Antoine Marie Roger de Saint-Exupéry (1900 - 1944) 4 страница

Hà nh tinh thứ nă m rấ t lạ. Nó là cá i bé nhấ t trong số cá c hà nh tinh. ở đ ấ y chỉ đ ủ chỗ cho mộ t câ y cộ t đ è n và mộ t ngư ờ i thắ p đ è n. Ô ng hoà ng nhỏ nghĩ mã i như ng khô ng thể nà o hiể u đ ư ợ c tạ i sao, đ â u đ ó trong bầ u trờ i, trê n mộ t hà nh tinh khô ng nhà cử a, khô ng dâ n cư, lạ i có mộ t câ y cộ t đ è n và mộ t ngư ờ i thắ p đ è n đ ể là m chi. Tuy vậ y em tự bả o:

– Rấ t có thể ngư ờ i nà y là vô lý. Tuy thế ô ng ta cò n í t vô lý hơ n ô ng vua, í t vô lý hơ n kẻ khoá c lá c, í t vô lý hơ n nhà doanh nghiệ p, í t vô lý hơ n tay bợ m nhậ u. í t ra cô ng việ c ô ng ta là m cò n có mộ t ý nghĩ a. Khi ô ng ta thắ p câ y đ è n củ a mì nh, như là ô ng ta sinh thê m mộ t ngô i sao hay mộ t bô ng hoa. Khi ô ng ta tắ t câ y đ è n, ô ng ta ru bô ng hoa hay ngô i sao ấ y ngủ. ấ y là mộ t cô ng việ c rấ t đ ẹ p chứ. Việ c ấ y mớ i thậ t sự là có í ch là vì nó đ ẹ p.

Khi đ ế n gầ n tinh cầ u, em kí nh trọ ng chà o ngư ờ i thắ p đ è n:

– Chú c mộ t ngà y tố t là nh. Tạ i sao ô ng tắ t đ è n đ i?

– Đ ó là đ iề u lệ nh, ngư ờ i thắ p đ è n trả lờ i. Chú c mộ t ngà y tố t là nh.

– Đ iề u lệ nh gì vậ y?

– Là tắ t đ è n đ i. Chú c mộ t buổ i tố i tố t là nh.

Và ô ng ta lạ i thắ p đ è n lê n.

– Như ng tạ i sao ô ng lạ i vừ a thắ p đ è n lê n?

– Đ iề u lệ nh mà, ngư ờ i thắ p đ è n trả lờ i.

– Tô i khô ng hiể u, ô ng hoà ng nhỏ nó i.

– Chẳ ng có gì mà hiể u cả, ngư ờ i thắ p đ è n nó i. Đ iề u lệ nh là đ iề u lệ nh. Chú c mộ t ngà y tố t là nh.

Rô i ô ng ta tắ t câ y đ è n.

Và ô ng ta thấ m mồ hô i trê n trá n bằ ng mộ t chiế c mù i soa ca rô đ ỏ.

– Nghề củ a ta là m đ â y thậ t kinh khủ ng. Xư a kia thì nó cò n có lý. Sá ng ta tắ t, tố i ta thắ p. Phầ n cò n lạ i ta nghỉ, phầ n đ ê m cò n lạ i ta ngủ...

– Như ng sau đ ó đ iề u lệ nh thay đ ổ i sao?

– Đ iề u lệ nh khô ng thay đ ổ i, ngư ờ i thắ p đ è n nó i. Bi kị ch là ở chỗ đ ó! Cứ mỗ i nă m hà nh tinh nà y lạ i quay nhanh hơ n, thế mà đ iề u lệ nh khô ng thay đ ổ i!

– Thế thì sao? Ô ng hoà ng nhỏ hỏ i.

– Vì hiệ n nay nó quay mỗ i phú t mộ t vò ng, ta khô ng cò n lấ y mộ t giâ y đ ể nghỉ ngơ i. Mỗ i phú t ta phả i thắ p đ è n và phả i tắ t đ è n mộ t lầ n!

– Lạ thự c đ ấ y! ở đ â y ngà y dà i chỉ có mộ t phú t thô i!

– Chẳ ng có gì lạ cả, ngư ờ i thắ p đ è n nó i. Ta chuyệ n trò vớ i nhau thế mà đ ã mộ t thá ng rồ i đ ấ y.

