Қаныш Имантайұлы Сәтбаев

М. Етекбаев «Нан қ айдан шығ ады? »

Мақ саты: " Нан қ айдан шығ ады" деген ертегіні оқ ып беріп балаларғ а тү сіндіру барысында сө здік қ орларын, сө йлеу мә дениетін, ойлау қ абілетін дамыту. Нан туралы тү сініктерін терең дету. Ең бекті бағ алап, адамгершілік қ асиеттерін қ алыптастыру.
Кө рнекіліктер: суреттер.
Ә діс - тә сілдері: тү сірдіру, ә ң гімелеу, кө рсету.

Нан қ оқ ымын шашпаң дар,
Жерде жатса баспаң дар.
Теріп алып қ астерлеп,
Торғ айларғ а тастаң дар.
Дастарханғ а нан қ айдан келеді?
Кү зде бидай орылып, жиналып, машинағ а тиеліп, ұ н тартатын заводқ а ә келеді. Онан соң наубайхана неше тү рлі нан пісіреді.
Қ айдан келдің, бауырсақ
Дастарханда шашылып,
Жатты аппақ бауырсақ.
Бауырсақ қ а қ ызығ ып,
Қ арап тұ рып кө зін сап:
- Қ айдан келдің, бауырсақ? – деп сұ рады қ уыршақ.
- Дү кеннен келдім нан сатқ ан, деді оғ ан бауырсақ.
- Дү кенге келдің қ ай жақ тан?
- Наубайдан келдім нан жапқ ан.
- Наубайғ а келдің қ ай жақ тан?
- Диірменнен келдім ұ н тартқ ан.
- Диірменге келдің қ ай жақ тан?
- Даладан келдім кең жатқ ан.
Жер анам менің кө сілген,
Диқ андар мені ө сірген.
Сұ рақ тар бойынша жұ мыс.
- Нан туралы не білесің дер?
- Нан қ айдан пайда болады екен?
- Нан қ андай тағ ам?
- Нанмен ойнап, аяқ астына басуғ а бола ма?

Нан туралы ә ң гімелесу

Нан қ айдан шығ ады? (Ертегі)
Бір кү ні Тышқ ан нан дү кеніне кіреді. Сө реде жаң а піскен сап – сары бө лкелер ү йіліп тұ р екен. Піскен нан исіне қ ызық қ ан Тышқ ан тұ мсығ ын жыбыр – жыбыр тартты. Тө мендегі бір бө лкені кеміре бастады. Осы кезде кү зетші келіп қ алды. Тышқ ан зып беріп, тысқ а атып шық ты. Бірақ алысқ а ұ замады. «Апырай, қ айдан шық ты екен осыншама нан. Біліп алып, шық қ ан жеріне кірсем, ә! » - деп қ ызығ ып кетті. Тышқ ан тесіктен сақ тана сығ алады.
- Нан, нан сен қ айдан шық тың? – деді сыбырлады.
- Сатушыдан сұ ра, - деді Нан
- Сатушы, сатушы, нан қ айдан шығ ады?
- Наубайшыдан сұ ра, - деді.
Тышқ ан тымпың дап наубайханағ а келді. Диірмен тасы тынымсыз шыр кө белек айналды.
Екі адам ұ н тартып тұ р. Ұ н тө гіліп ақ қ ан бұ лақ ша қ ұ йылып жатыр. Кө зді ашып жұ мғ анша қ ап – қ ап ұ н дайын болады. Тышқ ан иненің кө зіндей танауын тыржитып, таң дана қ арап тұ рды да:
- Диірменші, диірменші, нан қ айдан шығ ады? – деп сұ рады.
- Комбайыншыдан сұ ра, - деді қ ырманшы қ арт.
Тышқ ан далада егін орып жатқ ан комбайыншығ а келеді. Қ алың егін тең іздей толқ иды. Комбайн тоқ тар емес, ілгерілеп барады. Сабанын бір бө лек, топанын бір бө лек шығ арып тастады. Торсық тай ақ бидайды астауына қ ұ йып алып барады. Тышқ ан шің кілдеп:
- Комбайыншы, комбайншы, нан қ айдан шығ ады? – деп сұ рады.
- Кө ктемде тракторшы жер жыртып, сеялкашы тұ қ ым себеді. Егіншілер оны кү тіп баптайды. Кө п ең бек сің іреді. Міне, мынау қ алың астық – сол кө п ең бектің жемісі. Нан ең бек арқ ылы табылады, - дейді комбайыншы.
- Ой, мұ ның - азап қ ой. Мен шалқ айып жатып – ақ нан таба беремін, - деп қ утың – қ утың етті Тышқ ан.
- Ә не мысық келе жатыр, - деді комбайыншы. Сол – ақ екен Тышқ ан бір ескі інге зып берді.
- Ертегі не туралы айтылғ ан?
- Тышқ ан нанның шық қ ан жерін неге іздемекші болды?
- Ол қ айда барды?
- Тышқ ан кімнен қ орық ты?
- Неге қ орық ты?

