№1 Клиникалық сценарий

Науқ ас 56 жаста, аурухананың терапиялық бө лімшесіне бронхиалды астма, басылмайтын ұ стама диагнозымен келіп тү скен. Жү ргізілген емдік шараларғ а қ арамастан ентігу кү шейді, инспираторлы компоненті басым болды. Диагностикалық фибробронхоскопия жү ргізілген, кө мейге баратын жолды толығ ымен бітеп тастауғ а қ алғ ан дауыс байламдарының ісігі анық талды. Фиброскопты ісіктен тө мен енгізуге жасалғ ан ә рекет іске аспады. Науқ аста асфиксия кө ріністері кү шейе тү сті.

Сопорозды жағ дайда, тері жамылғ ысы салқ ын, ылғ ал, цианозды, ө кпе ү стінде тыныс шулары естілмеді, тахикардия минутына 150 соқ қ ы, АҚ Қ 80/50 с. б. б.

Тапсырма:

1. Науқ асқ а шұ ғ ыл кө мек кө рсетің із.

2. Клиникалық диагнозды негіздең із.

Тақ ырыбы: «Кө ру мү шелерін тексеру»

№	Дағ дыларды бағ алау критерилері
	Амандасып, тексерілушіні орындық қ а отырғ ызамыз. Кө ру мү шелерін тексеру науқ астың бет-ә лпетінің тү рі мен жағ дайын, кө здерінің жә не оның қ осалқ ы аппаратының орналасуын бағ алаудан басталады. Ол ү шін науқ астың бетін сол жағ ында жә не алдында тұ рғ ан ү стел шамымен жарық тандырады.
	Міндетті тү рде екі кө здің де зерттелетін бө ліктерінің жағ дайын салыстыру қ ажет. Қ арауды қ абақ тарының орналасуы мен қ озғ алысын анық таудан басталады. Қ абақ тарының терісінде (гиперемия, ісік, теріастына қ ан қ ұ йылу, инфильтрация (шоғ ырлану)) жә не жиектерінде ө згерістер (кірпіктердің ө суі, кірпіктің негізінде қ абыршақ пен қ абық ша, «кисталар, невустар жә не т. б) болмауы қ ажет. Ә детте қ абақ тар кө з алмасына тығ ыз орналасады, бірақ ә р тү рлі патологиялық процесстердің нә тижесінде қ абақ тың айналуы немесе қ абақ қ айырылуы мү мкін.
	Одан кейін кө з алмасын, оның кө лемін, пішінін жә не кө з ұ ясындағ ы орналасуын анық тайды. Нистагм кө з алмасының еріксіз ырғ ақ ты қ имылы, кө здің алғ а қ арай ығ ысуы - экзофтальм немесе артқ а қ арай – энофтальм. Жиі кө з алмасының ішке немесе сыртқ а қ арай ауытқ уы-қ ылилық байқ алады. Кө з алмасының қ озғ алыс кө лемін барлық бағ ытта анық тайды.
	Кері офтальмоскопия торлы қ абық тың, тамырлы қ абық тың, кө ру жү йкесінің дискісін жә не сарғ ылт таптың жағ дайын бағ алауғ а кө мектеседі. Тексеру қ араң ғ ы бө лмеде науқ астың кө з алдынан 7— 8 см қ ашық тық та тұ рғ ан офтальмоскопиялық айна жә не лупамен (ә детте 13, 0 D) жү ргізіледі. Шынымен де кө з тү бінің кері жә не 5 есе ұ лғ айғ ан кө рінісін дә рігер лупадан 5—7 см алғ а ауада ілініп тұ рғ андай кө реді.
	Кө ру жү йкесінің дискісінің ортасынан шығ атын торлы қ абық тамырларының жағ дайына назар аудару керек, себебі
	олардың калибрі мен тү сі кө з ауруларында, сонымен қ атар жалпы ауруларда (гипертониялық ауру, қ ант диабеті, лейкоздар жә не т. б) ө згереді. Қ алыптыда кө ру жү йкесінің дискісі дө ң гелек немесе сопақ ша пішінді, ақ шыл-қ ызыл тү сті, жиектері анық. Дискінің ортасынан артерия шығ ады, вена кіреді. Артериялар мен веналардың калибрлері сау кө зде 2: 3 қ атынасын қ ұ райды.
	Торлы қ абық тың орталық бө лігін қ арау ү шін науқ ас офтальмоскопка тіке қ арауы керек. Кө з тү бінің ортасында жарық жолақ пен кө мкерілген (макулярлық рефлекспен) қ ызыл сопақ ша ретінде макула (немесе сарғ ылт тап), оның ортасында фовеальдық рефлекске сә йкес орталық шұ ң қ ыры орналасқ ан.
	Науқ ас ә р тү рлі бағ ытқ а қ арағ анда кө з тү бінің перифериясын тіпті тісше жиекке дейін кө руге болады. Ә р тү рлі патологиялық жағ дайларда кө з тү бінде бірен-саран немесе кө птеген қ абыну ошақ тарын, тамырлы қ абық тың атрофиясын, нә зік немесе қ атқ ыл патологиялық пигментацияны кө руге болады. Торлы қ абық тың, тамырлы қ абық тың кез келген қ абатында немесе олардың арасында орналасқ ан алуан-тү рлі пішінді жә не кө лемді қ ан қ ұ йылулар кездесуі мү мкін.
	Зерттеудің нә тижесін интерпретациялау: (мысалы: Кө з тү бі ерекшеліксіз. Қ ан тамырлары кең еймеген)
	Окулистке жылына 1 рет қ аралуғ а кең ес беріледі.