– Mộ t thá ng kia ư?

– Phả i, ba mư ơ i phú t. Ba mư ơ i ngà y. Chú c mộ t đ ê m tố t là nh.

Rồ i ô ng lạ i thắ p ngọ n đ è n.

Ô ng hoà ng nhỏ nhì n ô ng ta và thấ y yê u mế n ngư ờ i thắ p đ è n trung thà nh đ ế n thế vớ i đ iề u lệ nh. Cậ u em nhớ tớ i nhữ ng cả nh mặ t trờ i lặ n mà xư a kia chí nh em phả i đ i kiế m đ ể xem, bằ ng cá ch dị ch ghế ngồ i. Em muố n giú p ô ng bạ n thâ n:

– Nà y ô ng... tô i biế t cá ch cho ô ng nghỉ ngơ i khi nà o ô ng muố n đ ấ y...

– Ta luô n luô n muố n, ngư ờ i thắ p đ è n nó i.

Bở i vì ngư ờ i ta có thể, cù ng mộ t lú c, vừ a trung thà nh lạ i vừ a lư ờ i biế ng.

Ô ng hoà ng nhỏ hỏ i tiế p:

– Cá i hà nh tinh củ a ô ng nhỏ đ ế n nỗ i ô ng có thể bư ớ c sả i ba bư ớ c là đ i giá p mộ t vò ng. Ô ng chỉ có việ c đ i chầ m chậ m đ ể lú c nà o cũ ng ở dư ớ i á nh mặ t trờ i cả. Khi nà o ô ng muố n nghỉ, ô ng cứ bư ớ c đ i... thế là ô ng muố n ngà y dà i bao nhiê u thì nó dà i bấ y nhiê u.

– Cá i ấ y chẳ ng đ ư ợ c việ c gì cho ta, ngư ờ i thắ p đ è n nó i. Cá i mà ta thí ch nhấ t trê n đ ờ i, là ngủ.

– Thế thì thậ t là khô ng may, ô ng hoà ng nhỏ nó i.

– Thậ t là khô ng may, ngư ờ i thắ p đ è n nó i. Chú c mộ t ngà y tố t là nh.

Rồ i ô ng ta tắ t đ è n.

Cá i ô ng nà y, ô ng hoà ng nhỏ nghĩ thầ m trong lú c tiế p tụ c cuộ c hà nh trì nh. Ô ng ta sẽ bị tấ t cả nhữ ng ngư ờ i kia khinh thư ờ ng, ô ng vua, lã o khoá c lá c, tay bợ m nhậ u, nhà doanh nghiệ p. Trong khi đ ó chỉ có ô ng ta là khô ng thấ y buồ n cư ờ i. Có lẽ bở i vì ô ng lo toan cho mộ t cá i gì khá c chứ khô ng phả i là bả n thâ n ô ng ta.

Em thở dà i tiế c rẻ và nghĩ tiế p:

– Ô ng ta là ngư ờ i duy nhấ t đ á ng cho mì nh kế t bạ n. Như ng tinh cầ u củ a ô ng ấ y bé quá. Khô ng có chỗ cho hai ngư ờ i...

Đ iề u mà ô ng hoà ng nhỏ khô ng thể thú nhậ n vớ i mì nh, ấ y là em tiế c cá i hà nh tinh thiê n phú c nà y là vì, trư ớ c hế t, là nó có mộ t nghì n bố n tră m bố n mư ơ i lầ n mặ t trờ i lặ n trong hai mư ơ i bố n tiế ng đ ồ ng hồ!

Tinh cầ u thứ sá u là tinh cầ u mư ờ i lầ n rộ ng hơ n. ở trê n đ ó có mộ t tô n ô ng già đ ang viế t nhữ ng cuố n sá ch dà y cộ p.

– Kì a! Kia là mộ t nhà thá m hiể m! Ô ng ta kê u lê n thế khi nhì n thấ y ô ng hoà ng nhỏ.

Ô ng hoà ng nhỏ ngồ i lê n bà n và thở mộ t lú c. Em đ ã đ i mộ t quã ng đ ư ờ ng khá xa.

– Chú từ đ â u đ ế n? Tô n ô ng già hỏ i.

– Cuố n sá ch bự nà y là cuố n sá ch gì vậ y? Ô ng hoà ng nhỏ hỏ i. Ô ng là m gì ở đ â y?

