32.Қышқыл бояуыштарды қалай түсінесіз? 3 страница

13)Лиофильді кептіргіш ә дісімен материалды ө ндеу (мұ здату-кептіру ә дістері). Бұ л ә діс бойынша-ұ лпадағ ы физикалық жә не химиялық ө згерістердің болуына ұ шыратпайтын химиялық ө ң деу мен ұ лпаны сусыздандыру ә дісін пайдаланбай-ақ, мұ здату ә дісі арқ ылы толық тай тіршілік процесін тоқ татуғ а мү мкіндік болады. Осы ә дістің негізінде тез ерігіш заттарда толығ ымен немесе барлың ы да шеттейді. Бұ л ә дістің нә тижесінде ұ лпадан судың шығ уы - еш заттың жоғ алмауы жә не араласпауынсыз ө теді, сонымен қ атар ұ лпаның қ ұ рылымында денатурациялану болмайды. Бірақ техикалық қ иыншылық тар болады. Бұ л ә діс ү ш этаптан тұ рады: 1)Ұ лпаны мұ здату; 2)Мұ здатылғ ан ұ лпадан судың шығ уы немесе сублимациясы. 3)Қ ұ рғ атылғ ан ұ лпағ а парафиннің сің уі. Ұ лпаны тездетіп мұ здату арқ ылы - тіршілік циклінің толық тай тоқ татылуына жә не ұ лпаның қ ұ рылымының қ алыпты болып қ алуғ а мү мкіндік береді. Химиялық жә не морфологиялық ө згерістер болмайды. Ұ лпаның кесіндісі немесе тіліндісі арнайы сұ йық тық та ө теді, мысалы изопентадда, н-пентанда немесе фреонда, ә сіресе 180⁰С-тағ ы сұ йық азотта салқ ындату. Осының нә тижесінде кө п уақ ытқ а жә не ұ лпадағ ы судың терең детіліп мұ здатылуы ө теді. Мұ ндай жағ дайда мұ здатылғ ан ұ лпаның қ ұ рамын бұ затын ірі мұ з криссталдары қ алыптаспайды. Кө птеген ұ сақ мұ з кристалдарының бірқ алыпты жайылуы, керісінше ұ лпаның қ ұ рылымының сақ талуына ә келеді. Ірі кө лемдегі кесінділерді мұ здатуғ а да болмайды. Қ ұ рғ ату процесі 2 фазадан тұ рады: негізгі қ ұ рғ ату жә не қ орытынды қ ұ рғ ату. Негізгі қ ұ рғ ату процесі кезінде ұ лпадағ ы кристалдық мұ з тү ріндегі су(98-99 % ұ лпадағ ы барлық су) қ ұ рғ атылады немесе сорғ иды. Қ алғ ан ылғ алдылық (2-4%) жоғ арғ ы температурада қ орытынды қ ұ рғ ату кезінде кеуіп кетеді. Негізгі қ ұ рғ ату процесінің нә тижесі температура мен қ ысымғ а байланысты. Қ ұ рғ ату ұ зақ тығ ы температура режиміне байланысты: мұ здатылғ ан ұ лпадағ ы біршама жоғ арғ ы температура бу қ ысымының жоғ ары болуына ә келеді, бұ л жағ дайда тезірек қ ұ рғ ау ә дісі жү реді. Қ ұ рғ ату процесі кезінде материалдың еріп кетуін тудырмау қ ажет, себебі ол ұ лпа қ ұ рылымының араласып кетуіне ә келеді. Қ ұ рғ ату температурасын таң дау барысында, клеткадағ ы жә не клеткааралық аймақ тағ ы ерітіндінің концентрациясындағ ы тұ здың мө лшеріне байланысты мұ здатылу нү ктесінен шығ арылады. Судың булануы нә тижесінде, қ ұ рғ атылу процесі кезіндегі тұ здың концентрациясы ә руақ ытта жоғ арылайды, мұ здатылу нү ктесі тө мендейді. Тұ здың