ІІ. Үй тапсырмасын сұрау(5 минут) 1 страница

ІІ. Ү й тапсырмасын сұ рау(5 минут)

Магниттер жайында не білесің дер?
Магнит ө рісі жайында не білесің дер?

ІІІ. Талқ ылау ү шін сұ рақ тар беріледі (2 минут)

5. Магнит ө рісі тарауына шолу жасау?

ІҮ. Топтық жұ мыс (33 минут)

Сіздің тобың ызда 5 рө лді: лидер, баяндамашы, хатшы, уақ ыт сақ шысы жә не бақ ылаушыларды анық таң ыз. Жұ мыс тө мендегідей жоспармен жү реді:

Берілген есептерді топпен бірлесе шығ арады.

І нұ сқ а.

1. 1 сағ атта 25 Кл заряд ө ту ү шін ө ткізгіштегі ток кү ші қ андай болу керек?

2. Кө лденең қ имасының ауданы 0, 1 мм², ұ зындығ ы 150 см кү міс сымның кедергісі қ андай болады? Егер осы сым арқ ылы 1, 5 А ток ө тсе, ө ткізгіш сымның ұ штарындағ ы кернеу қ андай? (ρ =0, 016 Омּ мм²/м).

3. Электр қ ұ ралы 45 минут ішінде 5 А токпен 162 кДж жұ мыс жасайды. Қ ұ ралдың кедергісі қ андай?.

4. Параллель жалғ ау деген не?

ІІ нұ сқ а.

1. Ө ткізгіштің кө лденең қ имасы арқ ылы 1 минут сайын 42 Кл-ғ а тең электр заряды ө ткен кездегі ө ткізгіштегі ток кү шін есептең дер.

2. 4 А ток кү шіне жә не 220 В кернеуге арналғ ан электр плитасының спиралінің кө лденең қ имасы 0, 1 мм² болса, осы никель сымның ұ зындығ ы қ андай? (ρ =0, 04 Омּ мм²/м).

3. Егер велосипедтің шамындағ ы кернеу 4 В жә не 1 с ішінде 0, 8 Дж энергия жұ масайтын болса, онда шамдағ ы ток кү ші қ андай?

4. Тізбектей жалғ ау деген не?

ІІІ нұ сқ а.

1. Ток кү ші 0, 5 А болғ анда 7, 7 Кл зарядты тасымалдау қ анша уақ ытқ а созылады?

2. Кө лденең қ имасының ауданы 2 мм², ұ зындығ ы 8 м никель сымның кедергісі неге тең? Егер сымның ұ штарындағ ы кернеу 3, 2 В болса, оның бойынан қ андай ток ө теді? (ρ =0, 4 Омּ мм²/м).

3. Кедергілері 36 жә не 72 Ом электр пешінің спиральдарын параллель жалғ анып, кернеуі 36 В тұ рақ ты ток кө зіне қ осылғ ан. Электр пешінде бө лінген қ уатты анық таң дар.

4. Тізбек бө лігіне арналғ ан Ом заң ы?

ІV нұ сқ а.

1. Электр шамы кернеуі 220 В желіге қ осылғ ан. Шам арқ ылы ө ткен ток кү ші 0, 3 А. 20 с ішінде шамдағ ы электр тогының жұ мысы қ аншағ а тең?

2. Тізбектің кернеуі 120 В бө лігіндегі 5 Кл зарядты қ озғ ағ анда электр ө рісі қ андай жұ мыс жасайды?

3. Кө лденең қ имасының ауданы 0, 2 мм² нихром сымның электрплита кедергісі 80 Ом спираль ә зірлеу ү шін, ұ зындығ ын қ алай етіп алу керек? ((ρ =1, 1 Омּ мм²/м).

Толық тізбек ү шін Ом заң ы?

Жасағ ан жұ мыстарын 2 жұ лдыз, 1 ұ сыныспен бағ алау.

Ү І. Кері байланыс (не ү йрендім, не қ иын болды, сұ рақ. ) (3 минут)

Кейінгі тапсырмалар	№215
Кейінгі оқ у	қ айталау

Сабақ тың тақ ырыбы:

§54 Тү зу токтың магнит ө рісі. Бар шарғ ының магнит ө рісі. сабақ 49

Кү ні:

Сыныбы: 8..

