ҚОРЫТЫНДЫ

Жалпы айтқ анда «Гү лді ө сімдіктердің биологиялық ерекшеліктерін зерттеу арқ ылы мектеп оқ ушыларының эстетикалық білімін арттыру» атты дипломдық жұ мысты жү ргізу нә тижесінде тө мендегідей қ орытындығ а келдік:

1 Жоғ ары сатыдағ ы ө сімдіктердің зерттелу тарихы гү лді ө сімдіктердің кө пшілігі кө п жылдық шө птесін ө сімдіктер, ішінара бұ та немесе шала бұ та тү рінде де кездеседі,

2 Гү лді ө сімдіктердің биологиялық ерекшеліктерін зерттеу арқ ылы мектеп оқ ушыларының эстетикалық танымдық білімін арттыруы зерттеліп отыр. Ғ ылыми жұ мыстың нә тижелері гулді ө сімдіктер дү ниесі топтарының кез келген ортада ө суі мен дамуындағ ы эволюциялық ө згерістерді анық тау ү шін жә не олардың дамуындағ ы тү р ө згерістерге неліктен ұ шырайтыны жайлы толық мә ліметтерді алуғ а болады деп ата аламыз.

Гү лді ө сімдіктердің эволюциясы жалпы тіршілік формасының морфофизиологиялық оқ шаулануы, генетикалық кодтың бақ ылауымен жү реді деп есептейміз. Тек осы генетикалық кодтың қ ызметінің нашарлауына байланысты, сонымен қ атар химиялық ә серлердің немесе сә улелердің ә серінің шмамадан тыс кү шті болуына байланысты тү зілетін мутацияның, рекомбинацияның, полиподияның негізнде ө сімдіктерде серпінді ө згерістер жү реді деп тұ жырым жасауғ а болады.

3 Гү лді ө сімдіктердің қ оршағ ан ортаның ерекшеліктеріне қ арай бейімделуі шын мә нінде ө сімдіктердің ө мірі қ оршағ ан ортамен тікелей байланысты (климатқ а, топырақ қ а, рельефке жә не т. б. ), бірақ та ө сімдіктер ө з кезегінде осы ортасын тү зуге қ атысады. Мысалы, топырақ тың тү зілуіне қ атысады, климатты ө згертеді. Жалпы гү лді ө сімдіктердің қ оршағ ан ортағ а бейімделу ү рдісін зерттеу міндеттеріне - ө сімдіктердің қ ұ рылысы мен тіршілігін қ оршағ ан ортамен байланыстыра отырып зерттеу жатады. Егін шаруашылығ ы практикасында бұ л ілімнің маң ызы аса зор болып табылатынына кү мә н жоқ.

Жалпы айтқ анда сыртқ ы ортаның қ андайда бір факторларына бейімделген, формалар тү зуде маң ызды роль атқ аратын ө сімдіктерді экологиялық топтарғ а бө леді. Сонымен бірге ылғ алдылық қ а байланысты ө сімдіктерді бір қ атар экологиялық топтарғ а бө луге болатынына кө з жеткізе білдік.

Ал тіршілік форма (экобиоморфа) – формалар тү зетін ү рдістің ең қ арапайым бірлігі. Егер дә лірек айтар болсақ тіршілік форма дегеніміз- ө сімдіктердің сыртқ ы кескіні, ол жекеленген ө сімдіктің сыртқ ы ортаның ә ртү рлі жағ дайына бейімделушілігн кө рсетеіні анық талды.

Сонымен бірге оқ ушылардың эстетикалық білімін арттыруда гү лді ө сімдіктер бө лімін ө ткенде егжей -тегжейлі тү сіндіріп ө ткен жө н.

Жетінші сыныпта оқ ушылар ө сімдіктер систематикасын ө те бастайды. Гү лді ө сімдіктерді жатқ а білу керек. Қ ыркү йек, қ азан айлары мен кө ктемгі уақ ытта яғ ни наурыз, сіуір жә не мамыр айларында оқ ушыларды танымжорық қ а шығ арып, гү лді ө сімдіктердің биологиялық ерекшеліктерін жә не олардың кө галдандыру саласында зор маң ызы бар екендігі жайында эстетикалық білімдерін толық тыруғ а мү мкіндік зор болады. Бұ л уақ ытта берілген тұ қ ымдастардың ә лі де гү лденіп жә не ұ рық танып тұ рғ анын кө руге болады.

