ІV Талдау.

Абайдың қ ай қ ара сө зі болмасын, жү рекпен тү сініп, кө ң ілге тү йетін нақ ылдарғ а бай. Бұ л қ ара сө зінде де, арам ойдан алшақ болуғ а шақ ырады хакім. Барлық адамзаттың ө зге тіршілік иелерінен сө йлей алатын қ абілетімен ерекшеленіп тұ ратын қ асиеті бар. Сондай қ асиеттерінің бірі де бірегейі — бір іске икемді болуы. Ішкен тамақ қ а тойып алып, бү к тү сіп жата беру адам баласына ү лкен сын болмақ. Ал Абай атамыздың бұ л ретте айтқ ысы келген ойы қ андай? «Ө нері бардың кеселі бар» деген ойды ұ станып, оның тө рт тү рін кө рсетеді. «Бойымдағ ы ө нерім ө зіме жетеді» деп білім-ғ ылым қ умай, тым асыра қ анағ атшылдық қ а салынып, талапсыздық қ а бой алдыру — пендені кері бағ ытқ а салады десе, екінші бір айтар ойы — еріншектік. Бауыржан Момышұ лы атамыз «Адамды ү ш нә рсе бү лдіреді: арақ, ақ ша, атақ » деп айтқ ан екен. Малғ а мастанып, қ ит ете қ алса, кө п жұ мыс бітіргендей ақ ысын сұ рап тұ руы — қ ателік. Бұ л ретте, «сыйғ а – сый, сырағ а – бал» деген халық нақ ылын айтсақ, артық етпес. Ең бегіне қ арай, ақ ысын да береді емес пе? Ә р зат ө з шамасымен болуы керек дегенді ұ станғ ан ұ лт ғ ұ ламасы ү шінші кемшілігінде нендей ой айтты екен? Мақ тағ ан сиырдың кү йін кешіп, арзан мақ таудың артынан еріп, аса дандайсып кету ө мірден адасудың бір сорақ ысы екенін айтпақ шы. Ақ ырғ ы кемшілігі – қ арызғ а бату. «Жасап берші» деген бір ауыз сө зін «мен де біреудің пайдасына керек екенмін» деп жерге тастамай, мойнына алып, шектелген уақ ытына дейін бітіріп бере алмай жү рсе ше? Басқ адан қ арыз алып айыбын жуып-шаятынын қ айтесің? Сө йтіп, анда тартса, мында жетпей, мында тартса, анда жетпей, «екі қ олын мұ рнына қ ыстырдының » кү йін кешпек. Тоқ етері, артылғ ан істің жауапкершілігін сезіне білу керек. Ө з заманының жайын айтып отырса да, бұ ның жалғ асы қ азіргі ө мірде кө рініс беріп жатқ аны жалғ ан емес. Сондық тан, ардың жү гін арқ алағ ан 550 жылдық тарихы бар ұ лттың болашағ ына жалқ аулық, салғ ырттық, боямашылдық деген кері пиғ ылдар жараспасы хақ.

V Сабақ ты бекіту:

Топтастыру.
⦁ Тегінде адам баласы адам баласынан ақ ыл, ғ ылым, ар, мінез деген нә рселермен озады.
⦁ Бірлік болмай тірлік болмайды
⦁ Бірің ді, қ азақ, бірің дос кө рмесең істің бә рі бос
⦁ Алтау ала болса, ауыздағ ы кетеді, тө ртеу тү гел болса, тө бедегі келеді
⦁ Ғ ылым таппай мақ танба, Орын таппай баптанба...
⦁ Жұ мысы жоқ тық, Тамағ ы тоқ тық, Аздырар адам баласын...
⦁ Талап, ең бек, терең ой, Қ анағ ат, рақ ым ойлап қ ой
⦁ Адамның адамшылығ ы... жақ сы ұ стаздан
⦁ Ұ йық тап жатқ ан жү ректі ә н оятар, Ү ннің тә тті оралғ ан мә ні оятар
⦁ Тұ рпайы мінез – тағ ы жат, надандық тың белгісі
⦁ Жігіттер, ойын арзан, кү лкі қ ымбат.

VІ Ү йге тапсырма: Қ арасө здерді оқ ып ө лең дерімен салыстыру, сә йкестендіру.

VІІ Оқ ушыларды бағ алау: оқ ушылардың берген жауаптарына қ арай білімдерін бағ алаймын.

Тексерілді:

⇐ Предыдущая 6 7 8 9 101112 13 14 15 Следующая ⇒