Қ атысқ андар саны:

Қ атыспағ андар саны

Сабақ тың мақ саты

Тү зу токтың магнит ө рісі жайлы мағ лұ мат беру

Тү зу токтың магнит ө рісінің кү нделікті ө мірде жә не ө ндірістерде, есептер шығ аруда қ олдана білуге ү йрету

1. Оқ ушыларғ а магнит ө рісі ұ ғ ымын қ алыптастыруды жалғ астыру, Тогы бар тү зу ө ткізгіштің магнит ө рісі туралы тү сінік беру.

2. Оқ ушыларды ғ ылыми ой қ орытындыларын жасай білуге дағ дыландыру.

3. Жауапкершілікке, тиянақ тылық қ а, ең бекқ орлық қ а тә рбиелеу.

Сабақ тың міндеттері

Ө з білімдерінің нә тижесінде ө здерін бағ алай білуге тә рбиелеу.

Практикалық білім беру, логикалық ойлау қ абілеттерін дамыту.

Кү тілетін нә тиже

Тү зу токтың магнит ө рісі ө рісі жайлы мағ лұ мат алады

Тү зу токтың магнит ө рісінің кү нделікті ө мірде жә не ө ндірістерде, есептер шығ аруда қ олдана білуге ү йренеді

Жоспар

Уақ ытты жоспарлау

Сабақ барысы

Ресурстар

Сабақ тың басы 5мин

Сабақ қ а қ ажетті қ ұ рал-жабдық тарды даярлау

Оқ ушылармен амандасу

Оқ ушыларды тү гендеу

Ұ йымдастыру:

Негізгі бө лігі 25мин

Блум таксономиясы бойынша сабақ ты жү ргізу:

1. Білім дең гейі:

А) Еске тү сіру

· Болаттан шарды магниттеуге бола ма?

· Магнитті қ ыздырғ анда ол неліктен магнитсізденеді?

· Магниттердің полюстері ө зара қ алай ә рекеттеседі?

· Жердің магнит ө рісі бар екендігі немен дә лелденді?

· Аспан денелерінің магнит ө рісі бола ма?

Ә ) Тү сіну

Эрстед тә жірибесін жасау.

Электр тогы бар мыс ө ткізгіш орналасқ ан кең істікте магнит тілгшені қ озғ алысқ а келтіретін кү штер болатынын тә жірибе нә тижесі кө рсетті.

Бірдей бағ ыттағ ы ток ө тетін екі параллель ө ткізгіш бірін-бірі тартады, ал қ арсы бағ ыттағ ы ток ө тетін ө ткізгіштер бірін-бірі тебеді.

Электр тогы ө тетін ө ткізгіштер арасындағ ы мұ ндай ө зара ә рекеттесу магниттік ө зара ә рекеттесу деп аталады.

Магнит ө рісі деп ө ткізгіштердің электр тогымен ө зара ә рекеттесуі жү зеге асатын материяның тү рін айтады.

Тү зу сызық ты токтың магнит ө рісін табу жә не зерделеу ү шін ұ сқ а темір ұ нтақ тарын пайдаланамыз.

Магнит ө рісінде кішкентай магнит тілшелерінің осьтерін бойлай орналасқ ан сызық тар магнит ө рісінің сызық тары немесе магнит ө рісінің кү ш сызық тары деп аталады.

Тү зу электр тогының магнит ө рісінің бағ ытын екі тә сілмен анық тауғ а болады:

1. Бұ рғ ы ережесімен:

Егер бұ рғ ыны токтың бағ ытымен қ озғ алта бұ раса, онда бұ рғ ы тұ тқ асының айналу бағ ыты ө рістің магниттік кү ш сызық тарының бағ ытын кө рсетеді.

Егер ө ткізгішке ток бағ ытымен қ араса, онда магниттік кү ш сызық тары сағ ат тілімен бағ ыттас болады.

Тогы бар шарғ ының магнит ө рісі кү ш сызық тарының бағ ытын бұ рғ ы ережесі арқ ылы табуғ а болады: егер бұ рғ ы тұ тқ асын ток бағ ытымен айналдырса, оның ұ шының қ озғ алысы шарғ ының магнит ө рісінің кү ш сызық тарының бағ ытын кө рсетеді.

