ІV. Негізгі бө лім
3. 2. 4. 1 (МК; Ө; Ұ ) 30-жаттығ у. Мә тіндегі негізгі ой сұ рақ -жауап ә дісі арқ ылы анық татылады.
Тапсырма 1. Сабақ та ө тілетін мә тін тақ ырыбын анық тау мақ сатында оқ ушыларғ а жұ мбақ жасырылады:
Ілулі тұ рғ ан кітап
Барады кү нде жұ тап.
Бір бетін жыртты мамам,
Бір бетін жыртты ағ ам.
Бір бетін жыртты інім...
Себебі неде мұ ның?
Барады неге жұ тап
Ілулі тұ рғ ан кітап?
Жауабы: (Кү нпарақ )
Тапсырма 2. Мә тіннің тақ ырыбы мен мә тін мазмұ ны сұ рақ тар қ ою арқ ылы болжатылады.
Сұ рақ тар ү лгісі:
-Кү нпарақ дегеніміз не? (Кү нтізбе)
-Кү нпарақ та нелер болады? (Кү н, апта, ай атаулары)
-Кү нпарақ ты не ү шін пайдаланамыз? (Уақ ытты анық тау ү шін)
-Кү нпарақ тү рлері? (Қ абырғ а кү нпарағ ы, ү стел кү нпарағ ы, қ алта кү нпарағ ы)
-Жұ мбақ кү нпарақ тың қ ай тү ріне арналғ ан? (Қ абырғ а кү нпарағ ына арналғ ан)
-Қ абырғ а кү нпарағ ының басқ аларынан айырмашылығ ы? (Кү нпарақ та кө рсетілген кү н аяқ талғ анда, жыртылып тасталады, яғ ни ө ткен кү нді, уақ ытты білдіреді)
-Мә тіннің не туралы болатынын болжа. (Мерзім, уақ ыт, ө тіп кеткен уақ ыт)
-Уақ ытты жоғ алтуғ а болады ма? Қ алай? (Болады. Берілген тапсырманы, жұ мысты уақ ытында орындамау, сол себептен уақ ыттың жетпей қ алуы т. с. с. )
(Ө, Т, Қ ) Оқ ылым. Оқ улық та берілген «Жоғ алтып алғ ан кү н» мә тінімен жұ мыс жү ргізу.
Тапсырма 3. Мә тінді оқ у, мә тіннің тақ ырыбы мен негізгі ойын анық тау. Оқ уышыларғ а мә тінді жеке оқ у ұ сынылады. Топта бірігіп мә тіннің тақ ырыбы мен негізгі ойын анық тайды.
1-топ. Мә тін неліктен «Жоғ алтып алғ ан кү н» деп аталғ ан? Ө з ойларын дә лелдеу.
2-топ. « Егер бір кү ннің ішінде пайдалы жұ мыс бітірмесең, онда бұ л кү нің ді босқ а ө ткіздім деп есептей бер» нақ ыл сө зінің мә нін талқ ылау.
3-топ. Мә тіндегі қ арамен берілген сө здерді тауып, тү бір сө здерге қ осымшалардың жуан, жің ішке болып жалғ ану себебін анық тау.
Жұ мыстарын топта жариялайды. Топтар ө зара бағ алау дескрипторы негізінде бағ алайды.
Бағ алау дескрипторы:
-мә тінді тү сініп оқ иды;
-мә тіннің тақ ырыбы мен негізгі ойын анық тайды;
(М, Ұ ) Тү бір мен қ осымшаның жазылуы.
Тапсырма. Сызбада кө рсетілген сө здердің қ осымшаларын дұ рыс орналастыр.
Қ осымшалар: -қ ын, -діз, -лар, -шіл, -ғ а, -де, -на, -гей, -ла, -дер.
МК:
-Берілген сө здердің дыбысталуына назар аудар.
-Екі сө зді бір-бірімен салыстыр. Дыбысталуында қ андай ерекшелік бар?
-Қ осымшаларды не себепті сол сө здерге жалғ адың? Дә лелдеуге тырыс.
-Қ андай ой қ орытындысын жасайсың?
(М, Ұ ) Оқ улық та берілген жаң а ақ паратты оқ ып, тү сіндіру жұ мыстары жү ргізіледі.
Тү бір сө здің соң ғ ы буыны жуан болса, оғ ан жалғ анатын қ осымшалар да жуан болады: адам+дар+дың.
