22. Барометр-анероидтің құрылымы мен жұмыс істеу принципі.

Барометр -анероид. Сипаттама: ауаныэвакуациялауарқ ылыкү шті вакуум қ ұ рылады, қ айтарусеріппесі, трансмиссия механизміжә некө рсеткі бар гофрленген (қ абырғ алы) негіздері бар дө ң гелекметалды (никель-кү міснемесеқ атпарланғ ан) қ ораптантұ рады.

Мақ саты: атмосфералық қ ысымдыанық тауү шін 600-790 мм РТ. ст.

Қ ұ рылғ ы мен жұ мыспринципі: атмосфералық қ ысымның ә серінен: оның ө суінемесеазаюы, сә йкесінше, қ ораптық ысылғ аннемесезақ ымдалмағ ан. Соныменқ атар, қ ораптық ысыпжатқ анда, ү стің гіикемдібеттің тө менгіжағ ындағ ысеріппенітартып, атмосфералық қ ысымтө мендегендежоғ арғ ыбө лік, керісінше, кө ктемдіжоғ арық арайитеріп, итереді. Бағ даршамсеріппелісеріппені, сынапбарометрінің кө рсеткіштерінесә йкескалибрленгеншкаладажү ретінтрансмиссиялық механизмдіқ олданыпбекітіледі.

ХІХ ғ асырдың ортасына дейін атмосфералық қ ысымды ө лшеу ү шін Э. Торричелли ойлап тапқ ан сұ йық барометрлер (негізінен сынапты) қ олданылды. 1844 жылы жаң а сұ йық сыз барометр жасап шығ арылды, ол барометр-анероид деп аталды (“анерос” — грек сө зі — сұ йық сыз) Анероидтардың сезімталдығ ының жоғ арылығ ы сонша, оны тіпті 2–3 м-ге кө терген кезде стрелка-кө рсесткіші бірден қ озғ ала бастайды. Бұ л атмосфералық қ ысымның ө згерісін тіпті ү йдегі баспалдақ тар бойымен немесе метродағ ы эскалаторлармен кө теріліп келе жатқ анда байқ ауғ а мү мкіндік береді.

Барометр (гр. baros — ауырлық жә не metreo — ө лшеймін) — атмосфералық қ ысымды ө лшеуге арналғ ан қ ұ рал. Ең кө п таралғ аны — сынапты барометрлер. Олар ыдыстарының пішініне қ арай табақ шалы (а), сифонды (ә ) жә не сифонды-табақ шалы (б) болып ажыратылады. Сынапты барометрдің жұ мыс ә рекеті атмосфералық қ ысымның барометрлік тү тіктегі сынап бағ анасы қ ысымымен тең герілуіне негізделген. Барометрдің сезгіштігі — 1 Па. Атмосфералық қ ысымның ө згерісін жазу ү шін барограф қ олданылады.

