузында бірнеше орындық тар бар. Сыртқ ы есіктен кіре берген кезде алдында субұ рқ асын тұ рады. Шағ ын ғ ана. Іште банкет болайын деп жатыр екен. Сырттан сусындар кө теріп келе жатқ ан ағ айды кқ рдім. Банкеттің иесі. Қ олың дағ ы ауыр суды зорғ а кө теріп, дорбаң дап келе жатыр. Бар алдынан ө тіп, ішке қ арай бет алды.

- Сә леметсіз бе. Қ ош келдің із! – деп амандастым.

- Рахмет – деп, қ олың дағ ы заттарын тастағ анша асық ты.

Орнымнан тұ рып, кө ше жақ қ а бет алдым. Кө зілдірігім ө зіммен болғ ан жоқ. Сондық тан кө зім нашар кө ретін еді. Бірақ, кө зіме бірдең е тү се қ алды. Екі кө зімді сық ырайтып, жақ ындап қ арадым. Жерде жатқ ан затты кө ріп, кө зім жайнап кетті. Жерде жатқ ан бір бума ақ ша. Орап, резеікемен байлап қ ойыпты. Он мың дап, бес мың дап... Қ олыма алып, шамамен неше бар екенін қ арай бастадым. Бұ л ақ шадан айырылып қ алғ ан адамды ойладым. Жан-жағ ыма қ арайладым. Менің алдымнан тек сусын кө терген ағ ай ғ ана ө тіп еді. Сол кісіні іздедім. Айналып, іздеп жү рсем, қ зі де бар алдына келіп қ алыпты.

- Ағ а, сіз ақ ша жоғ алтпадың ыз ба? – деп сұ радым.

- Жоқ – деп, сенімсіз жауап берді де, ү сті басын тіміскілей бастады. – Кеуде қ алтамда бір бума ақ шам бар еді. Енді, жоқ

- Мынау емес пе?

- Ойбу, ия осы. Қ алтамнан тү сіп қ алғ ан ғ ой. Рахмет, қ ызым. Ойбу, бұ л тойдың ақ шасы еді ғ ой. – деп, қ олымнан ақ шасын алды.

- Есік аузында жерде жатыр екен.

- Рахмет, айналайын. Тойдың ақ шасы еді – деп, ағ а менің қ олымнан алды.

Бұ л оқ иғ аны бү кіл ә ріптестерім естіп, менімен қ алжындасып жү р.

- Мә ә, мен болғ анда жұ мыстан шығ ып кетуші едім – десті біреулер.

- Айдананың кө зі кө рмеген ғ ой. Екі жү з тең ге деп кө ргенде бере салғ ан. Кө зілдірігі болғ анда бермейтін еді.

Мен достарыммен қ алжың айтып, уақ ытты кө ң ілді ө ткізгенді ұ натамын. Олардың ә зілдері кейде ауыр болсада, жаныма жара салмайтын. Кеш жалғ аса берді. Менің жақ сылығ ыммен басталғ ан кеш тыныш ө тіп жатты. Бір басыма бес- алты қ онақ ты алып, шауып жү рмін. Ә ке, Ана! Сә лемнің арғ ы бетінен, бергі бетіне жү гіремін деп аяғ ымның бұ лшық еттері ә бден шынығ ып қ алыпты. Бірақ мағ ан асығ ыс жұ мыс жасағ ан ұ найтын. Солай жү гіріп жү ргенімде мені «қ ызым» деген дауыс тоқ таты. Қ арасам ақ шасын жоғ алтып алғ ан ағ ай. Қ асында тө рт-бес адам бар. Сыртқ а таза ауа жұ туғ а шық қ ан сияқ ты.

- Ия, ағ а – деп, қ асына бардым.

- Есімің кім?

- Айдана

- Жарайсың, Айдана! – деп, қ асындағ ыларғ а мені мақ тап жатыр. – Бағ ана ақ шам тү сіп қ алыпты. Банкеттің ақ шасы еді. Сол ақ шаларды Айдана тауып мағ ан ә келіп берді. Басқ а біреу болғ анда ө зіммен алып кететін еді

- Жарайсың! Тә рбиеге байланысты ғ ой бә рі – десті жанындағ ылар.

