12. Оқушылардың шығармашылығын арттыру жолдарын таңдап, көрсетіңіз

Шығ армашылық ә рекеттер элементтерін дамытатындар қ атарына брейнсторминг, инверсия, ерікті ассоциация ә дістері, оқ у ойындары, рө лдік ойындар тағ ы басқ а табиғ аттағ ы ө ткізілетін ойындар жатады. Брейнсторминг негізінде оқ ушыларғ а бір тапсырма беріледі де ә рбір бала ө з ойына не келсе, соны (тіпті, бұ л мә селеге қ атысы жоқ сияқ ты болса да) ортағ а салады. Шығ армашылық белсенділікті ынталандыру, бұ л кезде тө рт ережені сақ тау арқ ылы болады, олар:

-пікір айтушығ а басқ алар тарапынан сын болмауы керек, ө йткені оның кез келген ойды жарамсыз деп табады - деп сескенуі болмауы шарт;

қ алыпқ а сыймайтын ең ерсі, неғ ұ рлым «жабайы» кө рінген пікір соғ ұ рлым жақ сы, ол қ олдау табады, себебі ол дә стү рден тыс ойлай алу мү мкіндігін - кө рсетеді;

-айтылғ ан пікірлер иесі қ алай тұ жырымдаса солай жазылып алынғ аны дұ рыс, осы пікірлерді басқ алардың калай болса да «ө ндеуіне» рұ қ сат.

-пікірлер санының неғ ұ рлым кө п болғ аны дұ рыс, ө йткені дұ рысын, қ ажеттісін таң дап алуғ а мү мкіндік болады.

Мысалы: таң ғ ажайып болжамды жағ дайларды қ арастыру: Егер климат ө згерсе не болар еді, ө сімдіктер ә леміне қ алай ә сер етер еді? Осы сұ рақ қ а жауап іздеуде оқ ушылар бар білімдерін пайдалана отырып, бейімделгіштік, ө сімдіктердің вегетациялык кезең дері, тозаң дану, қ орек тізбегіндегі орны тү гел сараланып, кө з алдарына елестетіп болжам жасап, ауа-райының ө згеруінен қ андай проблемалар туындайтынын ө здері табады. Бұ л кезде шығ армашылық оқ у ең бегі қ андай негізде жү реді?

1. Топтық талдау нә тижесінде орта дең гейде қ абілетті оқ ушының ө зі жеке жұ мыс жасағ ан кезіндегіден кезіндегіден екі есе кө п ой, шешім ойлап таба алады.

2. Топтық жағ дай ә рбір баланы бір-бірімен жарыс, бә секеге тү сіріп

шығ армашыл ойлауды ынталандырады.

3. Пікірлер кө бейген сайын, олардың сапасы арта тү седі.

Психологтардың зерттеуінше шығ армашылық қ а кедергі болатын:

- қ орқ ыныш (бұ л тек қ ана «жетістікке жету» деген ойдың саналарын
орнығ ып алғ андарда кездеседі);

- шамадан тыс ө зін-ө зі сынау (аса міншілдікпен ө зін бағ анағ ы
шығ армашылық мешеулікке соқ тырады);

конформизм (басқ аларғ а ұ қ сағ ысы келу ық ыласының, ерекшеленбеу жоғ ары болуынан, кү лкілі немесе аса ақ ылды болып кө рінгісі келмегендіктен бала ерекше пікір айтуғ а батылы бармайды);

шаблондык, ойдың оралымсыздығ ы, ақ ылдың икемсіздігі (мектепте жиі кездесетін кө рініс, себебі, оқ ыту ә дістері проблемаларды шешу тапсырмаларды орындаудың жаң а тә сілдерін итеруге емес, нақ ты білім алу бағ ытталады);

жалқ аулық, ө йткені бұ л - шығ армашылық ә рекетке ешқ андай мү мкіндік бермейді.

Ғ алымдардың пікірінше, шығ армашылық шешім ә дістерді ө згерту.
дә стү рлерді - сирек ө згертеді, негізгі принциптерді - одан да сирек ө згерту
адамның ө мірге кө зқ арасын - аса сирек ө згертеді. Осы тұ рғ ысында тү йіндейтін
болсақ, бала шығ армашылығ ын дамыту - оның кә сіби ә лем бейнеге
қ алыптастырып, даралығ ын жетілдіреді.

⇐ Предыдущая 4 5 6 7 8910 11 12 13 Следующая ⇒