Шарғ ының бір ұ шы –солтү стік полюс деп саналады, сол ұ шқ а қ арап тұ рғ ан бақ ылаушы ү шін шарғ ы орамындағ ы ток сағ ат тіліне қ арсы бағ ытта ағ ады. (а). Шарғ ының екінші жағ ы –оң тү стік полюс болады, бұ л жерде ток орамды сағ ат тілі бағ ытымен айналып ө теді. (ә ).

Ішіне темір ө зекше орналастырғ ан шарғ ы электромагнит деп аталады.

Электромагниттік реленің қ ұ рылысы:

1-шарғ ы 2-пластина 3-контактілер 4-серіппе

2. Қ олдану

25-жаттығ у. №1, №2, №3.

26-жаттығ у. №1, №2, №3.

Оқ ушылар хабарламасы http: //files. school-collection. edu. ru/dlrstore/669ba078-e921-11dc-95ff-0800200c9a66/4_2. swf Суреттер Оқ улық 8-сынып Физика жә не астрономия. Дуйсенбаев Б. М. слайд Шарғ ы, болат ө зекше Электромагниттік реленің қ ұ рылысының схемасы Оқ улық 8-сынып Физика жә не астрономия. Дуйсенбаев Б. М.

Қ орытындылау 5 мин

Қ осымша мә лімет тарату

1-парақ ша: Тұ рақ ты магниттер. Магнит тарихы екі жарым мың жылдан бері жалғ асуда. Кө не қ ытай ғ алымдары б. д. дейінгі VІ ғ. ө зіне темір заттарды тартатын минералды тапқ ан. Қ ытайда оны “чу-ши” демек, “сү йгіш тас” деп атағ ан.

“Магнит” атауын кө не грек драматургі Еврипид (б. д. дейінгі V ғ. ) тауып, ө зінің бір шығ армасында оның қ асиеттерін сипаттағ ан. Мұ ндай атау бұ л минерал Магнессия қ аласының маң ында табылғ анымен байланысты. Магнит — «Магнессия тасы» дегенді білдіреді.

Қ азіргі кезде табиғ и магнит FeO (31%) жєне Fe₂O₃(61%) тұ ратын магниттік темір (магнетиттен) кесектері екендігі белгілі. Бұ л тығ ыздығ ы шамамен 5000 кг/м³ болатын морт қ ара минерал.

Ерте заманда магнит қ асиеттерін оның “тірі жаны” бар деп тү сінді. Ерте заман адамдары ит етке қ алай ұ мтылса магнит те темірге солай “ұ мтылады” деп ойлайды.

Қ азір біз мєселе магнит тудыратын ерекше ө рісте екенін білеміз. Кез-келген магнит айналасында магнит ө рісіболады. Осы ө рістетемірдімагниткетартады.

2-парақ ша: Магнит ө рісі — материяның ерекшетү рі, олзаттарданерекшежә немагниттелгенденелерайналасындаболады.

Магнетиттің магниттікқ асиеттері аса кү штіемес, қ азіргікезде магнит ө рісіө текү штіжасандымагниттералынды. Магниттержасау ү шінқ ұ рамындатемір, никель, кобальт жә небасқ аметалдар бар қ ұ ймақ олданылады. Олардысыртқ ы магнит ө рісіндемагниттеп, жекетұ рақ тымагниттерретіндеқ олдануғ аболады.

Жасандымагниттерә ртү рліформадажасалды. Магниттің магнит ә серікү шті, демек магнит ө рісікү штібө ліктерін магниттікполюстер депатайды. Ә рмагниттің екіполюсіболады. Бірақ материалдыполюстерінің саны 2-ғ ана емес, 4, 6 жєнеоданкө біболатындаймагниттеугеболады. Егермагниттітемірұ нтағ ынажақ ындатса, олароның полюстерінетартылды

3-парақ ша: Бағ даршытү ріндежасалғ ан магнит компастақ олданылады. Бұ лкереметқ ұ ралшамаменекімың жылбұ рынойлаптабылғ ан. Алғ ашқ ы (ертеқ ытай) компас а-суретте кө рсетілген. Олоң тү стіктікө рсеткішдепаталғ ан. Ескікомпастабағ даршық ызметін, вертикаль ө стенайналатын, табиғ имагниттенжасалғ ан “қ асық ” атқ арды.

Қ азіргізаманғ ы (қ арапайым) компас б-суреттекө рсетілген.

