2.2. Жүзудің қағидалары

Суда жү зу кезінде, ағ заның барлық бұ лшық еттері жұ мыс жасайды. Суда біресе аяқ пенен біресе қ олменен жү зу мү мкін емес. Дененің барлық мү шесі сіздің жү зуің із ү шін қ имылдап қ ызмет етуі керек. Сондық тан, денең іздің бұ лшық еті ө з формасына қ арай қ алыптасады. Дененің сымбаттылығ ы арта тү седі. Ә р бұ лшық ет тү рліше кү ш алады. Жү рек қ ан тамырларының жү йесі реттеліп, жұ мысын жақ сартады. Суда жү зу остеохондроз ауруының, омыртқ а ауруларының алдын алады, дене бітімің ізді қ алыпқ а келтіреді. Омыртқ а бағ анасына тү скен ауырлық ты баялатады. Қ озғ алыс дене мү шелерінің қ ызметін жоғ арлатып, омыртқ а сү йектерінің жанындағ ы кішкентай бұ лшық еттерді тынық тырады. Дене температурасын қ алыпты жағ дайдан ұ стайды. Иммунитетің із кү шейіп, суық тиюге, тұ мауғ а қ арсы тұ ра алады. Суда жү зуде

кө кірек қ уысы кең ейіп, тынысы ашылады. Ал, жақ сы нә тиже кө рсету ү шін дұ рыс тыныс алуды ү йрену керек. Бұ л спорт тү рімен дағ дыланғ ан адамның тыныс алу мү шесі де жақ сы қ ызмет атқ аратын болады. Кө п қ озғ алыс пен энергияның жұ мсалуының ә серінен ағ задағ ы калория мө лшері азая тү седі. Сондық тан, артық салмақ тан арылуғ а кө мектеседі. Фитнеске қ арағ анда, жү зу арқ ылы тез арық тайсыз. Ө йткені, жү зу барысында жү гіруден де кө п калория, энергия жұ мсалады. Жү зу спорты кү йзелістен арылтуғ а, жү йкені оң алтуғ а, ойды реттеуге септігін тигізеді. Су адам денесіндегі стресс, жағ ымсыз эмоция мен негативті кө ң іл-кү йді шайып, бойың ызғ а кү ш- қ уат беріп, серпілтіп сергітеді. Жү зу кезінде сіздің жү йке жү йең ізді тыныштандырып, ағ заң ызғ а тамаша энергия бө леді. Ә рбір спортқ а ү лкен ниетпенен келген абзал. Суда жү зуден рахат-лә ззат, кү ш ала білің із. Бұ л спорт тү рінен келесі жолы суғ а жү зуге асығ ып тұ руың ыз керек. Егер сіз мү лдем жү зе алмасаң ыз, арнайы шағ ын хауыздан, арнайы жаттық тырушымен бастауғ а болады. Хауызда тепе-тең дікті сақ тауғ а мү мкіндігің із жоғ ары жә не жү зуді жылдам ү йренесіз. Суда жү зу кезінде адамды еш жалық тырмайды, керісінше суғ а деген махаббатыныз, ө зің ізге сенімділігің із артады. Суда жү зу денсаулық ты арттырады. Ең бастысы, шымыр болып, дене бұ лшық еттері шың далады. Жү зу спорты керемет хобби, денемізді, тә німізді сұ лулық қ а баулиды.

Жарыстар ө ткізілетін жү зудің бірнеше тү рлері бар:

1. Еркін стиль

2. Брасс

3. Кроль Шалқ алап жү зу кроль. Сонымен бірге спортшылар қ ашық тық ты бағ ындырғ анда, оның кез-келген бө ліктерінде жү зудің ә ртү рлі стильдерін пайдаланып, кешенді жү зуде, сонымен қ атар аралас эстафета орын алғ ан. Спорттың осы тү рі. Олимпияда ойындарына кіреді. Жү зуге арналғ ан бассейн – ФИНА -ның ережесіне сә йкес бассейндер ұ зындығ ы 50 метр («қ ысқ а судағ ы» жарыстар ү шін 25 метр) жә не кө лденең 25 метр, терең дігі  — екі метрден кем болмау керек. Бассейн кө лденең 2, 5 метрден сегіз жолғ а бө лінуі керек. Судың температурасы25 – 29 °C болуы керек. 2012жылғ ыжазғ аОлимпиядаойындарындағ ы жү зу

