- Автоматизация
- Антропология
- Археология
- Архитектура
- Биология
- Ботаника
- Бухгалтерия
- Военная наука
- Генетика
- География
- Геология
- Демография
- Деревообработка
- Журналистика
- Зоология
- Изобретательство
- Информатика
- Искусство
- История
- Кинематография
- Компьютеризация
- Косметика
- Кулинария
- Культура
- Лексикология
- Лингвистика
- Литература
- Логика
- Маркетинг
- Математика
- Материаловедение
- Медицина
- Менеджмент
- Металлургия
- Метрология
- Механика
- Музыка
- Науковедение
- Образование
- Охрана Труда
- Педагогика
- Полиграфия
- Политология
- Право
- Предпринимательство
- Приборостроение
- Программирование
- Производство
- Промышленность
- Психология
- Радиосвязь
- Религия
- Риторика
- Социология
- Спорт
- Стандартизация
- Статистика
- Строительство
- Технологии
- Торговля
- Транспорт
- Фармакология
- Физика
- Физиология
- Философия
- Финансы
- Химия
- Хозяйство
- Черчение
- Экология
- Экономика
- Электроника
- Электротехника
- Энергетика
Шаруашылық субъектісінің еңбек ақы бойынша жұмыскерлермен есеп айырысу аудиторлық тексеру бағдарламасы
| Аудит процедурасы | Аудит кө здері |
| 1. Қ олданыстағ ы заң дылық тардың сақ талуын жә не ең бекпен ең бек ақ ы тө леудің есебін жү ргізу тә ртібін тексеру 2. Алғ ашқ ы қ ұ жаттардың шындығ ын олардың ең бек ақ ы тө леу жә не есептеу бойынша нормативтік қ ұ қ ық тық актілердің талаптарына сә йкестігін тексеру 2. Кесімді ү стемелер, тарифтік ставкалар жә не тө лемдер бойынша ең бек ақ ы есептеу дұ рыстығ ы 3. Субъектілердегі қ олданылатын жү йелер бойынша кесімді жә не мерзімді жұ мысшыларғ а сыйақ ы есептеу негізділігін жә не дұ рыстығ ын тексеру 5. Уақ ытша жұ мысқ а жарамсыздығ ы бойынша жә рдем ақ ылар мен тү рлі қ осымша тө лемдерді есептеудің дұ рыстығ ын тексеру 6. Жалақ ыдан ө нделетін ұ сталымдардың дұ рыстығ ын тексеру 7. Депоненттелген ең бек ақ ыны тексеру 8. Ең бек ақ ы бойынша шоттар корреспонденциясының жасалу дұ рыстығ ын тексеру 9. Ең бек ақ ы бойынша аналитикалық жә не синтетикалық есептің сә йкестігін тексеру 10. Шаруашылық субъектілеріндегі жұ мысшы қ ызметкерлермен ең бек ақ ы бойыншаа есеп айырысу есебінің кө рсетілген байқ алғ ан ауытқ уларды жою бойынша ұ сынымдарды ө ң деу | Қ азақ стан Республикасының «Ең бек ақ ы» заң ы жә не басқ а да кү ші бар нормативті қ ұ қ ылық актілер Жұ мыс уақ ытының есебінің табелі, бү кіл кү ндік жә не ішкі тоқ тап қ алулардың есепті парақ тары ең бек пен атқ арылғ ан қ ызметтер есебінің парағ ы кесімді жұ мыстарғ а нарядтарғ, жү к автокө ліктерінің жолдық парағ ы жә не басқ а да тө лемдердің жә не ұ сталымдар ведомосты жә не т. б. Жұ мыс уақ ыты есебінің табелі, жеке шоттар есептеу тө лем ведомості жү к автокө ліктері пайдалану есебінің жинақ тау ведомості кесімді жұ мыстардың нарядтары, жұ мыс жә не шығ ын есебінің журналы жә не т. б. Жетекші бұ йрығ ы келісім шарттар контрактілер қ ұ рылтайшылардың меншік иелері директорлар кең есінің сый ақ ы жү йесі туралы жә не т. б. Жұ мыс уақ ытының табелі, жұ мыстың тоқ тап қ алуы туралы парақ, ө ндірістегі ақ аулар туралы акті, ұ жымдық келісім шарттар, ең бек ақ ы туралы ережелер Атқ арушы парақ тар нормативтік қ ұ жаттар Депоненеттелген ең бек ақ ы ведомосы Журнал ордер №10 Бас кітап жә не т. б. Алғ ашқ ы қ ұ жаттар есептеу-тө леу ведомосі, журнал-ордер №10 Бас кітап, баланс |
Ең бек ақ ы бойынша есеп айырысуды жә не басқ а да операцияларды тексерген кезде аудитор аудит аудит стандарттарын қ олдануды, білумен қ атар аудитор ө зінің жұ мыс барысында бухгалтерлік есеп стандартында тиісті дә режеде қ олдана алуы керек, себебі ол стандарттарды білмейінше аудитор кә сіпорынның бухгалтерлік есебі мен қ аржылық есептерінің қ ұ қ ық тық актілеріне қ андай дә режеде сә йкес келетінін анық тай алмайды. Ең бек ақ ы бойынша есеп айырысуды тексеру барысында аудитор ә р тү рлі жағ дайларғ а, қ ұ былымтарғ а жә не ә р алуан фактілерге ұ шырасады, оларды оқ ып зерттейді себептерін анық тайды жү зеге асырылғ ан операциялардың себептері мен салдарын табады.
