Емтихан сұрақтары: 6 страница

Мифологиялық хаостың генезисі кө не дә уірлердегі Египеттік, Вавилондық, Ү нділік, Қ ытайлық жә не Гректік дү ниетанымдардан туындайды. Хаостың мифтік дә уірдегі қ ызметі – енжар алғ ы бастау мен белсенді креативтік қ уаттылық бойынша нақ ты екі парадигмағ а тоғ ысады. Кө не Вавилондық тар мен ассириялық тардың «Энума элиш» (б. э. б. ІІ-І мың жылдық тар) туындысында, қ ұ дай Мардук алғ ашқ ы Хаосты пайдалана отырып, ә лемді қ алыптастырып шығ арғ андығ ын жә не кө не шумерлердің хаосты жаратушылық рольге қ атысты қ олданғ андығ ын атап кө рсетуімзге болады. Кө не Египеттегі алғ ашқ ы хаостың тең із тү ріндегі формасынан туындағ ан ә лемнің генезисі ұ сынылады. Ал кө не Ү нділік веда мә тіндерінде хаостың алғ ашқ ылығ ы мен одан кейін ә лемнің қ ұ рылуы ү шін барлық элементтердің қ атынасуы, олардың бейберекетсіздікте болып, кейіннен болмыстың алуандығ ы бойынша дифференциацияланғ андығ ы кө рсетіледі. Жаратылу мен пайда болудың осы персонажы, сә йкесінше, кө не Қ ытайлық мифосюжеттерден де кө рініс береді. Ол Қ ытайлық даосизм ілімімен жалғ асын табады. Дао хаостан кейінгі, ә рі хаостың ө зі, ә рі Бейболмыс тү рінде интеграцияланады. Кө не Грециядағ ы мифотуындылардың бірі Гесиодтың «Теогониясында» да Хаос бастапқ ы мә нді тү сіндіру мен космогенездің субстраты ретінде бағ аланады. Космогенездегі мифохаостық субстрат – таза трансцендециялды айқ ынсыздық ты, кейде ә лденеге дейінгі бір нә рсе екендікті, тү п бастаудың ең алғ ашқ ысы болып табылатындық ты, бейберекетсіздік пен абсолютті болмауды, белсенділік пен бейтараптылық ты, ә лемнің материалы мен қ атысушы жақ ты т. б. білдіретін кө пмә нді Бейболмыстық -болмыстық сипатты маң ызды жақ ретінде тұ жырымдалады. Оның ең айқ ын процесс ретіндегі кө рінісі – космогенездегі «хаостан болмысқ а ұ мтылу тенденциясының » моделіндегі алғ ашқ ылық. Дегенмен, мифохаостың бұ л қ ызметі де хронологиялық ә рбір дә уір мен ә рбір халық тық дү ниетанымның архаикалық ойлау стильдерінің спецификасына байланысты қ ұ рылады.

Яғ ни, мифохаостың бұ ндай прологикалық -мистикалық сюжеттерінен теориялық тұ жырымдама туындамағ анмен, ә діснамалық жобалар туатындығ ы сө зсіз. Сондық тан мифтегі хаостың жалпы концептуалдық дең гейіндегі Бейболмыстық сипаттың кө рінісіне тоқ талар болсақ:

- Ең тү пкі бастаудың бастауы тү рінде болмыссыздық қ а алып келетін Хаосты тү рлендірудің фантасмагориясын байыптауымызғ а болады;

- Хаос – таза Бейболмыстық емес, Бейболмыстың ә лденелік, яғ ни, қ азіргі ғ ылыми жаратылыстану тү сініктері бойынша жү йесіздік қ ызметін атқ арады;

- Хаос таза абсолютті бостық тү рін иелену ү шін – айқ ынсыздық, белгісіздік, анық талмайтындық, жаратушылық, бастапқ ылық т. б. қ асиеттерді жамай отыра, материалдық та, рухани да болмыс болып табылматын сакральдылық пен ұ лылық ты қ ұ райды;

- Космогенездің асқ ақ тығ ы мен трансцендентальдылығ ын ұ лғ айту ү шін қ ажетті субьект, ә рі тылсымдық парадигмасын орнату ү шін қ ажетті жақ, тү пкі болмыстың туындауының субстраты болмыс пен ә лдене болмас ү шін қ ажетті мә н, қ ұ дайлар мен қ ұ дай типтес жаратушылар ү шін қ ажетті «материал»;

- Бейболмыстың космогезенездегі ең алғ ашқ ы туындағ ан моделі, бастапқ ының бастапқ ысы, ең тү пкі бастапқ ыны бідіретін субстрат.

- Ә рбір мифтегі хаостың тү пмә ні символдық -образдық тү рде қ ұ рылғ андық тан экспликациялау мен мифсіздендіруді қ ажет ететін тылсым кө пқ ызметті феномен;

Осығ ан байланысты Хаос пен Ештең енің жалпы методологиялық дең гейлері мен зерделену жазық тығ ын былай бейнелеуімізге болады:

⇐ Предыдущая 1 2 3 4 567 8 9 Следующая ⇒