Орманда кірпі келеді,
Саң ырауқ ұ лақ тереді.
Кездесті, міне, керегі:
Екеуі қ айың астынан.
Біреуі терек қ асынан.
Қ анша олар болмақ есепте,
Тоқ ылғ ан салса себетке?

Ө лең оқ ып жаттау.
Нанда ө мірдің иісі мен дә мі бар,
Нанда адамның ең бегі мен ары бар.
Нан ө мірдің ана сү ті, арқ ауы,
Нансыз жерде қ ай ө мірдің сә ні бар.
Мақ ал – мә телдер.
" Ас атасы — нан".
" Нан бар жерде ә н бар".
" Нан — тіршілік кө зі".
Нан туралы тыйым сө здер.
Нанды бір қ олмен ү збе.
Нанды жерге тастама.

Нан туралы мә ліметтер жинақ тау.

Мә тінді мә нерлеп оқ у

Оқ ыту ү шін бағ алау жә не оқ уды бағ алау

Смайликтерді ө зі қ алағ ан нұ сқ ағ а жабыстырады

Мазмұ ндама

Оқ ушыларғ а мә тіннен тү сінгендерін қ атесіз, дұ рысы жазуды ү йрету. Ой белсенділігін, сауаттылығ ын дамыту.

Психологиялық дайындық

Біз балдырғ ан баламыз,

Қ ұ стай қ анат қ ағ амыз.

Дү ниені аралап,

Оқ ып білім аламыз.

Тү лкі туралы тү сінікті қ алыптастыру.

 Қ ұ йрық сыз тү лкі

Бір тү лкінің аң даусыз келе жатқ анда, қ ұ йрығ ы қ ақ панғ а тү сіп қ алды. Қ ұ йрығ ын ү зіп, ө зі ә рең қ ұ тылады. Бө тен тү лкілердің қ асында жалғ ыз ө зі шолақ болып жү руге ұ ялады да, ол барлық жолдастарын шақ ырып, жинап алып:

-Қ ұ йрық ты сү йретіп жү ру неге керек? Сұ лу да емес, ә рі қ ашан да ың ғ айсыз ауыр, бә рің із де қ ұ йрық тарың ызды кесіп тастаң ыздар, -деп, оларғ а насихат айтты.

Сонда жолдастарының арасынын бір тү лкі:

-Егер қ ұ йрығ ың бү тін болса сен бұ лай айтпас едің -ау, -дейді.

Мұ ны естіп бө тен тү лкілер кү ле бастады. Қ ұ йрық сыз тү лкі ұ ялып, оларғ а кө рінбейтін болды.

Орманда кірпі келеді,
Саң ырауқ ұ лақ тереді.
Кездесті, міне, керегі:
Екеуі қ айың астынан.
Біреуі терек қ асынан.
Қ анша олар болмақ есепте,
Тоқ ылғ ан салса себетке?

1-топ

«Араласып кеткен сө йлемдер»

2-топ

Буындардан сө з қ ұ рау

Қ айталау

Оқ ыту ү шін бағ алау жә не оқ уды бағ алау

Тарауды қ айталауғ а арналағ ан сұ рақ тар мен тапсырмалар

Оқ ушылардың ө ткен сабақ тарда алғ ан білім дағ дыларын тексеру. Есте сақ тау, ойғ а тү сіру қ абілеттерін дамыту.

Психологиялық дайындық

Біз балдырғ ан баламыз,

Қ ұ стай қ анат қ ағ амыз.

Дү ниені аралап,

Оқ ып білім аламыз.

«Ең жақ сы мамандық » тақ ырыбында шығ арма жазың дар.

Оқ улық пен жұ мыс:

1-топ

Тест сұ рақ тарын қ ұ растыру

2-топ

Сө зжұ мбақ ты шешу

3-топ

Тараудағ ы жұ мбақ тарды еске тү сіру.

