|
|||
Antoine Marie Roger de Saint-Exupéry (1900 - 1944) 3 страница
– à! Đ â y là mộ t thầ n dâ n! Nhà vua kê u lê n khi thấ y ô ng hoà ng nhỏ.
– Là m sao ô ng ta nhậ n đ ư ợ c ra mì nh khi mà chư a gặ p mì nh bao giờ nhỉ!
– Ngư ơ i hã y đ ế n gầ n cho ta nhì n ngư ơ i đ ư ợ c kỹ, nhà vua nó i vớ i em, ngà i rấ t khoá i đ ư ợ c là m vua vớ i mộ t ngư ờ i nà o đ ó.
– Đ ứ ng trư ớ c mộ t bậ c đ ế vư ơ ng mà ngá p là vô lễ, vua phá n. Ta cấ m ngư ơ i ngá p. – Chỉ vì tô i khô ng giữ đ ư ợ c ạ! Ô ng hoà ng nhỏ rấ t ngư ợ ng đ á p lạ i. Tô i từ xa đ ế n đ â y mà chư a đ ư ợ c ngủ... – Thế thì, vua phá n, ta ra lệ nh cho ngư ơ i ngá p. Bao nhiê u nă m nay, ta chư a đ ư ợ c thấ y ai ngá p. Nhữ ng cá i ngá p đ ố i vớ i ta là cá i lạ đ ấ y. Ngư ơ i ngá p nữ a đ i. Đ ó là lệ nh ta. – Cá i nà y khó quá... tô i khô ng ngá p đ ư ợ c nữ a... Ô ng hoà ng nhỏ nó i, mặ t đ ỏ bừ ng. – Hừ m! Hừ m! Vua đ á p. Thế thì ta ra lệ nh cho ngư ơ i khi thì ngá p khi thì...
Vì vua chú trọ ng nhấ t là uy quyề n củ a mì nh phả i đ ư ợ c tuâ n theo. Ngà i khô ng tha thứ đ ư ợ c sự trá i lệ nh. Đ ó là mộ t nhà vua chuyê n chế. Như ng, vì ngà i rấ t tố t bụ ng, nê n chỉ ra nhữ ng cá i lệ nh hợ p lý thô i. Ngà i thư ờ ng phá n: " Nế u ta mà ra lệ nh cho mộ t võ tư ớ ng phả i biế n thà nh chim biể n, và võ tư ớ ng ấ y chẳ ng tuâ n lệ nh ta, thì ấ y khô ng phả i là lỗ i củ a võ tư ớ ng đ ó. ấ y là lỗ i củ a ta. " – Tô i ngồ i đ ư ợ c khô ng ạ? Ô ng hoà ng nhỏ rụ t rè hỏ i. – Ta lệ nh cho ngư ơ i ngồ i, vua đ á p lạ i, vừ a uy nghi ké o mộ t vạ t á o choà ng lô ng thú lê n.
– Tâ u bệ hạ, em nó i, cú i xin bệ hạ cho tô i đ ư ợ c hỏ i... – Ta ra lệ nh cho ngư ơ i hỏ i, vua vộ i và ng nó i. – Tâ u bệ hạ, ngà i trị vì trê n cá i gì? – Trê n tấ t cả. Nhà vua đ á p, hế t sứ c giả n dị. – Trê n tấ t cả?
– Trê n tấ t cả nhữ ng cá i đ ó? Ô ng hoà ng nhỏ hỏ i. – Trê n tấ t cả nhữ ng cá i đ ó... đ ứ c vua trả lờ i.
– Cá c ngô i sao có tuâ n lệ nh bệ hạ khô ng? – Chắ c chắ n rồ i, vua trả lờ i em. Chú ng lậ p tứ c tuâ n lệ nh. Trẫ m khô ng dung thứ sự trá i lờ i.