а-суретб-сурет

Магниттік бағ даршаның (компас бағ даршысы) басқ а да магниттер сияқ ты екі полюсі бар. Оларды бірі географиялық солтү стікті кө рсетеді, ол солтү стік полюсі (N), екінші ұ шы — оң тү стік полюс (S) деп аталады. Осы символдар (атауларымен бірге) кез-келген магниттердің полюстерін белгілеу ү шін қ олданылады.

Екімагниттікбағ даршаныбір-бірінежақ ындатып, ә ртекті магнит полюстерібір-бірінетартылатынынбіртектесполюстерітебілетінінанық тауғ аболады. Осызаң дылық кез-келгенмагниттерү шіндұ рыс.

Жер шары да магнит. Оның ө зінің магниттікполюстеріжєнеө рісі бар. Осы ө ріс компас бағ даршасынү немібірбағ ытқ абұ рылуғ амєжбү ретеді.

Бағ даршаның қ айбағ ыттыкрсететінітү сінікті, себебіә раттасполюстербір-бірінетартылады. Демек, бағ даршаның Солтү стікполюсіЖердің Оң тү стікмагниттікполюсінкө рсетеді. Бұ л полюс жершарының солтү стігінде, солтү стікгеографиялық полюстенбіршамашетірекорналасқ ан (Уэльский Ханзаданыњаралында).

Магниттердің қ олдануаясыө текең. Олар тек қ анакомпастардаемес, электро-, радио-техникада, роботтық техникадажә нет. б. қ олданылады. Сіздермагниттердіэлектрқ озғ алтқ ыштардан, дыбысзорайтқ ыштардан, телефондарда, амперметрлерде, вольтметрлерде жә не басқ ақ ұ ралдарішінентабааласыздар. Медицинадамагниттікзондтарпациенттербайқ амайжұ тыпқ ойғ анине, тү йреуішсияқ тытемірзаттардышығ аруү шінқ олданылады.

Қ осымша мә лімет

Қ осымша мә ліметтер

Дифференциация – қ осымша кө мекті қ алай жоспарлайсыз? Қ абілетті оқ ушыларғ а қ андай тапсырмалар жоспарлайсыз?

Бағ алау –оқ ушылардың білімін қ алай тексересіз

Пә наралық байланыс

Қ ауіпсіздік ережелерін сабақ барысында сақ тау
ИКТ –ні қ олдану

Барлық оқ ушылар: магнит ө рісі электр тогының айналасында пайда болатынын біледі

Кө пшілігі: шарғ ы туралы тү сінік бере алады

Кейбір оқ ушылар:

Тү зу электр тогының магнит ө рісінің бағ ытын анық тай алады

Қ алыптастырушы тапсырмалар жә не қ олдау, қ олпаштау, мадақ тау

-ө з бетімен жұ мыс істеуге дағ дыланады

- техника

- медицина

Рефлексия ( 3 мин)

Мен білемін

Мен білдім

Мен білгім келеді

Ойталқ ы:

Сабақ тың мақ саты жү зеге асты ма?

Бү гін оқ ушылар нені мең герді?

Сыныптың кө ң іл-кү йі қ андай болды?

Сабақ тың қ ұ рылымы уақ ытқ а сыйды ма?

Сабақ жоспарынан ауытқ ушылық болды ма?

Қ орытынды бағ алау

Жалпы бағ алау:

Сабақ тың қ ай екі кезең і сә тті ө тті?

Қ андай екі жағ дай сабақ ты жақ сартар еді?

Келесі сабақ қ а дайындық ү шін сыныпты жә не жекелеген оқ ушыларды қ аншалық ты тани алдым?

Ү йге тапсырма(2 мин ) §54.

Сабақ 50

Сабақ тың аты

§55 Тогы бар шарғ ының магнит ө рісі. Электромагниттер

Жалпы мақ саты

Тогы бар шарғ ының магнит ө рісі. Электромагниттер жайлы мағ лұ мат беру

Тогы бар шарғ ының магнит ө рісі. Электромагниттердің кү нделікті ө мірде жә не ө ндірістерде, есептер шығ аруда қ олдана білуге ү йрету

Кү тілетін нә тиже

Тогы бар шарғ ының магнит ө рісі. Электромагниттер жайлы мағ лұ мат алады

Тогы бар шарғ ының магнит ө рісі. Электромагниттердің кү нделікті ө мірде жә не ө ндірістерде, есептер шығ аруда қ олдана білуге ү йренеді