– Ta là nhà đ ị a lý, tô n ô ng già nó i.

– Nhà đ ị a lý là ngư ờ i như thế nà o?

– Đ ó là mộ t nhà bá c họ c biế t rõ đ â u là sô ng biể n, nú i non, thà nh phố và sa mạ c.

– Thế thì thí ch thậ t, ô ng hoà ng nhỏ nó i. Bâ y giờ ta mớ i gặ p đ ư ợ c mộ t nghề ra nghề.

Rồ i em đ ư a mắ t nhì n cá i hà nh tinh củ a nhà đ ị a lý, xung quanh em. Em chư a hề nhì n thấ y mộ t hà nh tinh uy nghi như vậ y.

– Tinh cầ u củ a ô ng đ ẹ p quá. Có đ ạ i dư ơ ng khô ng ô ng?

– Ta khô ng biế t, nhà đ ị a lý nó i.

– A! (ô ng hoà ng nhỏ thấ t vọ ng). Cò n nú i non?

– Ta khô ng biế t, nhà đ ị a lý nó i.

– Và cá c thà nh phố, và cá c con sô ng, và cá c sa mạ c?

– Ta cũ ng khô ng biế t nố t, nhà đ ị a lý nó i.

– Ô ng là nhà đ ị a lý cơ mà!

– Đ ú ng, nhà đ ị a lý nó i. Như ng ta có là nhà thá m hiể m đ â u. Ta hoà n toà n thiế u cá c nhà thá m hiể m. Nhà đ ị a lý khô ng phả i là ngư ờ i đ i đ ế n cá c thà nh phố, sô ng biể n, nú i non, đ ạ i dư ơ ng và sa mạ c. Nhà đ ị a lý rấ t quan trọ ng khô ng thể đ i lung tung. Ô ng ta khô ng rờ i bà n giấ y củ a mì nh. Như ng ô ng ta tiế p cá c nhà thá m hiể m. Ô ng ta phỏ ng vấ n họ, và ô ng ta ghi ché p lạ i nhữ ng hồ i ứ c củ a họ. Và nế u hồ i ứ c củ a mộ t trong cá c nhà thá m hiể m ấ y mà đ á ng chú ý thì nhà đ ị a lý sẽ cho đ iề u tra về tư cá ch củ a nhà thá m hiể m ấ y.

– Tạ i sao vậ y?

– Bở i vì nhà thá m hiể m ấ y mà nó i dố i sẽ gâ y nê n nhữ ng sai lầ m tai hạ i trong cá c sá ch đ ị a lý. Và cả nhà thá m hiể m nà o uố ng rư ợ u nhiề u quá nữ a.

– Tạ i sao vậ y? Ô ng hoà ng nhỏ hỏ i.

– Vì cá c bợ m nhậ u thấ y mộ t thà nh hai. Thế là nhà đ ị a lý sẽ ghi hai dã y nú i ở mộ t nơ i chỉ có mộ t dã y.

– Tô i có biế t mộ t ngư ờ i nế u mà là m nhà thá m hiể m thì sẽ tệ hạ i đ ấ y, ô ng hoà ng nhỏ nó i.

– Có thể như thế. Vậ y nê n khi tư cá ch củ a nhà thá m hiể m đ ư ợ c chứ ng minh là tố t rồ i, thì ngư ờ i ta mớ i đ iề u tra về phá t hiệ n củ a anh ta.

– Ngư ờ i ta đ i xem hay sao?

– Khô ng, như thế thì phứ c tạ p quá. Như ng ngư ờ i ta đ ò i hỏ i nhà thá m hiể m cung cấ p bằ ng chứ ng. Ví dụ như tì m thấ y mộ t hò n nú i lớ n, ngư ờ i ta buộ c anh ta phả i mang về nhữ ng tả ng đ á bự.

Nhà đ ị a lý bỗ ng nhiê n xú c đ ộ ng:

– Như ng mà chú, chú đ ế n từ xa. Chú là mộ t nhà thá m hiể m! Chú hã y tả cho ta cá i hà nh tinh củ a chú đ i!