Орманда кірпі келеді,
Саң ырауқ ұ лақ тереді.
Кездесті, міне, керегі:
Екеуі қ айың астынан.
Біреуі терек қ асынан.
Қ анша олар болмақ есепте,
Тоқ ылғ ан салса себетке?

Мақ ал-мә телдер, жұ мбақ, жаң ылтпаштар туралы кітапша жасау

Оқ ыту ү шін бағ алау жә не оқ уды бағ алау

Ө Қ анахин Туғ ан жер

а) білімдік: Мә тінді тү сініп оқ у, негізгі ойды ашу
ә ) дамытушылық: Ө з бетімен жұ мыс жасау дағ дыларын дамыту
б) тә рбиелік: Ө згенің пікірін тың дауғ а, мә дениетті сө йлеуге, сауатты жазуғ а тә рбиелеу
Типі: жаң а сабақ
Ә дісі: тү сіндіру, топтастыру, сұ рақ -жауап
Пә наралық байланысы: бейнелеу, дү ниетану
Кө рнекілігі: Қ азақ станның, Ақ тө бе облысының карталары, Ойыл ауданының, Қ араой ауылының бейнелері, интерактивті тақ та

Бү гінгі сабақ тым қ ызық.
Ойлан, ойлан жә не ойлан,
Сабақ тардан сыр не ұ қ тық?

1. “Ат ө нері білінбес,
Бә йгеге тү сіп жарыспай... ” Ү зінді қ ай ө лең нен алынғ ан?
2. ІІ тараудағ ы тақ ырыбы “Рахмет” сө зінің синонимі болғ ан мә тінді ата
3. Биыл жазда ту ұ стап
Еттім ғ ой, - деп, мол ең бек.
Дала жатыр тыныстап,
Сә л демалып алам деп. Осы ө лең жолдарының авторы кім?
4. Бұ л ө лең де жылдың қ ай мезгілі суреттелген?
5. “Анна апайдың бақ шасы” ә ң гімесінде Жең іс неге ұ ялды?

ІІІ. Жаң а сабақ. Ақ тө бе облысы, Ойыл ауданы, Қ араой селосын ә ң гімелеу.
ІҮ. Ө тебай Қ анахин кім?
Ү. »Сө здің сырын ұ ғ айық..... »
Киелі – ерекше қ асиеті бар
Ризық - бұ йырғ ан нә сіп, ырыс
Маң ғ аз - кербез, паң, тә каппар аспанмен таласқ ан, биік
Зең гір - аспанмен таласқ ан, биік
Ү І. Бала шығ армашылығ ы –болашақ негізі.
І топ - «Туғ ан жер» туралы мақ ал жазу
ІІ топ -«Уа туғ ан жер, топырағ ың нан жаралдым» ө лең дер оқ у
ІІІ топ - «Ата қ оныс – туғ ан жер» сурет салу

Орманда кірпі келеді,
Саң ырауқ ұ лақ тереді.
Кездесті, міне, керегі:
Екеуі қ айың астынан.
Біреуі терек қ асынан.
Қ анша олар болмақ есепте,
Тоқ ылғ ан салса себетке?

Ү ІІ Тестпен жұ мыс
• 1. Туғ ан жердің нә рі не:
• а) гү л
ә ) кө л
б) шө п
• 2. Туғ ан жердің ризығ ы не:
• а) балық
ә ) гү л
б) топырақ
• 3. Туғ ан жердің кө ркі не:
• а) тас
ә ) ақ қ у
б) қ ала
• 4. Туғ ан жермен мә ндес сө з:
• а) астана
ә ) атамекен
б) тоғ ай

Мазмұ ндау

Оқ ыту ү шін бағ алау жә не оқ уды бағ алау

М. Мақ атаев Ү ш бақ ытым

Білімділік: Ө лең ді мә нерлеп оқ уғ а, жатқ а оқ уғ а дағ дыландыру. Ақ ын ө лең інің идеясын тү сіне білуге жағ дай жасау.
Дамытушылық: Ақ ын шығ армаларын талдай отырып, ә р оқ ушының сө йлеу тілін дамыту. Ө з бетінше ізденуге, шығ армашылық қ а баули отырып, ө з пікірін айта алатын шә кірт дайындау.
Тә рбиелік: Оқ ушыларды отансү йгіштікке, тіл, сө з ө нерін қ ұ рметтей, қ астерлей білуге тә рбиелеу.
Кө рнекіліктер: Интерактивті тақ тамен жұ мыс, ақ ынның портреті, буклеттер т. б.
Сабақ тың ұ станымы:
«Қ азақ тілін білген адам Мұ қ ағ али поэзиясын сү ймеуі мү мкін емес, Мұ қ ағ али поэзиясын сү йген адам, еліне, жеріне адал, табиғ атына жанашыр бола алады. »