– Tô i muố n đ ư ợ c xem cả nh mặ t trờ i lặ n... xin bệ hạ hã y là m tô i vui lò ng, hã y ra lệ nh cho mặ t trờ i lặ n... – Nế u ta ra lệ nh cho mộ t võ tư ớ ng bay từ đ oá hoa nà y sang đ oá hoa kia như mộ t con bư ớ m, hay lệ nh cho ô ng ta viế t mộ t vở bi kị ch, hay biế n thà nh chim biể n, và nế u vị võ tư ớ ng ấ y khô ng tuâ n lệ nh, thì lỗ i ấ y ở ô ng ta hay ở ta? – ở bệ hạ, ô ng hoà ng nhỏ cả quyế t. – Đ ú ng. Phả i cho mỗ i ngư ờ i là m việ c ngư ờ i đ ó có thể là m, đ ứ c vua nhắ c lạ i. Quyề n lự c trư ớ c hế t phả i dự a trê n lẽ phả i. Nế u nhà ngư ơ i ra lệ nh cho thầ n dâ n củ a mì nh nhả y xuố ng bể, họ sẽ là m cá ch mạ ng. Ta có quyề n buộ c tuâ n lệ nh ta vì mọ i lệ nh ta đ ề u hợ p lý. – Thế cả nh mặ t trờ i lặ n củ a tô i thì sao? Ô ng hoà ng nhỏ vố n đ ã đ ặ t ra câ u hỏ i thì khô ng bao giờ quê n, hỏ i lạ i. – Cả nh mặ t trờ i lặ n củ a ngư ơ i, ngư ơ i sẽ có. Ta muố n thế. Như ng trong khoa họ c cai trị củ a ta, ta phả i chờ đ ế n lú c đ ủ mọ i đ iề u kiệ n. – Đ ế n bao giờ thì đ ủ? Ô ng hoà ng nhỏ hỏ i. – ừ m! ừ m! Nhà vua nó i, thoạ t tiê n tra mộ t cuố n lị ch to tư ớ ng, ừ m! ừ m! Và o lú c... khoả ng... khoả ng... Và o lú c chiề u nay, khoả ng bả y giờ bố n mư ơ i phú t! Nhà ngư ơ i sẽ thấ y đ ư ợ c lệ nh ta đ ư ợ c tuâ n thủ.
– Tô i chẳ ng có gì là m ở đ â y nữ a, em nó i vớ i nhà vua, tô i sẽ đ i. – Ngư ơ i chớ đ i, nhà vua vừ a mớ i kiê u hã nh xiế t bao vì có đ ư ợ c mộ t thầ n dâ n, đ á p lờ i ô ng hoà ng nhỏ. Chớ đ i, ta phong ngư ơ i là m thư ợ ng thư! – Thư ợ ng thư bộ gì? – Bộ... bộ tư phá p! – Như ng có ai đ ể xé t xử đ â u ạ! – Chư a thể biế t, vua nó i vớ i ô ng hoà ng nhỏ. Ta chư a đ i tuầ n tra khắ p vư ơ ng quố c củ a ta. Ta già quá rồ i, khô ng có đ ủ chỗ đ ể mộ t cỗ xa giá cho ta, mà đ i bộ thì ta nhọ c lắ m. – ồ! Như ng tô i đ ã nhì n thấ y, ô ng hoà ng nhỏ nghiê ng mì nh nhì n sang phí a bê n kia củ a hà nh tinh. Bê n kia cũ ng chẳ ng có ai đ â u ạ... – Thế thì ngư ơ i hã y tự xé t xử lấ y mì nh đ i, đ ứ c vua đ á p lạ i em. Đ ó là đ iề u khó nhấ t. Xé t mì nh khó hơ n xé t ngư ờ i nhiề u. Nế u ngư ơ i xé t đ ư ợ c mì nh đ ú ng đ ắ n, thì ngư ơ i là mộ t bậ c hiề n lư ơ ng châ n chí nh. – Tô i, ô ng hoà ng nhỏ đ á p, tô i có thể tự xé t mì nh bấ t cứ ở đ â u. Tô i khô ng nhấ t thiế t phả i ở đ â y. – Hừ m! Hừ m! Vua nó i, hì nh như trê n hà nh tinh củ a ta, đ â u đ ó có mộ t con chuộ t. Đ ê m ta nghe nó kê u. Nhà ngư ơ i có thể xé t xử con chuộ t già ấ y. Thỉ nh thoả ng ngư ơ i ghé p nó và o tộ i tử hì nh. Như thế, cuộ c đ ờ i củ a nó sẽ tuỳ ở luậ t phá p củ a nhà ngư ơ i. Như ng mỗ i lầ n buộ c tộ i xong, thì ngư ơ i lạ i nê n â n xá đ ể dà nh dụ m chuộ t. Chỉ có mỗ i mộ t con ấ y thô i. – Tô i, ô ng hoà ng nhỏ đ á p, tô i khô ng thí ch buộ c tộ i tử hì nh, và tô i chắ c rằ ng tô i sắ p sử a ra đ i. – Khô ng, vua nó i.
