|
|||
Мәжбүрлі әдіспен санайтын Ксан (санау модулі) 10-ға тең TV-триггерлер негізіндегі санағыш. Сұлбасы және жұмысы.21. Мәжбүрлі әдіспен санайтын Ксан (санау модулі) 10-ға тең TV-триггерлер негізіндегі санағыш. Сұлбасы және жұмысы. 9.3-ші суретте Ксч = 10 болатын мәжбүрлі санау ретпен санайтын санағыштың сұлбасы келтірілген.
9.3-сурет. Ксч = 10 болатын мәжбүрлі санайтын санағыш
22. Табиғи әдіспен санайтын Ксан (санау модулі) 10-ға тең JK-триггерлер негізіндегі санағыш. Сұлбасы және жұмысы. 23. D-триггерлер негізіндегі сақина тәріздес регистрден жасалынған үш разрядты сигналдарды үлестіргіш. Сұлбасы және жұмыс істеу принципі. Үлестіргіштердіңнегізігі міндеттері цифрлық жүйе құрылғыларының жұмысын басқаруда қолданылатын сигнал тізбектілігн қалыптастыруға арналған. Үлестіргіштер сонымен қатар, программалы-уақыттық құрылғылар-ды, коммутаторларыды және т.б. жасау кезінде қолданылады. Үлестіргіш кірісне берілген сигналдар ауыстырғыштар деп аталады да, кезекпен үлестір-гіштің (арнаның) қандай да бір кірістеріне беріліп оларды активті күйге ауыстырады. Жұмысшы арналарда қалыптастыратын сигналдар түріне байла-нысты деңгей (потенциал) үлестіргіштері және импульс үлестіргіштері болады. 10.1-суретте сигнал үлестіргішінің құрылымдық сұлбасы және оның жұмысының уақыттық диаграммасы көрсетілген, мұнда Г – импульс генера-торлары; Р – потенциалды (Y0, Y1, … , Yn-1) және импульсті (F0, F1, …, Fn-1) шығыстары бар сигнал үлестіргіші. 3.4-суреттегі уақыттық диаграммадан деңгей үлестіргіштері арнаның активті күйлері арасында үзілістер болмауымен сипатталатынын көруге болады. Үлестігіштің әрбір n-арналарының сигнал ұзақтықтары Tn ауысушы импульстер периодына тең. Деңгей үлестіргіштің активті арнасында сигналдың жұмысшы деңгейін қалыптастыру кезекті ауысушы импульс әсері кезінде немесе оның әсері аяқталған соң болады. Деңгей үлестіргіштері импульс үлестіргіштерін сұлбатехникалық түрде іске асыру кезінде негіз етіп алынады, олар жұмысшы импульс активті арнада ауысушы немесе арнайы стробтаушы импульс әсері кезінде қалыптасуымен сипатталады. Бұл жағдайда активті арнада қалыптасатын импульстер ұзақтығы әдетте стробтаушы импульс ұзақтығына тең болды.
а) б)
10.1-сурет. Сигнал үлестіргіштерінің құрылымдық сұлбалары (а) және уақыттық диаграммасы (б)
Сақиналы біртактылы регистрде орындалған үлестіргіштің кеңінен қолданылатын сұлбасын қарастырайық. (10.2 сурет). Үлестіргіштің арналарының саны (n) регистрдің N разрядтарының санына тең. Үлестіргіштің сұлбасын орындауға жіберу Ty = 1 басқару сигналымен және Tп импульсімен орындалады, олардың көмегімен регистрдің кіші (нөлдік) разрядына 1 жазылды (алдын-ала регистр нөлдік күйде тұр деп есептелінеді), яғни үлестіргіште 001 жұмыс кодасы орнатылады. Ары қарай Tп келесі ауыстыратын импульстер келіп түскенде сақиналы регистрде 1 циклдық жылжыту орындалады (Ty = 1).
а) б)
10.2-сурет. Сақиналы біртактылы регистрдегі үлестіргіштің сұлбасы (а) және оның жұмысының уақыт диаграммалары (б)
10.3-сурет. Айқас байланыстары болатын регистрде жасалынған импульстарды үлестіргіші (а) және оның жұмысының уақыттық диаграммасы (б) 10.3, а суретте ішкі кідіртулері болатын D-триггерлерде орындалған, айқас байланыстары болатын үшразрядты регистрде жасалынған импульстарды үлестіргіштің сұлбасы келтірілген. Джонсон санағышының кодасын “N-нен 1”кодасына түрлендіру үшін үлестіргіштің шығыстарында ЖӘНЕ дешифреудің элементтері қолданған, және кірістерінің біріне Тп тактілейтін импульс беріледі. Джонсон санағышы ішкі кідіртулері болатын D-триггерлерде орындалғандықтан, оның әрбір жаңа күйі Тп ауыстыратын ипульстің әрекеті аяқталғаннан кейін ғана қалыптасады (10.3,б суреттегі уақыттық диаграмманы қар.). 10.4-суреттегі күйлер кестесінің негізінде ипульстар үлестіргішінің шығыс арналарында іске асырылатын функциялардың өрнегі:
Күйлер кестесінің талдауынан Джонсон санағышының шығыс кодасын “N-нен 1” кодасына түрлендіру үшін біріліктер мен нөлдердің зоналарының арасындағы шекарада екі разрядтың күйін талдаса жеткілікті болады.
10.4-сурет. Үлестірігіштің күйлерінің кестесі
Джонсон санағышының күйі 000 немесе 111 күйлерімен сипатталған екі жағдайда ғана, осы кодалардың дешифрлеуі шеткі разрядтарды талдау жолымен орындалады 24. Джонсон типті санағыш (D-триггерлерден тұратын) негізіндегі үш разрядты импульстерді үлестіргіш. Сұлбасы және жұмыс істеу принципі.22 жауабы
|
|||
|