«Қ алауым, кү терім, тілегім» тренингі. Бү гін сабақ тан не қ алаймыз, не кү теміз жә не бір-бірімізге не тілейміз. Жақ сы тілек тілеп, кө терің кі кө ң іл кү ймен сабағ ымызды бастайық.
- Балалар, біздің Республикамыз қ алай аталады?
- Қ азақ стан Республикасы.
Мұ ғ алім:
- Қ азақ стан – біздің Отанымыз. Отанымыздың жері ұ ланы – байтақ. Біздің Отанымыз кү ннен-кү нге кө ркейіп келеді. Біз Отанымызбен мақ тана аламыз. Олай болса, экранғ а назар аударып еліміздің кө рікті жерлерін тамашалайық.
Елбасымыз Н. Ә. Назарбаевтың сө зі:
Қ азақ тың белгілі жазушысы Ғ. Мү сірепов «Қ азақ деген ел- бостандық ты, азаттық ты, даланы, таза ауаны, таза суды, таза кө галды сү йетін халық » деген екен. Олай болса, біз осындай елде ө мір сү руге тиістіміз.

Бү гін, біз осындай Отанын, елін, халқ ын, тілін жырлағ ан ақ иық ақ ынымыз М. Мақ атаевтың «Ү ш бақ ытым» ө лең імен танысамыз.
- Ү йге мен қ осымша М. Мақ атаев туралы оны ө мірі, ө лең дері туралы тапсырма берген болатынмын.
- М. Мақ атаев кім?
- Оның қ андай ө лең дерін жатқ а білеміз.
Сө з шебері
Жыр тұ лпары Жыр дү лдү л Дарынды тұ лғ а Ақ иық ақ ын
Бү гін біз ақ ынның «Ү ш бақ ытым» ө лең імен танысамыз.
- Балалар, сендер бақ ыт дегенді қ алай тү сінесіндер?
Ү нтаспадан «Ү ш бақ ытым» ө лең і тың далады. Міне, ақ ын ө зінің ү ш бақ ытын асқ ақ сезіммен, мақ танышпен жырлады. Бірінші орынғ а неге халқ ын қ ойды? Екінші орынғ а тілін, ү шінші орынғ а Отанын қ ойды?
1. Мә нерлеп оқ ыту.
2. Тізбектей оқ ыту.
ІІІ. Дә птермен жұ мыс.
Сендер ү шін бақ ыт нешеу?
Ең бірінші бақ ытым -....
Одан кейінгі бақ ытым-.....
Бақ ыттардың бақ ыты -....

- Кө здерің ді жұ мып, менің айтқ анымды іштей қ айталаң дар.
Мен бақ ытты боламын.
Жан дү ниемде кү ннің нұ ры.
Жылуым мол бойымда.
Осы жылуды жер бетіндегі барлық адамдарғ а жолдаймын.
- Міне, осындай жылумен сабағ ымызды ә рі қ арай жалғ астырамыз.

Ал, балалар, бү гінгі сабағ ымызды қ орыта келе ақ ын ө лең іне сатылай кешенді талдау жасайық
1. Авторы: М: Мақ атаев.
2. Тақ ырыбы: «Ү ш бақ ытым. »
3. Жаныр тү рі: Ө лең.
4. Шумақ: 3
5. Тармақ: 12
6. Ә р шумақ тың мә нін ашатын кө ркем, бейнелі сө здер:
1-шумақ: Қ ымбаттырақ алтыннан, алтын кен.
2-шумақ: Қ асиетті тіл.
3-шумақ: « Отан оттан да ыстық. »
Ө лең нің идеясы: ақ ынның туғ ан жеріне, халқ ына, тіліне деген шекесіз махаббаты айтылады.
Мұ ғ алім: Мұ қ ағ алидай ақ ыны бар халық -бақ ытты халық. Қ азіргі таң да Мұ қ ағ али ең кө п оқ ылатын ақ ынның бірі. Оның жырлары адамғ а кү ш-қ уат беріп, елімізді, жерімізді сү юге, оларғ а қ ашанда қ амқ ор бола білуге тә рбиелейді.