Тақ ырып: Негізгі жү рек-ө кпе реанимация ө ткізу алгоритмі

6. Клиникалық дағ дыны орындау алгоритмінің сипаттамасы

1. Клиникалық ө лім белгілерін анық тау: есінің болмауы (дыбысқ а реакцияның болмауы, қ озғ алмауы), ө здігінен тыныс алудың болмауы (кеуде клеткасының экскурсиясы жоқ ), жү рек қ ызметінің болмауы (ұ йқ ы артериясында пульсациясының жоқ тығ ы) (осының барлығ ы 10 секундтан аспау керек).

2. Зардап шегуші арқ асымен тегіс, қ атты беткейге жатқ ызылады, кеуде клеткасы киімінен босатылады.

3. Кеуде ұ шын сипап тауып алып жә не қ олды семсер тә різді ө сіндіден 2 саусақ жоғ ары орналастырады. Бір алақ анның негізін тө стің ү стіне

қ оямыз, екінші қ олды оның ү стіне қ оямыз. Иық жә не тө стің арасындағ ы бұ рыш - 90 градус болу керек. Қ ол шынтақ буынынан толығ ымен жазылғ ан болу керек. Басқ ан кезде қ олдың кү шін ғ ана емес, дененің массасын жә не арқ аның бұ лшық еттерін қ олдану керек. Кеуде клеткасының серпімділігін анық тау мақ сатында, алғ ашқ ы басқ ан кезде жайлап басу керек.

4. Кеуде клеткасының компрессиясы – 1 минутта 100-120, қ атынасы «қ ысу-дем беру» - 30: 2, кеуде клеткасының компрессиясының терең дігі – 5 см. Кеуде клеткасының компрессиясының уақ ыты 1 секундтан аспайды. Жү ректің жабық массажын жасау кезінде алақ анды зардап шегушінің кеуде клеткасынан ажыратпау керек.

5. Ауыз-жұ тқ ыншақ санациясы - саусақ пен ауыз-жұ тқ ыншақ ты ұ йығ ан қ аннан, қ ұ сық тан, бө где денелерден, қ ақ ырық тан, сілекейден жә не т. б. тазартылады. Ө кпенің жасанды желдетуін дұ рыс жү ргізу ү шін Сафардың ү штік ә дісі қ олданылады: зардап шегушінің басын артқ а шалқ айтады, тө менгі жақ ты алғ а жә не жоғ арғ а қ озғ алтады, жә не аузын ашады. Жел ү рлеу зардап шегушінің мұ рны (ауызы) қ ысылғ ан кү йде жү ргізіледі.

6. Ә р жел ү рлеу 1-2 секунд ішінде кеуде клеткасының экскурсиясын бақ ылап отырып жү ргізіледі. Жаң а туылғ ан балаларда тыныс алу кө лемі ауыз қ уысы кө леміне сә йкес келеді, жас балаларда жасына сә йкес келеді.

7. Жасө спірімдерде жү рек массажын бір қ олдың білезігімен минутына 100 жиілікпен, тө стіктің ығ ысу терең дігі 4-5 см-де жасалады. Нә рестелерде жә не 1 жасқ а дейінгі сә билерде – 2-3 саусақ тардың ұ штарымен тө стіктің ортаң ғ ы ү штік бө лігіне минутына 100 жиілікте, тө стіктің ығ ысу терең дігі 4 см-де жасалады.

8. Жү рек-ө кпе реанимациясының тиімділігін ұ йқ ы артериясында пульстің пайда болуына жә не кеуде клеткасының экскурсиясына қ арап бағ алайды.