- Руың кім?

- Қ аң лының қ ызымын – деп жауап қ аттым мақ танышпен. Банкеттің аяғ ы сияқ ты. Ағ ай кішкене қ ызу екен.

- Ә ке-шешең осы жақ тын адамдары ма?

- Ия, Таразданбыз.

- Ой, қ азір, тоқ тай тұ р! – деді де, ү сті басын қ айттан тіміскілеп жатыр. Қ алтасынан мың тең ге тапты да, мағ ан қ арай созды.

- Жоқ, ағ а. Керек емес – деп, қ арсылық білдірдім.

- Ал, ал – деп барлығ ы жамырап кетті.

- Ә ке-шешең е рахмет, айналайын –деді де, қ олыма мың тең гесін қ ыстырды.

- Рахмет, ағ ай – дедім мә з болып.

- Сағ ан рахмет!

Мен ө з жө німе кетіп қ алдым. Ең бірінші ойым анама барып, бә рін айтып беру. Қ уаныштан секіріп жү рмін. Асханағ а кң рдң м де, жарқ ын дауыспен:

- Мама, мама – деп айтуғ а асық тым. Ана, сен:

- Не болды? – деп, уайымдап кеттің ау, шамасы.

Сағ ан ең тігіп тұ рып, барлығ ын айтып бердім. Мені біраз адам ү нсіз тың дап тұ рды. Менің қ уанышыма ортақ тасып, жү здеріне кү лкі келді. Біреудің ең бегінімен табылғ ан ақ шаны алып, дым болмағ андай жү ру мен ү шін ү лкен қ ылмыс шығ ар. Бұ л да ненің жаман, ненің жақ сы екенін мағ ан ү йреткен, сендердің арқ аларың деп білемін.

- Мама, ата-анаң а рахмет деп айтты жаң ағ ы кісі – деп, сені қ уантып қ ойдым.

Менің жасағ ан жақ сылығ ым ү шін, менен бө лек сендергеде алғ ыс айтатын жандар кө п болды.

Тағ ы бір жұ мыс кү ні. Бір кү ндік жалақ ымдай ақ шағ а ие болғ ан кү нім. Ұ БТ қ орытындысы бітіп, жауабы шық қ ан еді. Барлығ ына сол жоғ ары балл себепкер болды.

Ә деттегідей, қ онаұ тарды жайғ астырып жү рмін. Екі ағ а келіп, тапчанғ а отыратын болды. Екеуі жайғ асып, тапсырыс берді.

- Ә зірше екі сыра алып келші – деді асығ ыс. Жаз мезгілі болғ ан соң, салқ ын сыралар тоқ таусыз ө тетін. Жү гіріп барып, екі сыра алып келдім де:

- Тапсырыс бересіздер ме? – дедім.

- Ия, қ азір – деп, менюді ақ тарып жатты. Тапсырыс берілді. Менде ө з тірліктеріммен кеттім. Алдарың а ыдыстар алып келіп, дастархан бетін сә ндеп жатқ анымда, бір ағ ай мені ә ң гімеге тартты:

- Есімің кім болады, қ ызым?

- Айдана

- Оқ исың ба?

- Осы жылы мектепті бітірдім – деп, жауап қ аттым, ыдыстарды қ ойып.

- Аа Ұ БТ тапсырдың ба?

- Ия, тапсырдым – деп мақ танышпен жауап қ аттым.

- Неше балл алдың?

- 109 балл алдым – дегенім сол еді, ағ ай қ уаныштан секіре кетті.

- Кү шті ғ ой. Кім боласын?

- Нанотехнологиямен айналысамын – деп сеніммен жауап қ аттым.

- Қ айда тү скін келеді? Грант шығ ар?

- Алматығ а тү семін. Ия, грантқ а тү семін.

- Менің баламда сабақ ты жақ сы оқ ығ ан – деп, баласының жетістіктерін айта бастады. – Қ азір, шет елде жү р. Мен оқ ығ ан адамдарды жақ сы кө ремін. Жарайсың, Тараздың атын шығ ара бер!