1. Топтық тапсырма:
І топ ІІ топ ІІІ топ
2. Поэзия минуты. Ойын «Жалғ асын тап».
Қ ыран қ ұ стай... (самғ аймын)
Туғ ан жер қ амын.... (ойлаймын)
Ө скеде ер жетіп.... (жетіп)
Отанымды.... (қ орғ аймын)

Ө лең ді жаттау

Оқ ыту ү шін бағ алау жә не оқ уды бағ алау

 М. Сә рсеке Тамсандырғ ан дала

Оқ ушыларғ а жаң а мә тінді тү сіндіру. Қ. Сә тбаев туралы ө зге де жазушылар туындыларымен таныстыру. Туғ ан жерге, Отанғ а деген сү йіспеншіліктерін ояту.

Психологиялық дайындық

Біз балдырғ ан баламыз,

Қ ұ стай қ анат қ ағ амыз.

Дү ниені аралап,

Оқ ып білім аламыз.

 Медеу Сә рсеке (02. 01. 1936 жылы туғ ан, Шығ ыс Қ азақ стан облысы Абай ауданы Қ айнар ауылы) - жазушы. Қ азақ кен-металлургия институтын (қ азіргі Қ азҰ ТУ) бітірген (1958). 1958 - 1959 жылдары " Жас Алаш" газетінде ә деби қ ызметкер, бө лім мең герушісі, 1959 - 1963 жылдары Семей цемент зауытында мастер, ағ а диспетчер, ө нертапқ ыштар бюросының бастығ ы, 1963 - 1965 жылдары " Егеменді Қ азақ стан" газетінің Шығ ыс Қ азақ стан облысындағ ы меншікті тілшісі, 1965 жылдан Қ азақ стан Жазушылар одағ ының Семей облысаралық бө лімшесінде жауапты хатшы. " Ғ ажайып сә уле" (1959), " Кө рінбестің кө лең кесі" (1960), " Жетінші толқ ын" (1964), " От жә не атом" (1965) повестері жас жеткіншектерге арналғ ан. Ө ндіріс адамдары жайлы " Жеті жылдық тың жігіттері" очерктер кітабы (1961), " Қ аз қ айтқ анда" (1968), " Айшық ты мезет" (1969) деректі повестері жарияланды. " Сә тбаев", " Ебіней Бө кетов" (2005) атты деректі ғ ұ мырнамаларын (1980, 1989), " Шығ ыс хикаясы" пьесасын (1971), " Жаң ғ ырық " (1979), " Кө мбе" (1985) романдарын жазды. А. Беляевтің " Қ ос мекенді адам" романын қ азақ тіліне аударғ ан. " Қ ұ рмет" орденімен (2001), " Ең бектегі ерлігі ү шін" медалімен, Қ азақ стан Жоғ ары Кең есінің Қ ұ рмет грамотасымен марапатталғ ан.

Оқ улық пен жұ мыс

Қ аныш Сә тбаев Туралы тү сінік

Орманда кірпі келеді,
Саң ырауқ ұ лақ тереді.
Кездесті, міне, керегі:
Екеуі қ айың астынан.
Біреуі терек қ асынан.
Қ анша олар болмақ есепте,
Тоқ ылғ ан салса себетке?

1-топ

2-сыныпта ө ткен «Мысойғ ан» мә тінінің кейіпкерін есің е тү сір.

2-топ

Қ онақ ғ алым қ азақ жерінің қ андай жерлерін есіне тү сірді. Сурет сал.

Мазмұ ндау

Қ. Сә тбаев туралы мә ліметтер жинақ таң дар

Оқ ыту ү шін бағ алау жә не оқ уды бағ алау

Қ азақ стан кө лдері

Қ азақ стан кө лдері туралы тү сінікті қ алыптастыру. Ой белсенділігін дамыту. Ө з ө лкесінің табиғ атына деген сү йіспеншіліктерін ояту.

Психологиялық дайындық

Біз балдырғ ан баламыз,

Қ ұ стай қ анат қ ағ амыз.

Дү ниені аралап,

Оқ ып білім аламыз.

Кө л дегеніміз не? Ә ң гімелесу.

Оқ улық пен жұ мыс

Ө лең ді мә нерлеп оқ у.

Ә р шумағ ын бө ліп оқ ыту.