Еркін стиль 50 метр Ерлер Ә йелдер

100 метр Ерлер Ә йелдер 200 метр Ерлер Ә йелдер 400 метр Ерлер Ә йелдер 800 метр Ә йелдер 1500 метр Ерлер

Баттерфляй 100 метр Ерлер Ә йелдер 200 метр Ерлер Ә йелдер

Арқ амен 100 метр Ерлер Ә йелдер 200 метр Ерлер Ә йелдер

Брасс 100 метр Ерлер Ә йелдер 200 метр Ерлер Ә йелдер

Кешенді жү зу 200 метр Ерлер Ә йелдер 400 метр Ерлер Ә йелдер

Эстафеты

4× 100 метр еркін стильмен Ерлер Ә йелдер

4× 200 метров еркін стильмен Ерлер Ә йелдер

4× 100 метров жинақ ты Ерлер Ә йелдер

Жү зу спорт тү рінің ең ежелгісі. Спорттық жү зу XV ғ асырдың соң ында пайда болды. 1515 жылы Венецияда жү зушілердің жарысы ө ткізілді, бұ л жү зуден алғ ашқ ы жарыстардың бірі болатын. 1538 жылы дат азаматы П. Винманның бірінші нұ сқ аулығ ы жарық қ а шық ты. Жү зуден алғ ашқ ы мектептер XVIII тғ асырдың екінші жартысында – XIX ғ асырдың басында Германияда, Австрияда, Чехословакияда жә не Францияда ашылғ ан. XIX ғ асырдың ортасында алғ ашқ ы жасанды бассейндер пайда болды, бұ л XIX ғ асырдың соң ында осы спорт тү рінің кенеттен кең інен танымал болуы еді.

1890 жылы жү зуден Европаның алғ ашқ ы біріншілігі ө ткізілді. 1896 жылы жү зу Олимпияда ойындарының бағ дарламасына кіргізілді. 1908 жылы Халық аралық жү зуден ә уесқ ойлар федерациясы ФИНА ұ йымдастырылды, ал

1973 жылы бұ л ұ йым 96 ұ лттық федерацияларды біріктірді. ХХ ғ асырдың басында жү зу Россияда Европадағ ы сияқ ты кең інен таралмағ ан болатын. Осы кезең де Россияда техникалық жағ ынан аса жетіле қ оймағ ан жеті бассейн болды, соның ө зінде жү зумен мың жарымдай адам айналысып жү рді. Бассейндердің санының жетіспеушілігінен жаттығ улар кө бінесе жазғ ы уақ ытта ашық суларда ө ткізіліп отырғ ан. Нә тижесі онша жоғ ары болмайтын. 1913 жылы алғ аш рет жү зуден Россияның біріншілігі ө ткізілді. 1918 жылы Москвада СССР-дің жү зу бойынша бірінші жарысы ө ткізілді. 1920 жылы В. Н. Песков ашық бассейні бар спорттық “Дельфин” жү зу қ оғ амын ұ йымдастырды. 20-шы жылдары Москвада бірнеше жү зу мектептері ашылды. 1921 жылы Москва-ө зенінде СССР-дің бірінші жарысы ө тті. Жү зуден жарыстар 1928 жылдан СССР спартакиадасының бағ дарламасына кірген. Содан бері жү зуден жарыстар ү немі ө ткізіліп тұ рады.