ПАЙДАЛАНҒ АН Ә ДБИЕТТЕР:

1 Ағ алеуов Т. Ботаника. А., «Ана тілі», 1999ж

2 Орысша-қ азақ ша тү сіндірме сө здік: Биология / Жалпы редакциясын

басқ арғ ан э. ғ. д., профессор Е. Арын – Пав.: «ЭКО» Ғ Ө Ф. 2007- 1028 б.

3 Орысша-қ азакша тү сіндірме сө здік: Ғ ылымтану. Жалпы редакциясын

басқ арғ ан э. ғ. д., профессор Е. Арын- Павлодар: Ғ Ө Ф «ЭКО», 2006. - 430 б.

4 А. Б. Мырзабаев. Биологияны оқ ыту ә дістемесі. //Қ арағ анды, 2006 жыл.

5 Ғ ылыми-педагогикалық журнал. Биология жә не салауаттылық негізі.

4/2010 жыл

6 Ғ ылыми-педагогикалық журнал. Биология жә не салауаттылық негізі.

5/2010 жыл

7 Ә метов Ә. Ә. Ботаника: Университеттердiң, ауылшар. оқ у орындарының

студ. арн. оқ улық / Ә. Ә. Ә метов; Қ азҰ АУ. - А.: Дә уiр, 2005. - 512с.

8 Утебеков Қ. И., т. б. Жоғ. сат. ө сімд-ң морфологиясы. Электронды оқ улық.

2007ж. ОҚ М

9 Родман, Л. С. Ботаника[Текст] - М. : Колос, 2001. - 328 с.

10 Сихымбаев Ә. Е. жә не т. б. Ө сімдіктер анатомиясы мен морфологиясынан

лабораториялық жұ мыстар. Оқ у қ ұ ралы. Ш., ОҚ МУ, 2003

11 Родман, Л. С. Ботаника[Текст] - М. : Колос, 2001. - 328 с.

12 Макенова М. Ботаника курсының практикумы: Оқ у қ ұ ралы / Макенова

М. - Алматы: Ы. Алтынсарин атындағ ы қ азақ тың бiлiм акад. Респ. баспа

каб., 2000. - 236 с. –

13 Мұ хитдинов Н. М. т. б. Ө сімдіктер морфологиясы мен анатомиясы.

Ө ң деліп, толық тырылып екінші басылуы. А., Қ азақ унив. , 2001, 279 бет

14 Мухиддинов Н. Ө сiмдiктер морфологиясы мен анатомиясы: оқ у қ ұ ралы/

Н. Мухиддинов, Ә. Бегенов, С. Айдосова. - Алматы: Респ. баспа каб

15 Ә лiмқ ұ лова Р. Қ ызық ты ботаника/ Ә лiмқ ұ лова Р., Тә ртенова М.. -

Алматы: Мектеп, 1979. - 96 с. - 80-00 р. 1 э.

16 Қ уанышева С. Е. Ө сiмдiктану пә нi бойынша табиғ атқ а ө ткiзiлетiн

танымжорық тар: оқ у қ ұ ралы/ С. Е. Қ уанышева, Ж. Тұ рғ анова —

Шымкент: ОҚ МУ, 2000. - ЭФ. - 100 Тг.

17 Русские ботаники. Биографо-библиографический словарь, сост.

С. Ю. Липшиц, т. 1—4. — М., 1947—1956.

18 Базилевская Н. А., Мейер К. И., Станков С. С., Щербакова А.

А. Выдающиеся отечественные ботаники. — М.: Гос. учебно-пед. изд-во

Мин. просв. РСФСР, 1957.

19 Базилевская Н. А., Белоконь И. П., Щербакова А. А. Краткая история

ботаники. — М., 1968.

20 Щербакова А. А. История ботаники в России до 60-х гг. XX века

(додарвиновский период) — Новоисбирск: " Наука", 1979. — 368 с.

21 Ботанический атлас / под ред. Б. К. Шишкина. М. Л., 1963.

22 Жуковский П. М. Ботаника, 4 изд. — М., 1964.

23 Ботаника / под ред. Л. В. Кудряшова, 7 изд., т. 1. — М., 1999г.

24 Викторов Д. П. Краткий словарь ботанических терминов, 2 изд. М.

Л., 1964.

25 Лебедев Д. В. Введение в ботаническую литературу. А- 2001.

26 Левин В. Л. Справочное пособие по библиографии для биологов, гл. 7. —

М. — Л., 1999ж.

⇐ Предыдущая 1 2 3 4 5 6 78