Тұ рманжанов Ө тебай

(15 желтоқ сан 1905, Оң тү стік Қ азақ стан облысы Бө ген ауданы Жалғ ызағ аш ауылы – 1978, Алматы) – жазушы. Мә скеудегі Шығ ыс жастарының коммунистік университетін бітірген (1927). 1927 – 1978 жылы Ташкенттегі Орта Азия университетінің оқ ытушысы, даярлық курстың жә не қ азақ тілі мен ә дебиеті кафедрасының мең герушісі (1927 – 1930), Ө збекстан Жазушылар одағ ы жанындағ ы қ азақ секциясының басшысы (1929), Қ азПИ-де (қ азіргі Қ азҰ ПУ) проф., Қ азақ мемлекеттік баспасында бө лім мең герушісі, “Қ азақ ә дебиеті” газетінде, “Ә дебиет майданы” (қ азіргі “Жұ лдыз”) журналында редактордың орынбасары, редактор (1935 – 37), “Жазушы” баспасында бө лім мең герушісі қ ызметтерін атқ арғ ан. Тұ рманжанов шығ армалары негізінен балаларғ а арналғ ан. Алғ ашқ ы ө лең і Ташкентте қ азақ тілінде шығ ып тұ рғ ан “Ақ жол” газетінде 1920 жылы жарияланғ ан. “Таң ө лең дері” жинағ ы Мә скеуде жарық кө рген (1925). 1927 жылы тұ ң ғ ыш ә ң гімелер жинағ ы (“Қ ошан кедей”), 1929 жылы ө лең кітабы (“Таң сыры”) басылғ ан. Тұ рманжанов 40-қ а жуық ең бектің авторы. Ол Л. Н. Толстойдың балаларғ а арналғ ан кө птеген шығ армаларын қ азақ тіліне аударғ ан.

Тұ рманжановтың бірнеше кітабы

“Родные просторы”

“Орлиное племя”

“Моя книга”

“Медовой город”

“Золотой топор”, т. б. орыс тілінде жарияланды

Ш. Сарыбаевпен бірге “Ә ліппені” (“Пионер”, 1931), С. Сейфуллинмен бірлесіп 5-сыныпқ а арналғ ан ә дебиет оқ улығ ын (1933) жазды, ә дебиет хрестоматиясы (“Ең бек пен мектеп”, 1934) авторларының бірі болды.

Тұ рманжанов қ азақ ауыз ә дебиеті ү лгілерін жинаумен де шұ ғ ылданып,

“Қ азақ тың мақ ал-мә телдерін” (1934, 1957, 1959, 1972, 1980)

Балаларғ а арналғ ан нақ ылдарды “Асыл сө здер”, (1963) қ ұ растырып шығ арғ ан.

Ең бек Қ ызыл Ту орденімен (1974), бірнеше медальдармен марапатталғ ан.

Орманда кірпі келеді,
Саң ырауқ ұ лақ тереді.
Кездесті, міне, керегі:
Екеуі қ айың астынан.
Біреуі терек қ асынан.
Қ анша олар болмақ есепте,
Тоқ ылғ ан салса себетке?

1-топ Алакө л туралы ә ң гімелеу

2-топ Бурабай кө ліне саяхат

Ө лең дерді жаттап алу

«Қ азақ стан кө лдері» буклет дайындау

Оқ ыту ү шін бағ алау жә не оқ уды бағ алау

Ырыс –сыр (аң ыз)

: а\Аң ызды тү сініп оқ ып негізгі ойды анық тау. Сыр ө ң ірі туралы тү сінік беру.

ә \Аянбай ең бек етуге, жерінің, елінің байлығ ын дұ рыс пайдалана білуге тә рбиелеу. б\Кө ркем сө йлеу, тіл байлық тарын дамыта отырып, ойын жеткізе білуге дағ дыландыру.

Пә наралық байланыс: дү ниетану, салауаттану.

Ә дісі: сұ рақ -жауап.

Тү рі: аралас.

Кү тілетін нә тиже: аң ызды оқ ып, мазмұ нын тү сіну, идеясын аша білуі; Сыр ө ң ірі туралы білуі;

Психологиялық дайындық

Біз балдырғ ан баламыз,

Қ ұ стай қ анат қ ағ амыз.

Дү ниені аралап,

Оқ ып білім аламыз.

Ө ткен сабақ ты пысық тау..

а\Ө лең ді мә нерлеп оқ у, мазмұ нын айту.

ә \Байқ оң ыр туралы білімдерін ортағ а салу.

б\Қ азақ ғ арышкерлері туралы ә ң гімелеу.

