|
|||
Сүзтезмәгә синтаксик анализ ясауСү зтезмә гә синтаксик анализ ясау Сү зтезмә гә синтаксик анализ ясау тә ртибе 1. Җ ө млә дә н сү зтезмә не аерып алу. 2. Иярү че һ ә м ияртү че сү зне билгелә ү. 3. Сү зтезмә нең тө зелешен тикшерү. 4. Компонентларының нинди сү з тө ркеме белә н бирелү енә карап, сү зтезмә нең морфологик нигезен билгелә ү. 5. Иярү че сү знең ияртү чегә бә йлә неш чарасын кү рсә тү. 6. Иярү че сү з белә н ияртү че сү з арасындагы мә гънә мө нә сә бә тен ачыклау. Сү зтезмә нең схемасын сызарга мө мкин. Мә сә лә н, урманны чыгу сү зтезмә сенең схемасы: И -ны – Ф = процессның урыны Алты километр юл дигә н катлаулы сү зтезмә нең схемасы: Сан+И сү з тә ртибе - И = предметның кү лә ме
Ү рнә к: Кошлар язлар саен туган якка сагынып, ерак юллар узып кайта (Ф. Зариф). Ә леге җ ө млә дә сү зтезмә лә рне тү бә ндә гечә билгелә ргә тиеш булабыз: язлар саен кайту, туган якка кайту, сагынып кайту, ерак юллар, юллар узу, узып кайту. Язлар саен кайту – иярү че сү з – язлар, ияртү че сү з – кайту, гади сү зтезмә, исемле фигыль сү зтезмә, иярү че сү з ияртү чегә саен бә йлеге аша бә йлә нә, эшнең ү тә лү вакыты белдерелә. Туган якка кайту – иярү че сү з – туган як, ияртү че сү з – кайту, гади сү зтезмә, исемле фигыль сү зтезмә, иярү че сү з ияртү чегә юнә леш килеше кушымчасы аша бә йлә нә, эшнең ү тә лү урыны белдерелә. Сагынып кайту – иярү че сү з – сагынып, ияртү че сү з – кайту, гади сү зтезмә, фигыльле фигыль сү зтезмә, иярү че сү з ияртү чегә -ып хә л фигыль кушымчасы бә йлә нә, эшнең ү тә лү рә веше белдерелә. Ерак юллар – иярү че сү з – ерак, ияртү че сү з – юллар, гади сү зтезмә, рә вешле исем сү зтезмә, иярү че сү з ияртү чегә янә шә килү чарасы аша бә йлә нә, предметның билгесе белдерелә. Юллар узу – иярү че сү з – юллар, ияртү че сү з – узу, гади сү зтезмә, исемле фигыль сү зтезмә, иярү че сү з ияртү чегә янә шә килү чарасы аша бә йлә нә, эшнең ү тә лү урыны белдерелә. Узып кайту – иярү че сү з –узып, ияртү че сү з - кайту, гади сү зтезмә, фигыльле фигыль сү зтезмә, иярү че сү з ияртү чегә -ып хә лфигыль кушымчасы бә йлә нә, эшнең ү тә лү рә веше белдерелә.
|
|||
|