концентрациясына байланысты ерітіндінің мұ здатылуының минимальді температурасы эфтективтік нү кте ретінде анық талады. эвтектическая точка. Практикалық жағ ынан бұ л нуктедегі су ерітіндідегі заттармен қ анық қ ан. Қ ұ рғ атудың оптимальді режимі, тек парафинге қ ұ йғ анғ а дейінгі ұ лпадағ ы температура дең гейі эфтектикалық нү ктеден тө мен болғ ан жағ дайда жү зеге асады. Арнайы температура интервалы -45⁰С тан -55⁰С-қ а дейін. Органикалық емес тұ зғ а бай ағ залар -55⁰С – та қ ұ рғ атылады. 45 пен -60⁰С тан жоғ ары температурада вакуум 10 ^{– 3}мм рт. ст. қ ажет. Эвтектикалық нү ктеден тө мен қ ұ рғ ату процесі кезіндегі ұ лпаның температурасын - салқ ындату қ оспасының кө мегі арқ ылы немесе Пельтеье элементі арқ ылы реттеп отырады. Салқ ындатқ ыш қ оспа ретінде - ацетон қ оспасы – қ ұ рғ ақ мұ з, спирт – қ ұ рғ ақ мұ з, этилоксалат – кө мірқ ышқ ыл, нонан – изопропилдік эфир, сонымен қ атар қ атты кө мірқ ышқ ыл газын қ олданылады. Алдың ғ ы екі қ оспаның температурасын қ ұ рғ ақ мұ здың дозасымен реттеп отыруғ а болады.

14)Мұ здатылғ ан жағ дайдағ ы фиксацияланғ ан материалдардың орның ауыстыру ә дістері? Алдымен мұ здатылғ ан материалды температурасы -20 дан -50 ⁰С-қ а дейінгі (немесе тө мен) ө ң дейтін немесе сің ірілетін сұ йық тық қ а орналастырады, мысалы, этанол, метанол, эфир, хлороформ, ацетон, гликоль немесе этанол қ оспасы бар ацетон. Екі жақ ты диффузия нә тижесінде судың мұ зғ а айналып сұ йық тық қ а орналастырылуы жү реді. Орналастырылатын сұ йық тық мұ зды ерітетін орта болып табылады. Ұ лпаны ерітетін суғ а орналастыру процесі бірнеше кү н жү реді. Орналастыру сусыз ортада ө тетіндіктен, ұ лпаның сің ірілуі немесе қ ұ рғ атылуы болады. Бұ л процесс соң ына дейін тек, егер қ айтадан мұ здатылғ ан сұ йық тық қ а орналастыру кезінде ғ ана жү реді. Бұ л процесс ұ лпа кесіндісі орналастырылғ ан сұ йық тық та сің ірілгеннен кейін ғ ана (3-4 кү ннен соң ) аяқ талды деуге болады. Мұ здатылғ ан жағ дайдағ ы орналастыру ұ зақ тығ ы процестің ө туіне байланысты ерітінді тү рі тандалғ анына жә не температурағ а байланысты. Келесі парафинде немесе басқ а ортада ө ң деу жоғ ары температурада жү ргізіледі. Келесі қ ұ рылымның бұ зылуын болдырмау ү шін суық ортадан жылы ортағ а ауысу кезінде (-20 дан -50⁰С-қ а) дейінгі температурада орналастыру жү ргендіктен, 75 %-тік спиртке орналастырады жә не содан кейін біртіндеп температураны бө лме температурасына дейін жоғ арылатады. Осыдан кейін абсолютті этанол арқ ылы кә дімгі жай сің ірілу жә не парафинге ө ң деу жү ргізіледі. Бұ л ә дістің маң ыздылығ ы сол, алдың ғ ы ә дістерге қ арағ анда