Дидактикалық ойын «Кім зейінді? »

- Жұ мбақ ты зейін қ ойып тың дар жә не олардың жауабын табайық.

Оқ улық пен жұ мыс:

Жаң а сабақ.

1. Кіріспе ә ң гіме. Туғ ан жеріміздің кең байтақ екенін ә ң гімелеу.

2. Қ азақ стан жерін картадан кө рсету.

3. Елімізде ө сірілетін дә нді дақ ылдар туралы айту.

4. Оқ улық пен жұ мыс.

а\Аң ызды тү сініп оқ у.

ә \Мә тіндегі жер, су аттары туралы ә ң гімелеу.

б\Сырдың сипатын тауып оқ у.

в\Сыр ө ң іріндегі халық тіршілігін сипатта.

5. Мә тін бойынша сұ рақ тар.

-Ағ айынды екі жігіт неліктен жаң а қ оныс іздеуге мә жбү р болды?

-Сыр ө ң іріне қ оныстанғ асын нені кә сіп қ ылды?

-Сыр ө ң ірі, жері мен суы туралы қ андай ө лең, ә н білесің?

Есту зейінін дамытуғ а арналғ ан «Кім не естиді» жаттығ уы

- Мен ә ртү рлі аспаптарда ойнаймын, сендер оны кө рмейсің дер, зейінді болың дар. Сендер мен қ андай аспапта ойнағ анымды айтуларың керек.

Екі жақ қ а қ исайып,

Кә не аюга ұ қ сайық.

Екі аяқ ты кө теріп,

Біраз жерді ө телік.

1. Сыр ө ң ірін сипаттап кө р.

2. Табиғ аты кө рікті тағ ы қ андай жерлерді білесің дер?

3. Орал ө ң ірі несімен танымал?

4. Адамды байлық қ а жеткізетін не?

5. Отан туралы ө лең ді жаттау.

Отан-жерім, Отан-суым,

Отан қ уат, нә р береді.

Отан-ұ ран, Отан-туым,

Отан мә ң гі гү лденеді!

Мазмұ ндау

Оқ ыту ү шін бағ алау жә не оқ уды бағ алау

Байлық тұ масы

1. Ө лең нің мазмұ нын, негізгі ойын аша білуге жаттық тыру.

Оқ ушығ а ө зінің таным мү мкіндігін анық тай білуіне

кө мек беру.

2. Оқ у ынтымақ тастығ ын, ұ жыммен жұ мыс жасай білу жә не шешендік қ абілеттерінің ашылуын дамытушылық кө зқ араспен бағ алау.

3. Қ оршағ ан ортаны қ орғ ауғ а, табиғ ат байлық тарын сақ тау жұ мыстарын жасау керектігіне кө здерін жеткізу.

Кө рнекілігі: Қ Р-ның пайдалы қ азбалар картасы, «Мен пойызды жақ сы кө ремін» бейнекө рінісі, автор портреттері, слайдтар, «ББҰ » кестесі, Венн диаграммасы, Т кестесі, суретті слайдтар, «Саяхат маршруты» сызбасы, бағ алау парақ шалары.

Ә дісі: Саяхат, картамен жұ мыс, СТО стратегиялары «Венн диаграммасы, ББҮ кестесі, Т-кестесі, кластер) топпен жұ мыс.

Тү рі: саяхат-сабақ, жаң а тақ ырыпты мең геру.

Эмоционалдық қ алып

Қ азақ стан дейтін менің елім бар,

Жатыр алып жарты дү ние ә лемін!

Бұ л даланы кө ріп алғ аш қ уанғ ам,

Бұ л далада ө скен жанда жоқ арман!!!

( Қ. Аманжолов «Атамекен» )

• Балалар, біздің Отанымыз- Қ азақ стан Республикасы. Оның жері кең -байтақ екенін білеміз. Бү гін біз Қ азақ станның батыс аймағ ына саяхатқ а шығ амыз.

• Еліміздің батысында қ андай облыстар орналасқ ан? ( Ақ тө бе, Атырау, Маң ғ ыстау, Батыс Қ азақ стан облыстары)

v Картамен жұ мыс

v «Саяхат маршрутының » сызбасын ілу.

1. Маң ғ ыстау облысы

• Облыс туралы мә лімет айтқ ызу.

• Картадан табу

• «Маң ғ ыстау» туралы ө лең ді жатқ а айтқ ызу.

