№1 Клиникалық сценарий
Науқ ас 50 жаста, тө с артына, қ олына, мойнына берілетін кеуденің оң жағ ында қ атты ауырсыну шағ ымымен қ абылдау бө ліміне келді. Дем алу, жө телу, аздағ ан қ озғ алыс кезінде ауырсыну кү шейеді жә не тыныс алу қ иындайды.
Анамнезінен: Жө тел ұ стамасынан 2 сағ аттан кейін ешқ андай себепсіз жоғ арыда аталғ ан шағ ымдар пайда болды. Ауырсыну науқ аста паникалық ө лім ү рейін тудырады.
Объективті: Қ арау кезінде науқ астың жағ дайы ауыр. Тері жамылғ ысысұ р тү сті, цианоз байқ алады. Аускультативті тың дағ анда сол жақ та барлық аймақ та тынысы естіледі, ал оң жақ та тынысы бірден ә лсіреген.
Тапсырма:
1. Науқ асқ а шұ ғ ыл кө мек кө рсетің із.
2. Клиникалық диагнозды негіздең із.
Тақ ырып: Сү т бездерінің патологиялық тү зілістерін диагностикалау
№
| Қ адамдарды бағ алау критерийлері
|
| Сағ ат тілі бойынша барлық тө рт квадрантты сү т безін пальпациялау: бірінші жоғ арғ ы сыртқ ы квадрантты пальпациялау, ары қ арай тө менгі сыртқ ы квадрант, тө менгі ішкі квадрант ары қ арай жоғ арғ ы ішкі квадрант.
|
| Объективті зерттеу мә ліметтерін интерпритациялап, диагноз қ оямыз: Сү т безі №2: Бір жағ ынан алты (6) аз білінетін тү йіндер жә не бірнеше ірілеу тү йіндер, екінші сү т безінен айналасы аздап қ ыртысталғ ан. Бұ л сү тбезі фиброзды-кистозды мастопатияны тудырады, гормональды дисбалансқ а байланысты дамып кө птеген дені сау ә йелдерде пайда болуы мү мкін.
|
| Объективті зерттеу мә ліметтерін интерпритациялау: Сү т безі № 3: Солитарлы ісік. Ол жақ сы шектелген жә не аяқ шасы бар. Ісік қ озғ алмалы жә не сү т безі тініне бекінбеген. Ол қ атерсіз жә не жас ә йелдерде жиі кездеседі.
|
| Объективті зерттеу мә ліметтерін интерпритациялау: Сү т безі № 4: Емізікшедегі жабыстырғ ышты терінің ішкі жағ ындағ ы жабыстырғ ышпен жалғ аймыз. Бұ л сү т безі тартылғ ан емізікше кө рінісін береді жә не мұ қ ият пальпацияны қ ажет етеді, емізікше астында масссалар анық талуы мү мкін. Бұ л сү т безі Сү т безінің бір ө зегіндегі карцинома болып табылады жә не «апельсин қ абығ ы эффектін» кө рсетеді
|
| Сү т безі № 5: Бұ л сү т безі- салыстырмалы сирек кездесетін, бірақ оң ай пальпацияланатын ісікті-алып саркоманы (алып маммарлы миксома) кө рсетеді, массасы интенсивті ө седі, (олардың кө пшілігі ) жә не оң ай табылып, пальпацияланады.
|
| Сү т безі №6: Бұ л сү т безі формасы(скирр)- жиі кездесетін сү т безінің қ атерлі ісіктерінің бір тү рі болып табылады. Оның айқ ын шекарасы жоқ жә не тек ғ ана сү т безімен біргеалынып тасталуы керек.
|
| Сү т безі № 7: Бұ л сү т безінің қ атерлі ісігінің метастаздаушы лимфа ағ ысының жолдарын кө рсететін сол жақ сү т безінің лемфатикалық жү йесінің моделі. Қ олтық асты, Бұ ғ анаасты жә не ішкі маммарлы жолдары оң ай пальпацияланып, кө рсетілуі мү мкін.
|
| Пальпация кезінде анық талғ ан сү т безі патологиясында науқ асқ а қ осымша зерттеулер ұ сынамыз: сү т безі УДЗ, маммография, дуктография, ісікті тү зілістің пункционды биопсия, трепан-биопсия.