қ арапайым. Кемшілігі, бұ л ә діс табиғ и жағ ынан алғ анда -80⁰С-қ а жуық температурада тоқ тайды немесе жай жү ретін химиялық ө ң деуден ө теді. Осыдан басқ а, қ ұ рғ атылу жә не ө ң деу кезінде пайдаланылатын орта тө мен температура кезінде де сұ йық болып қ ала береді. Осы айтылғ ан ә діс гликоген мен клетка органеллаларының жақ сы сақ талуын қ амтамасыз етеді. Орналастыру процесі кезіндегі заттардың жоғ алуы да болмайды. Бұ л ә діс гидролитикалық жә не қ ышқ ылданатын ферменттер, мысалы сілтілер, қ ышқ ыл фосфотаза, АТФаза, 5-нуклеотидаза, аминопептидаза, тү рлі дегидрогеназалар мен диофоразаларды бө ліп алуда жү ргізіледі. Мұ здату ә дісі ереже бойынша, баллоннан кішкене тесік арқ ылы ө тетін сұ йық кө мірқ ышқ ылдың булануы процесі кезіндегі жылуды ө ткізгеннен кейін ғ ана жү ргізіледі. Шамамен бірдей қ алың дық тағ ы мұ здатылғ ан кесіндіні дайындау ә дісі, арнайы кө мірқ ышқ ылгазы арқ ылы қ осымша мұ здатылғ ан пышақ тың кө мегімен жү зеге асады. Мұ здатылғ ан пышақ пен дайындалғ ан кесіндіні инкубациялық немесе ө ідейтін ортағ а отырғ ызады, немесе дистилденген суғ а, немесе заттық шынығ а отырғ ызады. Пышақ тағ ы кесіндіні заттық шынығ а ауыстыру ү шін, тек пышақ тағ ы жабысқ ан кесіндіні ғ ана отырғ ызуғ а болады. Алдағ ы ө ң деу жұ мыстарын жү ргізу кезіндегі сұ йық тық та ортаның беткі қ абатындағ ы жайылудан соң, кесіндіміз кейде ұ сақ фрагменттерге тарап кетуі мү мкін. Осындай жағ дайды болдырмау ү шін, инкубациялық ортағ а 7, 5 % поливинилпирролидон жә не 1-2 тамшы Твин 20 немесе Твин 40- ты қ осу керек. Бө лмедегі ауаның ылғ алдылығ ы жә не жоғ ары температурада қ иыншылық тар туындайды. Мұ ндай қ ажеттілік кесу кезінде бірден сыртқ ы факторлардың ә серінен болады.

15)Мұ здатылғ ан кес/ні алу ә дістері қ алай дайындалады? Ұ лпаны тездетіп мұ здату арқ ылы - тіршілік циклінің толық тай тоқ татылуына жә не ұ лпаның қ ұ рылымының қ алыпты болып қ алуғ а мү мкіндік береді. Химиялық жә не морфологиялық ө згерістер болмайды. Ұ лпаның кесіндісі немесе тіліндісі арнайы сұ йық тық та ө теді, мысалы изопентадда, н-пентанда немесе фреонда, ә сіресе 180⁰С-тағ ы сұ йық азотта салқ ындату. Осының нә тижесінде кө п уақ ытқ а жә не ұ лпадағ ы судың терең детіліп мұ здатылуы ө теді. Мұ ндай жағ дайда мұ здатылғ ан ұ лпаның қ ұ рамын бұ затын ірі мұ з криссталдары қ алыптаспайды. Кө птеген ұ сақ мұ з кристалдарының бірқ алыпты жайылуы, керісінше ұ лпаның қ ұ рылымының сақ талуына ә келеді. Ірі кө лемдегі кесінділерді мұ здатуғ а да болмайды. Мұ здатылғ ан кесіндіні алу ә дісінде обьекті кесуге ө те ың ғ айлы б. т., себ ұ лпадағ ы судың мұ зғ а