Жү зу – бұ л берілген қ ашық тық қ а жү зе отырып, барыншатезірек жету қ ажет спорттық тә ртіп. Осында су астында старттан кейін жә не борттан кейін серпілгенде (бассейнде қ озғ алыс бағ ытын ауыстырғ ан кезде) 15 метрден артық жү зуге рұ қ сат берілмейді. Сонымен қ атар жү зу қ азіргі уақ ыттағ ы бессайыстың (200 м жү зу), триатлонның (ашық судағ ы ә ртү рлі дистанциялар) жә не кейбір қ олданбалы кө псайыстың қ ұ рама бө лігі болып табылады. 28 шілдеден 10 тамызғ а дейін ө ткен 2012 жылғ ы жазғ ы Олимпияда ойындарында 34 награда жиынтығ ы (17 ерлерде жә не 17 ә йелдерде) ойнатылды, олардың ішінде 32 – бассейндегі жү зу жә не 2 – ашық суда жү зу ү шін. Суғ а жуздің қ ағ идалары – дене шынық тыру мен спорттың ә йгілі тү рлерінің бірі. Жылдан жылғ а ә р тү рлі жастағ ы адамдар арасында оның ө рісі кең ейе тү суде. Суғ а жү зудің сауық тыру, қ олданбалы қ орғ ану маң ыздары бар. Ол жү рек – тамыр жә не демалу жү йелеріне игілікті ә сер етеді, бұ лшық еттерді дамытып, ағ заның суық тиюге қ арсы ә рекетін кү шейтеді. Адам ө мірінде сан қ илы жағ дайлар болып тұ рады, кейде суғ а жү зе білу ө те қ ажет болады. Суда жү зе білмейтіндерді су бақ ытсыздық қ а ұ шыратады. Ал суда жү зе білетін адам терең дікте, таныс емес жерлерде денесін қ орқ ыныш билемейді. Ондай адам су ішінде ө з ө мірі ү шін қ орық пайды, ол жағ ағ а еркін жетіп, кө мек келгенше су ішінде бола алады. Жақ сы жү зуші суғ а кеткен адамғ а ө зі кө мек беріп, оны амал алып қ алады. Суда жү зу ісі ө скелең ұ рпақ ты ізгілікке, жігерлі болуғ а тә рбиелеудің табылмас қ ұ ралы. Суда жү зу сабақ тары тек қ айрат – жігерге, ең бекқ орлық қ а тә рбиелейді, ол баланың кү шін, жылдамдығ ын, ептілігін тә рбиелеуге қ олайлы жағ дай тудырады.

Суда жү зу ісі кө п қ ырлы. Ол спорттың қ олданбалы синхронды су асты, суғ а секіру, т. б. тү рлеріне бө лінеді. Спорттық суда жү зу мынадай тө рт тү рді біріктіреді: еркін стиль (кроль), арқ амен жү зу, брасс, дельфин (баттерфляй). Осындай тө рт тү рлері бойынша Еуропа жә не ә лем біріншілігінде жә не де басқ а ә р тү рлі жарыстар ө ткізіліп тұ рады. Олимпиадалық ойындар бағ дарламасында суда жү зу кең інен қ олданылуда. Суда жү зудің сауық тырудағ ы орны. Суда жү зу – дене шынық тырудың таң ғ ажайып тү рі. Ол адамғ а тек қ уаныш қ ана емес, демалу мен шынығ удың тамаша қ ұ ралы болып табылады. Судағ ы жаттығ улар нерв жү йесін, буындардың қ озғ алысын жақ сартады. Су теріні тазартып, терінің тыныс алуын жақ сартады. Суда жү згенде ө кпе тазарып, ағ зағ а ауа кө п барады. Суда болу ағ задағ ы заттардың алмасуын реттейді. Судың кө кірек клеткаларына қ ысым тү сіруі демалуды қ иындатып, тыныс алу бұ лшық еттерінің жұ мысын ү детіп, олардың жетілуіне жағ дай жасайды. Жү зуші ү йлесімді жетілген бұ лшық еттерімен, сымбаттылығ ымен, суық қ а мойымаушылығ ымен, тө зімділігімен кө зге тү седі. Суда жү зу адамның ең бегіне де қ олданбалы маң ыз алып отыр. Суда жү зе білу – ең бек ә рекеттері сумен байланысты адамдар ү шін ө те қ ажет (жү згіштер, балық шылар, тең ізшілер). Суда жү зе білу, сү ң гу, су қ орық тарында киіммен немесе киімсіз арғ ы бетке ө ту, қ олдағ ы қ ұ ралдармен немесе бос, судағ ы жолдасың а кө мек кө рсете білу адам ө міріне ең қ ажет. Ә іресе, бұ л машық тар ә скердегі адамдарғ а қ ажет.

⇐ Предыдущая 1 2 3 456 7 8 9 10 Следующая ⇒