Барометр (грекше ауырлық ө лшеу) — атмосфералық қ ысымды ө лшейтін аспап. Сынапты барометр, анероид жә не дифференциалды барометрлер деп бө леді. Қ ұ рылысы бойынша сынапты барометр шыны аяқ ты жә не сифондық болып бө леді. Барометрлік нивелирлеу - барометр арқ ылы жер бетінің белгілі бір нү ктелеріндегі атмосфералық қ ысымды ө лшеп жә не ауа температурасын ескере отырып нү ктелердің биік айырымын анық тау ә дісі. Ү йлесімді байқ ау ә дісін екі байқ аушы жү ргізеді. Бастапқ ы нү ктеде барометрлердің, термометрлердің жә не сағ аттардың кө рсеткіштерін салыстырып, бір байқ аушы сонда қ алады да, уақ ыттың тең аралығ ы сайын, мысалы, 30 мин. сайын барометрден, термометрден жә не сағ аттан есептеу алады жә не жазады. Екінші байқ аушы анық талатын нү ктелерде ө лшеу уақ ытында осындай есептеулер алады жә не жазады. Биік айырымын есептеу ү шін бірінші байқ аушының барометрінің жә не термометрінің кө рсеткіштері екіншінің ө лшеу мерзіміне интерполяцияланады. Аудандарды нивелирлегенде аудан ортасында таң далғ ан станцияда келіскен мерзімде байқ аулар жү ргізіледі, одан анық талатын нү ктелерге дейін бағ ытжолдар салынады да, аспаптардың кө рсеткіштерін тексеру мақ сатымен станцияғ а қ айтып келеді. Нивелирлеудің ең дә л ә дістерінде изобаралық беттердің ең істігін жә не температуралық градиенттің ө згеруін ескереді. Э. Торричелли тә жірибесіндегі сынапты тү тікке вертикаль шкала орнатса, қ арапайым сынапты барометр пайда болады. Сынапты барометрдегі сынап бағ анының биіктігі 1 метрге жуық ә рі оны тік етіп орнату немесе іліп кою керек. Сондық тан ондай барометрді алып жү ру қ иын ә рі ың ғ айсыз жә не қ ауіпті де, ө йткені сынаптың буы - улы. Ә сіресе кемеде, ұ шақ та, барометр ө те қ ажет болғ ан басқ а да жағ дайларда оны қ олдану тіпті мү мкін емес. Сондай кездерде атмосфералық қ ысымды ө лшеу ү шін барометр-анероидтар (грекше анероид - сұ йық сыз) кең інен колданылады. Барометр-анероид беті толқ ын тә різді қ атпарланғ ан дө ң гелек жұ қ а металл қ орапшадан (1) тұ рады (1-сурет). Оның ішіндегі ауа сорып шығ арылғ ан. Атмосфералық қ ысымның ә рекетінен қ орапша қ абысып қ алмауы ү шін оны серіппе (2) арқ ылы керіп қ ояды. Атмосфералық қ ысым ө згергенде қ орапшаның кө лемі де ө згереді. Соның салдарынан серіппе созылады немесе сығ ылады. Мысалы, атмосфералық қ ысым артқ анда қ ақ пақ тө мен қ арай майысады да, серіппе керіліп ұ зарады. Ал қ ысым кемігенде қ ақ пақ қ айтадан орнына келеді де, серіппе, керісінше, жиырылады. Беріліс тетігі (3) серіппенің осы қ озғ алысын қ ұ ралдың шкаласы бойымен жылжып отыратын кө рсеткішке (4) береді. Шкала (5) миллиметр сынап бағ анымен (мм сын. бағ. ), кейде килопаскальмен (103 Па) градуирленеді. Атмосфералық қ ысым атмосфералық қ ұ былыстармен байланысты болғ андық тан, барометр шкаласына қ арап ауа райын да болжауғ а болады

23. Орталық тандырылғ ан қ ұ рылыс жү йесі. Артық шылық тары мен кемшіліктері.

Қ азіргі кезде аурухана қ ұ рылысының 4 жү йесі қ олданылады:

-орталық тандырылмағ ан,

- орталық тандырылғ ан,

- орталық тандырылғ ан-блоктық жә не аралас.

Орталық тандырылғ ан жү йеде, жұ қ палы, патологиялық -анатомиялық бө лімдерден басқ а, барлық соматикалық бө лімдерін бір, кө п қ абатты ғ имаратта орналастырады. Бұ л жү йенің де кемшіліктері мен артық шылық тары бар. Артық шылық тары: қ ұ рылысы едә уір арзанғ а тү седі, қ ұ рылыс ауданы азаяды, орталыктандырылғ ан қ ұ рылымдық бө лімшелерде (рентген бө лімінде, функционалдық диагностика бө лімінде, зертханаларда жә не басқ аларда) шоғ ырландырылғ ан бір емдеу-диагностикалық жабдық ты аурухананың барлық бө лімдері ұ тымды пайдаланады. Сонымен бірге, жедел кең ес беру жә не басқ а да тез емдік кө мек кө рсету мү мкіншілігі жақ сарады, персоналдың жү ру жолы жә не тамақ тасу жолы қ ысқ арады, санитарлық -техникалық жабдық тарды жә не ә р тү рлі коммуникацияларды пайдалану жең ілдейді.

Орталық тандырылғ ан қ ү рылыс жү йесінің негізгі кемшіліктеріне, аурахана ішілік инфекцияның пайда болуы мен таралуының жоғ арылығ ы, емдік-қ орғ аң ыш жә не санитарлық -эпидемияғ а қ арсы тә ртіптерді ұ йымдастыру мен сақ таудың қ иындауы, шу дең гейінің жоғ арылауы, микроклимат жағ дайының нашарлауы, аурулардың аурухана бауын пайдалануының қ иындауы жатады.

⇐ Предыдущая 16 17 18 19 202122 23 24 25 Следующая ⇒