айналуынан тиімді жү ргізіледі. Қ ұ рылымның сақ талуы ү шін, шешуші мә селе-тездетіп мұ здату ж/е мұ з кристалд/на айналу ө те маң /ы б. т. Мұ здату ә дісі ереже б/ша, баллоннан кішкене тесік арқ ө тетін сұ йық кө мірқ ышқ ылдың булануы процесі кезіндегі жылуды ө ткізгеннен кейін ғ ана жү рг/ді. Шамамен бірдей қ алың дық тағ ы мұ здатылғ ан кесіндіні дай/у ә дісі, арн кө мқ ышқ ылгазы арқ қ осымша мұ здатылғ ан пышақ тың кө мегімен ж. а. Мұ здатылғ ан пышақ пен дайындалғ ан кесіндіні инкубациялық н/е ө ідейтін ортағ а отырғ /ды, н/е дист/н суғ а, н/е заттық шынығ а отырғ /ды. Пыш/ғ ы кес/ні заттық шынығ а ауыс/ру ү ш, тек пышақ тағ ы жабысқ ан кес/ні ғ ана отырғ ызуғ а б/ды. Алдағ ы ө ң деу жұ м/н жү ргізу кезіндегі сұ йық тық та орта/ң беткі қ абат/ғ ы жайылудан соң, кесіндіміз кейде ұ сақ фрагменттерге тарап кетуі мү мкін. Осындай жағ дайды болдырмау ү ш, инкубац/қ ортағ а 7, 5 % поливинилпирролидон ж/е 1-2 тамшы Твин 20 н/е Твин 40- ты қ осу к/к. Бө лмедегі ауаның ылғ алдылығ ы ж/е жоғ ары темп/да қ иынш/р туындайды. Мұ ндай қ ажеттілік кесу кезінде бірден сыртқ ы факторлардың ә серінен болады.

16)Қ ұ рғ атылғ ан ұ лпаны қ ұ ю ә дісі. Мұ здатылғ ан кесіндіні алу ә дісі. Криостатты пайдалану ә дісі б/ша ережелерді тү сіндіру? Қ ұ рғ атылғ ан материалды келесідей қ ұ ю ортасына отырғ ызуғ а болады: парафин, поливаксы (мысалы, акваффин, карбовакс 1000, 1500, 4000), целлоидин, жә не парафинмен целоидиннің қ осындысы. Поливаксада қ ұ ю (карбо жә не оксид-ваксы) ә дісін липидтерді зерттеуде қ олданылады, ал парафиндік қ ұ ю кезінде олардың жоғ алып кетуі немесе араласып кетуі мү мкін. Табиғ и емес смолдар, мысалы, метакрилат, қ ұ рғ атылғ ан ұ лпаны қ ұ ю ә дісінде біршама тиімсіз болып табылады, себебі ұ лпа қ ұ рылымының бұ зылуына ә келеді. Қ ұ рғ атылғ ан зерттеу обьектісінің сің ірілуі қ ұ рғ атылуғ а арналғ ан аппаратта немесе арнайы қ ұ ю ортасы бар арнайы (сосуде) сорғ ығ ыш аппаратта жү ргізіледі. Қ ұ рғ атылуғ а арналғ ан аппаратқ а қ ұ ю барысында парафинді сорғ ыш сулы буда (баня) қ ыздырылады. Екінші ә діс кезінде ұ лпа қ ұ рғ атудан кейін бө лме температурасына дейін ериді де материалдың жылжып кетпеуі орын алады. Қ ұ йылғ ан парафиндік блоктарды ауаның қ оздырғ ыштарынан қ орғ ау ү шін Cacl₂эксикаторында сақ тау қ ажет. Блоктарды тоң азытқ ышта сақ тау кезінде ферменттік активтілік бірнеше аптағ а сақ талады. Мұ здатылғ ан кесіндіні алу ә дісінде обьекті кесуге ө те ың ғ айлы болып саналады, себебі ұ лпадағ ы судың мұ зғ а айналуынан тиімді жү ргізіледі. Қ ұ рылымның сақ талуы ү шін, шешуші мә селе-тездетіп мұ здату жә не мұ з