- Рахмет, ағ а!

- Мә, мынау сағ ан. Жақ сы балл жинағ анын ү шін – деп, бес мың тең гесін созып тұ р. Мағ ан таныс емес кісі. Мен тіпті ол сә тте туыстарымннан да мұ ндай ақ ша алмағ ан едім. Не дерімді де білмедім. Баяғ ыдай:

- Жоқ, ағ а, керек емес. Рахмет!

- Ал, менің де балам оқ ығ ан осылай – деп, қ оймай қ ойды. Ағ айдың кө ң ілі ү шін алдым. Ү лкен кісінің бергенінен бастарту ұ ят болар деп:

- Рахмет, ағ ай!

– деп, ақ шаны алып, мә з болып кеттім. Бірдең, мама, сағ ан жү гіріп барғ ан шығ армын.

Бірде жолдан ө тіп бара жатқ ан едім. Қ олына ауыр жү к кө терген ә йел кісі кетіп жатыр. Жаның а жетіп барып:

- Сә леметсіз бе! – деп, жымидым. Кү ле қ арағ ан адамғ а, кө пшілігі сеніммен қ арайды. Апайда бетіме кү лімсіреп қ арап, басыин изеді.

- Ә келің із, сізге кө мектесіп жіберейін - деп, қ олың дағ ы сө мкелерің алдым.

- Ой, рахмет! Қ атты ауыр емес – деді.

- Қ айда барасыз? Жолымыз бір болса, апара салайын – дедім де, қ олындағ ы жү кті алдым. Мен ү шін бұ л тү к емес еді. Ү йреншікті болғ ан іс. Апай екеуміз жол-жө некей ә ң гімелер айттық.

- Ә ке-шешең жақ сы тә рбие беріпті – деді, апай сө з ортасында. – Барлығ ы тә рбиеге байланысты ғ ой.

Мен ө зім ү шін де, сіздер ү шін де мақ тандым. Мен ү шін адамдарғ а кө ң іл аударып, кө мектесу қ алыпты болып қ алыпты. Тіпті, кейбірі рахмет айтпасада, ренжіп қ алмаймын. Ештең е дә меткен емеспін. Жақ сылық жасадым деп те ойланбағ ан екенмін.

Ө зім ү шін мақ таныш сезімін тудыратын сә ттерім кө п болыпты. Адам болып келген соң, адамша ө мір сү ру қ ажет. Ә рине, бұ л сө зді ә ркім ө зің ше тү сінеді ғ ой. Сіздер ү йреткендей, біреудің ала жібін аттаймай, адал ө мір сү руге талпынамын.

Расымен адам ең бек етсе, міндетті тү рде жемісін кө реді екен. Қ олымнан келмейді деп, сендерге жылап жатсам жата береді екенмін. Мені Сә лемге жетектеп апарғ анына ризашылығ ымды білдіремін, ана! Аң қ ау қ ызың ның ой ө рісі дамып, ө мірді басқ а тұ сынан тани білді. Адамдардың қ андай болатынын кө рдім. Бірнеше достар таптым. Ө зімнің ең алғ ашқ ы телефонымды да, ең бегіммен алғ аныма қ уаныштымын. Сендердің біз ү шін қ абылдағ ан шешімдерің бізді ү лкен ө згерістерге ә келді. Біз ү шін дұ рыс шешім қ абылдағ андарына ризамын.

Алматығ а форумғ а келген едім. 2017 жылдың желтоқ сан айы. Бірінші кү ні форумнан шығ ып, мамағ а баратын болдым. Жолдан кө лік ұ стадым. Ішінде бір қ ыз бар екен. Жү ргізуші жас жігіт. Екеуін жас жұ птар деп ойлап қ алдым. Жол-жө некей:

- Осы кө ше ма? – деп, жанағ ы қ ызды тастап кетті.

