Тақырып 14. Дивидендтік саясатты басқару

Тақырып 14. Дивидендтік саясатты басқару

Дәріс сұрақтары:

1. Дивиденттік саясат және өндірісті дамыту саясаты

2. Кәсіпорын қорының қайнар көз құрылымдарын ұйымдастыру

1. Дивиденттік саясат -түрлі тауарлар мен қызметтерге тұтынушы сұранысын қалыптастыру үрдісі. Тұтыну қылығы кардиналистік және ординалистік концепция тұрғысынан қарастырылады. Кардиналистік көзқарас әртүрлі игіліктердің пайдалылығын қандай да бір бірліктер-ютилдермен өлшеуді қарастырады. В. Парето, И. Фишер ұсынған пайдалылықтың ординалистік теориясы кең таралған әрі қазіргі заманға лайық болып табылады. Мұнда қандай да бір игіліктің пайдалылығын өлшеп жатудың қажеті жоқ. Тұтынушы тек мүмкін болатын барлық тауарлар жиынтығын олардың артықшылығы бойынша реике келтіруге қабілетті болса жеткілікті, яғни тұтынушылардың тауарлар мен қызметтерді сандық бағалау емес, саралау қабілеті болуы керек.

Пайдалылық шегі дегеніміз- тұтыну көлемі бір бірлікке артқандағы тауардың жалпы пайдалылығының табиғи өсімі.

Тұтынылатын тауардың мөлшері артқан сайын, әрбір қосымша бірліктің пайдалылық шегі кемиді, сұраныс заңының негііндегі пайдалылық шегі заңының мәні осында.

Өндірісті дамыту саясаты өзінің қажеттіліктерін жеке ұнамдылықтарына сәйкес жайғастырады. Тұтынушының ұнамдылықтары- бұл тауарлар мен қызметтерді ретке келтіру қабілеті. Тұтынушы сонымен қатар шектеулі кіріске осындай қажеттіліктерін максималды дәрежеде қанағаттандыруға мүмкіндік беретін тауарлар жиынтығын алуға ұмтылыды. Оған тек пайдалылықты максимизациялау ережесін сақтағанда ғана қол жеткізуге болады, ол бойынша алынатын тауарлардың пайдалылық шегі бір ақшалай бірлікке есептегенде бірдей болады. Тұтынылатын тауардың мөлшері артқан сайын, әрбір қосымша бірліктің пайдалылық шегі кемиді, сұраныс заңының негііндегі пайдалылық шегі заңының мәні осында.

Тұтынушы өзінің қажеттіліктерін жеке ұнамдылықтарына сәйкес жайғастырады. Тұтынушының ұнамдылықтары- бұл тауарлар мен қызметтерді ретке келтіру қабілеті. Тұтынушы сонымен қатар шектеулі кіріске осындай қажеттіліктерін максималды дәрежеде қанағаттандыруға мүмкіндік беретін тауарлар жиынтығын алуға ұмтылыды. Оған тек пайдалылықты максимизациялау ережесін сақтағанда ғана қол жеткізуге болады, ол бойынша алынатын тауарлардың пайдалылық шегі бір ақшалай бірлікке есептегенде бірдей болады.

2. Кәсіпорын қорының қайнар көз құрылымдарын ұйымдастыру талғаусыздық және бюджеттік желі қисық сызықтары қолданылады. Талғаусыздық сызығы бірдей пайдалылықа ие өнімдер жиынтығын графикалық түоде бейнелейді. Егер немқұрайлық қисық сызықтары тұтынушының ұнамдылықтарын сипаттаса, бюджеттік желі оның мүмкіндіктерін анықтайды. Ол- осы белгіленген кіріске алуға болатын екі өнімнен тұратын әртүрлі комбинацияларды графикалық түрде көрсететін теріс көлбеулі түзу сызық. Тұтынушының кірісі өзгергенде, бюджеттік сызық та өзгереді. Кіріс ұлғайғанда бюджеттік сызық жоғары, алдыңғы сызыққа косарлана оң жаққа ығысады. Бағаның тауарға деген арақатынасының өзгерісі бюджет сызығының көлбеу бұрышын өгеріске келтіреді. Бюджеттік сызықтың талғаусыздық сызығының ең биігімен жанасуы тұтынушының тепе-теңдңгңн анықтайды. Бұл нүктеде тұтынушы қажеттілігі қанағаттандырылады.

Кәсіпорын қорының қайнар көз «Кіріс-тұтынуы» қисық сызығы кірістің түрлі деңгейлерімен байланысқан тұтынушы тепе-теңдігінің барлық нүктелері арқылы өтеді. «Баға тұтыну» қисық сызығы тауардың біреуінің бағасының өзгеруімен байланысты тұтынушы тепе-теңдігінің барлық нүктелері арқылы өтеді.

Тұтынушы өзінің қажеттіліктерін кәсіпорын қорының қайнар көз жеке ұнамдылықтарына сәйкес жайғастырады. Тұтынушының ұнамдылықтары- бұл тауарлар мен қызметтерді ретке келтіру қабілеті. Тұтынушы сонымен қатар шектеулі кіріске осындай қажеттіліктерін максималды дәрежеде қанағаттандыруға мүмкіндік беретін тауарлар жиынтығын алуға ұмтылыды. Оған тек пайдалылықты максимизациялау ережесін сақтағанда ғана қол жеткізуге болады, ол бойынша алынатын тауарлардың пайдалылық шегі бір ақшалай бірлікке есептегенде бірдей болады.

⇐ Предыдущая 13 14 15 16 171819 20 21 22 Следующая ⇒