Rồ i nhà đ ị a lý, sau khi đ ã mở cuố n sổ to, liề n gọ t bú t chì. Thoạ t tiê n ngư ờ i ta ghi bằ ng bú t chì cá c chuyệ n kể củ a nhà thá m hiể m. Đ ợ i cho nhà thá m hiể m cung cấ p bằ ng chứ ng rồ i, ngư ờ i ta mớ i ghi lạ i bằ ng bú t mự c.

– Thế nà o? Nhà đ ị a lý hỏ i.

– ồ! Chỗ tô i ấ y ư, ô ng hoà ng nó i, chẳ ng có gì đ á ng chú ý lắ m, nó bé tí tẹ o mà. Tô i có ba quả nú i lử a. Hai quả hoạ t đ ộ ng, mộ t quả tắ t. Như ng biế t đ â u đ ấ y.

–Biế t đ â u, nhà đ ị a lý nó i.

– Tô i cũ ng có mộ t bô ng hoa.

– Chú ng tô i khô ng ghi nhậ n bô ng hoa, nhà đ ị a lý nó i.

– Sao thế? Nó là thứ đ ẹ p nhấ t kia mà!

– Bở i hoa vố n phù du.

– Thế nà o gọ i là " phù du"?

– Cá c sá ch đ ị a lý, nhà đ ị a lý nó i, là nhữ ng cuố n sá ch chí nh xá c nhấ t. Chẳ ng bao giờ lỗ i thờ i cả. Chẳ ng mấ y khi mộ t quả nú i lạ i chuyể n chỗ. Chẳ ng mấ y khi mộ t đ ạ i dư ơ ng lạ i cạ n nư ớ c. Chú ng ta viế t nê n nhữ ng đ iề u vĩ nh cử u.

– Song nhữ ng nú i lử a đ ã tắ t có thể thứ c dậ y đ ư ợ c, ô ng hoà ng nhỏ ngắ t lờ i. Thế nà o gọ i là " phù du"?

– Nú i lử a tắ t hay hoạ t đ ộ ng vớ i bọ n ta cũ ng thế thô i, nhà đ ị a lý nó i. Cá i ta kể tớ i, đ ó là quả nú i. Nó khô ng thay đ ổ i.

– Như ng thế nà o gọ i là " phù du"? Ô ng hoà ng nhỏ lặ p lạ i, suố t đ ờ i, em đ ã khô ng chị u bỏ qua mộ t câ u hỏ i, mộ t khi đ ã nê u nó ra.

– Gọ i như thế có nghĩ a là " đ ứ ng trư ớ c hiể m hoạ bị tiê u diệ t".

– Cá i hoa củ a tô i đ ang đ ứ ng trư ớ c hiể m hoạ bị tiê u diệ t ư?

– Chắ c rồ i.

Đ oá hoa củ a tô i vố n phù du, ô ng hoà ng nhỏ tự nhủ, và nà ng chỉ có bố n cá i gai đ ể chố ng trọ i ở đ ờ i! Thế mà ta đ ể nà ng mộ t mì nh ở quê nhà!

ấ y là coư n nuố i tiế c đ ầ u tiê n củ a em. Như ng em lấ y lạ i can đ ả m:

– Bâ y giờ ô ng khuyê n tô i nê n đ i thă m đ â u? Em hỏ i.

– Hà nh tinh trá i đ ấ t, nhà đ ị a lý trả lờ i. Hà nh tinh ấ y nổ i tiế ng lắ m...

Thế là ô ng hoà ng nhỏ ra đ i, lò ng mơ đ ế n đ oá hoa củ a mì nh.

XVI

Hà nh tinh thứ bả y vậ y là trá i đ ấ t.

Trá i đ ấ t khô ng phả i là mộ t hà nh tinh xoà ng! Ngư ờ i ta đ ã tí nh có tớ i mộ t tră m mư ờ i mộ t ô ng vua (trong đ ó, hiể n nhiê n là khô ng quê n tí nh cả cá c ô ng vua đ en), bả y nghì n nhà đ ị a lý, chí n tră m nghì n nhà doanh nghiệ p, bả y triệ u rư ỡ i bợ m nhậ u, ba tră m mư ờ i mộ t triệ u kẻ khoá c lá c, nghĩ a là và o quã ng hai tỉ ngư ờ i lớ n.