Ең бек тө лемі бойынша жұ мысшылар мен қ ызметкерлермен есеп айырысудың негізгі есебі болып ең бек тө лемі бойынша бухгалтерлік есеп айырысу жү ргізу дұ рыстығ ын жә не одан шегерімдер ең бек тө лемін есептеудегі нормативтік қ ұ қ ық тық актілерді қ адағ алауды тексеру болып табылады.
Бақ ылау процесінде қ олданылатын ақ парат кө здері болып мына шоттар бойынша аналитикалық жә не синтетикалық деректер болып табылдады.
681 «Ең бек ақ ы бойынша қ ызметкерлермен есеп айырысу» 561 «Бө лінбеген табыс» ең бек тө лемін есептеуде жә не ө ндірудегі есеп бойынша бастапқ ы қ ұ жаттар (ө ткен уақ ыт есеп табелі, нарядтар жә не т. б. ) уақ ытша жарамсыз туралы қ ағ аздар, демалыс ақ шаларғ а есеп айырсу жә не бұ л операцияларды бағ ыттайтын басқ а да нормативтік қ ұ жаттар. Ең бекті тө леу бойынша жұ мыскерлермен қ ызметкерлермен есеп айырысуды тексеруді бастау ү шін бір мерзімдегі бухгалтерлік баланстағ ы жә не Бас кітаптағ ы 681 шот бойынша аналитикалық есеп кө рсеткіштерімен қ атыстылығ ын кө рсетумен басталады. Бұ л ү шін есептік тө леу ведомостағ ы қ ортынды салалармен кә сіпорын балансындағ ы жә не Бас кітаптағ ы бірінші санындағ ы 681 шот бойынша сальдоны салыстыру қ ажет. Басқ а да кері жағ дайлар шық қ анда олардың себептерін анық тау қ ажет. Қ олданылғ ан бағ аларды белгілеу нормасының дұ рыстығ ы келісім-шарттағ ы жұ мыс кө рсеткіштердің салалары мен санының орындалуы келісім шарттардың немесе тарифтік ставкалардың қ олданудың дұ рыстығ ы тексеріліп ең бек жалақ ының мерзімді тү рі есептеледі.
Барлық реквизиттердің толтыру дұ рыстығ ын жұ мысты орындаудың жауапкершілік есебі қ ызметкерлердің жалақ ысының қ олма-қ ол қ оюын жә не ең бек есебінің алғ ашқ ы қ ұ жаттарын тексерген кезде тү зетумен қ ұ жаттарды тағ ы басқ а тү зетулер қ олданыла ма?
Тексерілетін кә сіпорын
Аудит кезең і
Адам (сағ ат сандары)
Аудит тобының басшысы
Атқ арушы
Аудиторлық тә уекелділікті жоспарлау
Тексерілген сұ рақ тар мен процедуралар тізімі:
1. Істелген жұ мыс табелі жә не жұ мысшылардың кешіктірілген ең бек ақ ының штаттық кестесі. Кешіктірілетін ең бек ақ ының дұ рыс есептелуі
Процедура: қ ұ жаттарды тексеру, сұ рыптау, жаппай тә ртіп бойынша
2. Ең бек шарттарының нормативті ауытқ уына байланысты қ осымша ең бек ақ ы есептеудің дұ рыстығ ын тексеру (демалыс жә не мейрам кү ндері, тү нгі уақ ыттағ ы істегені ү шін, мерзімінен тыс уақ ыттағ ы істегені ү шін
Процедура: қ ұ жаттарды тексеру, сұ рыптау, жаппай тә ртіп бойынша
3. Кесімді ең бек ақ ы алушылардың ең бек ақ ысына нарядтардың нақ ты жә не дұ рыс толтырылуы. Кесімді бағ а жә не тарифтік ставканың дұ рыс қ олдануды тексеру.