– Nế u bệ hạ muố n đ ư ợ c tuâ n theo mộ t cá ch đ ú ng đ ắ n, thì phả i cho tô i mộ t cá i lệ nh hợ p lý. Ví dụ như phả i ra lệ nh cho tô i ra đ i tứ c khắ c. Hì nh như mọ i đ iề u kiệ n đ ề u thuậ n lợ i...
– Ta phong cho ngư ơ i là m đ ạ i sứ, nhà vua vộ i và ng kê u lê n.
Nhữ ng ngư ờ i lớ n thậ t rấ t kỳ quặ c, cậ u hoà ng tử thầ m nhủ vớ i chí nh mì nh trong suố t cuộ c hà nh trì nh. XI Trê n tinh cầ u thứ hai cư trú mộ t gã khoá c lá c. – á! à! Kì a mộ t gã ngư ỡ ng mộ đ ế n thă m ta! Gã khoá c lá c kê u lê n khi nhì n thấ y ô ng hoà ng nhỏ từ xa. Bở i vì, đ ố i vớ i kẻ khoá c lá c, nhữ ng ngư ờ i cò n lạ i đ ề u là kẻ ngư ỡ ng mộ mì nh.
– Cá i đ ó là đ ể mà chà o đ ấ y, gã khoá c lá c trả lờ i. Đ ể chà o khi ngư ờ i ta hoan hô tô i. Khô ng may là chẳ ng ai qua đ â y bao giờ cả. – Thế à? Ô ng hoà ng nhỏ nó i, khô ng hiể u gì cả. – Hã y vỗ tay nà y và o tay kia đ i, gã khoá c lá c liề n khuyê n.
– Coi bộ vui hơ n đ i thă m nhà vua, ô ng hoà ng nhỏ nó i thầ m. Và em tiế p tụ c vỗ tay nà y và o tay kia. Gã khoá c lá c lạ i ngả mũ chà o.
– Thế, muố n cho chiế c mũ nó rơ i tuộ t xuố ng, em hỏ i, thì phả i là m sao?
– Chú em khâ m phụ c ta nhiề u thậ t chứ? Gã hỏ i ô ng hoà ng nhỏ. – Khâ m phụ c nghĩ a là thế nà o? – Khâ m phụ c nghĩ a là thừ a nhậ n ta là ngư ờ i đ ẹ p nhấ t, ă n mặ c sang nhấ t, già u có nhấ t và thô ng minh nhấ t trê n hà nh tinh. – Như ng anh chỉ có mộ t mì nh trê n hà nh tinh củ a anh chứ mấ y? – Hã y chiề u ta đ i mà. Dẫ u sao cứ hã y cứ khâ m phụ c ta! – Tô i khâ m phụ c anh, ô ng hoà ng nhỏ nó i, hơ i nhú n vai, như ng sao đ iề u đ ó lạ i là m anh quan tâ m đ ế n thế nhỉ?
Nhữ ng ngư ờ i lớ n chắ c chắ n là kỳ quặ c rồ i, em chỉ nó i đ ơ n giả n có thế trong suố t cuộ c hà nh trì nh. XII
– Anh là m gì đ ấ y? Ô ng hoà ng nhỏ nó i vớ i tay bợ m nhậ u đ ang ngồ i im lặ ng trư ớ c mộ t bộ sư u tậ p chai khô ng và mộ t bộ sư u tậ p chai đ ầ y.