1. Жұ мыс, ө німділік, уақ ыт тү сініктерін енгізу, ө німділікке берілген есептердің жаң а тү рімен таныстыру, бө лшек туралы білімдерін бекіту. 2. Математикалық ойлау, есте сақ тау қ абілеттерін дамыту; 3. Ұ қ ыптылық қ а тә рбиелеу;

Мұ ғ алімнің ә рекеті

Оқ ушының ә рекеті

Топқ а бө лу

Парталарда суреттер тұ рады, оқ ушылар мұ ғ алімнің ү стелінде жатқ ан суреттерді таң дап, сол сурет орналасқ ан партағ а отырады. Сө йтіп 4 топ қ ұ рамыз.

Сол суреттерге байланысты тө рт топқ а бө лініп отырады

Ынтымақ тастық атмосферасы

Кү н жарығ ын алақ анғ а саламын.

Жү регіме басып ұ стай қ аламын.

Ізгі ә рі нә зік, жарық, мейірімді,

Болып кетер сонда дереу жан-жағ ым.

Оқ ушылар бір-біріне жақ сы тілек тілеп, сыныпта жақ сы ахуал қ алыптастырады.

Бағ алау парақ шасымен таныстыру

Ә р топқ а бағ алау парағ ын таратамыз. Онда жалпы бағ алау жү йесі мен ұ пай кө рсеткіштері кө рсетілген.

Оқ ушылар бағ алау нұ сқ аларымен танысады

Ү й тапсырмасын пысық тау

Кім шапшаң » ойынын пайдалану арқ ылы сұ рақ жауап сә тін ө ткізу

Ү йге берілген тапсырманы сұ рақ -жауап арқ ылы ә р топты диалогқ а тү сіру

Ү й тапсырмасын сұ рау(5 минут)

6. Тү зу ток жайлы не білесің дер?

7. Тү зу токтың магнит ө рісі жайлы не білесің дер?

Талқ ылау ү шін сұ рақ тар беріледі (2 минут)

1. Шарғ ы дегенді қ алай тү сінесің дер?

2. Тогы бар шарғ ы жайлы не білесің дер?

Жаң а сабақ

Жаң а білімге қ атысты тақ тадағ ы сызбалар ұ сынып, пікір алмасу жү ргізеді (модульдер: СТО, ДО, АКТ). Теоремалар мен қ асиеттер дә лелдеусіз ұ сынады.

Жаң а материалды қ абылдауғ а ә зірлік, мақ сат қ ою.

Бү гінгі негізгі мақ сатымыз оқ улық бойынша тогы бар шарғ ының магнит ө рісімен жә не электромагниттермен танысамыз.

Ә р топқ а ЖИГСО-1 ә дісі бойынша тақ ырыпшалар бө ліп беремін.

1-топ. Жердің магнит ө рісі. Аспан денелерінің магнит ө рісі

2-топ. Тогы бар тү зу ө ткң згң штң ғ мгнит ө рісі

3-топ. Тогы бар шарғ ының магнит ө рісі

1-парақ ша: Тұ рақ ты магниттер. Магнит тарихы екі жарым мың жылдан бері жалғ асуда. Кө не қ ытай ғ алымдары б. д. дейінгі VІ ғ. ө зіне темір заттарды тартатын минералды тапқ ан. Қ ытайда оны “чу-ши” демек, “сү йгіш тас” деп атағ ан.

2-парақ ша: Магнит ө рісі — материяның ерекшетү рі, олзаттарданерекшежә немагниттелгенденелерайналасындаболады.

Жасандымагниттерә ртү рліформадажасалды. Магниттің магнит ә серікү шті, демек магнит ө рісікү штібө ліктерінмагниттікполюстердепатайды. Ә рмагниттің екіполюсіболады. Бірақ материалдыполюстерінің саны 2-ғ ана емес, 4, 6 жєнеоданкө біболатындаймагниттеугеболады. Егермагниттітемірұ нтағ ынажақ ындатса, олароның полюстерінетартылды

Қ азіргізаманғ ы (қ арапайым) компас б-суреттекө рсетілген.

а-сурет б-сурет

Екі магниттік бағ даршаны бір-біріне жақ ындатып, ә ртекті магнит полюстері бір-біріне тартылатынын біртектес полюстері тебілетінін анық тауғ а болады. Осы заң дылық кез-келген магниттер ү шін дұ рыс.