|
Тақ ырып: Сү т бездерін пальпациялау
№
| Қ адамдарды бағ алау критерийлері
| 0-0, 1
| 0, 2-0, 3
| 0, 4-0, 5
|
| Сү т безін қ арау. Сү т безін вертикальды жағ дайда ғ ана жасағ ан дұ рыс. Қ арау кезінде сү т безінің конфигурациясына жә не симметриялығ ына, терінің жә не емізікшенің ө згерістеріне мә н беру қ ажет.
|
|
|
|
| Вертикальды жағ дайда сү т безінің пальпациясы. Сү т безін вертикальды жағ дайда пальпациялағ анда алдың ғ ы жағ ынан, содан соң манекенді арқ асымен тұ рғ ызып, сү т безін кеуде клеткасына қ ысып пальпациялайды.
|
|
|
|
| Горизонтальды жағ дайда сү т безін пальпациялау. Жауырын астына валик қ ойылады. Қ ол білезігін жалпағ ымен сү т безіне орналастырып, сү т безінің ортасынан шетіне қ арай саусақ тардың тырнақ жә не ортаң ғ ы фалангілерімен пальпациялайды жә не кейін сү т безінің шетінен ортасына қ арай барлық квадранттарды пальпациялайды.
|
|
|
|
| Емізікшеден бө ліністің бар жоғ ын анық тау ү шін емізікше маң ы аймағ ын басу. Емізікше маң ы аймағ ын екі саусақ пен басу арқ ылы пальпациялайды.
|
|
|
|
| Қ олтық асты лимфа тү йіндерінің пальпациясы. Қ олтық асты лимфа тү йіндерінің пальпациясын қ олтық асты аймақ қ а саусақ тарды енгізіп, оларды кеуде клеткасымен жылжыта отырып тексереді.
|
|
|
|
| Бұ ғ анаасты лимфа тү йіндерінің пальпациясы. Бұ ғ анаасты лимфа тү йіндерінің пальпациясын жасау ү шін алақ анмен кеуде бұ лшық етін артқ а қ ысу арқ ылы жү зеге асады.
|
|
|
|
| Бұ ғ анаү сті лимфа тү йіндерінің пальпациясы. Бұ ғ анаү сті лимфа тү йіндерінің пальпациясын манекеннің артқ ы жағ ынан тұ рып алақ анмен жасайды.
|
|
|
|
| Берілген обьективті зерттеулерді тү сіндіріп берің із.
|
|
|
| | | | | | |
Тақ ырыбы: Таза жамбаспен келу кезінде босануды Цовьянов бойынша қ абылдау
№
| Тапсырмасатыларының критерийлері
| 0-0, 1
| 0, 2-0, 3
| 0, 4-0, 5
|
| Босануғ а қ ажетті қ ұ ралдар дайындау: Амбу қ апшығ ы, стетоскоп, кіндік бауды кесуге арналғ ан қ айшы мен 2 қ ысқ ыштар, 2 маска, Нә рестеге қ ажетті стирильді киімдерді дайындау.
400, 0 мл физиологиялық ерітіндіде 5 Ә Б окситоцинді 16 тамшы минутына жылдамдығ ымен кө ктамырғ а тамшылатып қ ою.
|
|
|
|
| Ұ рық жамбастарыжарыпшық қ аннанкейін, олардыекіқ олдың ү лкенсаусақ тарынұ рық тың сандарын, алқ алғ антө ртсаусақ тардысегізкө здеорналасатындайетіпұ стайды. Мұ ндайдаұ рық мү шелерінің дұ рысорналасуысақ талады, бұ лбосанудың физиологиялық ағ ымдаө туінекө мектеседі.
|
|
|
|
| Ұ рық денесітуылуыбойымендә рігерқ олдарыжоғ арығ а, вульварлысақ инағ ақ арайжылжиды, аяқ тарыішінеү лкенсаусақ тарменқ ысылады, олаяқ тарының мерзіміненбұ рынтү сіпкетуінің, сондай-ақ қ олдарының артқ ақ айырылыпқ алуының алдыалады.
|
|
|
|
| Жақ сыбосануқ ызметіндеұ рық тез кіндіксақ инасынадейінтуылады. Соданкейінұ рық алдың ғ ыжауырынының тө менгібұ рышынадейінтуылады. Осы кездекіндікбауының анасының жамбасынақ ысылуымү мкін, сондық танбосануды 2-3 минут ішіндеаяқ тауқ ажет.
|
|
|
|
| Содансоң ұ рық денесіқ асағ аастынаналдың ғ ыиығ ының туылуынжең ілдетуү шінартқ а бағ ытталады, алдың ғ ыиығ ытуылғ аннанкейінденесіалғ абағ ытталады, артқ ыиығ ытуылады.
