2. Фонетикалық талдау. Фонетикалық жаттығулар, оның негізгі түрлері.

1. Педагогикалық ғ ылымдар жү йесі. Педагогиканың философия, психология, ә леуметтану, физиология жә не басқ а ғ ылымдармен байланысының тү рлері.

Педагогика ғ ылымының мына ғ ылымдармен байланысты:
Философия – бұ л адамды кү ш идеялық сенімге, айқ ын тү сіне білушілікке тә рбиелейді.
● Психология – адамның мінез-қ ұ лқ ын қ алай тә рбиелеудің ә дістері мен тә сілдерін іздестіреді.
● Адам физиологиясы – бала организміндегі жоғ ары
Нерв қ ызметі, тыныс алу, қ ан жә не жү рек тамыр жү йесін физиологиялық ерекшеліктерін қ арастырады.
● Мектеп гигиенасы – жас ұ рпақ тың денсаулығ ын сақ тау, нығ айту жә не дамыту жайындағ ы ғ ылым.
● Ә леуметтану – жас ұ рпақ ты дамыту, тә рбиелеу жә не қ алыптастыру проблемаларын зерттеу барысында педагогика ғ ылымы ә леуметтік ортамен тә рбие жайындағ ы мә ліметтерді ә леуметтану ғ ылымы негізінен қ арастырып, шешім қ абылдайды.
● Этнография – белгілі бір халық тың экономикасын, қ оғ амдық жә не рухани мә дениетін тұ рмысының зерттейді.
● Археология – ө ткен ғ асырындағ ы ескерткіштер арқ ылы халық тардың ә дет-ғ ұ рып, мә дениетін, тарихын зерттейді.
Сондай-ақ, педагогика ғ ылымы медицина, экология, экономика, ә дебиет, тарих жә не т. б. ғ ылымдармен тығ ыз байланысты.
Адам жө ніндегі ғ ылымдар жү йесіндегі педагогиканың орны оны басқ а ғ ылымдармен байланыстыра қ арастырғ анда ғ ана айқ ындалуы мү мкін. Ө зінің ұ зақ қ а созылғ ан тарихында педагогика кө птеген ғ ылымдармен тығ ыз байланыста болып, ө з дамуы мен кемелденуінде олардың ə рқ илы ық пал-ə серіне ұ шырап отырды. Бұ л ұ штастық тардың кейбірі тарих тұ ң ғ иығ ынан жалғ асып келе жатса, енді біреулері-кейінгі, жақ ын дə уірлерде пайда болды. Педагогиканың алғ ашқ ы байланыс тү зген білім салалары-философия мен психология. Бұ л ғ ылыми «одақ » қ азіргі кү нде де педагогикалық теория мен практиканың кең, ө рістеп дамуының алғ ы шарты

2. Фонетикалық талдау. Фонетикалық жаттығ улар, оның негізгі тү рлері.

Фонетиканы ө ту барысында сабақ та талдау жасалады. Талдауда сө здің дұ рыс жазылуына ғ ана кө ң іл бө лініп қ оймай, сонымен қ атар сө здің дұ рыс айтылуына да талдау жасап отыру керек. Себебі фонетиканы ө ту арқ ылы оқ ушыларғ а сауаттылық пен қ атар дұ рыс сө йлеуді де, яғ ни орфоэпиялық норманы мең гертеміз.

Фонетикалық талдау мазмұ нына қ арай дыбыс жү йесі бойынша талдау, ү ндестік заң ы бойынша талдау болып екіге бө лінеді. Фонетикалық талдау кө леміне қ арай жай талдау, кү рделі талдау болып бө лінеді. Фонетикалық талдау орындалу орнына қ арай тақ тада талдау, орнында отырып талдау болады. Қ азіргі таң да фонетикалық талдауды сатылай комплексті тү рде жү ргізу қ ұ пталып жү р.

Фонетика бойынша берілетін білімнің мү мкіндік дең гейіне қ ойылатын талаптар:

- дыбыстардың фонемалық қ асиеттерін білу, сө здің лексикалық мағ ынасы мен дыбыстардың ө зара байланысын тү сіну;

- фонетикалық терминдерді дұ рыс пайдаланып, тілдік категориялардың мә нін ұ ғ у;

- дауысты, дауыссыз дыбыстардың іштей жіктелуін білу, оларды артикуляциясына қ арай айыра білу;

- қ азақ тілінің халық тық сипатын танытатын тілдегі дыбыстық ү йлесім мен ү ндестіктің (сингармонизм) тіл мә дениетімен байланыстылығ ын ұ ғ ыну жә не орынды пайдалану;

- қ азақ ә ліпбиінің қ ұ рамындағ ы тө л дыбыстар мен орыс тілінен енген дыбыстардың ө зара қ арым-қ атынасын мең геру;

- ауызекі сө йлеу жә не жазба тілдеріндегі сө здерді ә деби тіл нормаларына сай қ олдана білу, орфоэпиялық, орфографиялық заң дылық тарды тү сініп, оның коммуникативтік біліктілікпен байланысын тану.

5 Фонетикалық жаттығ у жә не оның негізгі тү рлері

Фонетикалық жаттығ улар

Фонетикалық жаттығ улардың міндеті – оқ ушылардың айтылғ ан буындар мен дыбыстарды айыра алуын жә не оларды дұ рыс, анық айтып берулерін қ амтамасыз ету.

Фонетикалық қ ателер

Балалар мектепке келгенде сө йлеу мү шелері (аппараттары) жетілген, есту мү шелері дамығ ан, яғ ни сө здердің мағ ынасын ажырата алатын жә не практикада пайдалана алатын дә режеде болады. Дегенмен балалардың сө йлеу тіліне зерттеу жү ргізіп бақ ылағ ан ғ алымдар оқ ушылардың тіл дыбыстарына байланысты кемшіліктерінің барлығ ын байқ ағ ан. Ол туралы С. Ф. Иванова «... значительная часть учащихся 5 класса не владеет достаточно четкой членораздельной речью, что отражается и на их науках письменной речи плохая дикция часто является ошибок типа описок», деген пікір айтады

⇐ Предыдущая 12 13 14 15 161718 19 20 21 Следующая ⇒