кристалдарына айналу ө те маң ызды болып табылады. Мұ здату ә дісі ереже бойынша, баллоннан кішкене тесік арқ ылы ө тетін сұ йық кө мірқ ышқ ылдың булануы процесі кезіндегі жылуды ө ткізгеннен кейін ғ ана жү ргізіледі. Шамамен бірдей қ алың дық тағ ы мұ здатылғ ан кесіндіні дайындау ә дісі, арнайы кө мірқ ышқ ылгазы арқ ылы қ осымша мұ здатылғ ан пышақ тың кө мегімен жү зеге асады. Мұ здатылғ ан пышақ пен дайындалғ ан кесіндіні инкубациялық немесе ө ідейтін ортағ а отырғ ызады, немесе дистилденген суғ а, немесе заттық шынығ а отырғ ызады. Пышақ тағ ы кесіндіні заттық шынығ а ауыстыру ү шін, тек пышақ тағ ы жабысқ ан кесіндіні ғ ана отырғ ызуғ а болады. Алдағ ы ө ң деу жұ мыстарын жү ргізу кезіндегі сұ йық тық та ортаның беткі қ абатындағ ы жайылудан соң, кесіндіміз кейде ұ сақ фрагменттерге тарап кетуі мү мкін. Осындай жағ дайды болдырмау ү шін, инкубациялық ортағ а 7, 5 % поливинилпирролидон жә не 1-2 тамшы Твин 20 немесе Твин 40- ты қ осу керек. Бө лмедегі ауаның ылғ алдылығ ы жә не жоғ ары температурада қ иыншылық тар туындайды. Мұ ндай қ ажеттілік кесу кезінде бірден сыртқ ы факторлардың ә серінен болады. Криостатты пайдалану ә дісі. Бұ л ә діс алдың ғ ы ә дісті толық тыру болып табылады. Обьектіні кесу жұ мысы температурасы (-10 нан -30 ⁰С-қ а) дейінгі реттелетін термикалық жабық (изолированный) камерада ө теді. Бұ л кесіндінінің келесі қ ұ рылымының еріп кетпеуін е жол бермейді. Тұ рақ ты ә р кезде кесіндіні дайындау жағ дайы тү рлі қ алың дық тағ ы жә не тү рлі кө лемдегі сериялық кесінділер алуғ а мү мкіндік жасайды. Арнайы криостаттарда толығ ымен лабораториялық жағ дайдағ ы жануарлардың кесіндісін дайындауғ а болады. Алынатын кесіндінің қ алың дығ ы 10-40 мкм-ге тең болады.

17)Химиялық ө ндеуіштердің негізгі тү рлері. Олардың ә сер ету сипаты? Химиялық ө ң деудің мақ саты - «ө лтіру», арқ ылы мү мкіндігінше тірі кезіндегідей қ ұ рылымдық жағ дайын реттеу. Бірақ химиялық ө ң деудің нә тижесінде ұ лпада басқ а клетка заттары енеді. Олар клетка компоненттерімен байланыс орнатады да, оның қ ұ рылымындағ ы заттарының ө згеруіне ә келеді. Сонымен қ атар ө ң деу процесі бояғ ыштармен байланысты жә не де содан кейін клеткаларының боялатын топтарын босатады. Цайгер ө ң делетін заттарды: ақ уыздардың тұ нбалары (осадители) (каогуляторы) мен липидтердің реттеуіштеріне (стабилизаторы) бө леді. Ақ уыздардың каогуляторларына: спирт, ацетон, пикринді жә не уксус қ ышқ ылдары, ауыр метал тұ здары, мысалы сулема жатады. Бұ л ө ң деуіштер қ атты гидратациядан болғ ан маскировкағ а дейінгі болғ ан қ ұ рылымдардың кө рінуіне жағ дай жасайды. Липидтерді