1. Неолит дәуірі және оның ерекшеліктері.

14- билет

1. Неолит дә уірі жә не оның ерекшеліктері.

2. Ұ лы Отан соғ ысы жылдарындағ ы қ азақ стандық тардың тылдағ ы ерлігі.

3. Дамығ ан орта ғ асырлардағ ы (Х-ХІІІғ. басы) Қ азақ стан аумағ ындағ ы мемлекеттер жә не олардың орналасқ ан аймақ тарын картағ а белгілең із.

Жауабы:

1. Неолит дә уірі жә не оның ерекшеліктері.

Қ азақ станда табылғ ан неолиттік ескерткіштер негізгі белгілері жағ ынан бір-біріне ұ қ сас. Арал ө ң ірінен: найзаның тас ұ штары, жалпақ пышақ тар, екі жү зді де ө ң делген жебе ұ штары табылды. Солтү стік Қ азақ стандағ ы Пеньки селосы маң ындағ ы тұ рақ та тас шапқ ылар, жалпақ пышақ тар, жаң қ адан жасалғ ан қ ырғ ыштар кө бірек кездеседі. Балқ аштың солтү стігінде шақ пақ тастан жасалғ ан ұ сақ қ ұ ралдар: тілікшелер, жаң қ алар, нуклеустар жә не жебе ұ штары кө п кездеседі. Орталық Қ азақ станда Қ арағ анды, Зеленая Балка тұ рақ тарынан ү й малының сү йектері табылғ ан. Жезқ азғ ан ө ң ірінен 150-ге жуық тұ рақ, кө не кен шығ ару, жерлеу орындары табылды. Жерлеу орындарының ү стіне тас ү йген. Қ абірдің қ абырғ асы тас плиталармен қ оршалғ ан. Адамды басын солтү стік-батысқ а қ аратып шалқ асынан жерлеген. Бұ л-неолит дә уірі адамдарының ө зіндік дү ниетанымы, о дү ниеге деген сенімі болғ андығ ының куә сі. Қ азақ станнан неолит кезең інің шамамен 600 (800) ескертіші белгілі. Олардың кө бінің мә дени қ абаты жоқ, бұ лар адамдардың уақ ытша тұ рақ тары. Негізгі белгілері бойынша неолит ескерткіштері бір-біріне ө те ұ қ сас жә не бір мә дени-тарихи топқ а жатады. Дегенмен, табылғ ан қ ұ ралдардың, керамикалық ыдыстардың тү рлеріне, олардың жасалу техникасының кейбір ерекшеліктеріне, шаруашылық ты жү ргізу сипатына қ арай Қ азақ станның неолиттік мә дениетін ғ алымдар бірнеше аймақ тық топтарғ а бө ліп кө рсетеді. Олар: Солтү стік-батыс Қ азақ стандағ ы неолиттік мә дениеттің ерекшелігі- пластикалық тас ө ндірісінің басым болуы жә не ыдысты ә шекейлеуде геометриялық ө рнектер кө бірек болды. Арал, Шығ ыс жә не Оң тү стік-шығ ыс Қ азақ станның ерекшелігі - ә р тү рлі қ ұ ралдардың кө п табылуы, геометриялық ө рнектер кездеспейтіндігі, керамика- Оң тү стік-Орал (Ресей) жә не Андронов мә дениетіне ұ қ сас келеді.

Балқ аштың солтү стігі мен Бетпақ дала аймағ ының ерекшелігі-онда кремнийден жасағ ан ұ сақ қ ұ ралдар кө п кездеседі, геометриялық формадағ ы қ ұ ралдар ө те аз, керамика мү лдем жоқ. Орталық Қ азақ станның солтү стік аймақ тар тобының ерекшелігі – тұ рақ тары мен кремний қ ұ ралдар солтү стік Қ азақ стан аймағ ына ұ қ сас, кескіш қ ұ ралдар ө те аз, шаруашылық тың негізгі тү рі-аң шылық. Жезқ азғ ан ө ң ірінің ерекшелігі- 150 тұ рақ, кө не қ орымдар мен обалар табылды.

Шығ ыс-Қ азақ стан аймақ тық тобының ерекшелігі- қ оныстар қ ұ ралдарғ а ө те бай, олар кө біне ең бек қ ұ ралдары жә не қ ұ рамалы қ ұ ралдар. Керамикалық бұ йымдар мен қ ырғ ыштар оймышты ө рнектермен кө мкерілген.

⇐ Предыдущая 23 24 25 26 272829 30 31 32 Следующая ⇒