«Қ ызы емес екен ғ ой» деп ойладым ішімнен. Ү нсіз кетіп бара жатырмыз. Кенет, жігіт сө зін бастады

- Жұ мыс жасайсыз ба ол жерде? – деп, мама, сенің жұ мыс орнынды сұ рады.

- Жоқ, мамам сол жақ та, сол кісіге бара жатырмын.

- Еее, ө зің із қ айдаң сыз?

- Астанадан келдім, негізі Таразданмын.

- Қ ыдырып келдің із бе?

- Жоқ, форумғ а келгенмін.

- Қ андай? Анау форум ба? – деп, бір спикердің атын айтты.

- Ия, дә л солай.

- Астанадан сол ү шін келдің із бе?

- Ия.

- Кү шті екенсіз. Қ алай болды, форум?

- Керемет, Ник Вуйчич болды, Тайсон болды. Ник ө зінің ... – деп, спикердің ө мір баяның айтып бердім.

- Егер ол кісінің аяқ -қ олы юолғ анда, ол қ азіргідей болмас еді – деді жас жігіт.

- Мү мкін – дедім, келісе. Тараз жайлы сұ рады.

- Мен, шыны керек, Таразғ а қ арағ анда, Астананы жақ сырақ білемін.

- Неге?

- Ә кем қ атал кісі болатын. Тә рбиемізге қ атал қ арағ ан. Онша-мұ нша кө шеге шығ ара бермейтін. Мектеп кезінде ү йден шық пайтынмын – дедім.

- Ә кең із кү шті адам екен – деп, жас жігіт мен таң ғ алдырды. Ол кісіден мұ ндай сө з кү тпеген едім.

- Ия, бала ә кесінен қ орқ у керек дейді ғ ой – дедім.

- Ә кең із, молодец екен. Дұ рыс сол негізі – деді.

- Ия, дұ рыс айтасыз, менің ә кем алтын ғ ой – дедім мақ танып.

- Есімің із кім? – деді.

- Айдана – деп жымидым.

- Менің есімім... – деп, атың атағ ан болатын. Есімдерді ұ зақ жаттай алмайтыным бар.

- Қ уаныштымын – дедім. Астанада оқ итынымды, ертең кететінімді айттым. Ә ке, ол жігіт сені ұ натып қ алса керек. Менімен ары қ арай араласқ ысы келетінін сезіп тұ рдым. Алайда, бірінші қ адам жасауғ а ол кісінің батылы жетпеген секілді.

- Алматығ а келіп, ақ шаң ыз қ алмағ ан шығ ар – деді, тиындарды санап жатқ анымды кө ріп.

- Айтпаң ыз, сізге соң ғ ы тиындарымды санап беріп жатырмын.

- Жарайды онда, ө зің ізде қ алсың. Бермей ақ, қ ойың ыз. Сізге керек болар.

- Жоғ а, мұ нда анам бар. Сол кісіден аламын ғ ой.

Қ оштастық. Оның бірдең е айта алмай тұ рғ аны, ұ зақ қ арағ анынан белгілі болды. Арада бір қ имастық ты сездім. Бірақ, менің жігіттермен жақ ын араласуғ а еш ниетім болмағ ан соң, ол кісі мен ү шін тағ дыр уақ ытша жолық тырғ ан жақ сылардың бірі болып есте қ алады. Ә ке, бә рінен бұ рын сізді мақ тап, сізге тамсанғ аны мағ ан қ аттырақ ұ нады. Осындай ә ң гімелерден соң, ұ зақ жол қ ысқ арып қ алады ғ ой. Анама тезірек жеттім. Сендердің берген тә рбиелерін, сендердің бізден кө ретін жемістерін. Ә ке-шешесін сыйламай жататындарды да кө рдім. Мен ешқ ашан олар секілді болмаспын. Сендердің біз ү шін тө ккен терлерін, жоғ алтқ ан уақ ыттарың, жұ қ арғ ан жү йкелерін, кетірген кү штерің зая емес деп сенемін. Сендер, жақ сы ө мірге ә бден лайық ты жансың дар!

⇐ Предыдущая 1 2 3 4 5 6 789 10 Следующая ⇒