|
|
|
|
| Осы кездеұ рық басы жамбастү бінетү сіп, ө зінің ішкібұ рылысынаяқ тайды. Денесінартқ ытү рболыпкетпейтіндейетіпұ стаукерек, осығ ансә йкесденесінің арқ асыменалғ ақ арайбұ рылысыжасалады. Соданкейінденесішү йдеойығ ынадейінтуылғ аншаартқ абағ ытталады.
|
|
|
|
| Басынбосатуү шінұ рық денесіналғ ажә неанасының алдың ғ ыішқ абырғ асынапараллельдіетіпжоғ арығ ақ арайбағ ыттайды, осы кездеұ рық басының толық жарыпшығ уы мен туылуыболады. Оң қ олсақ тық пенаралық тыбетіненбосатады. Басы туылуыкезінде оны бү гілгенқ алыптаұ стауү шін ассистент сақ тық пенқ асағ аү стіненбасады.
|
|
|
|
| Нә ресте зарарсызданғ ан жаялық қ а қ абылданады, нә ресте анасының ішіне салынады, қ ысқ ыштар арасында кіндік бауы кесіледі. Нә ресте жағ дайы Апгар шкаласы бойынша бағ аланады.
|
|
|
|
| Қ орытынды:
|
|
|
| Тақ ырыбы: Ұ рық басының шү йдемен келуінің алдың ғ ы тү ріндегі физиологиялық босануды қ абылдау
№
| Тапсырмасатыларының критерийлері
| 0-0, 1
| 0, 2-0, 3
| 0, 4-0, 5
|
| Босануғ а дайындау: Қ ажетті қ ұ ралдар дайындау: тыныс алу қ апшығ ы жә не оғ ан 2 маска, кіндік бауды кесуге арналғ ан қ айшы мен 2 қ ышқ ыштар. Нә рестеге қ ажетті таза, жылы киімдерді дайындау. Дә рігер қ олдарын хирургиялық ө ң деп, стерильді қ олғ аптарды киеді.
|
|
|
|
| Жатырернеуінің толық ашылуыннақ тылауү шінбимануальдытексеру. Қ ондырылусипатын, ұ рық тың позициясы, яғ ни егер нә ресте арқ асы сол жақ та болса, ол I позиция, егер оң жақ та болса II позиция жә не тү рін (алдың ғ ынемесеартқ ы) анық тайды.
|
|
|
|
| Босанудық абылдауғ акірісералдында: Ә рбіркү шенуденкейінұ рық тың жү рексоғ ысының жиілігінжә небосанушының кү шенуқ ызметінбақ ылапотырады.
|
|
|
|
| Босанудың екіншікезең і – ә йелдің еркінқ алпындажү ргізіледі. Ұ рық басы жарыпшық қ аннанкейінкіндікбаудың оратылуы бар жоқ тығ ынанық таймыз. Кіндік баудың тығ ыземесоратылуындабосанудыжү ргізудіжалғ астыру. Кіндікбаутығ ызоратылғ анжағ дайдаекіқ ысқ ыштың арасындакесеміз.
|
|
|
|
| Ұ рық басы шү йдеойығ ынадейінтуылғ анкездесол қ олдың саусақ тарытө бесү йектеріаймағ ынакө шеді, ал оң қ оларалық маң ындаболады, ұ рық басы шалқ айып, бетітуылады. Жарыпшығ ужазық тығ ы мен оның ө лшемінайтады.
|
|
|
|
| Ұ рық басы позициясынақ арама-қ арсы, анасының санынабетіменқ арап, сыртқ ыбұ рылысынаяқ тайды. Бұ рылысаяқ талғ ансоң, басынқ ұ лақ қ алқ андарыаймағ ындаекіқ олменұ стап, алдың ғ ыиығ ының жоғ арғ ы 1/3-і туылғ анғ адейінсә лартқ абағ ыттайды. Соданкейінбасынсолқ олалақ аныменұ стап, сә лалғ абағ ыттайды, алдыменартқ ыиығ ы, соданкейіналдың ғ ыиығ ытуылады. Нә рестенің алдың ғ ыиығ ытуылғ аннансоң ә йелдің санына 10 ХБ окситоцин егіледі.