– Tạ i sao anh nhậ u? Ô ng hoà ng nhỏ hỏ i anh ta. – Đ ể quê n, bợ m nhậ u trả lờ i. – Đ ể quê n cá i gì? Ô ng hoà ng nhỏ hỏ i trong lú c bắ t đ ầ u cả m thấ y á i ngạ i cho hắ n. – Đ ể quê n nỗ i xấ u hổ củ a ta, bợ m nhậ u cú i đ ầ u thú nhậ n. – Xấ u hổ vì cá i gì? Ô ng hoà ng nhỏ hỏ i, đ ã muố n giú p đ ỡ hắ n. – Xấ u hổ vì cá i nhậ u! Bợ m nhậ u kế t thú c và nhấ t quyế t lặ ng im.
Nhữ ng ngư ờ i lớ n nhấ t đ ị nh là rấ t kỳ quặ c, cậ u tự nó i thầ m trong suố t cuộ c hà nh trì nh. XIII Tinh cầ u thứ tư là củ a mộ t nhà doanh nghiệ p. Ô ng nà y bậ n rộ n đ ế n nỗ i khô ng ngẩ ng đ ư ợ c đ ầ u lê n khi ô ng hoà ng nhỏ tớ i. – Chà o ô ng, em nó i vớ i hắ n. Đ iế u thuố c lá củ a ô ng tắ t rồ i. – Ba vớ i hai là nă m. Nă m vớ i bả y là mư ờ i hai. Mư ờ i hai vớ i ba là mư ờ i lă m. Chà o chú. Mư ờ i lă m vớ i bả y là hă m hai. Hă m hai vớ i sá u là hă m tá m. Chẳ ng có thờ i giờ mà châ m lạ i. Hă m sá u vớ i nă m ba mư ơ i mố t. Xong! Tấ t cả là nă m tră m linh mộ t triệ u sá u tră m nă m mư ơ i hai nghì n bả y tră m ba mư ơ i mố t. – Nă m tră m triệ u cá i gì vậ y? – Hử? Thế chú vẫ n cò n đ ấ y à?. Nă m tră m linh mộ t triệ u... ta cũ ng chẳ ng biế t là cá i gì nữ a. Ta có quá nhiề u cô ng việ c! Ta rấ t đ ứ ng đ ắ n, ta, ta khô ng thí ch nhữ ng trò nhả m nhí! Hai vớ i nă m là bả y...
– Nă m mư ơ i bố n nă m ta ở trê n cá i hà nh tinh nà y, ta chỉ bị quấ y rầ y có ba lầ n. Lầ n đ ầ u cá ch đ â y hai mư ơ i hai nă m do mộ t con bọ hung chỉ có trờ i biế t từ đ â u rơ i xuố ng. Nó gâ y nê n mộ t tiế ng đ ộ ng khủ ng khiế p và là m cho ta cộ ng sai bố n chỗ trong mộ t bà i tí nh cộ ng. Lầ n thứ hai, là cá ch đ â y mư ờ i mộ t nă m, do mộ t cơ n cả m cú m. Ta khô ng có tậ p thể dụ c. Ta khô ng có thì giờ chơ i bờ i. Ta, ta là mộ t ngư ờ i đ ứ ng đ ắ n! Lầ n thứ ba... là lầ n nà y! Khi ta đ ang tí nh tớ i nă m tră m linh mộ t triệ u... – Triệ u cá i gì?
– Triệ u nhữ ng vậ t nho nhỏ đ ô i khi nhì n thấ y trê n trờ i ấ y. – Nhữ ng con ruồ i? – Khô ng phả i, nhữ ng vậ t nhỏ lấ p lá nh ấ y. – Nhữ ng con ong? – Khô ng mà... Nhữ ng vậ t nho nhỏ và ng ó ng vẫ n là m cho bọ n ngư ờ i vô tí ch sự chú ng nó mơ mà ng ấ y. Ta, ta là mộ t ngư ờ i đ ú ng đ ắ n! Ta khô ng có thì giờ đ â u mà mơ mà ng. – à! Nhữ ng ngô i sao. – Đ ú ng rồ i đ ấ y. Nhữ ng ngô i sao. – Thế ô ng là m gì vớ i nă m tră m triệ u ngô i sao? – Nă m tră m linh mộ t triệ u sá u tră m nă m mư ơ i hai nghì n bả y tră m ba mư ơ i mố t. Ta, ta là mộ t ngư ờ i đ ứ ng đ ắ n, ta rấ t chí nh xá c! – Thế ô ng là m gì vớ i nhữ ng ngô i sao? – Ta là m gì à? – Vâ ng. – Chẳ ng là m gì sấ t. Ta chiế m hữ u chú ng. – Ô ng chiế m hữ u nhữ ng ngô i sao? – Phả i. – Như ng tô i biế t mộ t ô ng vua cũ ng... – Cá c ô ng vua khô ng chiế m hữ u gì cả. Họ chỉ " trị vì " ở trê n thế thô i. Rấ t khá c nhau. – Thế việ c sở hữ u nhữ ng ngô i sao giú p gì cho ô ng? – Nó giú p ta già u. – Già u giú p ô ng đ ư ợ c gì? – Mua nhữ ng ngô i sao khá c, nế u có ngư ờ i tì m thấ y nữ a.