Жер шары да магнит. Оның ө зінің магниттік полюстері жєне ө рісі бар. Осы ө ріс компас бағ даршасын ү немі бір бағ ытқ а бұ рылуғ а мєжбү р етеді.

Бағ даршаның қ ай бағ ытты крсететіні тү сінікті, себебі ә раттас полюстер бір-біріне тартылады. Демек, бағ даршаның Солтү стік полюсі Жердің Оң тү стік магниттік полюсін кө рсетеді. Бұ л полюс жер шарының солтү стігінде, солтү стік географиялық полюстен біршама шетірек орналасқ ан (Уэльский Ханзаданыњ аралында).

Ә р топтың жауабын тың дау;

. Топтық жұ мыс (суретпен жұ мыс) (5 минут)

VІ. Жеке жұ мыс «есептер шығ ару» (13 минут)

1 топ

26-жаттығ у. №1, №2,.

2 топ

26-жаттығ у. №3 №4

Сергіту сә ті

«Қ аражорғ а» биі

Оқ ушылар ә уенге билеп, сергиді

Ой толғ аныс

Топтық жұ мыс

Сә йкестендіру» тапсырмасы

	Магниттік ө рістің 2 негізгі қ асиеттері қ андай жә не магнит ө рісін не тудырады?	А) магниттелуін ұ зақ уақ ыт сақ тайтын денелер
	Магнит ө рісінің сызық тары деген не?	Ә ) магнит тілшесінің осі деп аталады.
	Магнит ө рісі деген не?	Б) магнит ө рісінде кішкентай магнит тілшелерінің осьтерін бойлай орналасқ ан сызық тар
	Магниттің неше полюсі бар?	В) тоғ ы бар шарғ ының ішіне шынық қ ан болаттан жасалғ ан ө зекше орнатып, алуғ а болады;
	Тұ рақ тымагниттер	Г) оның электр тогына ә сер етуінде. Тек қ озғ алыстағ ы зарядтар мен тұ рақ ты магниттер ғ ана магнит ө рісін тудырады
	Тұ рақ ты магнитті қ алай алуғ а болады?	Ғ ) тұ йық талады;
	Магнит сызық тары магнит ішінде	Д) солтү стік полюстен шығ ып, оң тү стік полюске енеді
	Магнит сызық тарық алайбағ ытталады?	Е) ө ткізгіштердің электр тогымен ө зара ә рекеттесуі жү зеге асатын материя тү рі
	Магниттіканомалиялар	Ж) екі полюсі (N)солтү стік жә не оң тү стік (S)
	Тілшенің ортасынан ө тетін жә не оның полюстерін қ осатын тү зу…	З) магнит темір рудасының орасан зор кені бар жер қ ойнауының жергілікті магнит ө рістерінің пайда болуы;

Шығ армашылық қ а тапсырма

Синкуейн» ә дісін қ олдану арқ ылы тақ ырыпқ а тү йіндеме жасаймыз:

Бұ л ә діс сбағ ымызды қ азақ тілі пә німе байланыстыруды кө здейді.

1) Топтарың ның атын зат есім тү рінде жазың дар

2) Алдына сын есім қ осу арқ ылы жазың дар

3) Іс қ имылды білдіретін топтың атын қ осып жазың дар

4) 5 сө зден тұ ратын сө з орамын келтірің дер, топтың атын қ осып жазың дар

Пайда болғ ан 4 шумақ ты ө лең ретінде оқ ушыларғ а оқ ыту.

Постер қ орғ ау тақ ырыбы:

Ә рбір топтың оқ ушылары ө з фантазиясын қ олданып, тақ ырыпқ а сай ә демі постер салу жә не оны мағ ыналы етіп қ орғ ау.

Ү й тапсырмасы

№

Оқ ушылар кү нделіктеріне жазады

Бағ алау

Оқ ушыларғ а " Бас бармақ " ә дісі арқ ылы сабақ ты бағ алауды ұ сыну

Оқ ушылар " Бас бармақ " арқ ылы сабақ тан алғ ан ә серін бағ алайды

Бағ алау парақ шасын толтырады

⇐ Предыдущая 13 14 15 16 171819 20 21 22 Следующая ⇒