реттеуіштерге: тө ртқ ышқ ылды осмия, альдегидтер (формальдегид, глутаральдегид) жә не арнайы шектеуі бар калий бихроматы жатады. Қ атты қ арқ ынды липидтердің реттелуі - экранда кө рінетін бояуыш топтарының жә не соғ ан байланысты боялатын реакцияларының нашарлауына ә келеді. Ө ң дегіш зат, тек кесіндіні кө лденең бекіту арқ ылы боялатын қ ұ рылымғ а біршама ә сер еткенде ғ ана қ ұ рылымын жақ сы сақ тай алады. Ө ң дегіш зат, ә детте забуференді ерітінді немесе қ оспа тү рінде ғ ана қ олданылады. Қ оспаны дайындау барысында, ә рбір ө ң деуішті ө зіндік қ ызметіне қ арап қ олдану қ ажет. Қ оспаның ө ң дегіш арнайы компоненттері ұ лпаны ә ртү рлі жылдамдық та ыдыратады(диффундирует). Ө ң деуге ә сер ететін факторлар. pH ө ң дейтін қ оспа ө ң деу процесіне ө зінің ә серін тигізеді. Сутегі иондарының концентрациясы оның ұ лпадағ ы тұ рақ ты дең гейіне (шамамен pH 7, 2) сә йкес келуі керек. Қ ышқ ыл ерітінділер клетканың ультрақ ұ рылымын бұ зады. Ө ң дегіш ортаның кө п бө лігі қ ышқ ыл дық реакция береді. pH ө ң деуішінің нейтральді дең гейге жетуі, оның ө ң дегіш қ ызметін нашарлатады. Қ ышқ ылдық ө ң деу кезінде электронды микроскпияғ а қ арағ анда, жарық микроскопиясына қ ұ рылымның бұ зылуы аз ә сер етеді. Изотония. Изотондық ұ лпа ортасында ерітінді ө ң деуіштерін қ олдану, ұ лпаның ісіп кетуін немесе сморщиваниені ыдырауы тиіс, бірақ оларды толық жойып жібермейді. Жарық оптикасымен зерттеу кезінде бұ л мә селе маң ызды емес, бірақ электронды микроскопияда керісінше болады. Ұ лпадағ ы ө ң дегіш осмостық қ ысымның болмай қ алуы, цитоплазматикалық вакуольдің жә не цитоплазманың негізгі заттарының қ ұ рылымына біршама кедергі туғ ызады. Мұ ндай жағ дайда сахароза ерітіндісі пайдалы болып саналады. Ұ лпаның жағ дайына қ арамастан, кө бінесе 7, 5 %-дық сахароза ерітіндісі қ олданылады. Температура. Кө бінесе суық температурада ( 0 ден +4⁰С-қ а) ө ң деу жұ мыстары жү ргізіледі. Осының негізінде мынадай қ орытындылар шығ ады: 1) Тоң азытқ ыш жағ дайындағ ы температурада ферменттік процесстер бірден бә сең дейді; соғ ан байланысты бө лме температурасындағ ы аутолиз процесі ө ң деу жұ мыстарымен салыстырғ анда қ иындайды. 2)Тө менгі температураның ә серінен ө ң делінетін заттың диффузиясының жылдамдығ ы айтарлық тай ө згереді. Суық та ө ң деу ә дістері - энзимогистохимиялық зерттеу кезінде жарық микроскописы жә не электронды микроскопиялық дең гейінде де негізгі бір бө лімі болып қ арастырылады. Жарық оптикалық дең гейіндегі заттардың гистохимиялық бө ліп алуын қ арастыратын болсақ, бұ л кезде ә детте бө лме температурасында ө ң деу қ олайлы болып табылады.