Đ ể cá c bạ n có chú t ý niệ m về kí ch thư ớ c trá i đ ấ t, tô i phả i nó i vớ i cá c bạ n rằ ng trư ớ c khi tì m ra đ ư ợ c đ iệ n, trê n cả sá u châ u lụ c ngư ờ i ta dù ng cả mộ t đ ạ o quâ n thự c sự sá u tră m bố n mư ơ i hai nghì n nă m tră m mư ờ i mộ t ngư ờ i đ ố t đ è n.

Nhì n xa xa mộ t chú t cả nh đ ố t đ è n đ ó thậ t tuyệ t diệ u. Cá c chuyể n đ ộ ng củ a đ ạ o quâ n nà y qui đ ị nh như trong mộ t vở kị ch ba-lê. Trư ớ c tiê n là phiê n nhữ ng ngư ờ i đ ố t đ è n nư ớ c Tâ n Tâ y Lan và nư ớ c ú c. Sau khi đ ố t đ è n xong, họ đ i ngủ. Bấ y giờ đ ế n lư ợ t nhữ ng ngư ờ i đ ố t đ è n Trung Quố c và Tâ y Bá Lợ i á. Xong cả họ nữ a, cũ ng biế n mấ t trong cá c hà nh lang. Lạ i đ ế n lư ợ t nhữ ng ngư ờ i đ ố t đ è n nư ớ c Nga và nư ớ c ấ n Đ ộ. Rồ i đ ế n nhữ ng ngư ờ i củ a châ u Phi và châ u Â u. Rồ i đ ế n nhữ ng ngư ờ i Nam Mỹ. Rồ i đ ế n nhữ ng ngư ờ i Bắ c Mỹ. Và chẳ ng bao giờ họ và o ra sâ n khấ u nhầ m lẫ n cả. Thậ t là vĩ đ ạ i.

Chỉ có ô ng đ ố t đ è n củ a câ y đ è n đ ộ c nhấ t ở Bắ c Cự c và ô ng đ ố t đ è n củ a câ y đ è n đ ộ c nhấ t ở Nam Cự c là số ng cuộ c đ ờ i lề mề ă n khô ng ngồ i rỗ i: hai ô ng ấ y chỉ là m việ c mộ t nă m có hai lầ n.

XVII

Khi ngư ờ i ta muố n ra vẻ thô ng minh, thư ờ ng thì đ iề u nà y sẽ dẫ n đ ế n việ c ngư ờ i ta nó i dó c đ ô i chú t. Tô i khô ng thậ t thà lắ m đ â u khi kể vớ i cá c bạ n về nhữ ng ngư ờ i đ ố t đ è n. Dá m có thể tô i đ ã gâ y mộ t ý niệ m sai lầ m về hà nh tinh củ a chú ng ta đ ố i vớ i nhữ ng ai chư a biế t nó. Loà i ngư ờ i chiế m rấ t í t chỗ trê n mặ t đ ấ t. Nế u hai tỷ con ngư ờ i đ ang số ng trê n mặ t đ ấ t nà y mà đ ứ ng khá sá t và o nhau, như trong mộ t cuộ c meeting, thì họ sẽ đ ứ ng gọ n trong mộ t quả ng trư ờ ng chỉ rộ ng hơ n hai dặ m, dà i hai mư ơ i dặ m. Có thể dồ n hế t nhâ n loạ i lê n mộ t hò n đ ả o bé nhấ t trong Thá i Bì nh Dư ơ ng.

Nhữ ng ngư ờ i lớ n, chắ c chắ n rồ i, sẽ chẳ ng tin bạ n đ â u. Họ nghĩ là họ chiế m nhiề u chỗ lắ m. Họ thấ y họ quan trọ ng như cá c câ y baobab. Thế nê n cá c bạ n phả i khuyê n họ là m cá c con tí nh đ i. Họ tô n thờ nhữ ng con số: việ c ấ y là m họ thí ch thú. Như ng đ ừ ng có phí nhiề u thì giờ củ a bạ n và o hì nh phạ t đ ó. Chẳ ng í ch gì. Bạ n tin và o tô i mà.

Ô ng hoà ng nhỏ, mộ t khi đ á p xuố ng mặ t đ ấ t, rấ t kinh ngạ c vì chẳ ng trô ng thấ y ngư ờ i nà o. Em đ ã bắ t đ ầ u sợ mì nh nhầ m hà nh tinh, thì mộ t cá i vò ng mầ u á nh tră ng đ ộ ng đ ậ y trong cá t.