Процедура: қ ұ жаттарды тексеру, сұ рыптау, жаппай тә ртіп бойынша
4. Ең бек ақ ыдан ұ сталатын ұ сталымдардың толық тығ ы мен дұ рыстығ ын тексеру (табыс сомасы, зейнет ақ ы қ орына, орындаушы қ ағ аз бойынша тауарларды несиеге сатылғ анда жә не т. б. )
Прцедура: қ ұ жаттарды тексеру, сұ рыптау, жаппай тә ртіп бойынша
5. Ө німнің (жұ мыс қ ызмет) ө зіндік қ ұ нына бө лек тө лемдердің апарудың дұ рыстығ ын тексеру
Процедура: қ ұ жаттарды тексеру, сұ рыптау, жаппай тә ртіп бойынша
6. Жұ мысшының қ осымша тө лемдерін жиынтық табысқ а қ осудың дұ рыстығ ын тексеру (іс сапар шығ ындарының нормадан тыс артығ ы, материалдық кө мек жә не т. б. )
Процедура: қ ұ жаттарды тексеру, сұ рыптау, жаппай тә ртіп бойынша
7. 681 «Ең бек ақ ы бойынша қ ызметкерлермен есеп айырысу» шоты бойынша синтетикалық жә не аналитикалық есебін жә не 681 шот бойынша жазулардың Бас кітаптағ ы жә не бухгалтерлік есептеме формаларындағ ы жазулардың сә йкестігін дұ рыстығ ын тексеру
Процедура: қ ұ жаттарды тексеру, сұ рыптау, жаппай тә ртіп бойынша
8. Депоненттелген есеп айырысулар бойынша есебінің жә не депоненттелген сомалардың қ ұ жатталуының дұ рыстығ ын тексеру
Процедура: қ ұ жатты тексеру, сұ рыптау, жаппай тә ртіп бойынша
Жұ мыскерлермен ең бек ақ ы бойынша есеп айырысу аудиттің қ ұ жаттары мен аудит жү ргізу кө здері. Аудит жұ мыскерлерді қ абылдау кезінде қ ұ жаттарды рә сімдеу тә ртібін сақ таудағ ы Қ азақ стан Республикасының «Ең бек туралы» заң талаптарын тексеруге ғ ана теріліп қ алмауы керек. Жұ мыскерлерді тұ рақ ты уақ ытша жә не тізімді жұ мысқ а қ абылдау кезінде жетекшінің бұ йрық тарын рә сімдеу дұ рыстығ ын тексеру қ ажет. Жұ мыс шарттарына кө ң іл бө лінуі керек. Сонымен қ атар кә сіпорын жетекішісінің қ осымша жә не ә рекет етуші заң дылығ ымен бекітілген, жұ мыскерлерге ұ сынылғ ан ә леуметтік кепілдеріне:
- Жұ мыскерлердің бір жұ мыс орнынан екіншісіне ауыстырғ ан кезде;
- Ә ртү рлі жағ дайларда жұ мыстан босату кезінде
- Демалыстар берген кезде
- Ең бек ақ ысын сақ тамай жұ мыскерлерді мә жбү рлі демалысқ а шығ ару кезінде (мұ ндай жағ дайларда ең бек туралы заң дылық қ алай сақ талады)
- Келісім шарт бойынша жұ мыскерлерді жұ мысқ а рә сімдеген кезде. Мұ ндай жағ дайда келісім-шарттың барлық ережелерін детальді тексеру керек, олар ең бектік жә не азаматтық заң дылық тың ә рекет етуші ережелері қ арама-қ айшы келмей ме?
- Жұ мыскерлердің жұ мысқ а келісімммен толық емес жұ мыс кү ні (толық емес жұ мыс аптасы) бойынша қ абылдау кезінде
- Кә сіпорын жетекшілері мен жұ мыскерлердің ең бек қ атынастарын реттейтін бұ йрық тардың типтік формалары.