Тақ ырыбы: «Отоскопия»

№	Қ адамдар критерийлері	0-0, 1	0, 2-0, 3	0, 4-0, 5
1.	Ө зің ізді таныстырың ыз. Негізгі шағ ымдарын сұ растырың ыз: қ ұ лағ ында ауырсыну бар ма, бө ліністер бар ма, қ андай бө ліністер, қ ұ лағ ы шулай ма, басы айналама ма.
	Науқ ас дә рігерге қ арама–қ арсы отырады, дә рігердің аяғ ы мен науқ астың аяғ ы паралельді орналасады.
	Сыртқ ы қ ұ лақ ты қ арау: қ ұ лақ қ алқ анын, тү йінді, қ ұ лақ артын, сыртқ ы есту жолдарын тексерің із жә не пальпация жү ргізің із: қ ұ лақ қ алқ анының формасы дұ рыс, жаң атү зілістер, тү йіндер, тофустар жоқ, қ ұ лақ арты ө згеріссіз, сыртқ ы есту жолында патологиялық бө ліністер жоқ (бар), тү йін аймағ ы ө згеріссіз. Аталғ ан аймақ тар ауырсынусыз.
	Отоскопты тұ тқ асынан ұ стап, оймақ шаны спиртпен ө ң деп, отоскопқ а кигізің із, отоскоптың шамын қ осың ыз. Пациенттің басын 45º бұ рып, сол қ олдың бірінші, екінші саусақ тарымен оң қ ұ лақ қ алқ анын артқ а жә не жоғ ары тартып, отоскоптың оймақ шасын сыртқ ы есту тү тікшесіне кіргізің із.
	Кө рген кө рініске комментарий берің із: дабыл жарғ ағ ы сұ р тү сті, перфорация, патологиялық бө ліністер, қ абыну белгілері, кү кірт тығ ындысы жоқ.
	Сол қ ұ лақ ты қ арау ү шін, осылардың барлығ ын кері жасау керек жә не комментарий берің із.
	Отоскопты абайлап қ ұ лақ тан шығ арың ыз, шамын сө ндірің із. Оймақ шаны алып спиртпен сү ртің із, футлярғ а салың ыз.
	Қ ұ лақ тағ ы кө ріністі, патологиялық ө згерістерді науқ асқ а тү сіндірің із.

Тақ ырыбы: «Пневмоторакс кезінде плевра қ уысына пункциясын

жасау»

1. Плевральды пункцияғ а қ ажетті хирургиялық қ ұ рал-саймандарды даярлау:

корнцанг, стерильді материал (дә келер, салфеткалар, жаялық тар), спирт, шприцтер (1-2), қ ысқ ыштар, резинкалы трубкасы бар пункционды ине, новокаин 0, 5 %.

2. Науқ астың қ алпы: отырғ ан қ алыпта денесін алғ а ең кейтіп, пункция жасайтын жақ тағ ы қ олын жоғ ары кө теріп, басының артына қ ояды. (Ауыр науқ астарда плевра қ уысының пункциясын жатқ ан қ алпында жасауғ а болады).

3. Залалсыздандырылғ ан маска, алжапқ ыш киіп, ереже бойынша қ олын жуды. Операция алаң ын ө ң деп, залалсыздандырылғ ан қ олғ ап киді жә не спиртпен ө ң деді.

4. Бұ ғ ана орталық сызығ ы бойынша 2 қ абырғ ааралық тан тесу орнын анық тайды.

5. Сол қ олдың сұ қ саусағ ымен тө менгі жатқ ан қ абырғ аның жоғ арғ ы шегінен қ ажетті жерді анық тайды жә не 0, 5% новокаин ерітіндісімен жергілікті инфильтрациялы жансыздандыру жасайды.

6. Плевра пункциясын жасау ү шін резең ке тү тікшесі бар тесуге арналғ ан ине қ олданылады. Ине мен шприц арасындағ ы резең ке тү тікше шприцті ажыратқ ан кезде ауаның плевра қ уысына сорылмауы ү шін қ ажет. Сондық тан тү тікшені қ ысқ ышпен қ ысу қ ажет. Инені ретпен енгізеді: тері, тері асты клетчаткасы, бұ лшық ет жә не плевраның париетальды жапырақ шасы. Иненің енгенін бос қ уысқ а тү скен сезімі болуымен анық тайды.

7. Содан кейін резең ке тү тіктің сыртқ ы шетіне шприцті жалғ ап, тү тіктен қ ысқ ышты алып, поршеньді ө зіне қ арай жайлап тарту арқ ылы плевра қ уысындағ ы ауаны алады. Шприцті бө ліп алмас бұ рын, тү тікке қ айтадан қ ысқ ышты саламыз.

8. Процедура біткеннен кейін инені тез суырып, пункция орнын ө ң деп, залалсыздандырылғ ан жапсырма салады.

⇐ Предыдущая 1 2 3 4 567 8 Следующая ⇒