– Xin chà o, ô ng hoà ng nhỏ nó i bâ ng quơ.

– Xin chà o, con rắ n nó i.

– Tô i rơ i xuố ng hà nh tinh nà o vậ y? Ô ng hoà ng nhỏ hỏ i.

– Trê n trá i đ ấ t, ở châ u Phi, con rắ n trả lờ i.

– A! Thế trê n trá i đ ấ t khô ng có ngư ờ i nà o ư?

– Đ â y là sa mạ c. Chẳ ng có ai trê n sa mạ c đ â u. Trá i đ ấ t rộ ng lắ m, rắ n nó i.

Ô ng hoà ng nhỏ ngồ i trê n mộ t tả ng đ á và ngư ớ c mắ t lê n trờ i:

– Có nhữ ng ngô i sao đ ư ợ c thắ p sá ng là đ ể mỗ i ngư ờ i mộ t ngà y kia trở về ngô i sao củ a mì nh? Hã y nhì n xem tinh cầ u củ a tô i. Nó ở ngay bê n trê n chú ng ta... Như ng sao mà xa thế!

– Nó đ ẹ p đ ấ y, rắ n nó i. Cậ u là m gì tớ i đ â y?

– Tô i có chuyệ n rắ c rố i vớ i mộ t bô ng hoa, ô ng hoà ng nhỏ nó i.

– à! rắ n nó i.

Và cả hai lặ ng thinh.

– Loà i ngư ờ i ở đ â u? Sau cù ng ô ng hoà ng nhỏ tiế p tụ c. Trong sa mạ c thấ y hơ i bơ vơ...

– Ngay giữ a loà i ngư ờ i, cũ ng bơ vơ, rắ n nó i.

Ô ng hoà ng nhỏ nhì n rắ n rấ t lâ u:

– Anh là mộ t con vậ t buồ n cư ờ i thậ t, em nó i, mả nh khả nh cứ như mộ t ngó n tay...

– Như ng ta mạ nh hơ n ngó n tay củ a mộ t ô ng vua, rắ n nó i.

Ô ng hoà ng nhỏ mỉ m cư ờ i:

– Anh khô ng mạ nh lắ m đ â u... đ ế n châ n anh cũ ng chẳ ng có... anh muố n đ i xa cũ ng khô ng đ ư ợ c...

– Ta có thể chở cậ u đ i xa hơ n cả mộ t chiế c tà u, rắ n nó i.

Rắ n cuố n quanh mắ t cá củ a ô ng hoà ng nhỏ, trô ng giố ng mộ t chiế c vò ng và ng:

– Kẻ nà o bị ta chạ m tớ i, ta sẽ trả hắ n về vớ i đ ấ t là nơ i hắ n sinh ra. Như ng cậ u thì trong sạ ch và cậ u từ mộ t ngô i sao tớ i...

Ô ng hoà ng nhỏ khô ng nó i gì.

– Anh là mộ t con vậ t buồ n cư ờ i thậ t, em nó i.

– Cậ u là m cho ta thư ơ ng hạ i, cậ u thậ t yế u đ uố i, trê n cá i trá i đ ấ t bằ ng đ á hoa cư ơ ng nà y. Ta có thể giú p đ ỡ cậ u mộ t ngà y nà o đ ó nế u cậ u nhớ tinh cầ u củ a cậ u. Ta có thể...

– ồ! Tô i hiể u rồ i, ô ng hoà ng nhỏ nó i. Như ng tạ i sao anh lú c nà o cũ ng nó i bí hiể m thế?

– Mọ i đ iề u bí hiể m, ta đ ề u giả i hế t, rắ n nó i.

Và họ lặ ng thinh.

XVIII

Ô ng hoà ng nhỏ đ i qua sa mạ c và chỉ gặ p có mộ t bô ng hoa. Mộ t bô ng hoa chỉ ba cá nh, mộ t bô ng hoa chẳ ng là gì cả...

– Chú c mộ t ngà y tố t là nh, ô ng hoà ng nhỏ nó i.

– Chú c mộ t ngà y tố t là nh, bô ng hoa nó i.

– Loà i ngư ờ i ở đ â u? Ô ng hoà ng nhỏ lễ phé p hỏ i.

⇐ Предыдущая 1 2 3 456 7 8 Следующая ⇒