|
|||
Вирус туғызатын ауруларВирус туғызатын аурулар - тұмау, балалардың сал ауруы (полиомиелит), қызылша, сары ауру, шешек, ұшық, СПИД Вирустың пішіні- алтыбұрышты Вирустың құрылымы-нуклеин қышқылы, нәруызды қабығы Өсімдіктердегі вирустардың түр саны-300 Жануарлардағы вирустардың түр саны-500 Иммунитет дегеніміз- ағзаның ауру қоздырғыштарын қабылдамау қасиеті Ядросыздар (прокариоттар)- бактериялар мен көк-жасыл балдырлар (цианобактериялар) Ұсақ ағзаларды алғаш рет ашқан-Антон Левенгук Ағзаларда ауру тудыратын, тағамдарды бүлдіретін ұсақ ағзалар бар екенін тәжірибе жүзінде дәлелдеді-Луи Пастер Микробиология-көзге көрінбейтін ұсақ ағзалардың құрылысын, қасиеттерін, пайдасы мен зиянын зерттейтін ғылым Бактерия сөзінің қазақша баламасы-таяқша Бактериялардың пішіндері-таяқша, шар, үтір, оралма Бактерияның құрылысы-қабықша, цитоплазма, оқшауланбаған ядро заты Бактериялар жақсы дамиды-ылғалды орта мен +10+40˚С температура аралығында Бактериялар спора түзеді-тіршілігіне қолайсыз жағдай туғанда Бактериялардың споралары топырақта сақталады-20-30 жылға дейін Сапрофиттер-өлі ағзалардың денесінде тіршілік етеді Паразиттер-тірі ағзаның жасушалық заттарымен қоректенетіндер Бактериялар көбейеді-екіге бөліну арқылы, 20 минут сайын Өмір сүруін тоқтатады, бірақ тіршілігін жоймайды-0˚С температурада 1 г қара топырақта кездесетін бактерия саны- 5-6 млрд Бактериялар туғызатын аурулар-оба, сіреспе, туберкулез, іш сүзек, топалаң, баспа, құздама Туберкулез таяқшалары лас шаңда 3 айға дейін тіршілік етеді-туберкулез Оба бактериясы топырақта сақталады-25 күнге дейін Эпидемия (індет) дегеніміз-ауру туғызатын бактериялармен адамдардың жаппай ауруы Жұқпалы аурулардың алдын алудың негізгі жолы-тазалық ережелерін сақтау Туберкулез ауруларын тудыратын бактерияларды анықтады-1982 жылы Кох Туберкулез таяқшалары таралады-сілекей тамшылары (ауа) арқылы Ауыратын сиырдың сүті арқылы таралады-сарып (бруцеллез) ауруы Тығыз жабылған ыдыстың ішінде дамуын жалғастырып, улы зат бөліп, ботулизм ауруын тудырады-клостериум, ботулинис бактериялары Бактериялар өсімдіктерді зақымдап, тудыратын ауру-бактериоз Бактериялардың мақта өсімдігінде туғызатын ауруы-гоммоз (шайыр ағу) Жапырақтарынан бактерияларды қырып жіберетін зат бөледі-грек жаңғағы, жиде, терек, қарағай ағаштары Шіріту бактериялары-біздің ғаламшарымыздың тазалаушылары Топырақ бактериялары-топырақтағы қарашірікті минералды заттарға айналдырады Түйнек бактериялары-жоңышқа, беде, асбұршақ, сиыржоңышқа, соя, шеңгел сияқты бұршақгүлділер тұқымдасына жататын өсімдіктермен селбесіп тіршілік етеді Сүт қышқылы бактериясын пайдаланады-орамжапырақ ашытуға, шөптерден сүрлем дайындауға Сірке қышқылы бактериясын пайдаланады-қияр, саңырауқұлақ, алма, қарбыз т. б. жемістерді тұздауға Цианобактериялар-бактериялардың фотосинтез үдерісі жүретін жасыл-қызыл түсті өкілдері Алғаш рет атмосфераға оттегін бөліп шығарған- цианобактериялар Цианобактериялардың сыртқы боялған бөлігі- хроматоплазма Теңіздерде, жартастарда, былқылдақденелілердің бақалшақтарында, ағаш діңдерінде өседі- хамесифондар Жерасты ыстық суларда, тастың бетінде, тоқтау суларда өседі-хроококкалар Носток көбірек кездеседі- қынаның құрамында Нәруыз өндіру үшін көптеген елдерде арнайы суқоймаларында өсіреді
|
|||
|