Тапсырма

Ә У І Я Е Б Е У Я А Ю Е Й Ә Э Л Я И Ы Ә Қ Я У

Ә У Ө Ө Ә Я Т І Ұ Ә Ө Э М У А И Ү Я С Е О Ы Э Я

Барлық дауысты дыбыстарды сызып тастағ анда ( тек А, Ұ, Ы дыбыстары) қ алу керек бір сө з тіркесі шығ ады. Қ ане, ізденіп кө рейікші.

« Байлық тұ масы »

• Байлық дегеніміз не?

(Оқ ушы жауаптарын тың дау)

• Ал тұ ма деген сө зді тү сінесің дер ме? Слайдтан кө рсету.

«Тұ ма – бұ лақ тың бір тү рі, қ оры грунт суларымен жалпы алғ анда арынсыз жер асты суларымен толығ ып отыратын су кө зі. Тұ маның ағ ын кү ші болмайды.

v Атырау облысына келдік.

• Атырау облысы туралы не білеміз?

• Қ ане қ айсымыз Атырау туралы ө лең біледі?

• Картадан кө рсету.

• Оқ улық пен жұ мыс. ББҮ кестесін іліп, Ә бубә кір Қ айранов. Маң ғ ыстау. Ф. Оң ғ арсынова. Мұ най тең ізі.

• Авторлар портретін кө рсету ( слайд )

• Мә ліметтер беру

• Ө лең ді іштей оқ ыту. Ө лең ді оқ ып беру.

• Балалар тү сініксіз сө здерді тү ртіп отырады.

• Сө здікпен жұ мыс.

- Шү пілдеген шарасы – Толы ыдыс сияқ ты

- Қ ақ жарып жер ө зегін – жер қ ойнауынан тесіп шығ ады

- Асырады кемерден – ернеуден, жағ алаудан асып кету.

• Екінші ө лең ді кезекпен шумақ пен оқ ыту.

- Ө лең нің ә р жолына сұ рақ -жауап арқ ылы талдау жасау.

- Қ азба байлық тарына бай ө лкелерді оқ ың дар қ алай жырлағ ан? (Мақ таныш сезіммен»

Батыс Қ азақ стан Облысына келу.

• Облыс туралы мә лімет.

• Картадан кө рсету.

• Облыс туралы ө лең ді жатқ а айту.

Орманда кірпі келеді,
Саң ырауқ ұ лақ тереді.
Кездесті, міне, керегі:
Екеуі қ айың астынан.
Біреуі терек қ асынан.
Қ анша олар болмақ есепте,
Тоқ ылғ ан салса себетке?

Топпен жұ мыс

І топ. Венн диаграммасында салыстыру

ІІІ топ. «Мұ най» туралы білетіндер

Кластер ә дісімен топтастыру

IV топ. «Табиғ атты қ орғ айық! » тақ ырыбында сурет салдыру.

• Ә р топ ө з жұ мысын ортағ а салады. Қ ошеметтеу.

• Енді Туғ ан жеріміз Ақ тө беге қ айта оралайық.

• Ақ тө бе облысы туралы мә лімет

• Картадан табу

• Ө лең ді жатқ а айтқ ызу

Сұ рақ тарғ а жауап алу

1. Маң ғ ыстау даласының «байлық тұ масы» деп аталуы неліктен?

2. «Мұ най – тең із сол екен,

Қ асиеті оның мол екен» деген жолдарды қ алай тү сінесің дер?

3. Неліктен пайдалы қ азбаларды қ олданғ ан кезде қ ауіпсіздік техникасын сақ тау

қ ажет?

4. Адам табиғ и байлық тарды неліктен қ амқ орлық қ а алады?

РАФТ

Экологтардың атынан « Мұ най» ө ндіруші компанияларғ а хат жолдау.

- Хатты оқ ып беру « бірнеше бала»

Р – Эколог

А – Мұ най ө ндіруші компаниялар

Ф – хат жазу

Т – «Мұ най ө ндірісінің табиғ атқ а залалы»

Ә н «Ақ тө бем» (Ә ділеттің орындауында)

Ө лең дерді жаттап алу

Оқ ыту ү шін бағ алау жә не оқ уды бағ алау

Білімдерін бағ алау парақ шасына бағ алату.

Менің сабақ қ а қ атысу дең гейім:

Ө те жоғ ары _________

Жақ сы _________

Орташа _________

Мү лдем қ атыспадым ________

© helpiks.su При использовании или копировании материалов прямая ссылка на сайт обязательна.