18)Нуклеин қ ышқ ылдар, кө мірсулар, ақ уыздарды бө ліп алу кезінде қ олданылуғ а ұ сынылатын ө ң дегіштер? Ақ уыздардың қ алпына келуін реттеу негізінен мұ здату–қ ұ рғ ату ө ң деу ә дістерінде жақ сы ө теді. Ақ уыздар бұ л жағ дайда біршама денатурацияланады. Ақ уыздардың қ алпына келу ү шін химиялық ө ң деуіштердің ішінде кө бінесе этанол қ оспасы жарамды, себебі олар активті ақ уыз топтарымен аз ә серлеседі. Формальдегидтің маң ыздылығ ын зерттеу қ иындау, біресе оның ақ уыздармен реакциясы жақ сы зерттелген; сол сияқ ты тағ ы да бұ л реакциялар кө ң іл аударарлық болып саналады. Қ ұ рамында пикринді қ ышқ ылы немесе ауыр металдары бар ө ң дегіш қ оспалар (мысалы, Ценкера, Буэна, Суза) ақ уыздардың гистохимиясында қ олданылуғ а болады. Тіршілік циклыың сің ірілуіне сә йкес келетін гликогеннің адекватты ө ң делуі ө те қ иындатылғ ан. Бұ л жағ дай гликогеннің ә р тү рлі тү рлерінің тез ерігіштігімен тү сіндіріледі. Ә деттегі гистологиялық ө ң деу кезінде кесіндіде жоғ ары молекулалы гликогеннің ү лкен молекулалары ғ ана сақ талады, ал кіші дең гейдегі гликогендер полимеризациясында тез жуылып кетеді. Гликогеннің жоғ алып кетуін жә не оның байланысу артефактыларынан қ ашу ү шін пробаның алдын ала ө ң деуішін дұ рыс таң дау қ ажет. Нуклеин қ ышқ ылдары тү рлі полимерлі пішінде (формада) болады. Ө ң делетін заттар полимеризация деігейіндегідей, химиялық реакцияларғ а тү су кезінде ө згерістер тудырады. Формальдегидті пайдалануғ а болмайды, себебеі ол реакцияғ а тү сетін топтарды блоктайды, (блокирует) осылайша нуклейн қ ышқ ылдарының бояуларын нашарлатады. Қ ұ рылымның жақ сы сақ талуын қ амтамасыз ететін этанол-уксус қ ышқ ылы жә не Карнуа тә різді қ ыщқ ыл ө ұ дегіш қ оспалар болып табылады. Содан басқ а олар, ақ уыздар мен нуклейн қ ышылдарының байланысын біртіндеп жояды жә не осылайша негізгі бояғ ыштардың жақ сы боялуымен реакцияғ а тү сетін қ ышқ ылдардың санын кө бейтеді. Бірақ қ ышқ ыл қ оспасындағ ы ө ң деу ұ зақ тығ ы біртіндеп РНҚ -ны, содан соң ДНҚ -ның шеттетілуіне ә келеді. Кө бінесе, кө лемі 2-3 мм-ден тұ ратын Карнуа ө ң деуішіндегі 2 сағ аттағ ы 2⁰С–та ө ң делу ә дісі қ олданылады. Кө мірсулы компоненттерді бө ліп алу реакциясы. Фельген реакциясы. Бұ л ә діс ә лсіз гидролиздің нә тижесінде ө ң делетін препаратта 1н. HСl ә сер етуі арқ ылы C_1-дезоксирибоза атомымен байланысты пуриндік негіздердің ыдырауына негізделген. Соғ ан қ арамастан қ алыптасқ ан реакцияғ а тү скіш альдегидті топтар Шифф реактивімен қ ышқ ылғ а тө зімді қ ызылда –қ ызыл-кү лгін тү сті бояғ ыштар береді. Гидролиз жағ дайын нақ ты қ адағ алау кезінде дезоксирибозаның фосфатты кө пірі бұ зылмайды, барлық байланыстар қ ышқ ылдық қ асиеті мен ерімеу процесін сақ тап қ алады. Қ ышқ ылдық гидролиз