Мазмұны. КІРІСПЕ

Мазмұ ны

КІРІСПЕ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 3

І. СПОРТТЫҚ ЖҮ ЗУ 1. 1 Жү зу спорт тү рі... ... .. . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...... ... ... ... ... ...... 5 1. 2 Халық аралық жү зу федерациясы... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 8

ІІ. СПОРТТЫҚ ЖҮ ЗУ Ә ДІСТЕРІ МЕН ТӘ СІЛДЕРІ 2. 1 Суда жү зу техникасы... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .... ... ... ... ... ... ... .. . 10 2. 2. Жү зудің қ ағ идалары......................................................................... ... ... . 12 2. 3. Суда жү зуден қ азақ стан бишілері........... ... ......................................... .. 16 2. 4 Ашық суда жү зу......................................................................................... 20

2. 5. Спорттық жү зу қ ауіпсіздік ережелері.................................................... 21

ІІІ. СУДА ЖҮ ЗУДІҢ ПАЙДАСЫ 3. 1. Спорттық жү зу қ ауіпсіздік ережелері..................................................... 24 Қ ОРЫТЫНДЫ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..................................... 26

ПАЙДАЛАНҒ АН Ә ДЕБИЕТТЕР... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 27

КІРІСПЕ

Суда жү зудің пайдасы жайында Миннесота Университетінің ғ алымдары зерттеу жү ргізген. Олардың айтуынша, жас кезінде суда жү зіп ү йренген адамның миы кеш " қ артаяды" екен. Сондай-ақ, олар бойды сергітіп, жағ ымсыз ә серлерден арылудың бірден-бір жолы – осы екенін баса айтқ ан. Шаршағ ан денең ізге энергия, қ ажығ ан ағ заң ызғ а иммунитет сыйлайтын бұ л спорт тү рінің сізге берер пайдасы туралы жазбамыздан оқ и отырың ыз.

1. Суда жү зу кезінде сіздің барлық бұ лшық етің із жұ мыс жасайды. Суда біресе аяқ пен, біресе қ олмен жү зе алмайсыз. Бә рі бір уақ ытта сіздің жү зуің із ү шін қ ызмет етуі тиіс. Ә р бұ лшық ет тү рліше кү ш алады. Сол себепті, денең іздің бұ лшық еті ө з формасына қ арай қ алыптасып, сымбаттылығ ың ыз арта тү седі.

2. Суда жү зу омыртқ а ауруларының алдын алады. Қ озғ алыс дене мү шелерінің қ ызметін арттырып, омыртқ а сү йектерінің жанындағ ы кішкентай бұ лшық еттерді «тынық тырады». Жү зу бойынша бірінші халық аралық жарыс 1889 жылы Венгрия астанасы Будапештте ө ткізілді. Жү зу Олимпияда ойындарында алғ ашқ ы рет Афины қ аласында 1896 жылы сынғ а тү сті. 1908 жылы ә уесқ ой жү зушілердің Халық аралық федерациясы қ ұ рылды (ФИНА). Аталғ ан спорт тү рі ү немі дамытылып отырды, жаң а жылдам жү зу стилдері пайда болды. 1887 жылы Ұ лыбританияда ө ткен бірінші ресми тү рдегі жарыстарда жү зушілер бір жағ ымен қ олын шығ армай ең ескі жү зу ә дісін брассты пайдаланды. Ұ зын жә не қ ысқ а қ ашық тық тарғ а жү зудегі бірінші рекордтар брасспен жасалды. Аталғ ан ә дісті 1538 жылы даниялық Н. Бинман сипаттады. Демек, жү зудің осы тү рін кезінде бақ адан алды. Ұ зақ уақ ыт бойы осы жү зу тү рін «бақ аша жү зу» деп атады. XIX ғ асырда ол ә діс брасс деген атқ а ие болды. 1928 жылы Амстердамдағ ы жарыста кубалық И. Индельфонсо жең іп шық ты. Ол қ олымен беліне дейін қ армау арқ ылы ө те жоғ ары нә тижені кө рсетті. 1954 жылы кең естік жү згіш М. Петрусевич ә лемдік рекорд орнатты, ол судың жарты бө лігін астымен жү зіп ө тті. Сонымен, су астымен қ олымен белінен дейін қ армау арқ ылы сү ң гу брасс пайда болды. 1957 жылы ережедегі ө згертулерге байланысты ол ә діске тыйым салынды. 30-шы жылдары ХХ ғ асырда жү зудің жаң а стилі пайда болды — баттерфляй, ол кө белектің қ анатының қ озғ алысына ұ қ састығ ына байланысты осылай аталды. Ресми жарыстарда осы ә діспен бірінші рет американдық Джимми Хиггинс 1935

жылы жү зіп, 100 метр қ ашық тық та ә лемдік рекорд орнатты, ол 1 мин 10, 8 секунд уақ ытына тең болды. Осы жылы оның рекордын кең естік тең ізші Семён Бойченко озып, ол тура сол қ ашық тық ты 1 мин 8 сек. жү зіп ө тті. 1948 жылы Олимпиядада брасспен жү зетін спортшы жарыс финалында ең тө мен нә тижені кө рсетті. Осыдан кейін ФИНА брасс жә не баттерфляй бойынша жарыстарды бө лек жү ргізуді шешті. Сол жылдары жылдамдық дыбаттерфляй бекітілді — ол дельфин: аяқ ты қ озғ аудың орнына брасс техникасында спортшы денесімен толқ ын тә різдес қ озғ алыс жасады оғ ан аяғ ын да қ озғ ау қ осылды. Жылдамдығ ы жоғ ары болып ерекшеленген осы ә дісті бірінші рет американдық Д. Зиг 1935 жылы кө рсетті. 1953 жылы ә дістің кө мегімен ә лемдік рекордты венгр Дьёрде Тумпек жасады. Содан бері спортшылар баттерфляйдің жылдамдық ты тү рлерін ғ ана пайдаланып отыр. Суда жү зу спорты еркін, бірақ баттерфляй, синхронды жә не су астында жү зу сияқ ты бірнеше тү рге бө лінеді. Солардың ішінде ең кө ріктісі - синхронды жү зу. Бұ л спорт тү рі Қ азақ станда 80-жылдардан бастап дами бастағ ан. Қ ыздардан қ ұ рылғ ан команданы жаттық тыру ү шін Украинадан арнай тә жірибелі мамандар шақ ырылды. Ә лемге танымал спорт шеберлерінен машық қ ан бойжеткендер 1992 жылы Барселонада жә не 2000 жылы Сиднейде ө ткен Олимпиада ойындарына қ атысып, Азия қ ұ рлығ ының ү здіктер қ атарынан кө рінді. Жү зу, спорттық жү зу – спорт тү рлерінің бірі. Спорттық жү зу жарыстары еркін (кроль), брасс, баттерфляй, шалқ алап жү зу, тағ ы да басқ а тә сілдерімен 50 метрден 1500 метр қ ашық тық аралығ ында ө ткізіледі. Сондай-ақ жү зудің қ олданбалы, су астында жү зу, синхронды (кө ркемдік) жү зу т. б. тү рлері болады. жү зудің тұ рмыстық, емдік, ойын тү рлері де бар.

12 3 4 5 6 7 8 9 10 Следующая ⇒