|
|
|
|
| Жаң атуғ аннә рестенің жағ дайыАпгаршкаласыбойыншатуылғ аннанкейін 1-минутта жә не 5 минуттанкейін бағ аланады. Тыныс алуын, жү рек соғ ысын, тері жамылғ ысының тү сін, бұ лшық ет тонусын, рефлекстерді бағ алайды. Апгар шкаласы бойынша 8-10 ұ пай болса – бұ л нә рестенің қ анағ аттанарлық жағ дайын; 7-6 ұ пай – жең іл дә режелі асфиксия белгісін; 5-4 ұ пай – асфиксияның орташа дә режесін; 4-0 ұ пай – ауыр дә режелі асфиксияны кө рсетеді.
|
|
|
|
| Нә ресте таза, жылы жаялық қ ақ абылданады, денесін қ ұ рғ атып, нә рестеанасының ішінесалынады, 2 қ ысқ ыш арасындакіндікбауыкесіледі.
|
|
|
|
| Қ ОРЫТЫНДЫ
|
|
|
|
Тақ ырыбы: «Анафилактикалық шок кезінде кө рсетілетін шұ ғ ыл кө мек»
№
| Қ адамды бағ алау критерийлері
| 0-
0, 1
| 0, 2-
0, 3
| 0, 4-0, 5
|
| Жедел тү рде аллергеннің ағ зағ а енуін тоқ тату (препаратты енгізуді тоқ тату, жә ндіктің шанышқ ысын алып тастау ж/е т. б. ); Инъекция орнынан немесе шақ қ ан жерден жоғ ары жгут таң у, 25 минутқ а (ә р 10 минутта жгутты 1-2 минутқ а босату қ ажет); инъекция немесе шағ у орнына мұ з не салқ ын сумен грелка қ ою, 15 минут уақ ытқ а.
|
|
|
|
| Науқ асты жатқ ызып (басы аяғ ынан тө мен қ алпында), басын қ апталына бұ рып (қ ұ сық массасымен аспирацияның алдын-алу мақ сатымен), таза ауамен
| | | | | қ амтамасыз ету, мү мкін болса оксигенотерапия жү ргізу.
| | | |
| Инъекция орнын немесе шақ қ ан жерді «кресттә різді етіп» 0, 5 мл 0, 1 % адреналин ерітіндісіне 5 мл натрий хлоридінің изотониялық ерітіндісін қ осып бірнеше жерден шаншу.
| | | |
| Шү ғ ыл тү рде 0, 5 мл 0, 1% адреналин ерітіндісін бұ лшық етке енгізу (қ ажет болғ ан жағ дайда АҚ Қ бақ ылай отырып, инъекцияны бір сағ ат ішінде ә р 5-20 минут сайын қ айталайды)
| | | |
| Алғ ашқ ы шараларды орындағ аннан кейін дереу кө к тамырғ а енгізуді қ амтамасыз етеміз, 1 мл 0, 1% адреналин ерітіндісін 10, 0 мл натрий хлоридінің изотониялық ерітіндісімен кө к тамырғ а екпінді тү рде енгіземіз. Адреналинді кө к тамырғ а енгізу ЖСЖ, тыныс алу жиілігін, АҚ Қ бақ ылай отырып жү ргізіледі (систолалық Қ Қ 100 мм. с. б. дең гейінен жоғ ары болуы тиісті)
| | | |
| 3 Кө ктамырғ а 3% преднизолон ерітіндісін (60-150 мг), 1% димедрол ерітіндісін -1, 0 мл егуді орындайды. Бронхообструктивті синдром сақ талса 2, 4% эуфиллин ерітіндісінің 10, 0 мл-ін, 10, 0 мл натрий хлоридінің изотониялық ерітіндісімен енгізеді.
| | | |
| Қ ан кө лемін толық тыру мақ сатында натрий хлоридінің изотониялық ерітіндісінің 1000 мл к/т тамшылатып енгіземіз. АҚ Қ -ы 90/60 мм сын. бб тө мен дең гейде сақ талса, 10 мл/кг салмағ ына есебімен коллоидты ерітінді («Полиглюкин») енгіземіз.
| | | |
| Шараны орындау кезінде науқ аспен кө ру жә не вербальды (сө збен) қ атынас орнату. Келесі кө рсеткіштер бойынша: ТАЖ, ЖСЖ, пульс, АҚ Қ -ы дең гейі, тері жамылғ ысының тү сінің ө згеруі - науқ астың жағ дайын ү немі бағ алап отыру қ ажет. Науқ астың жолын анық тайды- міндетті тү рде ауруханағ а жатқ ызу.
| | | |
|