Соң ғ ы кездері кө птеген кә сіпорындар қ атарлы келісім шарттар анық талғ ан жұ мыстармен анық талғ аншарттарды орындауғ а ең бек келісімдері сияқ ты жұ мыскерлермен ең бек қ атынастары рә сімдеу формасын қ олданады. Мұ ндай жұ мыскерлер кә сіпорынның штаты жұ мыскерлері болып саналмайды жә не олардың ең бек қ атынастарыҚ азақ стан Республикасының ең бек туралы заң ымен реттелмейді. Бұ л туралы ә рбір аудитор жақ сы білуі керек. Осы сұ рақ тарды тексере отырып аудитор тексеру кезінде осындай ең бек келісімдерін қ ортындыларының заң дылығ ы мен мә жділігін талдау керек, нақ ты орындалғ ан жұ мыс кө леміне жә не ең бек қ оры мен саны бойынша есеп кө рсеткіштерінде кө рсетілуін тексеру. Ақ парат кө здері: жұ мысқ а қ абылдау туралы бұ йрық тар ментә ртіптер, азаматтық қ ұ қ ық тық штаттағ ы келісім шарттар (қ айтарымды жә не қ айтарымсыз келісім шарттар, қ атарлы келісім шарт басқ а ең бек келісім шарттарының формалары) ең бек ақ ының тө леуді есептеумен ең бек уақ ытын пайдалану есебінің табельдері (№ Т-49 немесе Т-51, №Т-53 ) жұ мыскерлердің жеке карточкалары (№ Т-2 форма) жә не басқ а да қ ұ жаттар. Мінекей осы заң дылық тарды аудитор қ атаң тә ртіпке алып тенксеру жү ргізсе, ең бек ақ ы шығ ындарының ө німнің ө зіндік қ ұ нына тікелей жататын болғ андық тан бұ л заң дылық тарды қ атаң тә ртіпке алу қ ажет.
Жасалып жатқ а шаруашылық операцияларды жә не есеп қ исаптың есеп саясатының қ ағ идаларына сә йкес болуына жасалатын бастапқ ы ішкі бақ ылау « бас бухгалтерге жү ктеледі.
Алғ ашқ ы қ ұ жаттар мен ведомостер тексерілгеннен кейін аудитор тексеру жү ргізу қ ызметінің келісе кезең дерін іске асыруғ а болады:
- ең бек ақ ы есептелу дұ рыстығ ын іріктеме тексеру;
- Жұ мыс шартының ө згеруіне байланысты қ осымша ең бек ақ ы тө леу тә ртібін тексеру;
- Жұ мыстың тоқ тап тұ руына байланысты ең бек ақ ы есептеу дұ рыстығ ы мен қ ұ жаттау тә ртібінің сақ талуын қ адағ алау;
- Жұ мыстағ ы ақ ауды анық тау жә не қ ұ жаттау тә ртібінің сақ талуын сә йкесә нше есептелген ең бек ақ ымен дұ рыстығ ын бақ ылау;
- Тү нгі жұ мыс ү шін тө ленетін ең бек ақ ы тә ртібінің сақ талуын тексеру;
- Уақ ыттан тыс қ осымша істелінген жұ мыс ү шін ең бек ақ ы кө лемінің дұ рыс есептелуін қ адағ алау;
- Мейрам жә не демалыс кү ндері істелінген жұ мысқ а ең бек ақ ының тура есептелуін бақ ылау; Заң мен белгіленген жұ мыс істемеген (кезекті ең бек демалысы жә не оғ ан есептелген тө лем) уақ ыттың дұ рыс есептелуін жә не сол уақ ытқ а тө ленетін
тө лемінің туралығ ын тексеру;
- Уақ ытша жұ мысқ а жарамсыздығ ы ү шін тө ленетін қ осымша ақ ы немесе жә рдем ақ ы есептеу жә не тө леу тә ртібінің сақ талуын, керекті қ ұ жаттардың тура толтырылуын тексеру;
- Ең бек ақ ыдан ұ сталынатын ұ сталым мен аударылатын аударым сомаларының заң мен негізделіп, дұ рыс есептеліп, ұ сталынатынына тексеру жү ргізу;
- тексерудің соң ғ ы кезінің де:
- ең бек ақ ы қ орына апарылғ ан шығ ындардың дұ рыс негізделуін;
- Ө німнің (немесе жұ мыс қ ызметінің ) ө зіндік қ ұ нының ең бек ақ ы тө лемдерінің дұ рыс қ осылуы;
- Ең бек ақ ы бойынша бухгалтерлік жазцдың немесе корреспонденцияның дә л қ ұ рылуын;
- Синтетикалық жә не аналитикалық есепке алу тә ртібінің, жинақ таушы есеп немесе ең бек ақ ы қ оры бойынша бухгалтериялық есеп беру нысандарының толтыру дұ рыстығ ын, дә лдігін 681 шот бойынша аналитикалық есепке алу жазулары мен 68 бас шоттың атқ арушы қ ұ жаттардың негізіндегі есептеулер жә не депоненттелген ең бек ақ ы сомаларының сә йкестігін №8 жә не №10 журнал ордердегі, бас кітап жә не бухгалтерлік баланстағ ы нә тижелік кө рсеткіштердің жазуын тексеру
|
|
|
© helpiks.su При использовании или копировании материалов прямая ссылка на сайт обязательна.
|