нә тижесінде РНҚ рибозасынан альдегидтердің қ алыптасуы болмайды, бұ л кезде практикалық тұ рғ ыдан алғ анда, кесіндідегі РНҚ толығ ымен шайылып кетеді. Фельген реакциясы бойынша дұ рыс жұ ргізу кезінде РНҚ толығ ымен боялмайды. Бос альдегидтік топтар (плазмали) бақ ылау тә жірибесінде Шифф реактивімен ө ң деу кезінде жә не тұ з қ ышқ ылды гидролиз нә тижесінде бө ліп алуғ а болады. Бұ л процесс кезінде гидролиз нә тижесінде босағ ан пентозаның альдегидті топтарын ажыратуғ аболады. «Плазмалендік реакция» деп аталатын шындық тек мұ здатылғ ан кесінділерде ғ ана кездеседі. Фельген реакциясының нә тижесі ол пайдаланылатын қ ң деуіш қ оспаларғ а жә не гидролиз процесінің ұ зақ тығ ына байланысты. Ө те ұ зақ уақ ытағ ы гидролиз С₃жә не С₅эфирлік фосфатты қ оспалардың ыдырауына жә не содан кейін еритін нуклеотидитердің қ алыптасуына ә келеді.

19)Ферменттер, ақ уыздарды бө ліп алу кезінде пайдаланатын ө ң дегіштер? Ақ уыздардың қ алпына келуін реттеу негізінен мұ здату–қ ұ рғ ату ө ң деу ә дістерінде жақ сы ө теді. Ақ уыздар бұ л жағ дайда біршама денатурацияланады. Ақ уыздардың қ алпына келу ү шін химиялық ө ң деуіштердің ішінде кө бінесе этанол қ оспасы жарамды, себебі олар активті ақ уыз топтарымен аз ә серлеседі. Формальдегидтің маң ыздылығ ын зерттеу қ иындау, біресе оның ақ уыздармен реакциясы жақ сы зерттелген; сол сияқ ты тағ ы да бұ л реакциялар кө ң іл аударарлық болып саналады. Қ ұ рамында пикринді қ ышқ ылы немесе ауыр металдары бар ө ң дегіш қ оспалар (мысалы, Ценкера, Буэна, Суза) ақ уыздардың гистохимиясында қ олданылуғ а болады. Тіршілік циклыың сің ірілуіне сә йкес келетін гликогеннің адекватты ө ң делуі ө те қ иындатылғ ан. Бұ л жағ дай гликогеннің ә р тү рлі тү рлерінің тез ерігіштігімен тү сіндіріледі. Ә деттегі гистологиялық ө ң деу кезінде кесіндіде жоғ ары молекулалы гликогеннің ү лкен молекулалары ғ ана сақ талады, ал кіші дең гейдегі гликогендер полимеризациясында тез жуылып кетеді. Гликогеннің жоғ алып кетуін жә не оның байланысу артефактыларынан қ ашу ү шін пробаның алдын ала ө ң деуішін дұ рыс таң дау қ ажет. Ферменттер. Ең алғ ашқ ы кезден-ақ, гидролитикалық ферменттерді гистохимиялық бө ліп алу ү шін ө ң деуге суық ацетон немесе этанолды алғ ын, себебі бұ л екі сұ йық тық та ферменттердің біршама ғ ана инактивациясын тудырады. Келесі парафинге қ ұ ю кезінде сің ірілу процесі қ ұ ю температурасына қ арағ анда ферменттің активтілігіне аз дең гейде ә сер етеді. Гистохимиялық бө лінетін активтілік кейбір гидролитикалық ферменттерде, ә сіресе фосфотаза қ ұ ю кезіндегі температура +50⁰С-тан тө мен болмағ анда, парафинге сің ірілу 30 мин (вакуумғ а қ ұ ю кезі) уақ ытта ө теді. Гидролитикалық ферменттердің активтілігінің

⇐ Предыдущая 1 234 5 6 7 Следующая ⇒