Тү бір сө здің соң ғ ы буыны жің ішке болса, оғ ан жалғ анатын қ осымшалар да жің ішке болады: сурет+ші+лер.
Сергіту сә ті!
Ә уен ырғ ағ ымен билеу.
3. 3. 5. 1 (МК; Ө; Ж; Қ ) Тиісті сө здерді қ ойып, сө йлем қ ұ рап жазу. Жіберілген қ ателерді мұ ғ алімнің кө мегімен тауып, тү зету.
31-жаттығ у. Тиісті сө здерді қ ойып сө йлем қ ұ рап жазады. Оқ ушылардың бас ә ріп пен кіші ә ріптің биіктігі мен мө лшерін сақ тап, оларды байланыстырып кө лбеу жә не таза жазуы қ адағ аланып, бағ ыт беріледі.
Жұ ппен жұ мыс жасайды. Мұ ғ алімнің кө мегімен бір-бірінің қ атесін тауып, тү зетіп, орындалғ ан жұ мысты ө зара бағ алайды.
3. 1. 3. 1 (Т; Ж; Ұ; Қ ) Сурет бойынша ә ң гіме қ ұ рау, диалогке қ атысу, болжау жасау. Тілдік нормаларды сақ тап сө йлеу.
Оқ ушылардың назары оқ улық тағ ы немесе тақ ырыпқ а сә йкес басқ а да сюжетті суретке аударылады. Суретке қ арап не айтуғ а болатынын топта талқ ылайды. Суретте не бейнеленгенін, қ андай кейіпкерлер барын анық тағ ан соң, «Рө лдік ойын» ә дісі арқ ылы, қ ажет жағ дайда тірек сө здердің кө мегімен мұ ражайдағ ы жағ даятты ә ң гімелейді. Кейіпкерлердің рө ліне еніп, сахналайды.
Диалог ү лгісі:
Мұ ражай қ ызметкері:
-Мына жә дігер қ андай тіршілік иесі?
Ұ л бала:
-Бұ л –динозавр.
Мұ ражай қ ызметкері:
-Динозавр туралы жә не оның тіршілігі туралы не білесің?
Қ ыз бала:
-Динозавр ө те ертеде тіршілік еткен т. с. с.
-... (Егер сен ұ л баланың орнында болсаң не деп жауап берер едің? )
Мұ ражай қ ызметкері:
-Динозавр қ ай кезең де тіршілік еткен? Неше жыл бұ рын?
-... (Егер сен қ ыз баланың орнында болсаң не дер едің? )
-... (Егер сен ұ л баланың орнында болсаң не дер едің? )
Мұ ражай қ ызметкері:
-Бейнеленген жануардың бұ рынғ ы тіршілігі мен бү гінгі кү нін салыстыр. Айырмашылық тар байқ адың ба? Қ андай?
Ұ л бала:
-...
Қ ыз бала:
-...
Ә р топқ а диалог қ ұ руғ а қ ажетті тірек сө здер ұ сынылады. Топтық талқ ылауғ а уақ ыт беріледі.
Тірек сө здер: Динозавр, «қ орқ ынышты кесіртке», жыртқ ыш, жұ мыртқ а, 160 миллионғ а жуық жылдар бойы, 225 миллион жыл бұ рын пайда болғ ан, пілдерден ү лкен, 65 миллион жыл бұ рын жойылғ ан, қ аң қ асы, сү йектері т. б.
(Ө; Ж) Жұ мыстарын топта жариялау. Диалог қ ұ райды. Қ ұ рағ ан диалогтарын топта жариялайды жә не сахналайды.
(Ө; Ұ; Қ ) Бір-бірінің жұ мысын бағ алау. Екі жақ сы жағ ы мен бір кемшілігіне ұ сыныс білдіру арқ ылы рефлексия жасау.
«Екі тілек, бір ұ сыныс» стратегиясы арқ ылы бір-бірінің жұ мысын бағ алайды. Орындағ ан жұ мыстарының екі жақ сы жағ ы мен бір кемшілігіне ұ сыныс білдіру арқ ылы ө з іс-ә рекеттеріне кері байланыс жасайды.
Бағ алау д ескрипторы:
-сурет бойынша ә ң гіме қ ұ райды;
-тірек сө здерді орынды пайдаланып, диалогке қ атысады;
- -сахналауда тілдік нормаларды сақ тап сө йлейді.
|