Tuy thế em vẫ n hỏ i thê m: – Là m thế nà o ngư ờ i ta sở hữ u nhữ ng ngô i sao? – Chú ng củ a ai nà o? Nhà doanh nghiệ p vặ n lạ i, sử ng cồ. – Tô i khô ng biế t. Khô ng củ a ai cả. – Thế thì chú ng là củ a ta, bở i ta nghĩ tớ i trư ớ c nhấ t. – Chỉ thế là đ ủ ư? – Chắ c rồ i. Khi chú tì m thấ y mộ t viê n kim cư ơ ng khô ng là củ a ai cả, thì nó là củ a chú. Khi chú tì m thấ y mộ t hò n đ ả o khô ng phả i là củ a ai cả, thì hò n đ ả o ấ y là củ a chú. Khi chú là ngư ờ i đ ầ u tiê n có mộ t sá ng kiế n, chú đ ă ng ký tá c quyề n cho sá ng kiế n đ ó, nó là củ a chú. Và ta có đ ư ợ c nhữ ng ngô i sao kia, vì chư a hề có ai trư ớ c ta nghĩ đ ế n việ c chiế m hữ u chú ng. – Đ iề u nà y thì đ ú ng, ô ng hoà ng nhỏ nó i. Ô ng dù ng chú ng đ ể là m gì? – Ta quả n lý chú ng. Ta đ ế m đ i rồ i ta đ ế m lạ i chú ng, nhà doanh nghiệ p nó i. Khó đ ấ y. Như ng ta là mộ t ngư ờ i đ ứ ng đ ắ n!
– Tô i đ ấ y ư, nế u tô i có mộ t chiế c khă n quà ng, tô i quà ng nó và o cổ và mang nó đ i. Tô i, nế u tô i có mộ t bô ng hoa, tô i có thể há i bô ng hoa đ ó và mang nó đ i. Cò n ô ng đ â u có thể há i cá c ngô i sao! – Khô ng, như ng ta có thể bỏ chú ng và o ngâ n hà ng. – Nghĩ a là thế nà o? – Nghĩ a là ta viế t trê n mộ t tờ giấ y con số ngô i sao củ a ta. Sau đ ó ta khoá chặ t mẩ u giấ y ấ y trong mộ t cá i tủ. – Chỉ thế thô i à? – Thế đ ủ rồ i.
Ô ng hoà ng nhỏ nghĩ về việ c đ ứ ng đ ắ n rấ t khá c vớ i nhữ ng ngư ờ i lớ n. – Tô i, em lạ i nó i, tô i có mộ t bô ng hoa mà hô m nà o cũ ng tư ớ i. Tô i có ba quả nú i lử a mà tuầ n nà o tô i cũ ng nạ o vé t. Tô i cũ ng nạ o vé t cả quả nú i lử a đ ã tắ t. Biế t đ â u đ ấ y! Cá i đ ó giú p í ch cho cá c quả nú i lử a, và giú p í ch cho bô ng hoa củ a tô i, nê n tô i có chú ng. Như ng ô ng chẳ ng giú p í ch gì cho nhữ ng ngô i sao cả...
Nhữ ng ngư ờ i lớ n nhấ t đ ị nh là nhữ ng ngư ờ i hoà n toà n kỳ quá i. Em nghĩ thầ m mộ t cá ch đ ơ n giả n như vậ y trong suố t cuộ c hà nh trì nh. XIV
|
|||
|